Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của người Ê-đê

Lễ cúng bến nước của người Ê-đê ở Sông Hinh, Phú Lễ cúng bến nước của người Ê-đê ở Sông Hinh, Phú YênNgười Ê-đê ở Sông Hinh theo ý niệm tín ngưỡng vạn vật hữu linh, mọi vật đều có thần linh ngự trị. Vì vậy, trong quy trình sinh sống và lao động sản xuất, họ thực thi những nghi lễ nông nghiệp tương ứng ( từ khi gieo hạt đến ngày thu hoạch ), cũng như những nghi lễ lớn nhỏ theo vòng đời con người ( từ lúc sinh ra cho tới lúc nhắm mắt ) để cầu mong sức khỏe thể chất và tuổi thọ .Nghi lễ vòng đời gồm có nhiều lễ nghi khác nhau như : lễ cúng đặt tên, lễ cúng thổi tai, lễ cúng trưởng thành, lễ hỏi chồng, lễ bắt chồng, lễ tiễn đưa, lễ bỏ mả … Bên cạnh đó, người Ê-đê ở Sông Hinh luôn chăm sóc tới sức khỏe thể chất và sự sống của con người được biểu lộ ở một mạng lưới hệ thống gồm 7 lần ( hoặc 9 lần ) lễ cầu phúc, cầu sức khỏe thể chất cho cả đời người. Họ ý niệm, mỗi người làm đủ những lễ này mới trường thọ .

Theo già Y Típ là Người có uy tín, sinh ra và lớn lên tại xã Ea Trol, tộc người Ê-đê có rất nhiều lễ hội truyền thống, mỗi lễ hội mang màu sắc khác nhau nhưng tựu trung lại vẫn là cầu cho cây cối tươi tốt, bà con dân làng được khỏe mạnh, cuộc sống ấm no và mỗi người dân Ê-đê đều mong muốn gìn giữ và phát huy những nét văn hóa truyền thống đặc sắc của người Ê-đê đến các thế hệ mai sau.

Người Ê-đê ở Sông Hinh biểu diễn cồng chiêng.

Người Ê-đê ở Sông Hinh biểu diễn cồng chiêng.

Nhằm bảo tồn và hát huy giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS nói chung và dân tộc Ê-đê nói riêng, thời gian qua, Phòng Văn hóa-Thông tin huyện Sông Hinh đã xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ cụ thể trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa các dân tộc trên địa bàn huyện như: sưu tầm, giữ gìn và phát huy các loại nhạc cụ dân tộc, các làn điệu dân ca, hát khan, các lễ hội văn hóa truyền thống như: lễ cúng cầu mưa, lễ bỏ mả, lễ mừng nhà mới, lễ cúng trưởng thành…; mời nghệ nhân có kinh nghiệm về tại huyện để tổ chức lớp tập huấn cho cán bộ văn hóa các xã, thị trấn và nghệ nhân các thôn (buôn) về lý thuyết và thực hành đánh cồng chiêng, nhảy Arap.

Bên cạnh đó, triển khai Chương trình tiềm năng vương quốc về văn hóa truyền thống quy trình tiến độ 2012 – năm ngoái, Phòng Văn hóa-Thông tin đã trang bị 12 bộ cồng chiêng cho những thôn ( buôn ). Hiện nay, trên địa phận huyện có 15 đội cồng chiêng và 12 CLB Âm nhạc truyền thống cuội nguồn dân tộc, với 169 nghệ nhân tham gia hoạt động giải trí. Đặc biệt, 1 số ít xã đã góp vốn đầu tư kinh phí đầu tư và hoạt động những nghệ nhân để xây dựng những CLB đàn hát dân ca, âm nhạc truyền thống lịch sử dân tộc ; Hát Then ở thị xã Hai Riêng và những xã Ea Ly, Sông Hinh, Ea Bia, Ea Bar, Ea Bá, Ea Lâm …Ông Phan Thanh Quyền, Trưởng Phòng Văn hóa-Thông tin huyện Sông Hinh san sẻ : Hiện nay, địa phương đang liên tục triển khai Đề án Bảo tồn và Phát huy giá trị di sản văn hóa truyền thống của đồng bào những dân tộc huyện Sông Hinh, tiến trình năm ngoái – 2020. Trong đó, chú trọng công tác làm việc tuyên truyền hoạt động để đồng bào DTTS nâng cao nhận thức trong hội đồng, trong mỗi mái ấm gia đình về bảo tồn truyền thống văn hóa truyền thống ; ưu tiên nguồn kinh phí đầu tư để phục dựng một số ít tiệc tùng truyền thống lịch sử tiêu biểu vượt trội của người Ê-đê ; giữ gìn những loại nhạc cụ truyền thống cuội nguồn, những làn điệu dân ca của đồng bào những dân tộc …PHƯƠNG LÊ