10 câu hỏi mà các nhà khoa học chưa có câu trả lời (P1)
Nhiều thế kỷ sau, khoa học vẫn tiếp tục nghiên cứu các câu hỏi khó, các bối rối hàng ngày. Tuy nhiên, ngay cả với trí tuệ rực rỡ hội tụ thông qua một mạng máy tính trên toàn thế giới, chúng ta vẫn không có tất cả các câu trả lời.
Điều gì xảy ra với chúng ta sau khi chúng ta chết? Làm cách nào nhiều sự sống xuất hiện trên hành tinh của chúng ta khi những nơi khác dường như không có bất cứ loài nào sinh sống? Ai, nếu có, “kéo sợi dây vũ trụ” của chúng ta? Có phải có một số vị thần toàn năng trong việc kiểm soát hay là có các nguyên lý vật lý và toán học đang thúc đẩy động cơ tồn tại của chúng ta?
Đôi khi, sau nhiều thế kỷ sai lầm, con người chúng ta cuối cùng đã có được câu trả lời thực sự cho những câu hỏi thực sự, chẳng hạn như tại sao các bệnh lây lan. Những lần khác, chúng ta lại rơi vào bóng tối của sự thiếu hiểu biết và tự hỏi điều gì thực sự có ý nghĩa. Trong một số trường hợp, những câu hỏi này rất khó khăn mà thậm chí con cái của chúng ta vẫn sẽ còn phải vật lộn để tìm ra câu trả lời.
10. Tại sao chúng ta mơ?
Các nhà khoa học và các chuyên gia về giấc ngủ biết con người thường mơ khi nào. Thông thường, bạn mơ trong suốt giai đoạn chuyển động mắt nhanh (REM) của chu kỳ giấc ngủ. Bạn có thể thấy khi nào một người (hoặc thậm chí cả mèo hoặc chó của bạn) đang trải qua giấc ngủ REM bởi vì đôi mắt của họ bị giật giật và cơ thể của họ cũng có thể bị co giật hoặc giật. Các mô hình điện não rất tích cực trong giai đoạn này, giống như khi bạn thức.
Nhưng các nhà nghiên cứu không thực sự biết tại sao bạn mơ. Nó có thể là một cách để phản ánh hoặc giải phóng những căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày, hoặc thậm chí là cách vô thức giúp bạn làm sáng tỏ những trải nghiệm đầy thử thách. Nó cũng có thể là cách mà tâm trí của bạn tự bảo vệ mình khỏi những mối đe dọa và nguy hiểm.
Nó có thể là một cơ chế hóa sinh của não để lọc, sắp xếp hoặc lưu trữ thông tin ngắn hoặc dài hạn. Có lẽ những giấc mơ là cách để làm hài hòa những kinh nghiệm trong quá khứ và hiện tại của bạn để chuẩn bị và làm bạn mạnh mẽ trong tương lai.
Bất kể mục đích là gì, giấc mơ là một nền tảng của trải nghiệm con người. Chúng làm ta khuây khỏa và ám ảnh chúng ta, và như những lời nhắc nhở rằng thế giới bên trong cũng sâu sắc và kỳ lạ như thế giới bên ngoài xung quanh chúng ta.
9. Chúng ta có thể loại bỏ ung thư như thế nào?
Ung thư là một nỗi kinh hoàng của con người. Mỗi năm, riêng Hoa Kỳ có hơn nửa triệu người chết do các loại ung thư khác nhau. Tuy nhiên, tính quen thuộc của nó không làm cho nó ít đáng sợ hơn.
Ung thư có nhiều hình thức và ảnh hưởng đến nhiều phần của cơ thể, nhưng dấu hiệu của những bệnh này là sự sao chép tế bào không kiểm soát được. Các khối u mở rộng và lan ra, hủy hoại cơ thể và gây tử vong.
Sự phát triển này xảy ra do sự hư hỏng ADN. ADN, tất nhiên, cung cấp chỉ dẫn cho tất cả các chức năng của cơ thể, bao gồm tăng trưởng tế bào. Thiệt hại đó có thể xảy ra do các yếu tố lối sống nhất định, chẳng hạn như phơi nắng, hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với các chất gây ung thư.
Theo một số ước tính, hơn một phần ba số bệnh ung thư có thể được ngăn ngừa bằng cách tránh những thói quen gây ra ung thư. Tuy nhiên, lựa chọn lối sống chỉ là một phần của phương trình. Các yếu tố khác cũng đóng một vai trò. Nhiều người thừa kế ADN khiếm khuyết từ cha mẹ và có khuynh hướng phát triển một số loại ung thư nhất định, ngay cả khi họ sống cuộc sống lành mạnh.
Vô số các biến số và tính chất di truyền độc đáo của con người làm cho một số nhà khoa học nghi ngờ việc chúng ta sẽ có một phương pháp chữa trị cho mọi loại ung thư. Có quá nhiều tác động ngoại cảnh và phút trục trặc cơ thể để cho bất kỳ “đòn tấn công” nào.
Tin tốt lành là quan điểm và điều trị ung thư của chúng ta đang tiến triển. Mỗi năm, chúng ta hiểu thêm các khía cạnh mới của bệnh. Các liệu pháp tiếp tục cải thiện, giảm bớt đau khổ và nâng cao chất lượng cuộc sống. Vì vậy, mặc dù chúng ta có thể không bao giờ hoàn toàn đánh bại ung thư, chúng tôi sẽ tiếp tục chiến đấu với nó, làm cho cuộc sống của chúng ta tốt hơn, và chẩn đoán ít đáng sợ hơn.
8. Chuyện gì xảy ra khi bạn chết?
Mọi người trên hành tinh này đều muốn biết rõ hơn về chuyện gì sẽ xảy ra sau khi họ chết. Và có hàng tỷ người đã biết câu trả lời cho câu hỏi đó. Nhưng thật không may, họ không thể nói với chúng ta về điều đó bởi vì họ đã chết.
Chủ đề của cuộc sống sau cái chết là một trong những câu hỏi lâu đời nhất làm phiền loài người. Liệu tất cả chúng ta sẽ bay lên trong hạnh phúc vĩnh hằng? Liệu điều ác trong chúng ta có thể bị nguyền rủa dưới các hố địa ngục? Ý thức của chúng ta chỉ có thể biến mất khi cơ thể của chúng ta đã chết? Hay chúng ta sẽ được hóa thân thành hà mã giận dữ hay con mèo mềm yếu?
Các nhà khoa học hiểu được những giai đoạn đầu của cái chết. Họ biết cách cơ thể con người bắt đầu ngừng hoạt động. Giống như các nhân viên cửa hàng tắt đèn tại một cửa hàng lớn sau những giờ đóng cửa, các tế bào của cơ thể bắt đầu dừng, từng phần một, cho đến khi tim và não ngừng hoạt động.
Điều gì xảy ra sau khi bộ não của bạn “bấm tắt” vẫn là một bí ẩn hoàn toàn. Nhiều người đã trải qua những trải nghiệm cận kề cái chết và sau đó trở lại cuộc sống nói về đường hầm ánh sáng hoặc hồi tưởng lại những sự kiện xảy ra trong cuộc sống hoặc những cuộc trò chuyện với những người thân yêu đã qua đời. Tất cả những trải nghiệm này có thể có nguồn gốc sinh học, như có thể do sự thiếu oxy hoặc các biến động sinh hóa tự nhiên.
Trong nhiều câu hỏi chúng ta phải đối mặt về sự tồn tại của mình, đây là một trong những câu hỏi chưa bao giờ được trả lời. Thay vào đó, tất cả chúng ta khao khát mong muốn tự hỏi, tìm kiếm về ý nghĩa trong cái chết.
7. Chúng ta có đơn độc trong vũ trụ không?
Một số người có thể nghĩ rằng chúng ta là những dạng sống thông minh duy nhất trong vũ trụ. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu khác cho biết hầu như không có cách nào chỉ ra Trái Đất là cơ sở duy nhất cho sự sống – có thể có tới 40 tỷ hành tinh tồn tại chỉ trong thiên hà của chúng ta. Đó là một tiềm năng khủng khiếp đối với cuộc sống ngoài hành tinh.
Có một số yêu cầu cần thiết cho cuộc sống phát sinh. Hành tinh không chỉ cần sự kết hợp đúng đắn của các yếu tố và điều kiện, mà còn phải có “tia lửa điện” (the spark) tạo ra các sinh vật sống. Sau đó, tất nhiên, những sinh vật này bằng cách nào đó tiến hóa thành những sinh mệnh với trí thông minh.
Ngay cả với khoa học hiện đại của con người, đơn giản nhất là các dạng sống trên hành tinh của chúng ta vẫn còn là một “hầm” cực kỳ phức tạp của các phản ứng hóa học và các tế bào. Chúng ta không thực sự hiểu làm thế nào chúng xuất hiện, phát triển và tồn tại trong phạm vi đa dạng rất khác nhau của điều kiện môi trường. Điều đó làm cho việc tìm kiếm, xác định và giao tiếp với các sự sống ngoài hành tinh phức tạp hơn nhiều.
Bất chấp những thách thức này, các nhà nghiên cứu tại NASA nghĩ rằng chúng ta có thể tìm thấy dấu vết của cuộc sống trong vài thập kỷ tới. Các kính thiên văn mạnh hơn có thể là chìa khóa để tìm ra họ.
Chúng ta biết rằng nước và không khí và các yếu tố tương tự tồn tại trên nhiều hành tinh khác. Nếu chúng ta tiếp tục tìm kiếm và tìm thấy ngay cả một mảnh bằng chứng, như tàn tích hóa thạch hoặc vi khuẩn nhỏ bé, thì có vẻ như ở một nơi nào khác trên các ngôi sao, có những loài khác cũng đang nhìn lên bầu trời và xem xét những người láng giềng tiềm năng ở đâu đó trong vũ trụ này.
6. Ý thức đến từ đâu?
Con người chúng ta có nhận thức về môi trường xung quanh và về bản thân mình. Tâm trí chúng ta tràn ngập những cuộc trò chuyện bên trong và những câu hỏi về chúng ta là ai và mục đích của chúng ta trên thế giới. Chúng ta, theo như chúng ta biết, là những sinh vật duy nhất có loại ý thức hoạt động này. Chúng ta cũng không biết ý thức này đến từ đâu.
Bộ não của chúng ta, tất nhiên, là những máy tính trung tâm của cơ thể, kiểm soát các chức năng sinh học và giúp chúng ta suy nghĩ theo cách của chúng ta thông qua tất cả các vòng lặp và rào cản của cuộc sống. Chụp não cho thấy cách bộ não của chúng ta hoạt động thật sự đáng kinh ngạc, nhấp nháy liên tục khi 100 tỉ tế bào thần kinh không ngừng phát sáng, giống như một mạng kỹ thuật số vô cùng phức tạp.
Nhưng bộ não không phải là tâm trí. Hoạt động điện không giải thích làm thế nào một chất vật lý có thể tạo ra một điều kiện phi vật chất như ý thức. Một số tôn giáo giải thích ý thức như một món quà từ Thiên Chúa, được đưa vào cơ thể của chúng ta để hướng dẫn chúng ta bước qua thế giới này.
Các nhà khoa học hướng nhiều hơn đến nguồn gốc sinh học – họ coi ý thức như là một tập hợp các quá trình sinh học được xây dựng hướng đến những suy nghĩ phức tạp hơn và cuối cùng đạt đến đỉnh cao trong sự tự nhận thức.
Các nhà khoa học đã xác định rằng động vật, chẳng hạn như chó, hầu như chắc chắn có ý thức, nhưng đó là mức nhận thức thấp hơn (hoặc khác) so với con người.
(Còn tiếp)
Đào Hiền (Theo Howstuffworks)
