Cảnh báo việc lạm dụng công nghệ có thể gây tổn hại tới sức khỏe và tinh thần

(PLVN) – Công nghệ đem đến cho cuộc sống của con người rất nhiều lợi ích. Tuy vậy, hãy là người thông minh để tận dụng những tính năng siêu việt của nó, tránh biến mình trở thành nô lệ của những thiết bị công nghệ. Bởi mặt trái của nó đem lại những tác hại khôn lường.

Gây nghiện không khác gì ma túy

Trong thời đại bùng nổ công nghệ kỹ thuật số, nó trở thành một phần không thể tách rời khỏi xã hội và cuộc sống hàng ngày,thật khó có thể tưởng tượng được thế giới sẽ thay đổi đến thế nào nếu không còn sự hiện diện của Internet, công nghệ lưu trữ đám mây và điện thoại thông minh, máy tính…

Tuy nhiên, mới đây, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng, lạm dụng các thiết bị công nghệ quá mức có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe và tinh thần

Theo trung tâm y tế học thuật Mayo Clinic, việc lạm dụng, sử dụng quá nhiều các thiết bị công nghệ gây tổn hại thị lực, gây nhức mắt, mỏi mắt và có thể dẫn đến các triệu chứng như đau đầu, khó tập trung, chảy nước mắt, khô, ngứa, nóng rát hoặc đau mắt. Việc lạm dụng quá mức cũng có thể gây mờ mắt, song thị và tăng độ nhạy cảm của mắt với ánh sáng.

“Hiệp hội đo thị lực Hoa Kỳ gọi đây là hội chứng thị giác màn hình hay còn gọi là mỏi mắt kỹ thuật số. Những người sử dụng điện thoại, máy tính trên hai giờ liên tục mỗi ngày có nguy cơ cao mắc phải hội chứng này”, trung tâm Mayo Clinic cho biết.

Theo Tổ chức Giấc ngủ Quốc gia Hoa Kỳ, sử dụng các thiết bị công nghệ trước khi đi ngủ có thể gây mất ngủ. Nguyên nhân là do bước sóng ngắn và ánh sáng xanh nhân tạo phát ra từ màn hình điện thoại và máy tính làm chậm đồng hồ sinh học, ngăn chặn sự giải phóng melatonin, loại hormone tự nhiên có tác dụng điều hòa chu kỳ thức-ngủ của cơ thể.Ánh sáng màu xanh có thể làm gián đoạn quá trình đó, làm cho bạn không thể đi ngủ theo thời gian hợp lý.

Mất ngủ sẽ có một số tác động tiêu cực lên não. Nếu không ngủ đủ ít nhất 7 giờ mỗi đêm, tâm trạng của bạn sẽ ngày càng xấu đi, giảm tập trung trong công việc và các vấn đề liên quan tới khả năng ghi nhớ, chưa kể đến việc một số mô não bị chết.

Nhà tâm lý học Doreen Dodgen-Magee cho biết, trung bình, một người trưởng thành ở Mỹ dành hơn 11 giờ mỗi ngày để sử dụng các thiết bị công nghệ. Điều này gây tác động xấu đến sức khỏe tâm thần của người dùng.

Dành quá nhiều thời gian trên internet có thể gây ra những thay đổi trong não không khác gì những người lệ thuộc ma túy và rượu, theo một nghiên cứu năm 2012. Người nghiện internet, đáng chú ý nhất là game thủ, là những người có thể bỏ ăn, trốn học và không ngủ để chơi.

Những người này có vùng trắng và xám bất thường trong bộ não, bị tổn thương các vùng liên quan đến xử lý cảm xúc cũng như điều tiết sự chú ý và ra quyết định. Người nghiện rượu và nghiện ma túy có bất thường não bộ rất giống như vậy, nghiên cứu cho hay.

“Tôi đã thấy những người rời xa giảng đại học mà không có bằng cấp trong tay, hoặc cuộc hôn nhân của họ bị phá vỡ vì nghiện game trực tuyến”, tiến sĩ Henriette Bowden Jones, người điều hành một bệnh viện dành cho người nghiện internet tại Anh, nói với The Independent.

Khi sử dụng điện thoại, máy tính, chúng ta thường nằm hoặc ngồi trên bàn làm việc, trên ghế hoặc trên giường trong một thời gian dài. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, một lối sống ít vận động như vậy làm tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tim mạch, tiểu đường, ung thư ruột kết và béo phì.

Tổ chức này cũng cho biết: “60% đến 85% người dân trên thế giới – cả ở những nước phát triển và những nước đang phát triển – đều có lối sống ít vận động. Điều này đã trở thành một trong những vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng nhưng vẫn chưa được giải quyết trong thời đại chúng ta”.

Nguy cơ trầm cảm

Còn theo khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Truyền thông, Công nghệ và Sức khỏe của Đại học Pittsburgh, những người trẻ tuổi sử dụng từ 7 đến 11 nền tảng mạng xã hội có nguy cơ trầm cảm và lo lắng cao gấp ba lần so với những người sử dụng dưới hai nền tảng.

Ngoài ra, công nghệ làm cho con người dễ dàng bị phân tâm, cho dù bạn đang lướt điện thoại, máy tính bảng trong thời gian rảnh rỗi hay thậm chí là lúc đang ăn. Trong đó, thanh thiếu niên là nhóm đối tượng đặc biệt bị phân tâm hơn bao giờ hết bởi công nghệ. Một khảo sát trên 2.400 giáo viên do trung tâm nghiên cứu Pew thực hiện năm 2012, cho thấy rằng, hầu hết các nhà giáo cảm thấy bị phân tâm hơn so với thế hệ trước.

Nó làm con người khó khăn hơn để hình thành những ký ức mới. Như Nicholas Carr giải thích, bộ nhớ có hai loại là bộ nhớ làm việc tạm thời và trí nhớ dài hạn. Thông tin cần chuyển từ bộ nhớ làm việc vào bộ nhớ dài hạn để có thể được lưu trữ.

Bất kỳ một hành động tạm nghỉ nào trong quá trình làm việc của bộ nhớ, như nói chuyện, dừng lại để kiểm tra email hoặc gửi một tin nhắn văn bản, đọc một bài viết… đều có thể xóa thông tin từ tâm trí của bạn trước khi việc chuyển giao vùng nhớ diễn ra.

Cũng có một giới hạn về số lượng thông tin bộ nhớ làm việc có thể lưu trữ cùng một lúc. Xử lý quá nhiều thông tin cùng một lúc sẽ giống như “đổ nước vào một chiếc ly liên tục từ ngày này qua ngày khác thì tất nhiên nước sẽ phải tràn ra ngoài”, chuyên gia Tony Schwartz nói với tờ The Huffington Post năm ngoái.

Những người thuộc thế hệ trẻ ngày nay ngày càng mau quên hơn những người trên 55 tuổi của thế hệ trước, theo cuộc khảo sát “Xu hướng máy học” (năm 2013). Trong một thông cáo báo chí, nữ bác sĩ Patricia Gutentag coi công nghệ là một trong những thủ phạm chính. “Thế hệ sau này thường sử dụng công nghệ để làm nhiều việc, và họ làm ngơ với việc thiếu ngủ, tất cả đều dẫn đến mức độ cao của sự lãng quên”, Gutentag nói.

Ngay cả khi bạn đã xa lánh tất cả phiền nhiễu, bạn vẫn sẽ không tiếp thu tốt các thông tin bạn đọc trực tuyến. Bạn có thể đổ lỗi cho văn bản quá dài để đọc… Tuy nhiên, thực tế các liên kết đầy màu sắc rải rác khắp các bài báo trực tuyến mới là một trong những nguyên nhân làm cho bộ não của bạn khó hoạt động tốt, nó có điện não ít hơn để xử lý những gì bạn đang đọc. Thậm chí chỉ cần đọc trên màn hình, giống sách điện tử đã được chứng minh cũng làm giảm khả năng đọc – hiểu.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, đọc các văn bản có chứa liên kết đòi hỏi rất nhiều về mặt xử lý trong trí óc, đánh giá các siêu liên kết đó để quyết định có nên bấm vào hay không – điều này không liên quan đến quá trình đọc. Ngoài đường dẫn liên kết, những văn bản đó còn rải rác với hình ảnh, video và các quảng cáo thậm chí còn các nội dung khác tồi tệ hơn thế nữa.

Beth Haggerty của tờ Entrepreneur cho biết, công nghệ làm “hạn chế những ý tưởng sáng tạo do thói quen tìm kiếm mọi câu trả lời trên Google”. Điều này khiến não bộ trở nên chây lì và lười suy nghĩ hơn.

Không thể phủ nhận những ích lợi tuyệt vời mà công nghệ đem đến cho cuộc sống của con người. Tuy vậy, mặt trái của công nghệ vẫn luôn hiển hiện rõ ràng qua từng khía cạnh của cuộc sống. Vì vậy, hãy là người thông minh để không biến mình trở thành nô lệ của nô lệ của kỹ thuật số.