Amazon | Brade Mar

Amazon.com, Inc. là một tập đoàn công nghệ đa quốc gia, một trong 5 công ty ngành công nghệ thông tin nằm trong nhóm Big Five, bên cạnh Google (Alphabet), Apple, Meta (Facebook) và Microsoft.

1. Giới thiệu chung về Amazon

• Công ty: Amazon.com, Inc.
• Thành lập: 1994
• Trụ sở: Seattle, Washington, Hoa Kỳ
• Ngành công nghiệp: Cloud Computing, E-commerce, Artificial Intelligence, Consumer electronics, Entertainment, Digital Distribution, Self-driving cars, Supermarket
• Sản phẩm: Echo, Fire Tablet, Fire TV, Fire OS, Kindle
• Dịch vụ: Amazon.com, Amazon Alexa, Amazon Appstore, Amazon Luna, Amazon Music, Amazon Prime, Amazon Prime Video, Amazon Web Services
• Website: https://amazon.com/
• Tìm hiểu thêm các công ty và thương hiệu khác tại đây: Network | Brade Mar

Amazon.com, Inc. là một tập đoàn công nghệ đa quốc gia của Hoa Kỳ, tập trung vào thương mại điện tử, điện toán đám mây, Digital Streaming và trí tuệ nhân tạo. Công ty nằm trong danh sách Big Five – 5 công ty công nghệ thông tin lớn nhất Hoa Kỳ, bên cạnh Google (Alphabet), Apple, Meta (Facebook) và Microsoft. Amazon được coi là “một trong những lực lượng kinh tế văn hóa có ảnh hưởng nhất trên thế giới”. Đây cũng là một trong những thương hiệu có giá trị nhất thế giới.

Jeff Bezos thành lập Amazon từ ga-ra xe hơi của mình tại Bellevue, Washington vào ngày 05/07/1994. Công ty bắt đầu bằng việc bán sách trực tuyến, sau đó mở rộng sang bán đồ điện tử, phần mềm, trò chơi điện tử, quần áo, đồ nội thất, thực phẩm, đồ chơi và đồ trang sức.

Năm 2015, Amazon đã vượt qua Walmart để trở thành nhà bán lẻ có giá trị nhất Hoa Kỳ tính theo vốn hóa thị trường. Tháng 08/2017, Amazon đã mua lại Whole Foods Market với giá 13.4 tỷ USD, giúp Amazon tiến sâu hơn vào thị trường bán lẻ vật lý (Physical Retailer), bên cạnh chuyên môn là bán lẻ trực tuyến. Năm 2018, dịch vụ giao hàng siêu tốc trong 2 ngày – Amazon Prime của công ty đã đạt mốc 100 triệu người đăng ký sử dụng trên thế giới.

Amazon cũng được biết đến với sự đột phá trong các ngành công nghiệp lâu đời bằng công nghệ tân tiến và quy mô hàng loạt của công ty. Đây là công ty bán hàng trực tuyến, cung cấp thiết bị hỗ trợ trí tuệ nhân tạo AI, nền tảng phát trực tiếp và điện toán đám mây lớn nhất thế giới, tính theo doanh thu và vốn hóa thị trường. Amazon cũng là công ty Internet lớn nhất thế giới tính theo doanh thu, là nhà tuyển dụng tư nhân lớn thứ 2 Hoa Kỳ.

Amazon phân phối nhiều loại nội dung có thể tải xuống và phát trực tuyến thông qua các công ty con như Amazon Prime Video, Amazon Music, Twitch, và Audible. Amazon cũng có công ty xuất bản Amazon Publishing, Studio phim ảnh và truyền hình Amazon Studios, điện toán đám mây Amazon Web Services.

Cùng với đó, Amazon còn sản xuất các thiết bị điện tử tiêu dùng như máy đọc sách Kindle, máy tính bảng Fire, TV Fire hay thiết bị Echo. Các thương vụ mua lại của công ty bao gồm Zoox, Ring, Twitch, Whole Foods Market, và IMDb.

2. Lịch sử của Amazon

Jeff Bezos thành lập Amazon vào tháng 07/1994, chọn thành phố Seattle làm nơi khởi nghiệp một phần cũng vì Microsoft đặt trụ sở tại đây. Mackenzie Scott là người đóng góp một vai trò lớn trong việc thành lập Amazon khi cô lái xe khắp đất nước cùng Jeff để khởi nghiệp. Sau khi tốt nghiệp, cô xin làm việc tại D. E. Shaw & Co., một quỹ đầu cơ tại Thành phố New York với mục đích “trang trải cuộc sống trong khi viết tiểu thuyết”. Cô đã được Jeff Bezos, người đang giữ chức Phó chủ tịch công ty thời điểm đó phỏng vấn. Cuộc phỏng vấn này là nơi hai người lần đầu gặp mặt. Sau này, Mackenzie Scott và Jeff Bezos đã cưới nhau.

Tháng 05/1997, Amazon trở thành một công ty đại chúng. Công ty bắt đầu bán các sản phẩm âm nhạc và videos vào năm 1998, đồng thời bắt đầu mở rộng phạm vi hoạt động ra toàn thế giới bằng việc mua lại các công ty bán sách trực tuyến tại Anh Quốc và Đức. Một năm sau đó, Amazon bắt đầu bán các mặt hàng đa dạng hơn, bao gồm trò chơi điện tử, đồ điện tử tiêu dùng, đồ đạc nhà cửa, phần mềm và đồ chơi.

Năm 2002, Amazon ra mắt Amazon Web Services (AWS), cung cấp dữ liệu về trang Web, các lưu lượng truy cập cũng như những phân tích hỗ trợ Marketers và những nhà phát triển Web. Năm 2006, Amazon tiếp tục phát triển AWS khi cung cấp dịch vụ Elastic Compute Cloud (EC2) và Simple Storage Service (S3), hỗ trợ lưu trữ dữ liệu qua Internet. Năm 2012, Amazon mua Kiva Systems để tự động hóa hoạt động quản lý hàng tồn kho và sau đó mua lại chuỗi siêu thị Whole Foods Market vào năm 2017.

Tháng 02/2021, Amazon thông báo Jeff Bezos sẽ từ chức vị trí CEO và chuyển sang vị trí Chủ tịch Điều hành Hội đồng quản trị của Amazon.

3. Các quan hệ đối tác

Năm 2000, chuỗi bán lẻ đồ chơi Toys “R” Us đã ký một thỏa thuận kéo dài 10 năm với Amazon, trị giá 50 triệu USD mỗi năm. Theo đó, Toys “R” Us sẽ là nhà cung ứng độc quyền sản phẩm đồ chơi trẻ em cho Amazon, chiếm hẳn một danh mục Toys & Games trên trang thương mại điện tử này. Tới năm 2004, Toys “R” Us kiện Amazon vì cho rằng, trang bán hàng trực tuyến này đã cố ý phá vỡ hợp đồng khi cho phép các đối tác thứ 3 cung cấp các mặt hàng đồ chơi thay vì nhập độc quyền từ Toys “R” Us như thỏa thuận ban đầu. Năm 2006, tòa án phán quyết Toys “R” Us có quyền hủy bỏ thỏa thuận với Amazon và thành lập một trang thương mại điện tử riêng. Toys “R” Us sau đó đã được Amazon bồi thường thiệt hại 51 triệu USD.

Năm 2001, Amazon ký một thỏa thuận với Borders Group. Theo đó, Amazon sẽ quản lý trang Borders.com với tư cách là một dịch vụ đồng thương hiệu. Borders sau đó đã rút khỏi thỏa thuận để thành lập một cửa hàng trực tuyến riêng vào năm 2007.

Tháng 10/2021, Amazon công bố hợp tác với DC Comics để có bản quyền kỹ thuật số độc quyền với các bộ truyện tranh nổi tiếng của hãng, bao gồm Superman, Batman, Green Lantern, The Sandman, và Watchmen. Sự hợp tác đã khiến các cửa hiệu sách nổi tiếng như Barnes & Noble loại bỏ những đầu truyện này khỏi kệ hàng của họ.

Tháng 11/2013, Amazon thông báo hợp tác với Bưu điện Hoa Kỳ (United States Postal Service) để bắt đầu giao các đơn hàng vào ngày Chủ nhật. Dịch vụ này bao gồm phí vận chuyển tiêu chuẩn của Amazon, bắt đầu triển khai tại các khu vực đô thị của Los Angeles và New York.

Tháng 06/2017, Nike đã đồng ý bán sản phẩm của mình qua Amazon để giúp hãng này kiểm soát tốt hơn tình trạng hàng giả, hàng nhái. Tuy nhiên, điều này có vẻ không hiệu quả nên Nike đã rút khỏi quan hệ đối tác với Amazon vào tháng 11/2019. Các công ty khác như Ikea hay Birkenstock cũng đồng thời ngưng bán sản phẩm của họ qua Amazon với lý do tương tự như Nike – không kiểm soát được tình trạng hàng giả như mong đợi.

Tháng 11/2018, Amazon đạt được thỏa thuận với Apple Inc. để bán các sản phẩm của hãng này thông qua Đại lý được ủy quyền của Apple. Theo thỏa thuận này, chỉ những Đại lý được ủy quyền của Apple mới có thể bán các sản phẩm của hãng trên Amazon.

4. Hoạt động Logistics

Amazon sử dụng nhiều dịch vụ vận chuyển khác nhau để chuyển phát các gói hàng. Các dịch vụ mang thương hiệu Amazon bao gồm:

• Amazon Air: Một hãng hàng không vận chuyển số lượng lớn với dịch vụ giao hàng chặn cuối do Amazon Flex, Amazon Logistics, hoặc United States Postal Service xử lý.
• Amazon Flex: Một ứng dụng dành cho điện thoại thông minh, cho phép các cá nhân hoạt động với tư cách nhà vận chuyển độc lập, giúp công ty giao các gói hàng từ chính phương tiện cá nhân của họ mà không cần đồng phục của công ty. Việc giao hàng này bao gồm dịch vụ giao hàng siêu tốc Prime Now, giao hàng tạp hóa Amazon Fresh và các đơn hàng tiêu chuẩn trên Amazon.com.
• Amazon Logistics: Tại đây, Amazon ký hợp đồng với các doanh nghiệp nhỏ (được gọi là Delivery Service Partners) để giao hàng cho khách hàng. Mỗi doanh nghiệp có một đội khoảng 20 – 40 xe tải mang thương hiệu Amazon, các nhân viên giao hàng cũng sẽ mặc đồng phục của Amazon. Kể từ tháng 12/2020, Amazon Logistics đã hoạt động tại 6 khu vực, bao gồm Hoa Kỳ, Canada, Ý, Đức, Tây Ban Nha và Vương quốc Anh.
• Amazon Prime Air: Dịch vụ giao hàng bằng máy bay không người lái, đang trong quá trình thử nghiệm.

Amazon trực tiếp thuê người làm việc tại các kho hàng, trung tâm phân phối, các địa điểm “Amazon Hub Locker+”, và có nhân viên tại các trạm trung chuyển nơi tài xế nhận hàng. Kể từ tháng 12/2020, Amazon không thuê các tài xế giao hàng làm nhân viên công ty nữa.

Rakuten Intelligence ước tính rằng, vào năm 2020 tại Hoa Kỳ, tỷ lệ giao hàng chặng cuối là 56% bởi các dịch vụ được ký hợp đồng trực tiếp của Amazon (chủ yếu là khu vực thành thị), 30% bởi Dịch vụ Bưu kiện Hoa Kỳ (chủ yếu tại khu vực nông thôn) và 14% bởi UPS. Tháng 04/2021, Amazon báo cáo với các nhà đầu tư rằng họ đã tăng 50% công suất giao hàng trong vòng 12 tháng qua.

5. Các sản phẩm và dịch vụ của Amazon

Các dòng sản phẩm của Amazon.com xuất hiện trên trang Web bao gồm các phương tiện truyền thông (Sách, DVD, đĩa CD nhạc, băng Video và phần mềm), quần áo, sản phẩm trẻ em, điện tử tiêu dùng, sản phẩm làm đẹp, hàng tạp hóa, các mặt hàng chăm sóc cá nhân, đồ nhà cửa, trang sức, đồng hồ, v.v.

Tháng 08/2019, Amazon đã mở một cửa hàng rượu tại San Francisco với mục đích để vận chuyển các đơn hàng bia rượu trong thành phố. Amazon có các trang Web bán lẻ riêng biệt cho một số quốc gia. Tháng 11/2020, công ty bắt đầu dịch vụ giao hàng trực tuyến dành riêng cho thuốc theo đơn. Dịch vụ này cung cấp chiết khấu lên tới 80% đối với thuốc gốc và 40% đối với thuốc có nhãn hiệu, dành cho người dùng đăng ký Prime. Các sản phẩm có thể được mua trên trang Web của công ty hoặc tại hơn 50,000 hiệu thuốc truyền thống ở Hoa Kỳ.

Các sản phẩm và dịch vụ của Amazon có thể kể đến như:

• Amazon Fresh: Dịch vụ giao hàng tạp hóa
• Amazon Prime: Đăng ký trả phí các dịch vụ bổ sung của Amazon
• Amazon Web Services: Dịch vụ Web, điện toán đám mây
• Alexa: Trợ lý ảo, dịch vụ thoại dựa trên đám mây
• Appstore: Cửa hàng ứng dụng cho hệ điều hành Android
• Amazon Drive: Dịch vụ lưu trữ đám mây
• Echo: Loa thông minh
• Kindle: Máy đọc sách điện tử
• Fire tablets: Máy tính bảng
• Fire TV: Trình phát phương tiện kỹ thuật số
• Video: Dịch vụ phát trực tuyến
• Kindle Store: Cửa hàng sách trực tuyến
• Music: Dịch vụ phát nhạc trực tuyến và cửa hàng âm nhạc trực tuyến
• Amazon Digital Software & Video Games: Dịch vụ phân phối trò chơi điện tử
• Amazon Studios: Nhà sản xuất và phân phối phim ảnh và truyền hình
• Amazon Academy: Nền tảng học trực tuyến

Tháng 09/2021, Amazon đã ra mắt Astro, robot nội trợ đầu tiên, được hỗ trợ bởi công nghệ thông minh Alexa. Công nghệ này cho phép điều khiển robot từ xa khi không có ai ở nhà. Nó sẽ gửi cho chủ sở hữu một thông báo nếu có gì bất thường trong ngôi nhà.

6. Chuỗi cung ứng

Amazon lần đầu ra mắt mạng lưới phân phối vào năm 1997 với 2 trung tâm giải quyết đơn hàng tại Seattle and New Castle. Công ty có một số loại hình cơ sở phân phối bao gồm trung tâm đóng gói hàng hóa, trung tâm giải quyết đơn hàng, trung tâm phân loại hàng hóa và trạm trung chuyển giao hàng.

Năm 2018, Amazon có 75 trung tâm giải quyết đơn hàng, 25 trung tâm phân loại hàng hóa với hơn 125,000 nhân viên. Nhân viên sẽ chịu trách nhiệm với 5 nhiệm vụ cơ bản, bao gồm: Mở hàng và kiểm tra hàng đến; Đặt hàng vào kho và ghi lại vị trí để hàng; Chọn hàng bằng máy tính để tạo thành các lô hàng riêng lẻ; Phân loại hàng và đóng gói đơn hàng; cuối cùng là Vận chuyển. Một máy tính sẽ ghi lại vị trí của hàng hóa và tạo ra lộ trình cho người lấy hàng, người lấy hàng sẽ giao tiếp với máy tính của trung tâm thông qua một chiếc máy tính cầm tay. Một số kho hàng được tự động hóa một phần bằng hệ thống của Amazon Robotics.

7. Website của Amazon

Tên miền Amazon.com đã thu hút ít nhất 615 triệu người ghé thăm vào năm 2008. Vào năm 2016, hơn 130 triệu khách hàng đã ghé thăm Website của Amazon tại Hoa Kỳ mỗi tháng. Công ty đã đầu tư rất mạnh vào dung lượng lưu trữ máy chủ, đặc biệt để xử lý lượng truy cập quá lớn vào các dịp lễ. Theo bảng xếp hạng của Alexa Internet, trang Web Amazon.com là trang Web phổ biến thứ 3 tại Hoa Kỳ và là trang Web phổ biến thứ 11 thế giới.

Ngoài trang Web gốc tại Hoa Kỳ là Amazon.com, tại 21 quốc gia khác, công ty sẽ có hậu tố mã miễn khác nhau. Chẳng hạn tại Ấn Độ sẽ là Amazon.in; tại Đức sẽ là Amazon.de; v.v

Amazon thu được khoảng 40% doanh số bán hàng từ những người bán bên thứ ba (Third-party sellers) trên trang Web công ty. Các đối tác bên thứ ba này sẽ nhận được hoa hồng khi giới thiệu khách hàng sử dụng Amazon, bằng cách đặt các đường Links trên trang Web của họ trỏ tới trang Web của Amazon và mua hàng. Trên toàn thế giới, Amazon có hơn 900,000 thành viên liên kết.

Giữa năm 2014, chương trình liên kết của Amazon (Amazon Affiliate Program) được 1.2% tổng số lượng trang Web sử dụng, là mạng lưới quảng cáo lớn thứ 2 thế giới, sau Google Ads.

Brade Mar (Cập nhật 12/2021)

(*) Lưu ý: Bài viết mang tính chất nghiên cứu cá nhân, không đại diện cho bất cứ tổ chức nào.

5/5 – (1 bình chọn)