Những thiết chế văn hóa mang dấu ấn Gang Thép

Hơn 60 năm hình thành và tăng trưởng, khu công nghiệp Gang thép – cái nôi của ngành công nghiệp luyện kim Nước Ta đã góp phần không nhỏ cho sự hình thành và tăng trưởng TP. Thái Nguyên ( xây dựng năm 1962 ) .


VNTN- Hơn 60 năm hình thành và phát triển, khu công nghiệp Gang thép – cái nôi của ngành công nghiệp luyện kim Việt Nam đã đóng góp không nhỏ cho sự hình thành và phát triển TP. Thái Nguyên (thành lập năm 1962).

Video : Người dân tập thể dục, thể thao và thư giãn giải trí ven hồ Thiên Nga

Khu Gang thép Thái Nguyên được khởi công xây dựng từ năm 1959, ra mẻ gang đầu tiên vào 29/11/1963. Ngày này được lấy làm “Ngày Truyền thống Công nhân Gang thép”.

Đường tròn Gang thép

Mặc dù chỉ cách TT thị xã Thái Nguyên khoảng chừng 10 km, nhưng khi thành lập Công trường thiết kế xây dựng Khu Gang thép, nơi đây hầu hết là những quả đồi hoang như bát úp tiếp nối đuôi nhau nhau, được công nhân đặt tên : “ Đồi O ”, “ Đồi F ”, “ Sáu đồi ” … Với sức người ( hàng vạn lao động từ những tỉnh đa phần là đồng bằng Bắc Bộ ), lao động bằng tay thủ công là chính, đã san đồi, bạt núi, thiết kế xây dựng xí nghiệp sản xuất .
Đây là khu công nghiệp nặng – công nghiệp luyện kim tiên phong, nơi cho ra lò mẻ gang tiên phong của Tổ quốc, được luyện từ quặng sắt Trại Cau trong lò cao số 1. Những năm tháng cuộc chiến tranh, nơi đây đã kịp thời phân phối nguyên vật liệu, sản xuất vũ khí cho tiền tuyến, thế cho nên phải hứng chịu vô vàn bom đạn của quân địch …
Vượt qua mọi khó khăn vất vả, thử thách, Gang thép Thái Nguyên đã ngày một vững mạnh, có nhiều góp phần cho sự nghiệp kiến thiết xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Cùng với đó, đã mang lại cho người dân phía Nam Thành phố một mạng lưới hệ thống thiết chế văn hóa khá đồ sộ và phát huy tính năng tốt trong suốt thời hạn qua .
Dưới đây, xin trình làng khái quát về sự hình thành, sống sót và tăng trưởng của những thiết chế văn hóa đó .

Người dân TP. Thái Nguyên được hưởng lợi từ những thiết chế văn hóa của Công ty Gang thép Thái Nguyên (TISCO). Trong ảnh: Xem bắn pháo hoa đêm Giao thừa năm 2018.

1. Nhà Văn hoá Công nhân Gang thép

Thiết chế này đóng vai trò là TT tổ chức triển khai những hoạt động giải trí văn hoá thông tin, thể thao của Công ty Gang thép và khu vực phía Nam thành phố Thái Nguyên. Tại đây đã diễn ra nhiều hội diễn, liên hoan thẩm mỹ và nghệ thuật chuyên nghiệp có quy mô toàn nước và khu vực .

Nhà văn hóa được khởi công xây dựng năm 1989, hoàn thành và đưa vào sử dụng năm 1992, nằm trên địa bàn phường Hương Sơn, TPTN.

Nhà Văn hoá có phòng trình diễn 700 ghế ngồi, phòng hoá trang, sân khấu màn biểu diễn quy cách đủ điều kiện kèm theo để những đoàn nghệ thuật và thẩm mỹ trong và ngoài nước tổ chức triển khai màn biểu diễn. Nhiều thiết chế phụ trợ nằm ngay trong khu nhà, như : Phòng Tiếp khách VIP, Phòng Hội thảo 80 mét vuông và 120 mét vuông, Phòng Trưng bày Bảo tàng truyền thống cuội nguồn công nhân Khu Gang thép 120 mét vuông .

Sân Nhà văn hóa là nơi thường tổ chức các hoạt động văn nghệ quần chúng

Các phòng có diện tích quy hoạnh từ 40 mét vuông đến 120 mét vuông là nơi hoạt động giải trí của những câu lạc bộ : Thanh niên, Nữ công, Người cao tuổi, Thể hình, Mĩ thuật, Âm nhạc và mạng lưới hệ thống những phòng thao tác của cỗ máy chỉ huy, viên chức Nhà văn hoá .

Hồ Phúc Lợi (còn gọi là hồ Thiên Nga) nằm trong quần thể Nhà văn hóa công nhân Gang thép

Ngoài ra, Nhà Văn hoá công nhân Gang thép còn quản lí một quần thể thiết chế hoạt động giải trí văn hoá – thể thao ngoài trời gần 40.000 m2, một hồ bơi tiêu chuẩn 25 m x 50 m, 2 sân quần vợt, 1 sân khấu ngoài trời có 8.000 chỗ ngồi .

Quang cảnh bên ngoài Bể bơi Gang thép

2. Tượng đài Công nhân Gang thép

Được khánh thành ngày 29/11/1993 tại ngã 4 đường tròn Khu Gang thép. Tượng đài cao 16 m đặt giữa hòn đảo hoa tròn, biểu trưng cho niềm hạnh phúc của mái ấm gia đình người thợ với hình tượng hai vợ chồng người công nhân sát cánh bên nhau, chung sức thiết kế xây dựng Khu Công nghiệp Gang thép và một bé trai nâng chiếc búa tượng trưng cho thế hệ tiếp nối giữ gìn và phát huy sự nghiệp vẻ vang của công nhân Khu Gang thép Thái Nguyên .

Tượng đài Công nhân Gang thép tạo nên một dấu ấn văn hóa đặc trưng cho khu vực phía nam TP. Thái Nguyên, nơi có nhiều khu tập thể, nhiều thế hệ cán bộ, công nhân và gia đình họ sinh sống.

3. Sân vận động Gang Thép

Được khánh thành năm 1978. Sân có sức chứa khoảng chừng 16.000 chỗ ngồi, là sân vận động lớn thứ 2 của tỉnh, sau Sân vận động Thái Nguyên ( sức chứa 20.000 chỗ ) .
Nơi đây đã từng diễn ra nhiều trận đấu trong nước và quốc tế. Đặc biệt là “ sân nhà ” của đội bóng đá Gang Thép nổi tiếng một thời. Cũng là nơi nuôi dưỡng năng lực những cầu thủ bóng đá không chuyên của Công ty .

Quang cảnh bên ngoài Sân vận động Gang thép

4. Đường 36

Theo “ Từ điển Thái Nguyên ”, mục từ “ ĐƯỜNG 36 ” cho biết : “ Đường nội thị tại Khu Công nghiệp Gang thép Thái Nguyên. Phía tây giáp phường Trung Thành, phía đông giáp phường Hương Sơn ” .

Đoạn đường này có chiều dài khoảng chừng 1 km, từ điểm giao cắt đường tàu đến Tượng đài Công nhân Khu Gang thép ; mặt đường rộng 36 m, nên nhân dân gọi là Đường 36 ( nay là đoạn cuối của đường Cách Mạng Tháng Tám xuất phát từ đường tròn TT TP. Thái Nguyên ) .
Đường do Công ty Gang thép Thái Nguyên góp vốn đầu tư thiết kế xây dựng năm 1974, có dải phân cách ở giữa, mặt đường trải nhựa, sau trải Apphan, có mạng lưới hệ thống đèn chiếu sáng .
Hiện tại, ngoài mặt đường ( trải áp phan ) và đèn đường đã được đổi khác so với trước ( khi mới khánh thành, sử dụng đèn “ tàu chuối ”, nghĩa là lắp bóng neon vào máng, hiệu suất nhỏ, do vậy phải sử dụng 2 dãy cột ở 2 bên hè ; nay sử dụng đèn pha led hiệu suất lớn nên chỉ dùng 1 dãy cột đèn ở giữa dải phân cách ), còn nhìn chung, đoạn đường vẫn giữ nguyên như trước kia .

5. Bệnh viện Gang Thép

Được thiết kế xây dựng tháng 3/1961 với quy mô 100 giường bệnh, do nước Cộng hoà Dân chủ Đức trợ giúp về thiết bị ; khu vực đặt tại phường Trung Thành, thành phố Thái Nguyên .

Bệnh viện Gang Thép nhìn từ ngoài cổng

Ngày 21/3/1963, nhà nước quyết định hành động tăng cấp Bệnh viện Gang thép với quy mô là một Bệnh viện đa khoa hoàn hảo, đặt dưới sự quản lí trực tiếp của Công ty Gang thép Thái Nguyên. Kể từ đó, ngày 21/3 hằng năm được lấy làm Ngày truyền thống lịch sử của Bệnh viện .
Năm 2000, Bệnh viện Gang thép được nhà nước quyết định hành động chuyển về tỉnh Thái Nguyên do Sở Y tế Thái Nguyên quản lí. Từ 18 khoa, phòng năm 2008, đến nay Bệnh viện đã có 23 khoa, phòng với rất đầy đủ những máy móc tân tiến .

6. Trường Trung học phổ thông Chu Văn An

Cũng cuốn “ Từ điển Thái Nguyên ” cho biết, Trường Trung học đại trà phổ thông Đường Chu Văn An tiền thân là Trường Bổ túc Văn hoá cấp III tại chức Gang thép thuộc Công ty Gang thép Thái Nguyên với quy mô trường trong lòng xí nghiệp sản xuất và được xây dựng ngày 20/11/1972 .

Một lớp học sinh (lớp 12) chụp hình lưu niệm trước lúc ra trường

Năm 1984, đổi tên thành Trường Phổ thông Trung học Kỹ thuật Công nghiệp Gang thép ; năm 2000, đổi tên thành Trường Trung học đại trà phổ thông Đường Chu Văn An, quy đổi quy mô quản lí từ Công ty Gang thép Thái Nguyên sang Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Thái Nguyên .

Trải qua hơn 40 năm xây dựng và phát triển, Trường Trung học phổ thông Chu Văn An đã trở thành điểm sáng của ngành Giáo dục tỉnh Thái Nguyên, dẫn đầu về chất lượng giáo dục trong khối các trường Trung học phổ thông không chuyên của tỉnh và luôn ở tốp 200 trường học sinh có điểm thi đại học cao nhất toàn quốc.

Trường đã được tặng thưởng 1 Huân Chương Độc lập hạng Ba, 3 Huân chương Lao động ( Nhất, Nhì, Ba ) .

Nội dung: Trần Thép

Ảnh: Thanh Lên, Tuấn Dũng