Đừng phân biệt thị trường trong và ngoài nước

Ảnh minh họa: LÊ TOÀN

LTS : Bạn đọc Đoàn Tiểu Long sau khi đọc bài “ Quay về thị trường trong nước : Chậm còn hơn không ” đã có quan điểm cho rằng “ đến lúc nên quên đi khái niệm thị trường trong nước, thị trường quốc tế ”. Để rộng đường tranh luận, tòa soạn xin ra mắt bài viết này .

Làng gốm Bát Tràng mỗi năm làm ra một núi sản phẩm đủ các loại. Trong số đó, chỉ có một số rất, rất ít được tiêu thụ ngay tại Bát Tràng, số còn lại được tiêu thụ trên thị trường toàn quốc và nước ngoài. Liệu có thể nói rằng nền kinh tế Bát Tràng quá phụ thuộc vào “thị trường bên ngoài” không?

Rằng như thế thì nền kinh tế tài chính của Bát Tràng sẽ thiếu vững chắc không ? Và người dân Bát Tràng có nên co về lo cho “ thị trường làng ” không ? Vấn đề Nước Ta nên liên tục tăng nhanh xuất khẩu, hay lui về tăng trưởng thị trường trong nước, cũng tựa như .
Trong thời đại toàn thế giới hóa, việc phân loại “ thị trường trong nước ” và “ thị trường ngoài nước ”, hay “ hàng Nước Ta ”, “ hàng quốc tế ” bộc lộ cách tư duy hơi bị lỗi thời. Hai trăm năm trước đây David Ricardo đã cho thấy nền sản xuất của mỗi nước cần dựa trên lợi thế cạnh tranh đối đầu tuyệt đối và tương đối như thế nào .
Với người sản xuất, không quan trọng là bán cho ai, ở đâu ; quan trọng là làm thế nào thu doanh thu tối đa. Còn người tiêu dùng cũng không cần chăm sóc mua hàng của ai, ta hay tây, miễn sao hàng tốt giá tốt là được. Người Việt dùng hàng Việt ư ? Thời nay khó có một định nghĩa rõ ràng thế nào là “ hàng Nước Ta ” lắm .
Một hộp sữa được sản xuất trong nước, chắc là hàng Nước Ta. Một chiếc vỏ xe nhập từ quốc tế, chắc là hàng nhập. Thế nhưng, hộp sữa kia được sản xuất từ sữa bột nhập khẩu, chiếm tới 90 % giá tiền ; trong khi chiếc vỏ xe kia làm từ mủ cao su đặc của ta xuất khẩu, chiếm 40 % giá tiền, thì cái nào “ Nước Ta ” hơn ?
Mua hộp sữa, thực ra tất cả chúng ta đã giúp quốc tế tiêu thụ một lượng nguyên vật liệu trị giá tới 90 % hộp sữa, còn mua chiếc vỏ xe thì ngược lại – chính là đã tiêu thụ lượng mủ cao su đặc của ta trị giá tới 40 % chiếc vỏ xe !
Nhiều người nghĩ rằng Nước Ta với dân số 86 triệu, lại hầu hết là dân cư trẻ, là một thị trường rất lớn, bỏ lỡ thì đúng là tội lỗi, tội lỗi .
Tuy nhiên, tổng cầu của một quốc gia không phụ thuộc vào vào dân số, cũng như việc dân cư trẻ hay già, mà nhờ vào trước hết vào tổng thu nhập quốc dân. Thành thử, tổng nhu yếu có năng lực giao dịch thanh toán của 86 triệu dân Nước Ta chưa chắc đã bằng tổng cầu của 3 triệu dân Mỹ !
Nếu nhu yếu về quần áo của dân ta trung bình là 2 bộ một năm, thì rõ ràng những công ty dệt may không hề trông chờ nhiều vào thị trường trong nước. Họ phải xông pha ra thị trường quốc tế là chuyện hiển nhiên, chứ chẳng phải vì họ “ quên ” thị trường trong nước. Nhiều người cho rằng tất cả chúng ta rất kém khi toàn xuất tài nguyên thô, ví dụ như quặng sắt, để cho quốc tế luyện thành phôi thép, rồi bán cho tất cả chúng ta .
Sao không ai nghĩ rằng làm như thế là tất cả chúng ta đã chuyển một quy trình tiêu tốn rất nhiều nguồn năng lượng, lại gây ô nhiễm trầm trọng, cho quốc tế ? Ông Trương Đình Tuyển nhận xét : “ trong chuỗi giá trị của loại sản phẩm, giá trị ngày càng tăng giảm dần từ điều tra và nghiên cứu tiến hành – phong cách thiết kế và tạo mẫu – sản xuất, sản xuất linh phụ kiện và sau cuối là lắp ráp ”. Không biết ông địa thế căn cứ vào đâu mà Tóm lại thế ?

Chúng ta hãy thử làm ngược lại: tự tay thiết kế mẫu mã quần áo, giày dép, đồ điện tử, tự tay sản xuất nguyên vật liệu, sau đó thuê thợ Pháp may quần áo, thợ Ý đóng giày, công nhân Nhật lắp ráp hàng điện tử. Lúc đó sẽ biết ngay công đoạn nào có giá trị gia tăng cao!

Thực ra, việc phong cách thiết kế chỉ yên cầu một vài nhân viên, trong khi quy trình may, lắp ráp yên cầu rất nhiều sức lao động. Ở những nước tăng trưởng sức lao động rất là đắt đỏ, trong khi ở những nước nghèo sức lao động rất rẻ. Chính vì vậy mà những công ty chuyển quy trình đó cho những nước nghèo .
Thêm vào đó, sự cạnh tranh đối đầu giữa những nước nghèo trong việc giành giật những hợp đồng gia công càng ép giá gia công xuống thấp nữa. Chứ trọn vẹn không phải vì bản thân quy trình đó tạo ra giá trị ít. Thì đấy, cứ thử thuê thợ Pháp, Đức, Nhật gia công mà xem !
Ngoài ra, giá một đôi giày Nike là 200 đô la Mỹ, trong khi giá gia công và nguyên vật liệu chỉ khoảng chừng 20 đô la Mỹ ví dụ điển hình, thì trọn vẹn không phải vì quy trình phong cách thiết kế mẫu mã đã tạo ra tới 90 % giá trị. Mà vì hãng Nike đã phải bỏ ra những khoản ngân sách khổng lồ cho hoạt động giải trí quảng cáo, tiếp thị, bán hàng – những khoản này chiếm phần đông giá tiền của đôi giày. Rút cục, tỷ suất lợi nhuận của Nike cũng chỉ ở mức 10 %, thậm chí còn còn thấp hơn tỷ suất lợi nhuận của những hãng giày Trung Quốc chỉ bán những đôi giày giá 5 – 6 đô la Mỹ .
Người viết đã có thời hạn sống ở Trung Quốc, làm ăn trong nghành nghề dịch vụ quần áo, giày dép nên có biết tí chút về chuyện này. Cần hiểu rõ điều đó để khỏi ảo tưởng rằng nếu ta tự tay phong cách thiết kế mẫu mã và sản xuất nguyên vật liệu thì sẽ thu lời lớn ! Nhiều năng lực là sẽ chẳng bán được cho ai !
Về yếu tố phân phối, nhiều người có quan điểm giống ông Hoàng Thọ Xuân ( Bộ Công thương ), rằng “ cần thiết kế xây dựng mạng lưới phân phối và dịch vụ bán hàng. Đây là điều doanh nghiệp Nước Ta hiện vẫn còn yếu so với doanh nghiệp quốc tế ”. Bà Phạm Chi Lan thì đánh giá và nhận định : “ Quên mạng lưới hệ thống phân phối, doanh nghiệp Nước Ta giam mình trong đáy giá trị ” ( trích từ http://tuanvietnam.net/vn/sukiennonghomnay/5729/index.aspx ). Còn nguyên Bộ trưởng Thương mại Trương Đình Tuyển thì phát biểu với báo giới : “ Thất bại lớn nhất trong suốt 2 nhiệm kỳ tôi làm bộ trưởng liên nghành là không thiết kế xây dựng và tăng trưởng được mạng lưới hệ thống phân phối trong nước ” .
Thành thực mà nói, không hiểu sao lại có những quan điểm như thế ? Nếu những doanh nghiệp Nước Ta bỏ quên mạng lưới hệ thống phân phối, thì họ bán hàng như thế nào, bán cho ai ? Hàng triệu shop lớn nhỏ trên khắp mọi miền quốc gia là cái gì, nếu không phải mạng lưới hệ thống phân phối ? Tại những nhà hàng siêu thị, shop, tiệm chạp phô, hầu hết sản phẩm & hàng hóa là do những doanh nghiệp trong nước sản xuất, còn hàng ngoại nhập chiếm rất ít. Vậy tại sao lại bảo là doanh nghiệp trong nước quên mạng lưới hệ thống phân phối, còn doanh nghiệp quốc tế thì nhớ ? Và chẳng hiểu thế nào là “ giam mình trong đáy giá trị ” ?
Nếu ông Trương Đình Tuyển không coi mấy triệu shop đó là mạng lưới hệ thống phân phối, mà muốn tự mình kiến thiết xây dựng lấy mạng lưới hệ thống phân phối, thì không biết ông định làm thế nào đây ?
Nói tóm lại, kể cả trong và sau đợt khủng hoảng kinh tế toàn thế giới này, có lẽ rằng chỉ nên coi thị trường trong nước như một bộ phận của một thị trường chung, giống như làng Bát Tràng chỉ là một mẩu tí tẹo trong thị trường toàn nước vậy. Đã đến lúc nên quên đi những khái niệm thị trường trong nước, thị trường quốc tế, xuất khẩu, nhập khẩu. Sản xuất cái gì, bán ở đâu, là do hiệu suất cao kinh tế tài chính quyết định hành động .
ĐOÀN TIỂU LONG

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Thị Trường