Cách Mùi Hương Thúc Đẩy Hành Vi Của Con Người

Khứu giác, còn được gọi là giác quan cảm nhận mùi hương, là giác quan nguyên thủy và bí ẩn nhất trong sáu giác quan của chúng ta. Trong suốt quá trình tiến hóa của loài người, khứu giác của chúng ta là chìa khóa cho sự sống còn của chúng ta. Con người có khả năng phân biệt hàng ngàn mùi độc đáo.

Mùi (cũng giống với pheromone) thường là lời cảnh báo đầu tiên về sự an toàn hay nguy hiểm, bạn hay thù. Mùi có khả năng điều khiển hành vi của bạn ở mức độ bản năng và tiềm thức. May mắn thay, bạn cũng có thể khai thác sức mạnh của mùi hương và sử dụng nó một cách có ý thức để tạo lợi thế cho mình.

Có điều hầu hết chúng ta lại đánh giá thấp sức mạnh của mùi hương. Nước hoa có khả năng gợi lên cả trạng thái tâm lý tích cực và tiêu cực của tâm trí và phản ứng trong một phần nghìn giây.

Từ quan điểm tiến hóa, một mùi tiêu cực, chẳng hạn như mùi động vật chết có thể kích hoạt phản xạ bỏ chạy tức thời. Một mùi tích cực, chẳng hạn như mùi củi gỗ ấm hoặc bánh quy nướng có thể kích hoạt cảm giác an toàn, thôi thúc sự gần gũi và gắn kết.

Mùi Hương Và Kí Ức

Mùi Hương Kích Hoạt Ký Ức Về Những Điều Đã Qua

Trong Hồi ức về những điều đã qua (Remembrance of Things Past), Marcel Proust minh họa cách mùi được liên kết với những trải nghiệm đầu đời được lưu trữ trong memory engram (tạm dịch là các vết ký ức) của các mạng lưới thần kinh. Proust mô tả một cách sinh động cách những ký ức tuổi thơ bị lãng quên được khơi dậy với cường độ ban đầu khi nhân vật chính trong câu chuyện của ông nhúng một chiếc bánh quy madeleine vào một tách trà.

Các nhà nghiên cứu gọi đây là “hiệu ứng ký ức Proustian.” Ký ức tuổi thơ gắn liền với mùi hương ở lại với con người ta suốt cuộc đời. Gần đây, Rachel Herz của Đại học Brown và Haruko Sugiyama cùng các đồng nghiệp tại Tập đoàn Kao ở Nhật Bản đã tiến hành một nghiên cứu để xác định cách mùi hương của sản phẩm gợi lên những ký ức cảm xúc cá nhân và ảnh hưởng đến sự hấp dẫn của sản phẩm đối với người tiêu dùng tiềm năng. Những “ký ức Proustian” này thường được hình thành sớm trong đời và cực kỳ mạnh mẽ trong việc thúc đẩy hành vi của con người.

Đối với thí nghiệm này, các nhà nghiên cứu đã sử dụng các mẫu gồm 4 loại kem dưỡng thể có mùi thơm được gửi cho 271 phụ nữ ở Mỹ trong độ tuổi từ 22 đến 31 tuổi. Những người tham gia đánh giá các loại sữa dưỡng thể theo năm phẩm chất: dễ chịu, cường độ mùi hương, sự quen thuộc, sự độc đáo và mức độ mà mỗi loại kem dưỡng thể khơi gợi những ký ức cá nhân. Trong cuộc khảo sát tiếp theo, những người tham gia đã đánh giá mức độ yêu thích kem dưỡng thể của cá nhân họ. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng hầu hết những người tham gia nghiên cứu ưa thích các loại kem dưỡng thể có mùi dễ chịu cũng như gợi lên những ký ức và cảm xúc cá nhân mạnh mẽ hơn. Phản ứng cảm xúc đối với một mùi rất khác nhau ở mỗi người dựa trên trải nghiệm cá nhân của họ.

Các đặc điểm nhận thức liên quan đến mùi phần lớn được xác định bởi quá trình tìm hiểu trước đó và lịch sử cá nhân của bạn, nhưng cũng có những khác biệt về văn hóa và địa lý. Ví dụ ở Bắc Mỹ và Châu Âu, mùi hương cam quýt được coi là mùi tươi sáng và hạnh phúc, trong khi hoa oải hương được coi là mùi dịu nhẹ. Ở Nhật Bản, hoa nhài gắn liền với tâm trạng thoải mái và thư thái. Hương nước hoa hồng được coi là một mùi hương tràn đầy năng lượng và hạnh phúc.

Mặc dù nghiên cứu này nói về việc sử dụng mùi hương để thúc đẩy hành vi của người tiêu dùng (nghe giống như bị “thao túng”), nhưng khi bạn chọn một mùi hương dễ chịu bao quanh mình, thì nó có thể thúc đẩy hành vi cá nhân của bạn theo những hướng tích cực. Việc chọn lựa mùi hương nào bao quanh bạn nằm trong tầm kiểm soát của bạn. 

Tham khảo: 5 Giai đoạn của trí nhớ 

Mùi Hương Có Sức Mạnh Mở Khóa Những Ký Ức Trong Tiềm Thức

Một người phụ nữ ở độ tuổi cuối 70 nói rằng cha cô ấy luôn mặc đồ da và mẹ cô ấy mặc đồ vải. Bất cứ khi nào cô ấy ngửi thấy những mùi từ đồ da hoặc mùi vải, cô ấy lại nhớ về cha mẹ và thời thơ ấu của mình. Ngoài ra, hầu hết mùi gỗ cháy trong lò sưởi, mùi cỏ mới cắt và mùi thông của cây thông Noel đều gắn liền với những ký ức tích cực. Mọi người đều liên tưởng mạnh mẽ mùi bánh mì nướng và thịt hun khói gắn với hình ảnh “ngôi nhà thân yêu”.

Tham khảo thêm những tips giúp bạn khôi phục ký ức tại đây.

Khứu Giác Và Tư Duy – Hiệu Suất Hoạt Động Cao Nhất

Lần đầu tiên nhà nghiên cứu Christopher Bergland phát hiện ra mối liên hệ giữa khứu giác và thành tích thể thao khi ông bắt đầu chạy bộ lúc còn là một thiếu niên vào đầu những năm 1980. Vào thời điểm đó, nước hoa Polo nguyên bản rất phổ biến và ông thích mùi này. Trước mỗi lần chạy, ông thường ngâm mình bằng nước hoa Polo như một thói quen. Cho đến hôm nay, mùi nước hoa Polo trộn lẫn với mồ hôi khiến ông cảm thấy mình như được quay lại tuổi mười bảy.

Trong The Athlete’s Way, ông có một phần về sức mạnh của khứu giác và thói quen mà ông đã sử dụng trong thi đấu để tạo ra một tư duy tràn đầy năng lượng và lạc quan. Trong đó, ông mô tả sức mạnh của ký ức khứu giác liên quan đến thời gian, địa điểm, suy nghĩ và hành vi theo quan điểm cá nhân của mình.

Là một vận động viên chuyên nghiệp, Christopher Bergland đã sử dụng khứu giác một cách có ý thức để tạo ra tâm trạng, suy nghĩ và hành vi mục tiêu cụ thể. Ví dụ, mùi kem chống nắng luôn khiến con người nhớ đến mùa hè và khiến họ tràn đầy năng lượng và sự vui vẻ của bầu trời trong xanh và ánh nắng rực rỡ. Vào những ngày mùa đông xám xịt khi mọi người đang phải tập luyện trên máy chạy bộ bên trong một phòng tập thể dục buồn tẻ, mùi kem chống nắng gợi lên tất cả những cảm xúc tích cực liên quan đến mùa hè..

Tham khảo: Liệu pháp mùi hương

Cấu Tạo Của Một Loại Nước Hoa – Vì Sao Chúng Có Khả Năng Mang Lại Cảm Xúc Cho Con Người?

Từ nước hoa có nguồn gốc từ tiếng Latin – perfumare – có nghĩa là “thổi qua”, “thoảng qua”. Nước hoa là nghệ thuật tạo nên mùi hương.

Nghệ thuật chế tạo nước hoa bắt đầu ở Mesopotamia và Ai Cập cổ đại, và được cải tiến thêm bởi người La Mã và Ba Tư. Tạo ra một hương thơm đòi hỏi sự pha trộn hài hòa của hàng trăm hóa chất thơm tự nhiên và tổng hợp riêng lẻ. Thông thường, các nhà chế tạo nước hoa tạo ra ba tầng “hương thơm” (thường được gọi là note) – bao gồm tầng hương đầu, tầng hương giữa và tầng hương cuối – trải dài theo thời gian khi hương thơm hòa quyện với dầu tự nhiên trên da bạn.

Tạo ra một giai điệu cảm xúc thông qua một mùi hương là một quá trình khoa học. Mỗi loại nước hoa đều chứa sự pha trộn độc đáo của các chất tổng hợp và tự nhiên, bao gồm các loại tinh dầu chiết xuất từ ​​hoa và thực vật, và mùi tổng hợp nhân tạo. Những mùi hương tinh tế được tìm thấy trong mỗi khía cạnh của một loại nước hoa luôn hòa quyện với các chất trên cơ thể của mỗi cá nhân, điều này làm tăng thêm sức quyến rũ của “mùi hương đặc trưng”.

Tham khảo: Giải thích về hành vi tán tỉnh

Lời Kết

Bạn có thể sử dụng sức mạnh của khứu giác để tạo động lực cho tư duy và hành vi như cách mà pheromone phát ra từ động vật có thể gửi những tín hiệu và thay đổi các hành động của những động vật cùng loài. Nhận thức được sức mạnh của các mùi cụ thể trong cuộc sống hàng ngày của bạn mang lại cho bạn khả năng sử dụng hương thơm như một công cụ để tạo ra trạng thái tâm lý như bạn mong muốn. 

Nguồn: How Does Scent Drive Human Behavior? – PsychologyToday