Ô nhiễm nguồn nước ở nông thôn – Bài 1: Thực trạng đáng báo động – Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống

Moitruong.net.vn

– Hiện ở 1 số ít địa phương, chất lượng nước bị suy giảm đáng báo động do ô nhiễm từ nước thải hoạt động và sinh hoạt thải trực tiếp ra môi trường tự nhiên hoặc là tự thấm mà chưa được thu gom, giải quyết và xử lý triệt để .

Chương trình tiềm năng vương quốc thiết kế xây dựng nông thôn mới đã mang lại hạ tầng nông thôn tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ, làm biến hóa bộ mặt ở nhiều vùng nông thôn. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt đã đạt được, những vùng nông thôn vẫn còn rất nhiều những yếu tố cần được chăm sóc và cần sớm có giải pháp xử lý để nâng cao chất lượng đời sống của dân cư, trong đó có yếu tố ô nhiễm nguồn nước tại những khu vực nông thôn .
Ở Nước Ta, thực trạng ô nhiễm nguồn nước ở nông thôn và sự hạn chế trong tiếp cận với nguồn nước hoạt động và sinh hoạt hợp vệ sinh của người dân đã ảnh hưởng tác động không nhỏ đến sức khỏe thể chất con người, tỷ suất người dân mắc những bệnh tương quan đến ô nhiễm nước đang có xu thế tăng lên .

Báo động tình trạng ô nhiễm nguồn nước nông thôn

Nước thải nông nghiệp phát sinh từ nhiều nguồn, trong đó, từ hoạt động giải trí canh tác, trồng trọt có chứa hoá chất bảo vệ thực vật ( BVTV ), phân bón là thành phần ô nhiễm cho môi trường tự nhiên và sức khỏe thể chất con người .
Ở Nước Ta, lúc bấy giờ, hiệu suất sử dụng phân bón thấp, ước tính chỉ khoảng chừng 60 % cho nitơ, 40 % cho phốtpho và 50 % cho kali. Như vậy, hàng triệu tấn phân bón được bón vào đất nhưng chưa được cây cối sử dụng .
Trong số phân bón chưa được cây sử dụng, một phần còn lại ngấm trong đất, một phần bị rửa trôi theo nước mặt do mưa, theo những khu công trình thủy lợi ra những ao, hồ, sông suối gây ô nhiễm nguồn nước mặt .
Những năm gần đây, chất lượng nước thải hoạt động và sinh hoạt tại 1 số ít ao, hồ, kênh mương khu vực nông thôn cũng đã ghi nhận hiện tượng kỳ lạ nước bị ô nhiễm hữu cơ, chất dinh dưỡng và vi sinh. Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, trên 90 % nước thải hoạt động và sinh hoạt nông thôn chưa được giải quyết và xử lý .

Nước thải nông nghiệp phát sinh từ nhiều nguồn, trong đó, từ hoạt động giải trí canh tác, trồng trọt có chứa hoá chất bảo vệ thực vật
Đặc trưng của nước thải hoạt động và sinh hoạt có chứa nhiều chất dinh dưỡng, hàm lượng chất rắn lơ lửng TSS, BOD5, Nitơ của những muối Amoni ( NH4 + ), Phosphat, Clorua ( Cl – ) và chất hoạt động giải trí mặt phẳng .
Ngoài ra, trong nước thải hoạt động và sinh hoạt còn có những thành phần vô cơ, coliform và những vi trùng, vi trùng gây bệnh khác. Nước thải hoạt động và sinh hoạt cũng chứa dầu mỡ và những chất hoạt động giải trí mặt phẳng có nguồn gốc phát sinh do sử dụng những chất tẩy rửa trong hoạt động và sinh hoạt .
Bên cạnh đó, nước thải phát sinh từ chăn nuôi chiếm một lượng khá lớn kèm theo hàm lượng những chất gây ô nhiễm. Tính theo thông số phát sinh nước thải trung bình trên đầu con vật nuôi là trâu, bò, lợn, Tổng cục Môi trường – Bộ Tài nguyên và Môi trường ước tính tổng lượng nước thải phát sinh xê dịch 6,66 triệu m3 / ngày .
Nước thải chăn nuôi thường có hàm lượng lớn chất rắn lơ lửng, những chất hữu cơ, chất dinh dưỡng và vi sinh vật với một số ít thông số kỹ thuật ô nhiễm đặc trưng gồm có : BOD5, COD, tổng Nitơ và tổng Coliform được pháp luật rõ trong QCVN 62 – MT : năm nay / BNTMT .
Cùng với sự tăng trưởng lan rộng ra của những làng nghề truyền thống cuội nguồn, môi trường tự nhiên làng nghề đang bị ảnh hưởng tác động khá nghiêm trọng, trong đó nước thải là một trong những nguyên do chính gây ra thực trạng này .
Nước thải làng nghề cũng là nguyên do chính khiến chất lượng nước trong những khu công trình thủy lợi bị suy giảm, ô nhiễm, nổi bật tại những mạng lưới hệ thống sông Bắc Hưng Hải, sông Đuống, sông Nhuệ .
Nguồn nước thải làng nghề đa số có khuynh hướng bị ô nhiễm hữu cơ nặng nề do nước thải từ những làng nghề chế biến lương thực, thực phẩm, chăn nuôi và giết mổ. Trong khi đó, ô nhiễm chất vô cơ lại hầu hết tập trung chuyên sâu tại những làng nghề dệt nhuộm, thủ công bằng tay mỹ nghệ và mây tre đan, tái chế giấy. Nước thải có hàm lượng cặn lớn và chứa nhiều chất ô nhiễm như dung môi, dư lượng những chất trong quy trình nhuộm …
Hầu hết những cơ sở sản xuất làng nghề thường nằm xen kẽ giữa khu dân cư, nên việc thiết kế xây dựng mạng lưới hệ thống thoát nước và giải quyết và xử lý nước thải gặp nhiều khó khăn vất vả với ngân sách tốn kém. Đã có nhiều giải pháp được tiến hành thực thi nhằm mục đích hạn chế thực trạng ô nhiễm nước thải làng nghề nhưng vẫn chưa thực sự hiệu suất cao .

Nước thải làng nghề cũng là nguyên do chính khiến chất lượng nước trong những khu công trình thủy lợi bị suy giảm, ô nhiễm
Theo nhìn nhận của Bộ Tài nguyên và Môi trường, lượng phân bón bị rửa trôi mang theo dư lượng thuốc khá cao. Bên cạnh đó, nghề chăn nuôi cũng góp thêm phần không nhỏ vào hệ lụy này, mỗi năm Nước Ta có khoảng chừng 84,5 triệu tấn chất thải được thải vào thiên nhiên và môi trường trong đó có đến 80 % không qua giải quyết và xử lý. Mặt khác, làng nghề truyền thống cuội nguồn với quy trình tiến độ sản xuất thủ công bằng tay, lỗi thời, quy mô nhỏ lẻ, phân tán cũng góp phần lớn nước thải không qua giải quyết và xử lý vào môi trường tự nhiên đã và đang làm cho chất lượng nước ở nông thôn ngày càng xuống cấp trầm trọng .
Không chỉ ô nhiễm nước mặt, những nguồn nước ngầm của Việt nam cũng bị ô nhiễm nặng. Tại một số ít vùng nông thôn, nguồn nước ngầm bị nhiễm vi sinh đã vượt ngưỡng được cho phép. Theo báo cáo giải trình tại một số ít địa phương như Thành Phố Bắc Ninh, Hà Nam, Tỉnh Nam Định … nước ngầm đã có tín hiệu ô nhiễm chất hữu cơ ( N03 -, NH4 + ), sắt kẽm kim loại nặng ( Fe, As ) và đặc biệt quan trọng ô nhiễm vi sinh ( Coliform, E, Coli ). Đây là mối rình rập đe dọa không chỉ đến hoạt động giải trí sản xuất mà còn ảnh hưởng tác động nghiêm trọng tới sức khỏe thể chất người dân, bởi khu vực này, dân cư không chỉ sử dụng nước ngầm cho hoạt động giải trí sản xuất nông nghiệp mà còn sử dụng nước ngầm trong hoạt động và sinh hoạt hàng ngày .
Theo nhìn nhận của những Bộ Y tế và Nông nghiệp và Phát triển nông thôn : Nguồn nước bị nhiễm khuẩn, nhiễm vi rút, dư thừa lượng hóa chất, sắt kẽm kim loại nặng nếu không qua giải quyết và xử lý, khi con người sử dụng lâu dài hơn sẽ là nguyên do hầu hết gây ra những bệnh tương quan đến nước. Trong số những bệnh này, sốt rét là một trong những bệnh phổ cập nhất và ảnh hưởng tác động nhiều đến sức khỏe thể chất con người. Tiếp đến là những bệnh khác như dịch tả, thương hàn, kiết lị, viêm gan, viêm đa cơ, những bệnh tương quan đến da, hô hấp thậm chí còn là ung thư .
Theo ThS. Nguyễn Thị Nga ( Viện Nghiên cứu Con người ), chủ nhiệm đề tài “ Ô nhiễm nguồn nước với tăng trưởng con người ở nông thôn Nước Ta lúc bấy giờ ” cho biết : Mặc dù tỷ suất người dân nông thôn được sử dụng nước sạch cho nhà hàng lúc bấy giờ đã tăng nhưng nguồn nước dùng cho hoạt động và sinh hoạt vẫn còn thiếu. Ở nhiều nơi do chưa có mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý nước sạch, dân cư không có đủ điều kiện kèm theo để chi trả cho việc dùng hàng loạt nước máy nên người dân vẫn phải dùng nguồn nước ngầm bị ô nhiễm trong hoạt động và sinh hoạt hàng ngày như tắm, giặt thậm chí còn nấu ăn trong thời kì khô hạn. Việc xử dụng nguồn nước này tiếp tục là nguyên do dẫn đến sức khỏe thể chất người dân bị tác động ảnh hưởng nghiêm trọng, nhiều bệnh tương quan đến tiêu hóa, ngoài da, bệnh đau mắt thậm chí còn là ung thư vẫn đang diễn ra trong đời sống người dân nông thôn .

Ô nhiễm nguồn nước nông thôn ảnh hưởng tới sinh kế

Theo tổ chức triển khai Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc ( FAO ), hoạt động giải trí nông nghiệp chiếm tới 70 % lượng nước toàn quốc tế và hoạt động giải trí sản xuất lương thực đóng vai trò quan trọng so với sự tăng trưởng vững chắc, nó cũng tạo việc làm cho khoảng chừng 40 % dân số toàn thế giới .
Cơ cấu kinh tế tài chính Nước Ta trong những năm gần đây đang vận động và di chuyển theo hướng giảm tỉ trọng nông, lâm nghiệp và thủy hải sản, nhưng dân số ở khu vực nông thôn vẫn chiếm khoảng chừng 40 % tổng việc làm toàn xã hội .

Ô nhiễm nguồn nước, suy giảm chất lượng canh tác, nuôi trồng, sản xuất ở những làng nghề … đã tác động ảnh hưởng lớn đến sinh kế người dân
Về sản xuất nông nghiệp Nước Ta là nước sản xuất hồ tiêu lớn nhất quốc tế, đứng thứ hai quốc tế về sản xuất cafe ( sau Braxin ), thứ ba quốc tế về nuôi trồng thủy hải sản và thứ năm quốc tế về sản xuất chè. Tuy nhiên, hiệu quả đạt được nêu trên phải trả bằng ngân sách thiên nhiên và môi trường và thực trạng ô nhiễm ngày một ngày càng tăng đặc biệt quan trọng là so với khu vực hạ lưu dân cư đông đúc .
Số liệu thống kê cho thấy sản lượng lúa của đồng bằng sông Cửu Long như Cần Thơ đã bị giảm 12 % do xả nước thải công nghiệp không qua giải quyết và xử lý, tổng sản phẩm quốc nội ( GDP ) được Dự kiến giảm 0,85 mỗi năm do giảm sản lượng lúa vì ảnh hưởng tác động bởi nước thải công nghiệp không qua giải quyết và xử lý liên tục thải ra thiên nhiên và môi trường. GDP ngành nông nghiệp được Dự kiến bị tác động ảnh hưởng nặng nề nhất, với mức sụt giảm khoảng chừng 3,5 % vào năm 2035. Đây là ước tính rất thận trọng của những nhà khoa học vì chỉ mới xét cho những tỉnh bị ô nhiễm nhất vận dụng cho những tỉnh ở khu vực hạ lưu, còn trên trong thực tiễn cả nước sẽ bị ảnh hưởng tác động nghiêm trọng hơn, ước tính rơi vào khoảng chừng 6 % GDP vào năm 2035 .
Dưới áp lực đè nén về tăng trưởng kinh tế tài chính, lỗ hổng trong quản trị và giải quyết và xử lý chất thải, áp lực đè nén của biến hóa khí hậu, ngày càng tăng nhu yếu kiến thiết xây dựng và hoạt động giải trí của những khu công trình thủy điện trên lưu vực sông trong và ngoài địa phận vương quốc, đã dẫn đến chất lượng và số lượng nước của Nước Ta đang phải đương đầu với mối rình rập đe dọa về mức độ ô nhiễm ngày càng ngày càng tăng và thiếu vắng nguồn nước đặc biệt quan trọng là vào mùa khô .

Theo số liệu thống kê, những vụ cá tôm, thủy hải sản chết hàng loạt do chất lượng nước không đảm bảo đã dẫn đến nhiều địa phương phải đối mặt với dịch bệnh, gây thiệt hại lớn về kinh tế cho nông dân.

Bên cạnh đó, sự tăng trưởng của làng nghề cũng là một trong những tác nhân gây tác động ảnh hưởng không nhỏ tới môi trường tự nhiên, cả nước ta hiện có khoảng chừng trên 3.000 làng nghề, trong đó có khoảng chừng 400 làng nghề truyền thống lịch sử, vấn nạn xả thải trực tiếp ra thiên nhiên và môi trường ở những làng nghề đã khiến cho đời sống của không chỉ người dân của chính những làng nghề bị ảnh hưởng tác động mà còn ảnh hưởng tác động lớn đến đời sống của người dân xung quanh. Khách du lịch quốc tế, sau kết thúc mỗi chuyến du ngoại làng nghề, khi được hỏi hầu hết đều vấn đáp rằng họ sẽ không quay lại bởi họ nhìn ra được vấn nạn ô nhiễm môi trường tự nhiên nói chung và thiên nhiên và môi trường nước nói riêng đã và đang xảy ra ngày càng nghiêm trọng ở những làng nghề. Đây là nguyên do chính khiến cho hành khách không muốn quay trở lại mặc dầu họ có tìm thấy ở đó có nhiều điều mê hoặc .
Đánh giá về yếu tố này, ThS. Nguyễn Thị Nga đánh giá và nhận định : Ô nhiễm nguồn nước, suy giảm chất lượng canh tác, nuôi trồng, sản xuất ở những làng nghề … đã tác động ảnh hưởng lớn đến sinh kế người dân, nhất là so với người nông dân nghèo, những người có thực trạng khó khăn vất vả hoặc không hề có thời cơ đổi khác việc làm, chỗ ở. Nếu coi nước là nguồn lực tham gia hoạt động giải trí sản xuất, thì ô nhiễm nước đã và đang là một trong những yếu tố ảnh hưởng tác động nghiêm trọng và tác động ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập và sinh kế vững chắc của người dân khu vực nông thôn. Ngoài ra nó cũng làm cho thu nhập từ hoạt động giải trí du lịch bị giảm do không hút được lượng khách đến thăm quan và nghỉ ngơi ở những khu vực bị ô nhiễm nguồn nước .

Hà Anh

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Nông Thôn