Trang phục dân tộc Tày cách tân

TRANG PHỤC DÂN TỘC TÀY

Người Tày là một trong những tộc người tiểu số sống ở vùng núi phía bắc Nước Ta chiếm tỷ suất tương đối đông so với các dân tộc tiểu số. Họ sống hầu hết bằng nghề chăn nuôi chồng chọt trên nương trên rẫy. Trang phục truyền thống lịch sử của người dân tộc Tày đơn thuần đa phần với những gam

màu trầm nó cũng ít họa tiết hoa văn trang trí hơn so với các trang phục dân tộc khác.

Một bộ quần áo gồm áo dài, quần, khăn quần đầu và đai buộc hông được do chính tay mình may ra và sử dụng đó là phong thái của phụ nữ Tày. Những trang phục của họ do họ đích thân dệt vải và may, người phụ nữ Tày rất coi trọng việc ăn mặc kín kẽ nhưng vẫn mang đến nét duyên dáng quyến rũ. Trang phục truyền thống cuội nguồn của phục nữ Tày gồm áo cánh, áo dài năm thân, khắn, quần váy ( chân váy ). Áo cánh là loại bốn thân xẻ ngực, cổ tròn, có hai túi nhỏ phía dưới hai vạt trước, thường được cắt may bằng vải chàm, đũi, với nhiều gam màu biểu lộ độ tuổi của người phụ nữ. Những gam màu tươi sáng dành cho những người trẻ tuổi, những màu tối dành cho phụ nữ lớn tuổi .

Trang phục Tày luôn gắn liền với những trang sức bằng bạc được đeo trên cổ trên tai và ở tay.

Trong biểu diễn trang phục dân tộc Tày được thiết kế lộng lẫy với rất nhiều kiểu dáng họa tiết hoa
văn, từ in phun, đánh tay đến những hoa văn thổ cẩm dệt đính cườm…Những trang phục biểu diễn
luôn thu hút khán giả với sự lấp lánh huyền ảo trên sân khấu và bộ trang phục dân tộc Tày nữ cũng thế. Đây là những mẫu trang phục đơn giản và giản dị mộc mạc với màu tối được may, trên trang phục phần đông không có họa tiết, áo được may dài tay cổ tròn, khuy áo thường được sử dụng cúc vải ( cúc dân tộc ) cùng màu áo. Kết hợp với áo là chiếc quần cạp chun ống đứng. Ngày nay trang phục nam người Tày phần lớn sử dụng giống như phái mạnh người kinh với không thiếu mẫu mã sắc tố .

Trong biểu diễn trang phục Tày nam được phối những hoa văn thổ cẩm, những đường nét in phun

mang đến sự bắt mắt cho trang phục khi biểu diễn .

Có thể thấy trang phục của người Tày từ lâu đã trở thành biểu tượng văn hóa cũng như nét đẹp bình

dị và độc đáo của dân tộc Tày ở khắp các miền đất. Và được gìn giữ và phát triển thành những trang
phục nghệ thuật trên sân khấu biểu diễn .
Chi tiết liên hệ đặt may trang phục Tày tại xưởng may trang phục biểu diễn Phúc Khang:
website : http://trangphucdien.vn/

• Trang phục trẻ nhỏ
• Trang phục người lớn
• Đạo cụ trình diễn
• Lễ phục tốt nghiệp
• Đồng phục học viên

Người Tày là một trong 54 dân tộc ở Việt Nam, nhóm địa phương Pa dí, Thổ, Ngạn, Phén, Thu Lao, thuộc hệ ngôn ngữ Thái-Kadai sinh sống chủ yếu ở vùng miền núi Đông Bắc nước ta. Người Tày trước đây hay được gọi là người Thổ (tuy nhiên tên gọi này hiện nay được dùng để chỉ một dân tộc khác. Người Tày có dân số đông thứ 2 ở Việt Nam sau dân tộc Kinh

Cái độc lạ đáng chăm sóc của trang phục Tày không phải là lối tạo dáng mà là lối dùng màu chàm phổ cập, giống hệt trên trang phục nam và nữ cũng như lối mặc áo lót trắng bên trong áo ngoài màu chàm. Nhiều tộc người cũng dùng màu chàm nhưng còn gia công trang trí các màu khác trên trang phục, ở người Tày hầu hết các màu ngũ sắc được dùng trong hoa văn mặt chăn hay các tấm thổ cẩm. Truyền thuyết dân gian của đồng bào Tày kể về sự tích cây chàm gắn liền với mối tình chung thủy của đôi trai gái : Thuở ấy có một cô gái con nhà nghèo, mồ côi cha từ nhỏ mà mẹ lại mù lòa. Nàng phải đi làm thuê, làm mướn tần tảo mới có bữa cơm, bữa cháo qua ngày. Khi nàng lớn lên thì người mẹ thân yêu cũng qua đời, để lại một mình nàng đơn độc giữa cuộc sống. Một hôm, có một chàng trai ăn mặc rách nát đến nhà nàng xin ăn. Vì nhà nghèo không có gì cho kẻ ăn mày, nàng mời khách vào nhà ngồi đợi rồi ra đi cắt bộ tóc dài của mình để đổi lấy đồ ăn về cho kẻ ăn mày cùng ăn. ( Ảnh : Theo zing.vn ) Thời gian trôi qua, bỗng một hôm có đám về hỏi nàng. Bà mối cho biết, người đến hỏi nàng làm vợ chính là chàng ăn mày nọ. Sau bữa cơm nàng cho ăn, chàng biết nàng đã cắt bộ tóc dài của mình để đổi lấy bữa ăn cho chàng, nên chàng cảm phục tình cảm của nàng. Nàng nhận lời và họ chung sống bên nhau niềm hạnh phúc. Bỗng quốc gia bị giặc Hung nô xâm lược, là phận trai, chàng phải đeo gươm, giáo lên đường đánh giặc giữ nước, một mình nàng ở nhà quán xuyến mọi việc mái ấm gia đình. Chiến tranh lê dài, biết bao mùa hoa đã nở, biết bao mùa chim én đã làm tổ mà nàng vẫn mong ngóng chồng quay trở lại trong sự đơn độc, căng thẳng mệt mỏi. Thế rồi nàng quyết định hành động theo hướng chiến trận ra đi tìm chồng. Nàng đi không biết qua bao nhiêu bản, bao nhiêu núi, xuyên qua bao nhiêu rừng già … Sự nhớ nhung, stress khiến nàng ngủ thiếp đi và ra đi mãi mãi. Dân làng biết rất cảm phục tấm lòng chung thủy của nàng, định chôn cất nàng đến nơi nàng yên nghỉ thì thấy mọc lên một cây lạ với mùi thơm kì khôi. Dân làng hiểu rằng, cây lạ đó là hiện thân phần xác của nàng, mùi thơm từ cây đó tỏa ra là hiện thân của lòng chung thủy của nàng. Cây đó chính là cây chàm mà thời nay đồng bào dùng để nhuộm quần áo mặc. Bộ y phục truyền thống của người Tày làm từ vải sợi bông tự dệt, nhuộm chàm, hầu hết không thêu thùa, trang trí. Phụ nữ mặc váy hoặc quần, có áo cánh ngắn ở bên trong và áo dài ở bên ngoài. Nhóm Ngạn mặc áo ngắn hơn một chút ít, nhóm Phén mặc áo màu nâu, nhóm Thu Lao quấn khăn thành chóp nhọn trên đỉnh đầu, nhóm Pa Dí đội mũ hình mái nhà còn nhóm Thổ mặc như người Thái ở Mai Châu ( Hoà Bình ). ( Ảnh : TL ) Y phục của phái mạnh Tày gồm loại áo cách 4 thân ( slửa cỏm ), áo dài 5 thân, khăn đội đầu, quần và giày vải. Áo cánh 4 thân là loại xẻ ngực, cổ tròn cao, không cầu vai, xẻ tà, cài cúc vải ( 7 cái ) và hai túi nhỏ phía dưới 2 thân trước. Trong dịp tết, lễ, hội phái mạnh mặc thêm loại áo dài 5 thân xẻ nách phải, đơm cúc vải hay cúc đồng. Quần ( khóa ) cũng làm bằng vải sợi bông nhuộm chàm như áo, cắt theo kiễu quần đũng chéo, độ choãng vừa phải dài tới mắt cá chân. Quần có cạp rộng không luồn rút, khi mặc có dây buộc ngoài. Khăn đội đầu màu chàm ( 30 cm x 200 cm ) Quấn trên đầu theo lối chữ nhân. Y phục của nữ thường gồm áo cánh, áo dài năm thân, quần váy, thắt lưng, khăn đội đầu, hài vải. Áo cánh là loại 4 thân xẻ ngực, cổ tròn, có hai túi nhỏ phía dưới hai vạt trước, thường được cắt may bằng vải chàm hoặc trắng. Khi đi hội thường được mặt lót phía trong áo dài. Vì vậy người Tày còn được gọi là cần slửa khao ( người áo trắng ) để phân biệt với người Nùng chỉ dùng màu chàm. Áo dài cũng là loại 5 thân, xẻ nách phải cài cúc vải hoặc đồng, cổ tròn ống tay và thân hẹp có eo. Bộ quần áo của dân tộc Tày gồm có : khăn, áo, quần, dây sống lưng, tạp dề, guốc hoặc dép. Phụ nữ Tày thường để tóc dài, đội khăn. Khăn là loại khăn vuông gấp chéo kiểu “ mỏ quạ ”, đội lên đầu, thắt ở sau gáy, tương tự như như kiểu đội khăn mỏ quạ của phụ nữ Kinh. Áo của phụ nữ thường là loại áo năm thân, trong đó bốn thân dài và một thân hụt nằm ở phía ngực bên phải, xẻ chéo từ dưới cổ sang nách bên phải, áo phụ nữ Tày thường dài đến quá bắp chân, thân áo và tay bó hẹp lấy người. ( Ảnh : TL ) Trước đây phụ nữ mặc váy, nhưng gần đây phổ cập mặc quần, là quần chân què, cát hình lá tọa, đũng rộng hoàn toàn có thể cử động tự do trong mọi tư thế lao động. Đồng bào thường đeo thắt lưng được dệt bằng vải thủ công bằng tay, rộng khoảng chừng 40 cm gấp làm tư, chiều dài đủ quấn quanh thân người hai vòng, buộc lại ở phía sau, để buông dải đuôi xuống sau sống lưng. Nón của phụ nữ Tày khá độc lạ. Nón bằng nan tre lợp lá có mái nón bằng và rộng. Đồ trang sức đẹp được cả nam và nữ thích sử dụng đó là vòng cổ, chân, tay …, trẻ nhỏ đeo đồ trang sức đẹp bằng bạc để trừ tà ma và tránh gió.

Quần áo nam giới đơn giản hơn áo ngắn, xẻ ngực, cài cúc trước ngực và thường cài 5 cúc. Trang phục của nam giới có quần chân què, đũng rộng, cạp lá tọa, áo ngắn cũng may năm thân, cổ đứng. Nam cũng có áo dài như cái áo ngắn kéo dài vạt xuống quá đầu gối.

Nét rực rỡ trên trang phục người Tày lại được biểu lộ ở những mẫu hoa văn trên vải. Sự trộn lẫn phối màu một cách tinh xảo và phải chăng tạo đồ họa trên mặt vải khiến cho trang phục của người Tày trở nên sinh động và ấn tượng.

Hồng Phượng