Bắt buộc người lao động trực trong dịp Tết Nguyên Đán khi không có quyền yêu cầu người lao động làm thêm giờ có thể bị phạt bao nhiêu tiền?

Bắt buộc người lao động trực trong dịp Tết Nguyên Đán có được không?

Tết Nguyên Đán hay còn gọi là Tết Âm lịch, là dịp lễ đầu năm mới theo âm lịch của các nước Đông Á như Trung Quốc… và các nước Đông Nam Á như Singapore, Malaysia, Indonesia và Việt Nam.

Căn cứ theo khoản 1 Điều 112 Bộ luật Lao động 2019 quy định về nghỉ lễ, Tết như sau:

Nghỉ lễ, tết

1. Người lao động được nghỉ làm việc, hưởng nguyên lương trong những ngày lễ, tết sau đây:

a) Tết Dương lịch: 01 ngày (ngày 01 tháng 01 dương lịch);

b) Tết Âm lịch: 05 ngày;

c) Ngày Chiến thắng: 01 ngày (ngày 30 tháng 4 dương lịch);

d) Ngày Quốc tế lao động: 01 ngày (ngày 01 tháng 5 dương lịch);

đ) Quốc khánh: 02 ngày (ngày 02 tháng 9 dương lịch và 01 ngày liền kề trước hoặc sau);

e) Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương: 01 ngày (ngày 10 tháng 3 âm lịch).

…

Theo khoản 2 Điều 107 Bộ luật Lao động 2019 quy định về làm thêm giờ như sau:

Làm thêm giờ

1. Thời gian làm thêm giờ là khoảng thời gian làm việc ngoài thời giờ làm việc bình thường theo quy định của pháp luật, thỏa ước lao động tập thể hoặc nội quy lao động.

2. Người sử dụng lao động được sử dụng người lao động làm thêm giờ khi đáp ứng đầy đủ các yêu cầu sau đây:

a) Phải được sự đồng ý của người lao động;

b) Bảo đảm số giờ làm thêm của người lao động không quá 50% số giờ làm việc bình thường trong 01 ngày; trường hợp áp dụng quy định thời giờ làm việc bình thường theo tuần thì tổng số giờ làm việc bình thường và số giờ làm thêm không quá 12 giờ trong 01 ngày; không quá 40 giờ trong 01 tháng;

c) Bảo đảm số giờ làm thêm của người lao động không quá 200 giờ trong 01 năm, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này.

…

Đồng thời, tại Điều 59 Nghị định 145/2020/NĐ-CP cũng quy định:

Sự đồng ý của người lao động khi làm thêm giờ

1. Trừ các trường hợp quy định tại Điều 108 của Bộ luật Lao động, các trường hợp khác khi tổ chức làm thêm giờ, người sử dụng lao động phải được sự đồng ý của người lao động tham gia làm thêm về các nội dung sau đây:

a) Thời gian làm thêm;

b) Địa điểm làm thêm;

c) Công việc làm thêm.

…

Tết Nguyên Đán hay Tết Âm lịch là một trong những ngày nghỉ mà người lao động được nghỉ làm việc và hưởng nguyên lương.

Thời gian làm thêm giờ là khoảng thời gian làm việc ngoài thời giờ làm việc bình thường theo quy định của pháp luật, thỏa ước lao động tập thể hoặc nội quy lao động.

Vậy người lao động trực trong dịp Tết Nguyên Đán được xem là thời gian người lao động làm thêm giờ. Do đó, khi người sử dụng lao động tổ chức làm thêm giờ hay tổ chức trực trong dịp Tết Nguyên đán thì phải được sự đồng ý của người lao động tham gia làm thêm và đáp ứng đầy đủ các yêu cầu tại khoản 2 Điều 107 Bộ luật Lao động 2019 nêu trên.

Tuy nhiên, trừ một số trường hợp tại Điều 108 Bộ luật Lao động 2019, người sử dụng lao động có quyền yêu cầu người lao động làm thêm giờ vào bất kỳ ngày nào mà không bị giới hạn về số giờ làm thêm theo quy định và người lao động không được từ chối như sau:

– Thực hiện lệnh động viên, huy động bảo đảm nhiệm vụ quốc phòng, an ninh theo quy định của pháp luật;

– Thực hiện các công việc nhằm bảo vệ tính mạng con người, tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phòng ngừa, khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm và thảm họa, trừ trường hợp có nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe của người lao động theo quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động.

Như vậy, nếu thuộc trường hợp người lao động không được từ chối nêu trên thì việc bắt buộc người lao động trực trong dịp Tết Nguyên Đán là phù hợp. Nếu không thuộc các trường hợp người lao động không được từ chối nêu trên thì người sử dụng lao động không được bắt buộc người lao động trực trong dịp Tết Nguyên Đán, phải được sự đồng ý của người lao động.

Bắt buộc người lao động trực trong dịp Tết Nguyên Đán khi không có quyền yêu cầu người lao động làm thêm giờ có thể bị phạt bao nhiêu tiền? (Hình từ Internet)

Bắt buộc người lao động trực trong dịp Tết Nguyên Đán khi không có quyền yêu cầu người lao động làm thêm giờ có thể bị phạt bao nhiêu tiền?

Căn cứ theo điểm b khoản 3 Điều 18 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định như sau:

Vi phạm quy định về thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi

…

3. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:

a) Thực hiện thời giờ làm việc bình thường quá số giờ làm việc theo quy định của pháp luật;

b) Huy động người lao động làm thêm giờ mà không được sự đồng ý của người lao động, trừ trường hợp theo quy định tại Điều 108 của Bộ luật Lao động.

…

Như vậy, nếu không thuộc trường hợp có quyền yêu cầu người lao động làm thêm giờ vào bất kỳ ngày nào mà không bị giới hạn về số giờ làm thêm theo quy định và người lao động không được từ chối thì việc người sử dụng lao động bắt buộc người lao động trực trong dịp Tết Nguyên Đán có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng.

Lưu ý, mức phạt tiền trên là mức phạt đối với cá nhân. Mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân (theo khoản 1 Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP).

Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có quyền xử phạt công ty bắt buộc người lao động trực trong dịp Tết Nguyên Đán khi không có quyền không?

Theo khoản 3 Điều 48 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định Thẩm quyền xử phạt của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện như sau:

Thẩm quyền xử phạt của Chủ tịch Ủy ban nhân dân

…

3. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có quyền:

a) Phạt cảnh cáo;

b) Phạt tiền đến 75.000.000 đồng đối với hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội quy định tại Chương II, Chương III Nghị định này, trừ hành vi vi phạm quy định tại khoản 3 Điều 32 Nghị định này;

c) Phạt tiền đến 100.000.000 đồng đối với hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng quy định tại Chương IV Nghị định này;

d) Áp dụng hình thức xử phạt bổ sung quy định tại Chương II, Chương III và Chương IV, trừ hình thức xử phạt bổ sung quy định tại khoản 5 Điều 32 Nghị định này;

đ) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại Chương II, Chương III và Chương IV Nghị định này.

Công ty bắt buộc người lao động trực trong dịp Tết Nguyên Đán có thể bị phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.

Theo quy định trên, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có quyền phạt tiền đến 75.000.000 đồng đối với hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động.

Như vậy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có quyền xử phạt công ty bắt buộc người lao động trực trong dịp Tết Nguyên Đán khi công ty không có quyền yêu cầu người lao động làm thêm giờ vào bất kỳ ngày nào mà không bị giới hạn về số giờ làm thêm theo quy định và người lao động không được từ chối tại Điều 108 Bộ luật Lao động 2019 nêu trên.