Để làm được bài văn Nghị luận về một hiện tượng đời sống thì cần nhận diện được dạng bài, cấu trúc cũng như cách lập dàn ý cho bài văn. Những kiểu bài nghị luận về hiện tượng đời sống thường gặp như: Ô nhiễm môi trường, bạo hành gia đình, bạo lực học đường, tai nạn giao thông, thiên tai lũ lụt…
Tìm hiểu đề và lập dàn ý bài văn nghị luận về một hiện tượng đời sống
Tìm hiểu đề: Vấn đề nghị luận là hiện tượng đời sống
– Sử dụng những dẫn chứng từ đời sống, các tấm gương tiêu biểu;
– Thao tác lập luận: Phân tích, chứng minh, bác bỏ, bình luận.
Lập dàn ý bài văn nghị luận về một hện tượng đời sống
– Phần mở bài: Giới thiệu hiện tượng đời sống cần phải nghị luận.
– Phần thân bài:
+ Giải thích sơ lược hiện tượng đời sống; làm rõ những hình ảnh, từ ngữ, khái niệm trong đề bài.
+ Nêu rõ thực trạng các biểu hiện và ảnh hưởng của hiện tượng đời sống; thực tế vấn đề đang diễn ra như thế nào, có ảnh hưởng ra sao đối với đời sống, thái độ của xã hội đối với vấn đề.
+ Cần chú ý liên hệ với thực tế tại địa phương để đưa ra những dẫn chứng sắc bén, thuyết phục từ đó làm nổi bật tính cấp thiết phải giải quyết vấn đề.
+ Giải thích nguyên nhân dẫn đến hiện tượng đời sống từ đó đưa ra các nguyên nhân nảy sinh vấn đề, các nguyên nhân từ chủ quan, nguyên nhân khách quan, do tự nhiên, do con người.
+ Đề xuất giải pháp để giải quyết hiện tượng đời sống (từ nguyên nhân nảy sinh vấn đề để đề xuất phương hướng giải quyết trước mắt, lâu dài; chỉ rõ những việc cần làm, cách thức thực hiện, đòi hỏi sự phối hợp với những lực lượng nào).
– Phần kết bài: Khái quát lại vấn đề đang nghị luận, bày tỏ thái độ của bản thân về hiện tượng đời sống đang nghị luận.
Các bước làm bài văn nghị luận về một hiện tượng đời sống
Để bài văn Nghị luận về một hiện tượng đời sống đạt điểm cao thì học sinh cần thành thục các bước và chọn cách viết phù hợp, ấn tượng.
Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống là bàn bạc, trình bày ý kiến, quan điểm về một sự việc, hiện tượng xảy ra trong thực tiễn đời sống. Đó có thể là một hiện tượng tốt hoặc xấu, đáng khen hoặc đáng chê.
Các bước làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống như sau:
Bước 1: Giải thích
– Ở bước này cần tìm và giải thích nghĩa của các từ được coi là từ khóa mà đề bài đưa ra.
– Tuy nhiên không phải sự việc nào cũng cần giải thích vì có những khái niệm phổ biến mà ai cũng biết như tai nạn giao thông, nói tục chửi bậy,…
Bước 2: Nêu hiện trạng
– Căn cứ vào thực tế đời sống để trả lời các câu hỏi về sự việc, hiện tượng này xuất hiện ở đâu, xuất hiện vào thời gian nào, diễn ra ở quy mô nào, đối tượng của sự việc hiện tượng là ai, mức độ ảnh hưởng ra sao,…
Bước 3: Lý giải nguyên nhân của hiện tượng đời sống
Lập luận theo hai hướng nguyên nhân khách quan (tác động từ bên ngoài như pháp luật, nhà nước, xã hội…) và nguyên nhân chủ quan (do nhận thức, ý thức, thói quen của con người…).
Bước 4: Đánh giá kết quả
– Dù là hiện tượng tích cực hay hiện tượng tiêu cực thì đều sẽ dẫn đến một kết quả hay hậu quả tương ứng.
– Nếu đó là hiện tượng tốt cần thể hiện sự khen ngợi và đưa ra hướng để phát huy.
– Nếu đó là hiện tượng xấu thì cần nhấn mạnh khía cạnh đạo đức, nâng cao nhận thức, ý thức của con người để giảm thiểu, loại bỏ hiện tượng đó khỏi đời sống xã hội.
Bước 5: Giải pháp
Dựa vào phần đánh giá hậu quả/ kết quả để đưa ra giải pháp phù hợp. Đối với hậu quả thì phải đưa ra giải pháp mạnh mẽ để ngăn chặn; nếu là kết quả thì phải khuyến khích, cổ vũ, khích lệ và phát triển.
Ví dụ dàn ý nghị luận về một hiện tượng đời sống
Có nhiều vấn đề về đời sống yêu cầu viết bài Nghị luận về một hiện tượng đời sống, nội dung dưới đây sẽ đưa ra ví dụ dàn ý Nghị luận về hiện tượng nghiện Facebook của giới trẻ hiện nay.
Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: hiện tượng nghiện Facebook của giới trẻ hiện nay.
Thân bài:
– Thực trạng:
+ Ngày nay mạng xã hội Facebook vô cùng phổ biến, nhà nhà sử dụng Facebook, người người đều sử dụng Facebook.
+ Mỗi người đều có cho mình một tài khoản Facebook riêng để truy cập, kết nối với bạn bè, người thân thận chí có những người có đến hai hoặc nhiều tài khoản Facebook khác nhau.
+ Facebook là mạng xã hội lớn nhất hiện nay, hàng ngày có một lượng lớn người dùng truy cập, đâu đâu cũng bắt gặp người sử dụng Facebook, từ đó dẫn đến hiện tượng lạm dụng mạng xã hội Facebook ngày càng nhiều.
– Nguyên nhân: Do nhu cầu của con người muốn kết nối với bạn bè, người thân, chia sẻ những khoảnh khắc, kỉ niệm của mình; Do tính hiếu kì muốn đua đòi theo bạn bè.
– Hậu quả:
+ Hậu quả của việc sử dụng Facebook hiện nay phải kể đến đó chính là con người lãng phí quá nhiều thời gian cho Facebook mà không còn quan tâm đến những hoạt động bên ngoài.
+ Sử dụng Facebook gây ra nhiều ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của con người như: Cận thị do ánh sáng xanh và nhiều bệnh khác,…
+ Việc sử dụng Facebook quá nhiều vô hình tạo ra khoảng cách giữa con người ngày càng lớn.
+ Tuy nhiên chúng ta cũng không thể phủ định những lợi ích mà Facebook mang lại như nó giúp chúng ta liên lạc, kết nối với những người bạn ở xa một cách rõ ràng, trên mạng cũng có rất nhiều thông tin hữu ích mà con người có thể tra cứu ở mọi nơi,…
– Kết bài: Khái quát lại vấn đề nghị luận, Hiện tượng nghiện Facebook của giới trẻ hiện nay đồng thời liên hệ bản thân.
