Cách chữa dị ứng nổi mề đay tại nhà
Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Vũ Thị Mai – Đơn nguyên Hô hấp – Dị ứng Miễn dịch lâm sàng – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City
Nổi mề đay là tình trạng phản ứng của các mao mạch ở dưới da trước nguyên nhân dị ứng gây nên tình trạng phù và ngứa ở da. Nổi mề đay có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên như dị nguyên trong không khí, thức ăn, côn trùng, vi khuẩn, ký sinh trùng,… Nổi mề đay trường hợp nhẹ có thể điều trị tại nhà, tuy nhiên không nên tự ý mua thuốc nếu không có chỉ định của bác sĩ.
1. Nổi mề đay dị ứng và nguyên nhân
Nổi mề đay là một trong những tình trạng dị ứng thường gặp, đây là tình trạng phản ứng của các mao mạch ở dưới da trước những tác nhân lạ với cơ thể gây ra tình trạng ban đỏ, phù nề và ngứa ở da. Triệu chứng thường xuất hiện và biến mất nhiều đợt với nhiều hình dạng khác nhau, sau đó có thể lan tới các vùng da lân cận và gây nên cảm giác ngứa ngáy khó chịu. Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng nổi mề đay bao gồm:
- Do các dị nguyên: Đây chính là nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng nổi mề đay dị ứng. Các tác nhân gây dị ứng phổ biến nhất đó là: thuốc, thực phẩm, lông vật nuôi, hóa – mỹ phẩm, phấn hoa, nấm mốc… Sau khi tiếp xúc với các tác nhân này, cơ thể của người bệnh ngay lập tức xuất hiện những triệu chứng như mẩn ngứa, sẩn phù da…
- Do côn trùng: Một số loài côn trùng như ong, kiến, sâu róm… luôn chứa nọc độc, khi bị chúng cắn, chất độc sẽ ngấm vào da và dẫn đến hiện tượng sưng phù, ngứa ngáy.
- Do các loại vi khuẩn và ký sinh trùng: Theo các nhà khoa học cho biết, nhiều loại virus, vi trùng, giun sán khi đi vào bên trong cơ thể cũng có thể gây ra hiện tượng mề đay khó chịu.
- Yếu tố bệnh lý: Hiện tượng da bị nổi mề đay cũng có thể xảy ra ở những bệnh nhân mắc lupus ban đỏ, cryoglobulinemia, bệnh tự miễn….
- Yếu tố di truyền: Đối tượng nào mà có người thân trong gia đình từng bị mề đay thường dễ bị mắc bệnh hơn so với người bình thường.
2. Nguyên tắc điều trị mề đay dị ứng
Tránh các yếu tố kích thích
Trước tiên cần xác định và loại bỏ dị nguyên gây bệnh và tránh tiếp xúc lại với dị nguyên. Đây là cách tốt nhất trong việc điều trị và phòng ngừa nổi mề đay dị ứng. Trong trường hợp khó phát hiện các dị nguyên thì cần lưu ý một số điều sau đây:
- Cẩn thận với thức ăn lạ
- Không lạm dụng thuốc
- Hạn chế sử dụng mỹ phẩm
- Tránh tiếp xúc với phấn hoa, lông thú, khói bụi,…
Tự chăm sóc tại nhà
Cách chữa dị ứng nổi mề đay tại nhà cần tuân thủ và thực hiện như sau:
- Dừng tất cả các loại thuốc và thực phẩm có nghi ngờ gây dị ứng
- Hạn chế gãi và chà xát lên trên da
- Có thể áp lạnh lên vùng da bị sẩn phù và nóng rát trừ trường hợp mày đay do lạnh
- Bổ sung thức uống và các loại dinh dưỡng giàu vitamin C, các chất dinh dưỡng dễ tiêu, chống táo bón.
3. Điều trị nổi mề đay tại nhà
Một số loại thuốc chữa dị ứng có thể được chỉ định trong điều trị nổi mề đay dị ứng. Tuy nhiên, không nên tự ý mua thuốc để điều trị, khi thấy những dấu hiệu nổi mề đay dị ứng hay nổi mề đay dị ứng thời tiết thì cần đến cơ sở y tế để được thăm khám, xác định nguyên nhân và có phác đồ điều trị phù hợp. Một số loại thuốc có thể được sử dụng trong điều trị nổi mề đay dị ứng bao gồm:
Thuốc bôi ngoài da
Thuốc bôi ngoài da cũng cần được sử dụng theo sự hướng dẫn của bác sĩ. Không nên sử dụng thuốc mỡ kháng histamin để điều trị nổi mề đay, bởi vì điều này sẽ dễ gây viêm da dị ứng. Thuốc mỡ corticoid mang lại hiệu quả ít hơn và có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn nếu bôi thoa trên một diện tích da quá lớn và lượng thuốc quá nhiều.
Sử dụng thuốc kháng histamin
Với những bệnh nhân bị dị ứng nổi mề đay thì các bác sĩ da liễu sẽ chỉ định dùng thuốc kháng Histamin đường uống là cách trị bệnh nổi mề đay hữu hiệu và phổ biến. Ngoài ra, đây không những là loại thuốc trị mề đay, mẩn ngứa phát ban hoặc dị ứng thuốc mà nó còn có tác dụng trị dị ứng mũi, nhất là viêm mũi dị ứng và viêm mũi vận mạch. Thuốc corticoid (uống hay tiêm) sẽ được chỉ định dùng trong những trường hợp nổi mề đay cấp tính, có kèm theo phù thanh quản. Đối với những trường hợp nổi mề đay do viêm mạch hoặc mề đay do chèn ép mà không thể sử dụng thuốc kháng histamin như thông thường. Tuy nhiên, thuốc sẽ không được dùng để điều trị bệnh mề đay mạn tính tự phát.
Sử dụng sản phẩm thảo dược chứa thành phần từ quả nhàu
Các nghiên cứu cho thấy, trong quả nhàu có rất nhiều thành phần hóa học như các loại vitamin, khoáng chất, tinh dầu và axit hữu cơ. Trong Đông y, quả nhàu có vị chát, nồng, tính mát, rất tốt đối với sức khỏe. Một số cách dùng trái nhàu trị dị ứng nổi mề đay đó là: Uống nước ép quả nhàu, nhàu ngâm rượu và chữa mề đay bằng rượu quả nhàu thoa lên phần da bị bệnh. Ngoài cao nhàu, cao gan cũng là vị thuốc Đông y có tác dụng chữa dị ứng nổi mề đay tận gốc nguyên nhân, hạn chế tình trạng tái phát.
Hiện nay, cao nhàu thường được kết hợp cùng cao gan và L – Carnitine fumarate để bào chế thành dạng viên nén rất tiện sử dụng và trở thành xu hướng trong cải thiện mề đay, mẩn ngứa, dị ứng. Người bệnh nên chọn những sản phẩm như vậy vì tính an toàn, hiệu quả khi sử dụng lâu dài, đặc biệt là đã được nghiên cứu tại Bệnh viện Da liễu TW, bệnh viện Da liễu TP. HCM và Đại học Y Hà Nội. Các nghiên cứu đều khẳng định hiệu quả vượt trội của sản phẩm chứa cao nhàu, cao gan… trong việc hỗ trợ điều trị mề đay, mẩn ngứa và ngăn ngừa tái phát. Cụ thể, các kết quả nghiên cứu đều khẳng định:
- Sau 4 tuần dùng sản phẩm, có tới 87% người dùng phản hồi tốt khi cải thiện hẳn các triệu chứng mẩn ngứa, phù nề trên da của mề đay.
- Kéo dài sử dụng sản phẩm thêm 2-3 tháng, ghi nhận 96,7% trường hợp không bị tái phát mề đay.
- Không ghi nhận trường hợp gặp tác dụng không mong muốn khi sử dụng sản phẩm.
Tóm lại, nổi mề đay là tình trạng phản ứng của các mao mạch ở dưới da trước những yếu tố gây nên tình trạng phù cấp tính hoặc mãn tính ở trung bì. Nổi mề đay có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên như dị nguyên, côn trùng, vi khuẩn, ký sinh trùng,… Nổi mề đay có thể điều trị tại nhà bằng thuốc, thảo dược và các phương pháp chườm mát. Tuy nhiên, người bệnh không nên tự ý mua thuốc nếu không có chỉ định của bác sĩ. Vì vậy, khi thấy những dấu hiệu nổi mề đay dị ứng hay nổi mề đay dị ứng thời tiết thì cần đến cơ sở y tế để được thăm khám, xác định nguyên nhân và có phác đồ điều trị phù hợp.
