Sách giáo khoa lớp 1 mới: Cần có văn hóa phản biện

Vì thế, theo Phó thủ tướng, Bộ GD-ĐT cũng như các đơn vị liên quan phải trân trọng, nghiên cứu, tiếp thu một cách rất cầu thị, khoa học.

Thế nhưng tất cả chúng ta cũng phải thừa nhận một thực tiễn xung quanh câu truyện này cùng nhiều ồn ào trên mạng những ngày qua đang cho thấy có sự không ổn định ở cả người góp ý và người cần lắng nghe. Tuổi Trẻ san sẻ góc nhìn của 1 số ít tri thức về yếu tố đang cần hướng đến : văn hóa truyền thống phản biện .

* Ông Lê Như Tiến (nguyên phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội):

Có phản biện mới có phát triển

Không riêng câu truyện phản biện sách giáo khoa mới mà bất kể yếu tố nào trong đời sống, nếu gật đầu sự phản biện mới có sự đổi khác, tăng trưởng, tân tiến được .Thế nhưng để có một môi trường tự nhiên phản biện lành mạnh và tích cực phụ thuộc vào cả người góp ý và người lắng nghe góp ý .Thời gian gần đây có hiện tượng kỳ lạ không ít người lên tiếng góp ý nặng lời, thậm chí còn tục tĩu, mạt sát. Nhiều quan điểm không phải góp ý thiết kế xây dựng mà phủ nhận sạch trơn, vùi dập, không có cơ sở thuyết phục. Góp ý như thế sẽ khó hoàn toàn có thể khiến người được góp ý tiếp thu, cầu thị .trái lại, trong nhiều yếu tố được dư luận nêu, phản ảnh, góp ý cũng đang thiếu sự lắng nghe, tiếp thu. Tôi cho rằng những góp ý đúng, chân thành cần được đáp lại bằng thái độ nhã nhặn, tiếp thu để đổi khác, sửa chữa thay thế .Trong câu truyện góp ý về sách giáo khoa mới vừa mới qua, nếu có tôn trọng, lắng nghe và cầu thị, vấn đề sẽ được đổi khác tích cực hơn .

* Thiếu tướng, nhà văn Hồ Sỹ Hậu:

Người phê bình chân thành, người nhận phê bình lắng nghe

Văn hóa phê bình, phản biện của tất cả chúng ta lúc bấy giờ đang rất có yếu tố từ cả phía người phê bình và người được phê bình .Từ phía người phê bình nổi lên có hai khuynh hướng trái chiều nhau nhưng cả hai đều rất tệ. Đó là khuynh hướng phê bình khen nịnh, bốc thơm, không phản ánh đúng giá trị .Còn lại là khuynh hướng phê bình hả giận, nói vô trách nhiệm, tự cho mình đủ kiến thức và kỹ năng để phán xét chuyện mình thực ra chưa chắc nắm rõ. Xu hướng thứ hai tương quan tới ” văn hóa truyền thống chửi “, phê bình theo đám đông, ném đá tập thể đang rất ” tăng trưởng ” trên mạng xã hội .Để phê bình đúng đắn và hữu dụng, người phê bình phải có cái tâm muốn thực sự góp ý, nếu không sẽ dễ sa vào hai xu thế phê bình xấu đi trên. Từ đó khiến cuộc phê bình trở thành một cuộc cãi lộn, chửi bới .Trong khi đó, từ phía những người bị phê bình, nhiều người cũng không biết lắng nghe, tiếp thu lời phê bình đúng, chân thành. Họ cứ thấy ai nói chưa tích cực về mình, về mẫu sản phẩm của mình là không dễ chịu, thậm chí còn tẩy chay, đáp trả nóng bức, càng kích động cơn tức giận của những người phê bình .Tôi cho rằng người được phê bình phải lắng nghe, ngay cả những lời nghịch tai. Những người muốn thành công xuất sắc thật sự, sau tốt hơn trước đều phải biết lắng nghe thật sự những lời phê bình công tâm, phải rất bình tĩnh để phân biệt được đâu là sự chửi bới, hạ nhục vì thù hằn, hãnh tiến, đâu là sự thẳng thắn, chân thành trong những lời phê bình dành cho mình. Và dù là trường hợp nào, người được phê bình cũng phải bộc lộ sự bình tĩnh và cầu thị .

* Nhà thơ Trần Đăng Khoa:

Phản biện không phải là chống đối

Ông Nguyễn Trần Bạt từng đưa ra ý niệm mà tôi cho rất chuẩn : phản biện chính là tín hiệu để nhận ra đó là tri thức. Trí thức phải là người biết phản biện .Nếu không có năng lực phản biện, đó không phải là tri thức. Hơn nữa, người tri thức cũng phải là người biết lắng nghe những lời phản biện, bình tĩnh đảm nhiệm phản biện .Phản biện không có nghĩa là chống đối. Ở ta nhiều người quy kết phản biện là chống đối và nhanh gọn đẩy những người có lời nói phản biện mình sang phía thù địch. Cái đó là rất dở. Phản biện là lật lại một yếu tố với tính thiện chí để tìm ra giải pháp khoa học nhất, tránh đi những hậu họa. Phản biện là nhìn yếu tố thâm thúy hơn, có tâm lý, thống kê giám sát, đắn đo để đưa ra giải pháp hài hòa và hợp lý nhất .Bất cứ vương quốc nào, một cơ quan nào trước khi đưa ra một quyết định hành động hệ trọng, ví dụ như chuyện sách giáo khoa, rất cần phải đưa ra công luận để lắng nghe quan điểm của dân cư, đặc biệt quan trọng là những quan điểm trái chiều. Để từ đó chọn được giải pháp tốt nhất và chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về quyết định hành động của mình .Từ phía những người phản biện, góp ý cũng phải phản biện bằng cái tâm trong sáng, yêu chân lý và lẽ phải, góp ý thẳng thắn nhưng phải rất công tâm và góp ý dựa trên sự nghiên cứu, tìm hiểu và khám phá thâm thúy .Khi quan điểm phản biện được lắng nghe, người phản biện được tôn trọng vì những phản biện thẳng thắn, chân thành, đó sẽ là động lực cho tăng trưởng quốc gia. Một quốc gia có được xem là tăng trưởng, có văn minh hay không chính là nhìn vào chất lượng của phản biện, văn hóa truyền thống phản biện trên quốc gia đó .

* Nhà giáo Nguyễn Trọng Bình (Trường ĐH Cửu Long):

Cần “thái độ trí thức” của những người trong cuộc

Được biết, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam đã có buổi thao tác trực tiếp với Bộ GD-ĐT để lắng nghe và chỉ huy giải quyết và xử lý những yếu tố tương quan đến sách Tiếng Việt 1 do nhóm Cánh diều biên soạn, nhu yếu phải tôn trọng quan điểm góp phần của dân cư .Tôi cho đây là hành động rất kịp thời, biểu lộ ý thức nghĩa vụ và trách nhiệm cao của nhà nước về một yếu tố rất hệ trọng của quốc gia. Tuy vậy, theo tôi, việc quan trọng hơn cả vẫn là sự cầu thị và chân thành của những người trong cuộc trong tư cách những tri thức chân chính trong xã hội .Thế nhưng phải nói rằng trước khi Bộ GD-ĐT quyết định hành động việc sách của nhóm Cánh diều phải chỉnh sửa, tôi đã khá tuyệt vọng trước phản ứng của cả hai ông tổng chủ biên sách Tiếng Việt của nhóm Cánh diều và quản trị hội đồng đánh giá và thẩm định bộ sách khi dư luận có quan điểm về những ” hạt sạn ” của sách Tiếng Việt lớp 1 .Là một người dạy học, có chút hiểu biết về giáo dục, đã đọc quyển sách từ trang đầu đến trang cuối, tôi cho rằng những phản ứng của dư luận vừa mới qua là trọn vẹn có cơ sở. Một bộ sách giáo khoa dù trải qua nhiều vòng kiểm duyệt từ lúc biên soạn đến tổ chức triển khai đánh giá và thẩm định và sau cuối là bộ trưởng liên nghành ký quyết định hành động phê duyệt đưa vào sử dụng, nhưng khi đến tay người học lại có sự cố .Việc này không chỉ là nghĩa vụ và trách nhiệm của người biên soạn, người thẩm định và đánh giá, mà còn có nghĩa vụ và trách nhiệm của cơ quan quản trị mà trực tiếp là Bộ GD-ĐT. Lẽ ra những người có nghĩa vụ và trách nhiệm này cần có thái độ cầu thị hơn. Họ cần phải đặt quyền lợi chung của dân tộc bản địa và quốc gia lên trên những ” cái tôi ” và tự ái cá thể, để không chỉ xử lý sự cố này mà còn cả một sự nghiệp ” thay đổi cơ bản và tổng lực ” nền giáo dục nước nhà trong thời hạn tới .

Thế nhưng trên các phương tiện thông tin đại chúng, một số vị lại có biểu hiện né tránh, đổ lỗi cho nhau.

Phẩm chất quan trọng của người tri thức là trung thực với bản thân và dũng cảm nhận nghĩa vụ và trách nhiệm, không tránh mặt, không ngụy biện trước những sai sót của bản thân. Đó không những là thái độ của người tri thức chân chính mà còn là một bộc lộ của lòng tự trọng và ý thức hướng thiện .Giáo dục đào tạo suy cho cùng cũng chính là văn hóa truyền thống. Người làm giáo dục là những người gieo những hạt mầm văn hóa truyền thống nhằm mục đích xây đắp một thế hệ, một xã hội lành mạnh trong tương lai. Sách giáo khoa lớp 1 mới: Bất ổn cả khâu thẩm định lẫn thực nghiệm TTO – Hội đồng đánh giá và thẩm định ý kiến đề nghị sửa nhưng tác giả sách giáo khoa lớp 1 mới không sửa. Sách giáo khoa sử dụng đại trà phổ thông nhưng chưa có thời hạn thực nghiệm trên diện rộng.

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Nghiên Cứu