Bệnh viện Đại học Y Dược

Tháng 5/2019 tại Geneva, Hội đồng Y tế Thế giới lần thứ 72 đã thông qua quyết định lấy ngày 17/9 hàng năm là Ngày An toàn người bệnh thế giới.
Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện nay, ngay tại các nước phát triển, khi tiếp nhận các dịch vụ khám chữa bệnh, khoảng 10% người bệnh bị tổn hại sức khoẻ của bản thân do các sự cố y khoa. Trong các sự cố này có đến 50% nguyên nhân là có thể phòng tránh được như phơi nhiễm với tia phóng xạ, nhiễm khuẩn bệnh viện, chẩn đoán chậm và không chính xác,… Chi phí để điều trị hậu quả do các sự cố y khoa gây ra chiếm hơn 14% chi phí chung tại bệnh viện. Do vậy, an toàn người bệnh là vấn đề sức khoẻ cộng đồng mang tính toàn cầu.
Mục tiêu của an toàn người bệnh là các dịch vụ khám chữa bệnh hướng tới chăm sóc sức khỏe cho người bệnh. An toàn người bệnh trước hết là phòng ngừa tổn thương và hạn chế tai biến y khoa. Muốn thực hiện tốt điều này phải loại bỏ tâm lý đổ lỗi, cần có sự cởi mở, công khai về sai sót y khoa một cách khách quan và chính xác để khắc phục. Việc cởi mở thông tin về các sai sót y khoa phải trở thành một phần trong văn hoá bệnh viện nhằm tăng cường và cải thiện chất lượng hoạt động bệnh viện, đó là văn hoá an toàn người bệnh.
Trong tất cả các hoạt động liên quan đến công tác an toàn người bệnh thì “An toàn sử dụng thuốc” luôn là một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu khi nhu cầu của người bệnh luôn mong muốn nhận được thuốc thích hợp với quá trình điều trị, phù hợp với yêu cầu và mức chi phí thấp nhất.
Liên quan tới thuốc, thống kê của WHO chỉ ra, có tới 12% tổng số người bệnh gặp sự cố từ kê đơn, 6-7% người bệnh nội trú gặp sự cố có liên quan tới thuốc, 30% người bệnh gặp sự cố khi dùng 5 loại thuốc trở lên, tỷ lệ đơn thuốc có sai sót kê đơn là 20% (Arab Saudi), 58% (Mexico), trong đó kê đơn sai liều lượng chiếm 27,6%.
Tại Việt Nam, từ năm 2019 đến tháng 8/2022, có 35% bệnh viện trên toàn quốc triển khai báo cáo sự cố y khoa. Trong đó, 1/3 số lượng sự cố được báo cáo là có thể ngăn chặn được, chưa xảy ra. Với sự cố y khoa liên quan đến công tác dược lâm sàng gặp nhiều nhất là nhầm liều (chiếm 20% tổng số sự cố về thuốc tại bệnh viện tuyến trung ương và 18,5% sự cố về thuốc tại bệnh viện tỉnh, thành phố). Riêng tại bệnh viện tuyến quận, huyện, sự cố gặp nhiều nhất (chiếm 23,7%) do nhầm thuốc và thứ 2 là nhầm liều (chiếm 10%).
Đại dịch Covid-19 kéo dài đã và đang làm trầm trọng thêm nguy cơ xảy ra sự cố về sử dụng thuốc và các tổn hại có liên quan đến thuốc. Trong bối cảnh đó, “Sử dụng thuốc an toàn – Không gây hại” được chọn làm chủ đề cho ngày An toàn người bệnh thế giới năm 2022.
“Mỗi người trên thế giới vào một thời điểm nào đó trong đời sẽ phải dùng thuốc để ngăn ngừa hoặc điều trị bệnh tật. Tuy nhiên, thuốc đôi khi gây ra tổn hại nghiêm trọng nếu việc bảo quản, kê đơn, cấp phát, sử dụng không đúng cách hoặc không được theo dõi đầy đủ. Do đó, người bệnh trước khi sử dụng thuốc cũng cần biết thông tin về thuốc, kiểm tra liều và thời gian sử dụng, hỏi lại nhân viên y tế nếu chưa hiểu rõ”, Bộ Y tế khuyến cáo.
Chiến dịch toàn cầu cho ngày An toàn người bệnh thế giới năm 2022 đề xuất một loạt các hoạt động trong tháng 9 và trong ngày 17/09/2022, bao gồm triển khai các chiến dịch quốc gia, tổ chức các diễn đàn chính sách, các sự kiện, các sáng kiến, và như những năm trước, thắp sáng các tượng đài, địa danh và địa điểm công cộng mang tính biểu tượng bằng màu cam (dấu ấn đặc biệt của chiến dịch). WHO khuyến khích các quốc gia tham gia chiến dịch toàn cầu hưởng ứng ‘Sử dụng thuốc an toàn – Không gây hại’, nỗ lực triển khai kế hoạch hành động an toàn người bệnh toàn cầu 2021-2030.