6 bước phân tích đối thủ cạnh tranh trong kinh doanh
Phân tích đối thủ cạnh tranh dường như là công việc quan trọng tất yếu mà mỗi doanh nghiệp cần phải nắm rõ. Hôm nay, Vietnix sẽ cung cấp đến bạn 6 bước nghiên cứu đối thủ cạnh tranh hiệu quả nhất.
Nội Dung Chính
Đối thủ cạnh tranh là gì?
Đối thủ cạnh tranh là các doanh nghiệp hoặc cá nhân hoạt động trên cùng lĩnh vực, cùng phân khúc khách hàng mục tiêu và cùng hỗ trợ thỏa mãn các vấn đề của khách hàng (cung cấp sản phẩm dịch vụ) tương tự bạn.
Đối thủ cạnh tranh là gì?
Hiểu đơn giản, đối thủ cạnh tranh chính là những đối tượng mà bạn cần phải vượt qua họ để mang đến trải nghiệm tốt hơn cho khách hàng. Từ đó, bạn có thể xây dựng được vị thế cũng như phát triển doanh nghiệp của mình.
Vì sao cần phân tích đối thủ cạnh tranh?
Khi bạn có được cách phân tích đối thủ cạnh tranh hiệu quả, bạn sẽ thấy được những mặt vượt trội của đối thủ. Lúc này, bạn hoàn toàn được phép ứng dụng các phương pháp tối ưu đó vào doanh nghiệp của mình để phát triển trọn vẹn hơn.
Ngoài ra, phân tích những đối thủ trên cùng lĩnh vực còn mang đến bạn góc nhìn tổng quan hơn về sự hạn chế mà họ đã và đang mắc phải. Từ những dữ kiện được phân tích, bạn có thể giúp doanh nghiệp tránh khỏi rủi ro trong tương lai.
Việc thực hiện các phân tích về đối thủ còn giúp bạn nhận thấy được cơ hội kinh doanh rõ ràng hơn trên thị trường và đặc biệt là lĩnh vực của bạn. Doanh nghiệp có thể dễ dàng thay đổi chiến thuật nhằm tạo ra chất lượng sản phẩm và dịch vụ tốt hơn.
Chương trình khuyến mãi “Vui Xuân Như Ý – Lì Xì Đầy Ví”
Lợi ích khi phân tích đối thủ cạnh tranh
Trên thực tế, qua nội dung trên chắc hẳn bạn cũng thấy được đôi phần về sự ảnh hưởng của đối thủ cạnh tranh đến doanh nghiệp. Về cơ bản, việc phân tích và hiểu rõ đối thủ của mình là cách mà bạn có thể dành chiến thắng trong mọi cuộc chiến.
Nếu doanh nghiệp của bạn có thể thực hiện phân tích tốt đối thủ thì chắc hẳn sẽ mang đến hàng loạt lợi ích khác nhau.
Sau đây là 4 lợi ích chính của việc phân tích đối thủ cạnh tranh:
- Biết được độ bão hòa trong ngành hàng/dịch vụ.
- Tạo ra cơ hội cùng những chiến lược độc đáo và hiệu quả.
- Biết được khách hàng đánh giá về bạn như thế nào khi so với đối thủ.
- Tận dụng được thị trường ngách, cải thiện hoặc nâng cấp điểm mạnh yếu nhằm vượt xa đối thủ.
Bên cạnh đó sẽ còn rất nhiều ưu thế khác nhau mà bạn sẽ mang về cho doanh nghiệp khi thực hiện phân tích đối thủ. Tương tự như câu nói “biết người biết ta trăm trận trăm thắng”.
6 bước thực hiện phân tích đối thủ cạnh tranh
Việc phân tích đối thủ trong cùng ngành dường như là phương pháp mà mọi doanh nghiệp đều phải áp dụng thường xuyên. Để bảng phân tích được hiệu quả cũng như tối ưu được các vấn đề hay chỉ số thì bạn cần thực hiện theo trình tự các bước dưới đây.
1. List danh sách các đối thủ
Trước khi bắt đầu vào quá trình phân tích, bạn cần xác định được các loại đối thủ cạnh tranh của mình là ai (càng chi tiết càng tốt). Bạn có thể thực hiện điều này thông qua việc tìm kiếm sản phẩm của mình trên hai nền tảng:
Hãy phân tích đối thủ cạnh tranh bằng việc lập danh sách những tiêu chỉ cốt lõi để lựa chọn ra nhóm đối thủ chi tiết và đúng nhất.
4 hình thức đối thủ cạnh tranh cơ bản bao gồm:
- Những doanh nghiệp cung cấp các sản phẩm hay dịch vụ giống tương tự bạn.
- Những doanh nghiệp thuộc vào nhóm có quy mô hay cơ sở kinh doanh tương đồng.
- Các doanh nghiệp hướng đến tập khách hàng giống với doanh nghiệp của bạn hoặc có sự khác biệt thấp.
- Dựa trên phân khúc đối thủ như vừa tham gia vào thị trường hay các doanh nghiệp lớn hơn.
Danh sách này cần có ít nhất là 7 đối thủ thì mới mang đến bạn những góc nhìn tổng quan và chính xác nhất.
Vậy khi phân tích đối thủ cạnh tranh thì bạn phải lấy thông tin từ đâu? Đa phần, quá trình phân tích phải diễn ra thầm lặng thế nên các kênh mà bạn có thể thu cập dữ kiện thường là trực tuyến và một số ngoại lệ khác:
- Các công cụ tìm kiếm: Có thể là Google, Safari, Cốc Cốc,… Bạn chỉ cần nhập từ khóa chứa tên đối thủ cũng như ngành mà họ đang phát triển để tra thông tin chi tiết.
- Quảng cáo trực tuyến: Các dạng quảng cáo này sẽ xuất hiện với tần suất phù hợp khi bạn sử dụng công cụ tìm kiếm với mục đích thu thập dữ kiện của doanh nghiệp khác.
- Khách hàng: Có hai hình thức lấy phân tích đối thủ cạnh tranh dựa trên khách hàng là trực tiếp (thông qua bảng câu hỏi, phỏng vấn, cuộc trò chuyện nhỏ,…) và gián tiếp (tham khảo ý kiến của khách hàng về doanh nghiệp đối thủ).
- Ấn phẩm thương mại: Có thể nói, các dạng ấn phẩm này được ví như cầu nối giữa doanh nghiệp và khách hàng. Bạn có thể phân tích đối thủ qua ấn phẩm thương mại từ các kênh như trung tâm thương mại, mạng xã hội,…
- Diễn đàn và truyền thông: Với phương thức này, bạn có thể thu thập ý kiến và thông tin từ dư luận để có góc nhìn tổng quan về vị thế cũng như sự đánh giá của đối thủ trong lĩnh vực ở một thời điểm cụ thể.
2. Phân loại đối thủ
Trên thực tế, việc xác định rõ từng loại đối thủ ở thời điểm hiện tại sẽ giúp quá trình phân tích đối thủ của bạn diễn ra dễ dàng và hiệu quả hơn. Hiện nay, đối với lĩnh vực kinh doanh bao gồm dịch vụ và sản phẩm sẽ có ba loại đối thủ chính.
Đối thủ trực tiếp
Đối thủ trực tiếp là những đơn vị hoạt động trên cùng ngành hàng và nhắm đến cùng một tập khách hàng giống gần như hoàn toàn với doanh nghiệp bạn. Đây chính là những thương hiệu mà khách hàng sẽ đắn đo so sánh với sản phẩm hay dịch vụ của bạn.
Nổi bật nhất trên toàn cầu có thể kể đến như Coca Cola và Pepsi.
Đối thủ gián tiếp
Đối thủ gián tiếp là các doanh nghiệp bán sản phẩm tương tự với bạn nhưng họ lại nhắm đến một tập khách hàng khác. Tuy nhiên, tỷ lệ mà những khách hàng tiềm năng của bạn tìm đến sản phẩm của đối thủ gián tiếp vẫn có thể xảy ra.
Có thể lấy ví dụ như Acecook và Vifon.
Đối thủ tiềm ẩn
Đối thủ tiềm ẩn luôn giữ vai trò đáng cẩn trọng trong mỗi cuộc phân tích đối thủ cạnh tranh. Họ là những người có thể sẽ hướng đến tập khách hàng giống hoặc tương tự với bạn nhưng không kinh doanh trên cùng ngành.
Sự nguy hiểm của tập đối thủ này chính là việc họ có thể trở thành những người trực tiếp cạnh tranh với bạn vào bất kỳ thời điểm nào. Khi họ đủ nguồn lực để mở rộng kinh doanh, đây có thể là đối tác tiềm năng hoặc đối thủ cạnh tranh của doanh nghiệp bạn.
Bạn có thể nhìn nhận rõ hơn thông qua ví dụ: Các doanh nghiệp chuyên chuyên về sữa như TH True Milk hay Vinamilk có đủ tiềm lực về kinh tế, kinh nghiệm cũng như quy mô để tham gia vào thị trường cung ứng nước ngọt.
3. Thu thập các thông tin về đối thủ
Thu thập thông tin được xem như bước cốt yếu của quá trình phân tích đối thủ cạnh tranh. Vậy doanh nghiệp cần phải có những dữ kiện gì để bắt đầu việc phân tích?
Dưới đây là 5 yếu tố chính mà bạn cần phải điền vào bảng phân tích chi tiết.
Thông tin khái quát
Đây là lúc mà bạn thu thập mọi dữ kiện bề nổi về đối thủ của mình. Điều này sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan và chính xác ngay từ đầu hạn chế được việc sai lệch.
Các thông tin khái quát có thể là:
- Kết cấu doanh nghiệp.
- Quy mô doanh nghiệp.
- Loại sản phẩm.
- Phương pháp kinh doanh.
Dịch vụ/sản phẩm
Về cơ bản, trong kinh doanh, sản phẩm hay dịch vụ đều sẽ đóng những vai trò cực kỳ quan trọng tạo nền tảng cốt lõi cho sự phát triển của doanh nghiệp. Các thông tin về sản phẩm/dịch vụ của đối thủ mà bạn cần thu thập: Đặc tính của sản phẩm, dịch vụ, giá cả, các ưu đãi.
Khi đã có được những thông tin này, doanh nghiệp của bạn có thể đề ra những chiến dịch Marketing phù hợp hơn. Bên cạnh đó, bạn sẽ nhận thấy được điểm mạnh của mình để phát huy và điểm yếu để cải thiện.
Kênh phân phối
Tìm hiểu về kênh phân phối của đối thủ sẽ giúp bạn thuận lợi hơn trong suốt quá trình kinh doanh. Bạn cần nắm được những đặc điểm như: Cách mà kênh hoạt động, cấu trúc kênh. Từ đó có thể tổ chức tối ưu các kênh của doanh nghiệp bạn.
Truyền thông
Có thể nói, truyền thông – marketing là phương án đưa doanh nghiệp đến gần hơn với khách hàng. Bạn nên xem xét những cách thức tổ chức và vận hành chiến dịch quảng bá trực tuyến và trực tiếp của đối thủ thường xuyên.
Có thể nói, với việc truyền thông của đối thủ đạt hiệu quả cao thì bạn dường như không thể quản lý được khách hàng của mình. Lúc này, đối thủ cạnh tranh sẽ dễ dàng tiếp cận cũng như thu hút khách hàng tiềm năng của bạn.
Khách hàng và nhận thức
Bạn nên thu thập những đánh giá từ khách hàng của đối thủ để có được kinh nghiệm khắc phục những vấn đề còn hạn chế. Từ đó, doanh nghiệp của bạn sẽ hiểu hơn về khách hàng và đưa ra những chiến lược phù hợp để tiếp cận đến họ.
4. Phân tích các đối thủ cạnh tranh
Đến đây, bạn có thể thực hiện phân tích đối thủ cạnh tranh theo nhiều phương pháp khác nhau. Tuy nhiên, theo những chuyên gia khuyến cáo, doanh nghiệp nên thực hiện phân tích thông qua bảng.
Khi bạn đã có đủ nguồn dữ kiện hỗ trợ cho quá trình này hãy bắt đầu bằng việc sắp xếp vào bảng một cách khoa học.
Lưu ý: Bạn nên thiết kế bảng phù hợp cho việc thay đổi thông tin nhanh chóng khi cần. Các tiêu chí phân tích cơ bản bao gồm:
- Giá thành.
- Cung cấp sản phẩm.
- Lượt tương tác qua các kênh (mạng xã hội, diễn đàn, website,…).
- Thông tin truyền thông.
- Những nhu cầu của khách hàng.
- Các đặc điểm khác.
5. Ứng dụng các mô hình phân tích đối thủ cạnh tranh
Đối với từng giai đoạn, mục đích phân tích các doanh nghiệp cùng ngành dựa trên những tiêu chí khác nhau. Bạn cần linh hoạt trong việc lựa chọn mô hình phân tích sao cho phù hợp. Dưới đây, Vietnix đã tổng hợp 5 mô hình chủ chốt mà bạn cần quan tâm.
Mô hình SWOT
SWOT là mô hình giúp bạn có thể phân tích triệt để một doanh nghiệp hay dự án bất kỳ. Khi hoàn thành quá trình phân tích, bạn sẽ nhận lại các kết quả như:
- Strengths (điểm mạnh).
- Weaknesses (điểm yếu).
- Threats (thách thức).
- Opportunities (Cơ hội).
Mô hình của Michael Porter – 5 lực lượng cạnh tranh
Mô hình 5 áp lượng cạnh tranh giúp bạn xác định và đánh giá tốt 5 lực lượng cạnh tranh khác nhau. Đối với loại mô hình này của Michael Porter thì bạn hoàn toàn có thể sử dụng cho việc phân tích cho tất cả các doanh nghiệp ở mọi ngành công nghiệp.
Mô hình ma trận hình ảnh cạnh tranh CPM
Competitive Profile Matrix (CPM) là mô hình ma trận hình ảnh cạnh tranh giúp bạn tóm lược toàn bộ các đối thủ cạnh tranh trực tiếp với doanh nghiệp. Ngoài ra, bạn còn biết được điểm mạnh yếu của doanh nghiệp có vị thế ra sao so với tương quan chiến lược của đối thủ.
Mô hình đa giác
Mô hình đa giác là một dạng phân tích có thể mang đến bạn nhiều góc nhìn trực quan và đầy đủ thông tin cần thiết. Đối với mô hình dạng này, bạn sẽ có thể thêm nhiều yếu tố cạnh tranh khác nhau vào đồ thị đa giác.
Từ đó, bạn sẽ nhận định được khả năng công ty trong mối quan hệ với tập hợp doanh nghiệp cùng ngành hay đối thủ cạnh tranh riêng lẻ. Điều này hỗ trợ bạn trong việc hoạch định kế hoạch và những bước tiến trong tương lai.
Mô hình phân tích nhóm chiến lược
Có thể nói, đây là mô hình phân tích đối thủ cạnh tranh mang đến những kết quả chi tiết nhất về chiến lược. Loại mô hình này sẽ được thể hiện bằng một khung phân tích theo từng cụm dựa vào những đặc điểm tương đồng của chiến lược.
6. Report phân tích đối thủ cạnh tranh
Sau quá trình tìm hiểu dữ kiện cũng như hoàn thành phân tích thì bạn cần phải lập báo cáo cụ thể cho cấp trên. Bạn sẽ thực hiện tổng hợp lại thông tin cũng như kết quả phân tích thành một bảng báo cáo với đầy đủ số liệu, nội dung và trình bày hoàn chỉnh.
Sở hữu bảng báo cáo chi tiết và có tỷ lệ sai lệch thấp sẽ giúp doanh nghiệp định hướng được chiến lược bán hàng và tiếp thị hiệu quả hơn. Đây sẽ là nền tảng vị thế vững chắc của doanh nghiệp đồng thời phục vụ nhu cầu mở rộng thị phần trong tương lai.
Một số lưu ý khi phân tích đối thủ cạnh tranh
Về cơ bản, việc phân tích doanh nghiệp trong cùng ngành thực sự không hề đơn giản. Bạn cần tuân theo những lưu ý tất yếu sau đây để có được kết quả chính xác nhất.
Thực hiện phân tích lâu dài
Hãy nhớ rằng, đối thủ luôn phát triển và thay đổi mỗi ngày, vì thế bạn cần thu thập thông tin trong thời gian dài. Bên cạnh đó, sẽ không có bất kỳ phân tích nào có thời hạn vĩnh viễn. Bạn phải thực hiện quá trình này liên tục thì mới tạo ra được hiệu quả kinh doanh.
Cụ thể thời điểm và thời gian phân tích
Bạn nên lưu ý hơn về thời gian mà đối thủ của mình bắt đầu hoạt động đến từng cột mốc trong kinh doanh để biết họ đã và đang phát triển ra sao. Sai lầm nghiêm trọng trong phân tích doanh nghiệp là bạn mãi chú tâm vào phương pháp tiếp cận của đối thủ ở một thời điểm.
Định hướng ngay từ đầu
Ngay từ lúc đầu, bạn cần xác định được mục đích phân tích đối thủ cạnh tranh để làm gì. Nếu không có điều này, bạn sẽ mãi loay hoay trong đống dữ liệu được thu thập từ mọi nơi và chẳng biết công dụng của chúng như thế nào.
Dựa vào dữ liệu để phân tích
Ban đầu, bạn hoàn toàn được phép đưa ra các giả định, thế nhưng, khi phân tích thì bạn cần đối chiếu giả định với dữ liệu để so sánh mức độ chính xác. Điều tuyệt đối là việc phân tích không được phép dựa trên những gì “bạn cho là đúng”.
Đầu tư để có được thông tin chính xác
Khi nguồn lực của bạn có đủ khả năng để đầu tư vào việc phân tích sẽ giúp hoạt động này diễn ra nhanh chóng hơn. Đội ngũ phân tích sẽ có được nguồn dữ liệu có độ chính xác cao, từ đó họ xác định được kết quả đúng đắn sớm hơn.
Lời kết
Vietnix đã chia sẻ cụ thể về 6 bước phân tích đối thủ cạnh tranh cho các doanh nghiệp ở mọi ngành hàng. Hy vọng bài chia sẻ có thể giúp được đạt kết quả tối ưu sau quá trình phân tích này.
