Màu vàng trong lịch sử thời trang, hội họa và tâm lý học | Harper’s Bazaar

Cùng khám phá câu truyện không ít truân chuyên đằng sau màu vàng – một trong hai tông sắc sẽ lên ngôi của năm 2021

Cùng với xám Ultimate Grey, màu vàng sáng Illuminating Yellow vừa được Pantone chọn làm màu sắc của năm 2021. Hai màu sắc này được cho là mang đến hy vọng về một năm mới ổn đinh và tươi sáng hơn. Mang thông điệp tích cực là thế, nhưng ít ai biết rằng sắc vàng từng trải qua không ít thăng trầm trong lịch sử.

Màu vàng trong văn hoá phương Đông tượng trưng cho quyền lực tối cao tối thượng của Thiên Tử. Còn so với phương Tây, nó thường gợi nhắc đến sự phản bội và nỗi buồn. Trong ngôn từ, chẳng mấy khó khăn vất vả để liệt kê ra hàng loạt cụm từ tương quan đến màu vàng. Và chúng trọn vẹn không có ý nghĩa tích cực. Trong thời trang, sắc vàng cũng từng có thời hạn dài bị “ hờ hững ” .

Bị gán ghép với những ý nghĩa tiêu cực, nhưng màu vàng không vì thế mà bị tuyệt chủng hoàn toàn. Cùng nhìn lại chặng đường dài của tông sắc này trước khi được vinh danh trên bảng màu quyền lực Pantone.

Quá khứ gây tranh cãi của màu vàng

Từ thời tiền sử, quả đât đã biết về sắc vàng. Những bức tranh trong hang động từ thời Đồ Đá được chế tác từ đất sét vàng. Con người cũng sớm biết cách nhuộm màu vàng với những loại cây như cây chổi hay nghệ tây .Thời cổ đại, màu vàng rất được coi trọng. Nó là sắc tố tượng trưng cho sức mạnh, nguồn năng lượng tích cực và niềm vui. Phụ nữ La Mã mặc phục trang có sắc vàng trong những buổi lễ sang trọng và quý phái và đám cưới .Nhưng đến thời Trung cổ, màu vàng mở màn bị gán ghép với ý nghĩa xấu đi : Bệnh tật, sự phản bội. Sau cuộc Thập tự chinh, một “ dresscode ” đặc biệt quan trọng được đặt ra nhằm mục đích bêu rếu những kẻ thua cuộc và đào ngũ. Judas, kẻ bị kết tội phản bội chúa Jesus, thường Open trên những bức tranh với phục trang màu vàng. Cùng từ đây, màu vàng trở thành màu của sự tẩy chay .Ở thế kỷ XIX, những người vợ / chồng bị phản bội thường được vẽ biếm hoạ bằng màu vàng. Nhà của những kẻ trá hình trong tiến trình này đều sơn bằng tông màu tương tự như .

Màu vàng lụi tàn của hội họa

Màu vàng cũng gắn liền với những thứ mau lụi tàn. Nên nó thường Open trong những bức tranh mùa thu một cách ảm đạm .Sự trở lại của màu vàng trong hội họa phải kể đến công lao của những họa sỹ ấn tượng ( Impressionism ) và hậu ấn tượng ( Post-Impressionism ). Bắt đầu là Van Gogh và Gauguin. Về sau, hội họa văn minh dần dà hồi sinh những gam màu sáng. Và sắc vàng cũng nằm trong số đó .

Vui vui

Màu vàng được “né tránh” một cách tinh tế trong chính trị, kể từ sau Cách mạng Pháp. Không một đảng phái chính trị nào chọn màu sắc này làm đại diện bởi ý nghĩa tiêu cực mà nó bị gán ghép từ xa xưa. Vì vậy, một tông màu tương tự, có đủ sự rực lửa, tích cực mà không dính dáng “vết nhơ” nào được lựa chọn. Đó là sắc cam.

Màu vàng và màu xám: Bộ đôi ăn ý của thời trang

Ở thời văn minh, việc lựa chọn sắc tố phục trang đã vô cùng tự do. Thế nhưng, sự hiện hữu của sắc vàng trong thời trang vẫn còn khá hạn chế, đặc biệt quan trọng là ở phương Tây và so với phái mạnh. Có thể kể ngay DJ Drake như người tiên phong ưu thích màu vàng .Ngoài ra, nhiều nhà mốt lớn cũng có những bản phối ngẫu mê hoặc của cặp đôi màu Pantone 2021 : Xám và vàng. Prada từ lâu đã thường nhắc đến việc tích hợp hai sắc tố này. Vàng và xám song song với nhau hoàn toàn có thể là một sự tích hợp sắc tố khá không dễ chịu ở thời gian đó. Nhưng dần dà theo thời hạn lại tạo nên sức hút đặc biệt quan trọng đáng để nhìn lại. Từ vài năm trước, những tên thương hiệu cũng khôn khéo thử chơi màu như vậy : Alexander McQueen, Gucci hay Virgin Abloh với Off-White, …

Tâm lý của màu vàng

Tại Tây phương, từ lâu đã hiện hữu một phân nhánh tâm lý học tương quan đến những sắc tố. Các nhà nghiên cứu nhận ra rằng, sắc tố có năng lực chi phối xúc cảm của tất cả chúng ta. Cũng vì nguyên do này mà có sự yêu – ghét đặc trưng cho từng gam màu .

Một khảo sát được thực hiện ở châu Âu về nhận định đối với các màu sắc. Từ cuối thế kỷ XIX đến nay, kết quả gần như không hề thay đổi. Màu sắc được yêu thích nhất là xanh dương, với hơn một nửa số người được hỏi lựa chọn. Tiếp đến là xanh lá cây, đỏ, đen và trắng. Không quá ngạc nhiên khi nằm cuối bảng là màu vàng.

Những hiệu ứng tốt mà màu vàng mang lại

• Cực kỳ bắt mắt. Là gam màu của ánh mặt trời nên sắc chói chang của màu vàng dễ thu hút sự chú ý. Chẳng vì vậy mà nó được dùng làm đèn đường.

• Tràn đầy năng lượng. Bạn có tự hỏi, vì sao các nhân vật trên phim hay trong truyện, khi nảy ra một ý tưởng hay nào đó, thường đi kèm biểu tượng bóng đèn vàng bật sáng? Vì gam màu vàng kích thích não bộ hoạt động. Làm việc trong môi trường chìm trong ánh vàng giúp bạn suy nghĩ sáng tạo hơn, lạc quan hơn.

Và các hiệu ứng xấu của gam màu này

• Có thể tạo cảm giác mệt mỏi. Sự chói chang của màu vàng dễ gây mệt mắt nếu phải nhìn vào nó trong thời gian dài. Đây cũng là gam màu khó đọc nhất khi dùng vào font chữ.

• Tạo cảm giác căng thẳng. Khi ở trong môi trường màu vàng chói trong thời gian dài, bạn dễ nảy sinh cảm giác căng não. Sự kích thích quá đà từ gam màu này dễ khiến chúng ta bực bội. Nghiên cứu cũng cho thấy, những đứa bé sinh hoạt trong căn phòng được sơn vàng sẽ dễ quấy khóc hơn.

Harper’s Bazaar Vietnam