Gia đình thanh niên “bắt vợ” ký cam kết không để con tảo hôn | Xã hội | Vietnam+ (VietnamPlus)

“Kéo vợ” theo tiếng đồng bào dân tộc Mông ở Hà Giang gọi là “Chắt Pò Nỉa,” trước kia vốn dĩ là nét đẹp văn hóa, thể hiện tự do hôn nhân, mưu cầu hạnh phúc của những đôi trai gái yêu nhau nhưng bị ngăn cản, ràng buộc bởi sính lễ. Tuy nhiên, tập tục hiện nay đang bị biến tướng, tiềm ẩn nguy cơ mất trật tự xã hội.

Người Mông có nhiều phong tục độc lạ, trong đó có tục “ kéo vợ. ” Song, không ít người còn hiểu chưa vừa đủ về tục này, cho rằng đây là bắt vợ hoặc cướp vợ, bắt ép người con gái về làm vợ. Thực chất, bên trong tập tục này chứa đựng ý nghĩa nhân văn thâm thúy, biểu lộ tự do hôn nhân gia đình, mưu cầu niềm hạnh phúc .

Từ quan điểm tự do hôn nhân

Tương truyền, thủa thời xưa, có đôi trai gái người dân tộc Mông yêu nhau say đắm, thế nhưng phía bên mái ấm gia đình cô gái không chấp thuận đồng ý gả cho chàng trai. Hai người không biết làm thế nào, thế rồi cả hai đã nghĩ ra một kế hoạch, cô gái chấp thuận đồng ý để cho người con trai kéo về nhà làm vợ. Chuyện đã rồi, ván đã đóng thuyền, phía nhà gái đành phải chấp thuận đồng ý .

Trong thực tế đời sống đồng bào dân tộc Mông, khi đôi trai gái đã ưng ý và thề nguyền đi đến hôn nhân thì họ sẽ về báo cáo với bố mẹ và dòng họ. Nếu mọi chuyện suôn sẻ, nhà trai sẽ tiến hành mời ông mối sang đánh tiếng dạm hỏi, rồi tiến tới lễ ăn hỏi (hẹn cưới) và cuối cùng là lễ cưới (đón dâu).

Đám cưới của người Mông thường được tổ chức triển khai linh đình, tốn kém và thường diễn ra vào mùa Xuân, kiêng làm đám cưới vào những tháng có sấm sét. Quan niệm của người Mông cho rằng, mùa Xuân là mùa của vạn vật sinh sôi nảy nở mà con người không nằm ngoài vòng quay đó .
Thế nhưng, không phải câu truyện tình yêu nào cũng có một cái kết có hậu mà không phải trải qua sóng gió. Trong trong thực tiễn, có rất nhiều đôi trai gái yêu nhau tha thiết nhưng lại không được một hoặc cả hai bên cha mẹ chấp thuận đồng ý .
Khi cha mẹ đã không chấp thuận đồng ý mà đôi trai gái tự tìm đến sống với nhau thì không những bị coi là bất hiếu, mà cuộc hôn nhân gia đình đó còn không được hội đồng gật đầu .
Thế nên tục “ kéo vợ ” hoàn toàn có thể được coi là một giải pháp khá hiệu suất cao cho những đôi trai gái yêu nhau tha thiết nhưng lại gặp phải trở ngại từ phía mái ấm gia đình. Khi đó, cặp đôi bạn trẻ sẽ bàn cách tiến tới hôn nhân gia đình bằng tục “ kéo dâu, ” bằng cách nhờ cậy những ông chú, bà thím, bà cô, ông cậu, đồng đội, bè bạn … làm nội ứng, thống nhất kế hoạch “ kéo dâu ” để hợp lý hóa cuộc hôn nhân gia đình .

Sự biến tướng tục “kéo vợ”

Vừa qua, một đoạn clip trên mạng xã hội về một bé gái bị bắt làm vợ được công an giải cứu đã gây rối loạn dư luận. Qua xác định, chàng trai trong clip tên là G.M.Ch, sinh năm 2006, còn cô gái bị Ch kéo là V.T.S, sinh năm 2008, thôn Sà Lủng, xã Pải Lủng, huyện Mèo Vạc ( Hà Giang ) .
G.M.Ch và V.T.S quen nhau qua Zalo từ ngày 4/2/2022. Từ khi quen nhau, hai bạn trẻ này liên tục gửi tin nhắn qua lại. Trong nội dung tin nhắn, Ch tỏ tình với S và rủ đi chơi cùng nhưng S chưa nhận lời yêu .

[Vụ bắt bé gái về làm vợ: Xử lý kịp thời việc lợi dụng tục kéo vợ]

Đến ngày 7/2, cả hai hẹn gặp nhau ở Tượng đài Thanh niên xung phong và khi đến ngã ba hạt 7 thuộc địa phận xã Pả Vi, Ch có dự tính kéo S về làm vợ theo tập tục, nhưng S không chấp thuận đồng ý nên xảy ra vấn đề như trên .
Trước vấn đề, ông Sùng Dình Páo, 68 tuổi, người dân tộc Mông, hiện là Bí thư Chi bộ thôn Tìa Chí Dùa, thị xã Mèo Vạc, cho biết đây là sự biến tướng tục “ kéo vợ ” của người Mông .

“Người Mông thế hệ chúng tôi trước kia kéo vợ chỉ là hình thức, vì thực chất cả hai đã yêu nhau, đồng ý về với nhau. Việc kéo ép khi người con gái không đồng ý là sự biến tướng của tập tục. Chính quyền địa phương các cấp đã tuyên truyền, người lớn cũng đã khuyên bảo, nhưng còn một số cháu không nghe lời, do tuổi còn trẻ, suy nghĩ nông cạn, nếu ép các cháu quá, nhiều trường hợp dễ nảy sinh ý nghĩ tiêu cực,” ông Páo chia sẻ.

Theo ông Hạng Mí De, Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh Hà Giang, qua theo dõi clip, ông thấy nhiều người chứng kiến vụ việc rất vô cảm, biết đó là hành vi cưỡng ép nhưng không ai can thiệp.

” Tục kéo vợ của người Mông không như vậy, kéo chỉ là hình thức khi người con gái đã đồng ý chấp thuận yêu thương mình nhưng còn lo lắng. Trường hợp cháu trai trong clip rõ ràng là tận dụng tập tục để ép cô gái. Nếu không được ngăn ngừa, tập tục bị biến tướng, tiềm ẩn nhiều nguy khốn với những cháu gái vùng cao, ” ông De nói .
Bà Triệu Thị Tình, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Giang cho biết : “ Bắt vợ ” hay ” kéo vợ ” vốn là một tục rất lâu rồi của đồng bào dân tộc Mông, biểu lộ tình yêu đôi lứa, mưu cầu niềm hạnh phúc của những chàng trai, cô nàng người Mông yêu nhau, muốn đến với nhau. Qua thời hạn, tục “ bắt vợ ” đã bị biến tướng. Trước đây, việc kéo hay bắt vợ chỉ được diễn ra khi có sự thỏa thuận hợp tác và chấp thuận đồng ý của hai người, người con gái phải đủ 18 tuổi và người con trai phải đủ 20 tuổi .

Tăng cường công tác tuyên truyền về tảo hôn

Chiều 9/2, phóng viên báo chí TTXVN xuất hiện tại mái ấm gia đình anh Vàng Mí Say, thôn Khai Hoang II, xã Xín Cái, huyện Mèo Vạc, cùng đoàn công tác làm việc của xã Xín Cái đi tuyên truyền về tảo hôn .
Ba hôm trước, con trai anh Vàng Mí Say là Vàng Mí Thò sinh năm 2010 đã “ bắt ” cháu Lù Thị Thò sinh năm 2008 về làm vợ. Ngay sau khi chớp lấy được thông tin, xã Xín Cái đã cử đoàn công tác làm việc đến tuyên truyền, hoạt động và nhu yếu mái ấm gia đình thực thi ký cam kết không tảo hôn, đồng thời trả bé gái về mái ấm gia đình ở thôn Mã Pí Lèng, xã Pả Vi, huyện Mèo Vạc .
Sau khi được tuyên truyền, mái ấm gia đình anh Say đã đồng ý chấp thuận ký cam kết không để thực trạng tảo hôn xảy ra với con trai mình. “ Hai đứa nó tự thích nhau và đưa về nhà. Sau khi cán bộ tuyên truyền thì mình cũng nhận thức được và sẽ không cho hai đứa lấy nhau, để sau khi những con học xong, khi đủ tuổi mà hai con vẫn thích nhau thì sẽ cho hai đứa lấy nhau, ” anh Vàng Mí Say chứng minh và khẳng định .
Thiếu tá Hoàng Ngọc Tuân, Phó trưởng Công an xã Xín Cái cho biết, trên địa phận xã từ đầu năm 2022 đã thực thi giải quyết và xử lý 3 vụ tảo hôn, tách những cặp đôi bạn trẻ chưa đủ tuổi. Các hộ đều ký cam kết không để xảy ra thực trạng tảo hôn .
Ông Ngô Mạnh Cường, Phó quản trị Ủy ban nhân dân huyện Mèo Vạc thông tin, những năm gần đây, nhờ làm tốt công tác làm việc tuyên truyền, thực trạng tảo hôn trên địa phận đã được giảm thiểu, từ 128 cặp tảo hôn trong năm 2018, đến năm 2021 còn 21 cặp tảo hôn. Tình trạng hôn nhân gia đình cận huyết không còn diễn ra trên địa phận huyện .
“ Trong năm 2022, chúng tôi sẽ liên tục tuyên truyền, hoạt động, phổ cập pháp lý, đặc biệt quan trọng hoạt động so với những cặp tảo hôn để bảo vệ theo đúng lao lý của pháp lý. Nếu có trường hợp cưỡng ép về làm vợ xảy ra, có tín hiệu vi phạm, chúng tôi sẽ giải quyết và xử lý nghiêm theo lao lý, ” ông Cường nhấn mạnh vấn đề .
Ngày 10/2, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Giang đã ra văn bản về tăng cường công tác làm việc tuyên truyền diệt trừ những tập tục lỗi thời và thực thi nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và liên hoan. Theo đó, Sở ý kiến đề nghị Ủy ban nhân dân những huyện, thành phố phối hợp chỉ huy tiến hành một số ít nội dung : Tiếp tục tăng nhanh công tác làm việc tuyên truyền, phố biến, giáo dục pháp lý trong nhân dân, triển khai Luật Hôn nhân và mái ấm gia đình, Luật Bình đẳng giới, Luật Trẻ em, Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự … ngăn ngừa những hành vi vi phạm về hôn nhân gia đình và mái ấm gia đình, xâm hại trẻ nhỏ, xâm hại người dưới 16 tuổi .

Hà Giang là tỉnh miền núi phía Bắc với 19 dân tộc anh em cùng sinh sống; mỗi dân tộc có phong tục, tập quán riêng biệt. Tính đến năm 2020, đồng bào dân tộc Mông sinh sống trên địa bàn có khoảng 302.552 người, chiếm hơn 30% tổng dân số toàn tỉnh.

Mặc dù cấp ủy, chính quyền sở tại những cấp vào cuộc, tiến hành kinh khủng những giải pháp thiết kế xây dựng đời sống văn hóa truyền thống, văn minh, nhưng lúc bấy giờ đồng bào những dân tộc thiểu số trên địa phận tỉnh còn không ít hủ tục, tập quán lỗi thời, trở thành rào cản tăng trưởng kinh tế-xã hội .
Để đổi khác tư duy, nhận thức của người dân và diệt trừ những hủ tục không phải là chuyện “ một sớm, một chiều. ” Ngoài những giải pháp căn nguyên được cả mạng lưới hệ thống chính trị tiến hành một cách đồng điệu, cần sự vào cuộc, nêu cao nghĩa vụ và trách nhiệm của cả hội đồng, để cùng chung tay kiến thiết xây dựng đời sống văn minh, tân tiến. / .

Nguyễn Chiến (TTXVN/Vietnam+)

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Nông Thôn