Nữ công nhân đâm chết người khi bị vây đánh ở Bình Phước có phải là phòng vệ chính đáng?

Đâm chết người sau khi bị vây đánh 

Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Phước đang điều tra làm rõ vụ án mạng trước cổng Công ty S&K (thuộc KCN Minh Hưng – Hàn Quốc, xã Minh Hưng, huyện Chơn Thành, tỉnh Bình Phước) khiến 1 người tử vong, 2 người bị thương.

Theo tìm hiểu bắt đầu, vào ngày 8/3, Lê Thị Kim Cúc ( SN 2001, ngụ tỉnh Bình Phước ), là công nhân phân xưởng D và Nguyễn Thị Trang ( SN 1992, ngụ Bình Phước ), là phó quản trị xưởng D của Công ty S&K xảy ra xích míc cự cãi với nhau .Nữ công nhân đâm chết người khi bị vây đánh ở Bình Phước có phải là phòng vệ chính đáng? - Ảnh 1.Lê Thị Kim Cúc tại cơ quan công an. Ảnh : CACC

Sau khi được người quản lý đứng giải hòa, hai người không còn cãi cọ và tiếp tục làm việc bình thường.

Trang sau đó rủ em là Nguyễn Thị Thùy và Trương Minh Du cùng hai người trẻ tuổi đứng đợi Cúc trước cổng công ty để xử lý xích míc .Theo tìm hiểu, Trang gọi Cúc lại chuyện trò rồi cùng Thùy dùng nón bảo hiểm đánh đồng nghiệp. Còn Du thì tiến công chồng của Cúc .Cúc lấy dao trong người ra đâm loạn xạ khiến chị em Trang bị thương. Thấy chồng mình bị Du đánh, Cúc xông đến đâm nhiều nhát khiến người trẻ tuổi gục tại chỗ. Nạn nhân được đưa đi cấp cứu nhưng không qua khỏi .

Khi nào được xem là phòng vệ chính đáng? 

Trao đổi với PV Dân Việt, Tiến sĩ luật Đặng Văn Cường cho biết, đây là một vấn đề nghiêm trọng, xâm phạm đến tính mạng con người, sức khỏe thể chất của người khác, gây mất bảo mật an ninh trật tự, thế cho nên cơ quan tìm hiểu sẽ làm rõ vấn đề để giải quyết và xử lý những đối tượng người dùng vi phạm theo lao lý của pháp lý .Hành vi dùng dao đã sẵn sàng chuẩn bị sẵn từ trước để đâm nhiều nhát vào người nạn nhân khiến nạn nhân tử vong hoàn toàn có thể được xác lập là hành vi giết người. Tuy nhiên cơ quan tìm hiểu cũng sẽ làm rõ vấn đề có thuộc trường hợp phòng vệ chính đáng hay phạm tội trong trường hợp niềm tin bị kích động mạnh trước khi quyết định hành động khởi tố vụ án hình sự .Theo thông tin khởi đầu từ phía cơ quan chức năng, Cúc sử dụng dao đâm nhiều nhát về phía những nạn nhân khiến một người tên Du tử vong do hai bên xích míc, xô xát với nhau .Cơ quan tìm hiểu sẽ làm rõ tại thời gian Cúc dùng dao đâm về phía nạn nhân thì hành vi trước đó của những bên như thế nào, việc sử dụng dao có phải là trường hợp không còn cách nào khác để bảo vệ tính mạng con người, sức khỏe thể chất của mình và của người khác hay không ?Theo pháp luật tại Điều 22 Bộ luật hình sự, ” phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ quyền hoặc quyền lợi chính đáng của mình, của người khác hoặc quyền lợi của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức triển khai mà chống trả lại một cách thiết yếu người đang có hành vi xâm phạm những quyền lợi nói trên. Phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm ” .Bởi vậy, để xác lập hành vi của Cúc có phải là phòng vệ chính đáng hay không, cơ quan tìm hiểu sẽ làm rõ hành vi của những nạn nhân có đang rình rập đe dọa uy hiếp ý thức, tính mạng con người, sức khỏe thể chất của Cúc và của những người khác hay không .

Hành vi sử dụng dao đâm vào nạn nhân có phải là cách duy nhất, không còn cách nào khác để bảo vệ tính mạng của mình hay không? Khi đó mới xác định là hành vi này có được xác định là phòng vệ chính đáng hay không.

Nếu trường hợp, hiệu quả tìm hiểu cho thấy Cúc đã sẵn sàng chuẩn bị 2 con dao nhọn từ trước, do xích míc nên Cúc cũng có dự tính sẽ dùng dao để gây thương tích, thậm chí còn sát hại nạn nhân. Khi vấn đề xảy ra, hai bên xông vào nhau thì Cúc đã cầm dao và đâm nạn nhân, hành vi này không được xác lập là phòng vệ chính đáng, động cơ mục tiêu của hai bên là điều mong ước gây thương tích cho nhau, xâm phạm tính mạng con người, sức khỏe thể chất của nhau nên hành vi của hai bên đều là vi phạm pháp lý .Trong trường hợp do xích míc từ trước mà hai bên hẹn khu vực để đánh nhau, cùng muốn gây ra thương tích cho nhau, vậy cả hai bên đều bị giải quyết và xử lý hình sự về tội giết người, tội cố ý gây thương tích và tội gây rối trật tự công cộng tùy thuộc vào hành vi và hậu quả đơn cử của mỗi bên .Còn trong trường hợp Cúc không có dự tính đánh nạn nhân, hành vi bắt đầu được xác lập là phòng vệ chính đáng nhưng quá mức thiết yếu sẽ bị truy cứu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự về tội giết người do vượt quá số lượng giới hạn phòng vệ chính đáng .Điều 22 Bộ luật hình sự cũng pháp luật : ” Vượt quá số lượng giới hạn phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả rõ ràng quá mức thiết yếu, không tương thích với đặc thù và mức độ nguy khốn cho xã hội của hành vi xâm hại. Người có hành vi vượt quá số lượng giới hạn phòng vệ chính đáng phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự theo pháp luật của Bộ luật này .Nếu trường hợp Cúc bị giải quyết và xử lý về tội giết người nhưng quy trình tố tụng có địa thế căn cứ cho thấy nạn nhân cũng có lỗi một phần, đây là diễn biến giảm nhẹ nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự cho bị can, bị cáo .Ngoài ra, so với những đối tượng người dùng xuất hiện trên hiện trường, có thực thi hành vi đánh nhau mà gây ra thương tích cho người khác hoàn toàn có thể sẽ bị giải quyết và xử lý hình sự về tội cố ý gây thương tích .Những đối tượng người dùng không gây thương tích cho người khác nhưng có tham gia đánh nhau sẽ bị giải quyết và xử lý hình sự về tội gây rối trật tự công cộng .Các cơ quan triển khai tố tụng sẽ tìm hiểu làm rõ 2 con dao này ở đâu mà có, đem theo vì mục tiêu gì, sự đối sánh tương quan lực lượng giữa những bên có tương ứng hay không … để xác lập có phải là phòng vệ chính đáng hay không ? Luật sư Diệp Năng Bình cho biết, phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm, tuy nhiên nếu hành vi của người phụ nữ này chống trả rõ ràng quá mức thiết yếu, không tương thích với đặc thù và mức độ nguy hại cho xã hội của hành vi xâm hại thì là vượt quá số lượng giới hạn phòng vệ chính đáng và người có hành vi vượt quá số lượng giới hạn phòng vệ chính đáng phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự .

Có thể thấy ranh giới giữa phòng vệ chính đáng và vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là vô cùng mong manh; trong thực tiễn áp dụng vẫn còn nhiều cách hiểu khác nhau về vấn đề này.

Trên thực tiễn khi một người rơi vào trường hợp nguy hại, bị xâm hại về tính mạng con người, sức khỏe thể chất và gia tài nghiêm trọng, hầu hết người bị xâm hại không hề trấn áp được hành vi của bản thân, không đủ bình tĩnh để quyết định hành động chống trả lại hành vi xâm hại như thế nào để không vượt quá số lượng giới hạn phòng vệ chính đáng .Bên cạnh đó, để xác lập hành vi chống trả có tương ứng với hành vi xâm hại hay không, có quá đáng hay không thì phải xét tổng lực những diễn biến tương quan đến hành vi xâm hại và hành vi phòng vệ như khách thể cần bảo vệ, mức độ thiệt hại, cường độ của sự tiến công … Vì vậy, có rất nhiều khó khăn vất vả trong việc nhìn nhận giữa phòng vệ chính đáng và vượt quá số lượng giới hạn phòng vệ chính đáng.