Thị trường tài liệu ôn thi ngày 1-4: Hỗn độn !

Từ ngày 1-4, Bộ Văn hóa Thông tin (VHTT) sẽ không cấp phép và đề nghị các nhà xuất bản (NXB) dừng xuất bản các loại tài liệu ôn thi tốt nghiệp THCS, THPT – Đó là nội dung chính trong văn bản Bộ VHTT thông báo tới Bộ GD-ĐT.

Cấm tài liệu ôn thi dưới mọi hình thức

Ngày 31-3, ông Nguyễn An Ninh, Phó Cục trưởng Cục Khảo thí Bộ GD-ĐT, xác nhận thông tin này và cho biết thêm đầu tháng 3-2004, Bộ GD-ĐT đã có công văn nêu rõ: Từ năm học 2003 – 2004 và các năm học tiếp theo, bộ chủ trương không có tài liệu ôn tập thi tốt nghiệp THPT, THCS dưới bất kỳ hình thức nào. Bộ GD-ĐT cũng yêu cầu các sở GD-ĐT không được biên soạn, phát hành tài liệu ôn thi tốt nghiệp THCS trong phạm vi địa phương mình, không tổ chức phát hành các tài liệu ôn tập thi tốt nghiệp THPT, THCS dưới bất cứ hình thức nào do các cá nhân, tổ chức đứng ra biên soạn, in ấn. Với chủ trương này của ngành giáo dục, những tài liệu đã lỡ  in cũng sẽ không được phép phát hành và sử dụng trong nhà trường.

Ngày 31-3, ông Nguyễn Đình Nhã, Cục trưởng Cục Xuất bản Bộ VHTT, cũng cho biết tới thời điểm này Cục Xuất bản đã yêu cầu các NXB, nhà in  không được in ấn các loại tài liệu hướng dẫn ôn tập, nơi nào cố tình vi phạm sẽ bị xử lý.

Sau ngày 1-4, vẫn tràn ngập…

 Ngày 1-4, ngày đầu tiên chủ trương trên của  hai  Bộ VHTT và GD-ĐT có hiệu lực. Tại TPHCM, Hà Nội, Đà Nẵng và Cần Thơ, sách hướng dẫn ôn thi THCS, THPT vẫn tràn ngập “trên quầy dưới kệ” của các nhà sách và áp đảo các loại sách khác. Số  khách hàng tìm mua loại sách này cũng khá đông. Tên sách được đặt thật hấp dẫn: Tài liệu ôn thi tốt nghiệp THCS môn địa lý (NXB Trẻ, 2003); Tài liệu luyện thi ĐH, CĐ lịch sử (NXB Thanh niên, 2003); Hướng dẫn ôn tập môn lịch sử THPT (NXB Giáo dục, 2003); Đề cương ôn thi tốt nghiệp THPT 2003-2004 môn lịch sử (NXB Trẻ, 2003); Cẩm nang ôn luyện sinh học cho học sinh ôn thi tốt nghiệp THPT (NXB ĐH Quốc gia Hà Nội, 2000); Ôn tập tiếng Anh THPT (NXB Mũi Cà Mau, 2003); Hướng dẫn ôn luyện thi tốt nghiệp THPT môn văn (NXB Giáo dục 2004)… Ước đoán ở mỗi nhà sách có không dưới 1.000 tựa sách ôn thi các loại của đủ các NXB trong Nam ngoài Bắc với hàng vạn bản sách.

Đối phó với dư luận ?!

“Đến thời điểm này mà Bộ VHTT ra văn bản dừng in sách ôn thi chẳng khác nào đặt các NXB vào việc đã rồi!”- Đại diện một NXB nói và giải thích, thông thường kế hoạch in sách 2004 đã được Bộ VHTT duyệt từ quý IV/2003, đến thời điểm này hầu hết các sách ôn thi đều in xong và tung ra thị trường cho kịp mùa thi, cuốn nào chưa in xong thì coi như thua!

Vậy phải chăng thực chất của việc cấm in tài liệu ôn thi là nhằm đối phó với dư luận?  Ông Nguyễn Đình Nhã giải thích sở dĩ đưa ra thời điểm 1-4 vì Cục Xuất bản nhận được chỉ đạo của lãnh đạo bộ và ra công văn gởi các NXB trong tháng 3 nên không thể làm sớm hơn. “Thưa ông, đa số sách ôn thi đã được in và tung ra thị trường rồi, nay xử lý như thế nào?”. Ông Nhã: “Bộ GD-ĐT đã thông báo vấn đề này quá chậm nên ngành văn hóa đã “lỡ” cấp phép xuất bản tài liệu ôn thi cho một số đơn vị. Bộ VHTT và Bộ GD-ĐT sẽ bàn bạc để giải quyết sớm vấn đề này. Nhưng hướng giải quyết trước mắt có thể là sẽ cho…   tồn tại vì được cấp phép hợp pháp nhưng kiên quyết không cho in nối bản hoặc tái bản. Còn các sách đã được cấp phép nhưng chưa in hoặc chưa phát hành thì NXB phải hủy bỏ”.

Tràn lan sách lậu

 Các NXB có phản ứng như thế nào đối với chủ trương này? Ông Nguyễn Thành Kiến, NXB Trẻ, cho biết năm 2004 NXB Trẻ chỉ cấp phép in tài liệu ôn thi tốt nghiệp THCS cho hai Sở GD-ĐT Đồng Nai và Cần Thơ nhưng đó là thời điểm trước khi nhận được văn bản ngưng in sách ôn thi của Bộ VHTT. “Đến nay, Cần Thơ đã in xong và phát hành, còn Đồng Nai thì chưa thấy…”- ông Kiến nói. “Còn sách ôn tập của NXB Trẻ đang bày bán ở các nhà sách sẽ được xử lý như thế nào sau thời điểm 1-4?”. Ông Kiến trả lời: Từ năm 1997 NXB Trẻ đã ngưng xuất bản loại sách ôn tập, vì vào thời điểm đó 2 bộ trên cũng đã có văn bản cấm các NXB in loại sách này. Những cuốn sách đang bày bán hiện nay đều là sách in lậu và mạo nhận tên NXB Trẻ! Nếu quả đúng như lời ông Kiến nói, sách in lậu được bày bán tràn lan và công khai như hiện nay thì kỷ cương phép nước ở đâu?!

Với chủ trương này, NXB ĐH Quốc gia TP. Hồ Chí Minh lại có thái độ khác. Ông Nguyễn Hoàng Dũng, Phó Giám đốc, nói thẳng văn bản của Bộ VHTT ngưng in sách ôn thi đã “ xé ” luôn Luật Xuất bản. Cách làm của Bộ VHTT chỉ nghĩ đến quản trị mà không cần biết đến những thiệt hại cho những NXB. Ông Dũng dẫn chứng ở đơn vị chức năng ông kế hoạch xuất bản 2004 được trình Cục Xuất bản từ quý IV / 2003, đã được cấp mã số và tiến hành đặt tác giả viết sách, thiết kế mẫu sách, nhiều sách đang trong tiến trình in … “ Nay bộ bảo ngưng thì thiệt hại trên những NXB lãnh đủ ! ” – ông Dũng nói .