Chầu Bé Bắc Lệ – Sự tích, đền thờ và cách dâng lễ

Chầu Bé Bắc Lệ là vị Chầu Bà thứ 11 trong Thập Nhị Vị Chầu Bà của đạo Mẫu Tứ Phủ. Ngày 12/9 âm lịch, có nơi nói là 19/9 âm lịch, du khách tứ phương lại sắm sửa đồ lễ hành hương về miền xứ Lạng để chầu bà.

Sự tích Chầu Bé Bắc Lệ

Chầu Bé Bắc Lệ xuất thân là người Nùng, giáng sinh tại vùng Bắc Lệ thuộc tỉnh Lạng Sơn. Tương truyền rằng, Chầu Bé là do Mẫu Thượng Ngàn hóa thân thành, có phép thần thông do Đức Thái Tổ ban quyền. Cũng có lịch sử ghi chép rằng, Chầu Bé sau này cũng là vị thánh luôn hầu cận Bà Chúa Thượng Ngàn. Chầu Bé có khả năng lay động núi trời, đôi lúc chầu lại lấy tàu lá giả làm hàng bán để trêu đùa người trần.  Mặc khác, chầu cũng dạy bảo người dân chăm chỉ làm ăn, lên núi xuống rừng để trồng trọt chăn nuôi. Có điều lành thứ dữ, chầu đều mách bảo cho người trần biết.

Xem thêm: Thập vị Chầu Bà trong hệ thống Tứ Phủ gồm những ai? Sự tích và hầu giá

Đôi khi, Chầu Bé cũng được coi là đồng nhất với Bà Chúa Sơn Trang. Chầu Bé Bắc Lệ là vị Chầu Bà hay được người trần thỉnh nhất. Những vị Chầu Bé còn lại là người coi giữ ở đền đó và chỉ khi về chính đền, các vị đó mới ngự. Có thể kể tên đó là:

• Chầu Bé Đông Cuông (ở Đền Đông Cuông, Yên Bái)

• Chầu Bé Đồng Đăng (ở Đền Đồng Đăng, Lạng Sơn)

• Chầu Bé Tam Cờ (ở Đền Tam Cờ, Tuyên Quang)

• Chầu Bé Đền Ghềnh (ở Đền Ghềnh, Hà Nội)

Tuy có sự xuất hiện của các vị Chầu Bé tại các đền khác nhau, song người ta coi đó là Chầu Bé Bắc Lệ đang giáng hiện muôn nơi. Và đền thờ Chầu Bé Bắc Lệ cũng là một địa điểm tâm linh linh thiêng nhất. 

Đền thờ Chầu Bé Bắc Lệ

Đền thờ Chầu Bé là ngôi đền nhỏ nằm trên đồi cao, ở phía mặt tiền của đền Bắc Lệ thuộc xã Tân Thành, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn. Đền Bắc Lệ thờ Bà Chúa Thượng Ngàn, và Chầu Bé được suy tôn trong đền là một vị thánh Chầu Bà thuộc hệ thống thờ Mẫu của người Việt. Thông thường, chúng ta phải khấn tấu Chầu Bé trước khi khấn Mẫu. Vào ngày lễ, người dân địa phương và du khách thường múc nước suối đền Bắc Lệ để lau tượng như một nghi thức thiêng liêng trong lễ tắm ngai. 

Trải qua nhiều lần tôn tạo, đền Bắc Lệ vẫn giữ được kiến trúc tâm linh lịch sử và là điểm đến hành hương của nhiều du khách tới vãn cảnh, cầu an. Ai ai cũng sắm sửa những mâm đồ lễ đẹp và đầy đặn để dâng lễ. 

Khi tìm mua vật lễ thắp hương dâng tiến Chầu Bé Bắc Lệ, ngoài hương nhang, hoa quả, xôi giò thì các bạn có thể tham khảo các mẫu oản được trang trí đặc biệt. Oản lễ Chầu Bé Bắc Lệ nên mang màu sắc đen sẽ thành kính hơn cả, do đây là màu áo đại diện của Chầu khi ngự về đồng.

Xem thêm: Những mẫu oản lễ dâng Tứ Phủ linh thiêng – Oản cô Tâm

Oản cô Tâm là lựa chọn phù hợp để đặt mua những mẫu Oản Tài Lộc dâng Mẫu Tứ Phủ linh thiêng. Mỗi một mẫu oản lễ đều được nghiên cứu cẩn thận, tỉ mỉ về tâm linh và phật pháp để bày tỏ tấm lòng thành kính tới các vị thánh thần. Tại đây, chúng tôi cung cấp mẫu Oản lễ dâng Chầu Bé Bắc Lệ vô cùng đặc biệt để quý khách tham khảo như sau:

Cách di chuyển tới đền Bắc Lệ

Lộ trình di chuyển đến đền thờ Chầu Bé Bắc Lệ bằng phương tiện công cộng

Di chuyển bằng xe khách – thời gian di chuyển dự kiến 2h: Quý khách có thể bắt xe khách tại các bến Mỹ Đình, Giáp Bát, Gia Lâm. Xe trả khách tại bến xe Bắc Lệ cách đền khoảng 300m. Giá vé dao động 100.000đ-170.00đ/người.

Di chuyển bằng tàu hỏa – thời gian di chuyển dự kiến 3h: Hiện nay, các nhà ga có cung cấp chuyến tàu Hà Nội – Bắc Lệ rất thuận tiện cho quý khách lựa chọn để tới đền Bắc Lệ. Đền Bắc Lệ chỉ cách ga khoảng 500m. Thời gian di chuyển dự kiến là 3h.

Lộ trình di chuyển đến đền thờ Chầu Bé Bắc Lệ bằng phương tiện cá nhân

Di chuyển bằng ô tô – thời gian di chuyển dự kiến 2h’: QL6/Nguyễn Trãi – Nguyễn Xiển – ĐCT20 – QL1A đi theo biển báo cho QL5/Bắc Ninh/ Lạng Sơn (Phí cầu đường) – ĐCT Hà Nội Bắc Giang/QL1A/QL37 – ĐCT Bắc Giang Lạng Sơn – ĐT242/ĐT245 – Đền Công Đồng Bắc Lệ.

Hầu giá Chầu Bé

Chầu Bé là một trong ba vị Chầu Bà hay về ngự đồng nhất. Chầu ngự về đồng thường diện áo đen (hoặc chàm), trước đây chỉ mặc quầy và áo ngắn tới hông. Đầu chầu chít khăn thổ cẩm, chân đi xà lạp, vai đỡ gùi hoa. Khi về đồng, chầu thường khai quang múa mồi. Nhiều khi Chầu Bé chầu về chứng tòa Sơn Trang, sang khăn cho tân đồng hoặc chứng mâm giầu trình giống như Chầu Đệ Nhị và Chầu Lục. 

Văn Chầu Bé Bắc Lệ

Bản 1

 Trên sơn lâm ngôi cao mát mẻ

Con thỉnh mời chầu bé ngự chơi

Ai lên tới Cao Sơn xứ Lạng

Hỏi thăm đền chầu bé nơi nao

Hỏi ra Bắc Lệ đi vào

Ngôi đền chầu ngự thấp cao mấy tầng

Ngàn cỏ hoa nghiêng mình rủ lá

Bầy chim muông bách thú quỳ tâu

Chim oanh ríu rít bên lầu

Phượng Hoàng tung cánh về chầu Động Tiên

Vượn trên non ru con rầu rĩ

Thú lâm sơn cảnh đẹp tự nhiên

Một bầu gió mát trăng thâu

Đàn thông réo rắt bên mình suối reo

Đường uốn khúc quanh đèo dốc núi

Núi hiểm nghèo cát sỏi đá ong

Một bầu sơn thuỷ thong dong

Công Đồng Bắc Lệ, Kì Cùng Lạng Sơn

Trăm thứ quả mang về tiến Mẫu

Hái rau bi, củ đậu măng tươi

Cơm lam, rau sắng củ mài

Ngô khoai đõ lạc sắn đồi rượu tăm

Bạn tri âm động đào tả hữu

Áo xanh chàm yểu điệu vào ra

Gót tiên quảy lẵng hái trà

Chân quấn xà cạp nón tu lờ,dao quai

Miệng chầu cười trăm hoa đua nở

Chầu phán tiếng Nùng, tiếng Thổ tiếng Kinh

Đàn thông dạo khúc thanh bình

Xênh ngô sáo trúc tính tình hoà ca

Thường dạo cảnh Bảo Hà Trái Hút

Đền Đông Cuông Đức Đại tối linh

Tuyên Quang cảnh trí hữu tình

Núi rừng Mẫu ngự, thác ghềnh cỏ hoa

Ngự cung cấm một toà thạch động

Đền Ỷ La lồng lộng ngôi cao

Cây Xanh chầu mắc võng đào

Mỏ Than chầu ngự thấp cao mấy tầng

Cảnh núi rừng đèo heo hút gió

Thú sơn lâm hoa cỏ tốt tươi

Minh Lương suối lượn quanh đồi

Chầu thường dạo cảnh khắp nơi hữu tình

Lai Châu, Suối Rút Hoà Bình

Đỉnh non Bắc Kạn một mình cheo leo.

Bản 2

Kim chi ngọc diệp rành rành

Chầu bé Bắc Lệ giáng sanh hạ trần

Núi xếp núi mấy tầng cao thấp

Cây chen cây tràn ngập màu lam

Đền thờ chầu bé trên ngàn

Có con suối nhỏ bắc ngang chân đồi

Đàn cá lội đua bơi rẽ sóng

Nước long lanh in bóng trăng thu

ngàn thông cất tiếng hát ru

Hoa thơm quả ngọt bốn mùa ngát hương

Chầu bé thượng Thổ Mường là gốc

Áo tứ thân khăn lục đội đầu

Đai xanh kiềng bạc túi trầu

Tay cầm dao quắm, vác bầu nước khe

Dận hải sảo, đầu cài trâm trí

Vòng kim cương tam khí lồng tay

Hây hây mặt nước vơi đầy

Đẹp như hoa nở trước ngày đấu xuân

Tuổi Chầu bé đang tuần trăng độ

Phép sơn trang đức tổ ban truyền

Phép tiên biến lá làm thuyền

Bẻ ba tàu cọ giả hàng bán chơi

Bạn Thổ Mán nơi nơi tìm đến

Vượt cửa ngàn cung tiến quả hoa

Tử Long Bảo Lạc Tam Cờ

Sông Thao sông Cả sông Bờ sông Dâu

Khắp đâu đâu nức danh Chầu Bé

Tự cổ triều quốc sử còn ghi

Danh thơm Nam Bắc trung Kỳ

Giúp dân hộ quốc độ trì bốn phương

Sắc phong tặng đại vương trường trị

Trên Bắc Lệ ngàn tú khí là nơi

rừng già chầu đã dạo chơi

Lập ngôi đền thờ tả phượng hữu lân

Dòng sông Thương nước trong leo lẻo

Dải sông Tô uốn éo xinh ghê

Thông reo trúc mọc tứ bề

Đền thờ cao ngất trông về Bắc Ninh

Vẻ tinh tú bên ghềnh vị thuỷ

Chầu giáng đền trấn trị yêu ma.

Chầu về chắc giáng điện tòa

Khuông phu đệ tử vinh hoa thọ trường.