Các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo chưa nhận được sự hỗ trợ cần thiết và đầy đủ từ hệ sinh thái

Với quan niệm như trên, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có các đặc điểm chính như sau:

– Tính sáng tạo, đột phá: Khác với khởi nghiệp, lập nghiệp thông thường, khởi nghiệp đổi mới, sáng tạo tạo ra những sản phẩm, dịch vụ và/hoặc cách thức, mô hình kinh doanh hoàn toàn mới, có công năng, tiện ích vượt trội, chưa có mặt trên thị trường.

– Dựa trên nền tảng công nghệ mới, nhất là công nghệ thông tin, internet kết nối vạn vật. Cần lưu ý là, không dứt khoát các startup đều phải dựa trên nền tảng công nghệ mới. Tuy nhiên, đa phần các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo đều phải dựa vào kỹ thuật, công nghệ mới, nhất là công nghệ thông tin để có thể phát triển bứt phá.

– Tạo ra các sản phẩm mới; phân khúc thị trường, khách hàng mới. Đặc điểm này là khác biệt lớn đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp thông thường, vốn được thành thành lập để phục vụ các nhu cầu của khách hàng hiện có trên thị trường.

Phát biểu tại sự kiện “Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia” (TechFest Vietnam 2016), Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã nêu rõ: “Cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo hay khởi nghiệp sáng tạo là cộng đồng tạo ra những sản phẩm mới, những phân khúc thị trường mới, khách hàng mới bằng những công nghệ, ý tưởng mới chưa từng có. Các doanh nghiệp này thường liên quan tới công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin, đi qua internet đến với thế giới” [5].

– Có khả năng mở rộng và phát triển nhanh chóng. Các doanh nghiệp khởi nghiệp thông thường “small business” không đòi hỏi đầu tư lớn, có thể mang lại doanh số và lợi nhuận ngay và sớm, ít rủi ro hơn so với các “startup”. Tuy nhiên, các doanh nghiệp này ít có khả năng mở rộng. Ngược lại, các startup đòi hỏi phải đầu tư rất lớn, gặp nhiều rủi ro, thất bại trước khi thành công. Tuy nhiên, khi đã thành công thì sản phẩm của startup có thể nhân rộng nhanh chóng, doanh nghiệp startup có thể trở thành doanh nghiệp rất lớn trong thời gian ngắn.

– Tăng trưởng cao: Phát triển dựa trên ý tưởng sáng tạo và nền tảng công nghệ mới, vì vậy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo luôn đi đầu trong việc khai phá thị trường, tạo ra những sản phẩm, dịch vụ hoàn toàn mới, nổi trội vì vậy có thể đạt được mức độ tăng trưởng rất cao, không có giới hạn. Sự ra đời và phát triển của điện thoại thông minh Apple chiếm lĩnh thị trường điện thoại di động thế giới chỉ trong vòng vài năm, lật đổ ngôi vương trên 100 năm thống lĩnh của Nokia là minh chứng cho sự phát triển nhanh, không thể dự đoán trước của khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

– Đối tượng tham gia khởi nghiệp: Nếu như khởi nghiệp, lập nghiệp thông thường tất cả cá nhân, nhóm người nào cũng có thể tham gia, không phân biệt già hay trẻ, nam hay nữ, không phân biệt trong hay ngoài nước, thành thị hay nông thôn miễn sao có một ý tưởng kinh doanh và triển khai trên thực tế, thì những ý tưởng khởi nghiệp đổi mới, sáng tạo được hình thành và thực hiện chủ yếu bởi các bạn trẻ đam mê làm giàu và sáng tạo, nhất là những bạn sinh viên đang đi học hoặc vừa ra trường. Đây là thế hệ có nhiệt huyết, nhanh nhạy, khả năng nắm bắt nhanh những kiến thức và công nghệ mới, có lòng can đảm và khát khao khẳng định bản thân. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, sự kết hợp giữa các ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo của thế hệ trẻ với kinh nghiệm của thế hệ đi trước sẽ tạo ra sự phát triển bền vững hơn.