Kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế

Ủy viên TƯ Đảng, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình

Đại hội Đảng lần thứ XI đã thành công rực rỡ, mang lại không khí phấn khởi và niềm tin sâu sắc cho toàn Đảng, toàn dân và toàn quân bước vào thực hiện những nhiệm vụ kinh tế – xã hội năm 2011, năm đầu tiên của kế koạch 5 năm 2011 – 2015. Đại hội Đảng lần thứ XI đã thành công xuất sắc tỏa nắng rực rỡ, mang lại không khí phấn khởi và niềm tin thâm thúy cho toàn Đảng, toàn dân và toàn quân bước vào thực thi những trách nhiệm kinh tế – xã hội năm 2011, năm tiên phong của kế koạch 5 năm 2011 – năm ngoái .

Nghị quyết số 11 / NQ-CP ngày 24/2/2011 “ về những giải pháp hầu hết tập trung chuyên sâu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo vệ phúc lợi xã hội ” là nền tảng cho mọi chính sách, chủ trương của nhà nước so với đời sống kinh tế – xã hội năm 2011 và có tính xuyên thấu cho những năm tiếp theo .
Kết luận số 02 – KL / TW ngày 16/3/2011 của Bộ Chính trị đã khẳng định tính đúng đắn của Nghị quyết 11 / NQ-CP ngày 24/2/2011 và nêu rõ : “ … Mục tiêu, trách nhiệm kế hoạch tăng trưởng kinh tế – xã hội năm 2011 gắn liền với kế hoạch tăng trưởng kinh tế – xã hội 5 năm 2011 – 2015 là : Kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, thay đổi quy mô tăng trưởng, cơ cấu tổ chức lại nền kinh tế, bảo vệ phúc lợi xã hội. Đây là những trách nhiệm có mối quan hệ ảnh hưởng tác động qua lại lẫn nhau, cần được không cho, tiến hành đồng nhất trong suốt quy trình tăng trưởng … Tập trung ưu tiên số 1 cho việc kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và bảo vệ phúc lợi xã hội, coi đây vừa là trách nhiệm cấp bách thời gian ngắn của năm 2011, vừa là trách nhiệm quan trọng của một vài năm tiếp theo. Trong năm 2011 và một vài năm đầu của kế hoạch 5 năm 2011 – năm ngoái, không quá câu thúc bởi tiềm năng đạt vận tốc tăng trưởng GDP năm 2011 cao hơn năm 2010 để tránh tạo ra lạm phát cao, tạo tiền đề vững chãi cho tăng trưởng cao hơn ở những năm cuối của kế hoạch 5 năm ” .
Các chủ trương, chủ trương nêu trên của Đảng, nhà nước đã nhận được sự ủng hộ, đống ý can đảm và mạnh mẽ của mọi những tầng lớp nhân dân, của hội đồng những nhà hỗ trợ vốn, góp vốn đầu tư và bè bạn quốc tế. Cả nước với ý chí quyết tâm cao nhất đang bắt tay vào tiến hành kinh khủng những chủ trương, giải pháp của Đảng và nhà nước, biến những chủ trương và giải pháp này thành hiện thực của đời sống kinh tế – xã hội quốc gia .
Sau hơn 20 năm thay đổi, dưới sự chỉ huy của Đảng, sự chỉ huy và tổ chức triển khai thực thi của nhà nước, quốc gia ta đã đạt được những thành tựu rất là cơ bản, quan trọng và to lớn ; đời sống nhân dân không ngừng được cải tổ ; quốc phòng, bảo mật an ninh, chính trị, trật tự bảo đảm an toàn xã hội được giữ vững ; thế và lực của Nước Ta trong khu vực và quốc tế không ngừng được nâng cao. Những thành tựu to lớn đó là những mốc son ghi lại một tiến trình tăng trưởng đã qua và là nền tảng vững chãi cho quốc gia ta bước vào triển khai kế hoạch tăng trưởng kinh tế – xã hội 10 năm 2011 – 2020 với tầm nhìn đến năm 2050 .
Nhìn nhận một cách khái quát nhất hoàn toàn có thể thấy trong suốt chặng đường đã qua nền kinh tế của nước ta đa phần tăng trưởng theo chiều rộng. Đây là kế hoạch đúng đắn trong toàn cảnh xuất phát điểm của nước ta vào đầu thời kỳ thay đổi là một nước nông nghiệp lỗi thời, hạ tầng kinh tế phần đông bị phá hoại trọn vẹn trong cuộc chiến tranh, đời sống nhân dân vô cùng khó khăn vất vả, quốc gia bị cấm vận từ bên ngoài, sự tương hỗ của phe XHCN không còn do sự sụp đổ của CNXH ở những nước Đông Âu và Liên Xô ( cũ ), Nước Ta thời hạn đó bị coi là một trong những nước nghèo nhất quốc tế .
Chính nhờ kế hoạch tăng trưởng kinh tế theo chiều rộng, tất cả chúng ta đã khơi dậy, động viên được ý trí tự lực, tự cường của mọi những tầng lớp nhân dân, kêu gọi được mọi của cải vật chất trong xã hội cho sự nghiệp tái thiết và thiết kế xây dựng quốc gia. Sau hơn 20 năm thay đổi, kiên trì kế hoạch đã vạch ra, thu nhập trung bình theo đầu người của nước ta từ mức thấp nhất quốc tế đã đạt mức trung bình của quốc tế. Đây là một thành tựu rất ấn tượng và hội đồng quốc tế nhìn nhận cao .

 Cần thiết đổi mới mô hình tăng trưởng

Tuy nhiên, kế hoạch tăng trưởng kinh tế đa phần theo chiều rộng cũng như bất kể một chủ trương nào cũng đều có những hạn chế của nó. Phát triển kinh tế theo chiều rộng thường thì yên cầu vốn góp vốn đầu tư cao và giàn trải. Do vậy, hiệu suất cao vốn góp vốn đầu tư khó hoàn toàn có thể cao, bộc lộ chỉ số ICOR của Nước Ta mặc dầu có được cải tổ nhưng vẫn ở mức cao so với những nước trong khu vực và quốc tế. Hiệu quả góp vốn đầu tư không cao và giàn trải được tích tụ qua những năm là nguyên do đa phần làm cho lạm phát tăng cao. Do vậy, trong nhiều năm qua, so với những nước trong khu vực và quốc tế ta luôn có vận tốc tăng trưởng kinh tế cao hơn họ nhưng lạm phát ở ta cũng luôn cao hơn họ .
Nhu cầu góp vốn đầu tư lớn dẫn đến thực trạng góp vốn đầu tư vượt xa năng lực tích góp của nền kinh tế, thâm hụt ngân sách luôn ở mức cao. Để bù đắp phần thiếu vắng phải trông cậy vào góp vốn đầu tư quốc tế và vay nợ quốc tế. Thực tế này đã làm cho nợ vương quốc và nợ công quốc tế tăng nhanh trong những năm vừa mới qua, mặc dầu vẫn trong ngưỡng bảo đảm an toàn nhưng cũng đến lúc phải thận trọng .
Việc lan rộng ra góp vốn đầu tư cũng làm cho nhu yếu nhập khẩu máy móc, thiết bị, nguyên vật liệu sản xuất đa phần ngày càng tăng nhanh gọn vượt quá năng lực tái tạo ngoại tệ của nền kinh tế. Điều này cộng thêm tâm ý tiêu xài và sính hàng ngoại của một bộ phận dân cư làm cho thâm hụt cán cân thương mại, nhập siêu ở mức cao và trở thành căn bệnh kinh niên của nền kinh tế. Lạm phát cao, nhập siêu lớn là nguyên do cơ bản làm mất giá đồng Nước Ta, suy giảm dự trữ ngoại tệ vương quốc và làm giảm lòng tin của người dân vào VND, tạo thời cơ cho đầu tư mạnh, găm giữ, buôn lậu, kinh doanh trái phép ngoại tệ và vàng .
Về yếu tố này, Kết luận số 02 – KL / TW của Bộ Chính trị đã chỉ rõ nguyên do : “ Về khách quan, do tác động ảnh hưởng xấu đi của tình hình kinh tế quốc tế ; về chủ quan là do những hạn chế, yếu kém vốn có của nền kinh tế, quy mô tăng trưởng và cơ cấu tổ chức kinh tế chậm được khắc phục, bị tích tụ nặng nề hơn trong những năm phải đối phó với thực trạng suy giảm kinh tế và do 1 số ít hạn chế trong quản trị, điều hành quản lý của những cấp. Đây cũng chính là nguyên do hầu hết dẫn đến thực trạng trong nhiều năm qua, nước ta luôn phải đương đầu với thực trạng lạm phát cao và kinh tế vĩ mô không vững chãi, nóng bức hơn những nước trong khu vực. ”
Như vậy, bên cạnh những thành tựu to lớn và là cơ bản của tiến trình tăng trưởng đã qua, nền kinh tế nước ta bước vào triển khai kế hoạch 5 năm 2011 – 2015 và kế hoạch 10 năm 2011 – 2020 cũng phải xử lý nhiều yếu tố phức tạp. Kết luận số 02 – KL / TW của Bộ Chính trị đã chỉ rõ : “ Các cấp, những ngành cần không cho thâm thúy, đồng điệu tư tưởng chỉ huy của Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI ; tiềm năng, trách nhiệm kế hoạch tăng trưởng kinh tế – xã hội năm 2011 gắn liền với kế hoạch tăng trưởng kinh tế – xã hội 5 năm 2011 – năm ngoái là : Kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô ; thay đổi quy mô tăng trưởng, cơ cấu tổ chức lại nền kinh tế ; bảo vệ phúc lợi xã hội ”. Đây là một quyết sách có ý nghĩa vô cùng quan trọng và cũng là một thông điệp rõ ràng cho cả trong nước lẫn quốc tế .
Đối với trong nước, như đã trình diễn ở trên, mặc dầu nước ta đã bước vào ngưỡng đầu của những nước có mức thu nhập trung bình, nhưng cấu trúc hạ tầng của nền kinh tế còn nhiều chưa ổn và yếu kém. Kinh nghiệm tăng trưởng kinh tế quốc tế cho thấy mức thu nhập trung bình cũng là một cái bẫy so với nhiều nước đang tăng trưởng trên quốc tế. Khi đó tâm ý thỏa mãn nhu cầu lan tràn trong dân cư cũng như những nhà chỉ huy ; quyền lợi và nghĩa vụ của những nhóm người trong xã hội trỗi dậy, xen kẽ và ràng buộc lẫn nhau ngưng trệ mọi quy trình cải cách trong nền kinh tế ; tham ô, tham nhũng bóp méo mọi quan hệ của đời sống kinh tế xã hội .

Quyết tâm đưa sự nghiệp tăng trưởng kinh tế quốc gia lên một tầm cao mới

Trong toàn cảnh đó nếu không có được những quyết sách đúng đắn có ý nghĩa kế hoạch mang lại cho nền kinh tế có những đổi khác về chất, đạt tới tầm tăng trưởng cao hơn thì sau nhiều năm vẫn luẩn quẩn trong ngưỡng thu nhập trung bình .
Tại Nước Ta, Đảng và Nhà nước ta đã nhìn thẳng vào những sống sót, yếu kém của nền kinh tế và nhất quyết thay đổi quy mô tăng trưởng, cơ cấu tổ chức lại nền kinh tế trên nền tảng ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, bảo vệ phúc lợi xã hội. Chỉ có như vậy, tất cả chúng ta mới củng cố được niềm tin trong nhân dân, phát huy được ý chí, quyết tâm của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân đưa sự nghiệp tăng trưởng kinh tế quốc gia lên một tầm cao mới có sự biến hóa về chất, đưa nước ta từ một nước có mức thu nhập trung bình thành một nước về cơ bản là nước công nghiệp vào năm 2020 .
Về phía quốc tế, đây thực sự là một thông điệp phấn khởi so với hội đồng những nhà hỗ trợ vốn, những nhà đầu tư cả trực tiếp lẫn gián tiếp vào Nước Ta. Đất nước ta luôn được quốc tế nhìn nhận là một nước có nền chính trị vững vàng, ổn định ; trật tự, bảo mật an ninh luôn được bảo vệ .
Trong những quy trình tiến độ kinh tế vĩ mô được ổn định thì Nước Ta thực sự trở thành một điểm đến lý tưởng của góp vốn đầu tư quốc tế. Tuy nhiên, trong những năm vừa mới qua khi lạm phát ngày càng tăng, kinh tế vĩ mô có nhiều biểu lộ không ổn định, góp vốn đầu tư trực tiếp quốc tế đã chững lại, góp vốn đầu tư quốc tế gián tiếp cũng nhỏ giọt .
Sau khủng hoảng kinh tế – kinh tế tài chính quốc tế, mặc dầu đã có tín hiệu phục sinh tuy nhiên những nền kinh tế lớn tăng trưởng còn chậm, không rõ nét và còn tiềm ẩn nhiều rủi ro đáng tiếc, những luồng vốn góp vốn đầu tư đang đổ dồn vào những nước Khu vực Đông Nam Á. Nhiều nước trong khu vực đang phải khó khăn vất vả tìm mọi giải pháp để hấp thụ những luồng vốn này một cách hiệu suất cao nhất, đồng bản tệ của họ liên tục lên giá .
Trong khi đó tại Nước Ta, những luồng vốn này hầu hết im ắng và VND liên tục mất giá. Ở những thời gian nhất định trong thời hạn qua tất cả chúng ta cũng đặt yếu tố ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát nhưng không đồng điệu và nhiều khi còn bị đánh đổi lấy những tiềm năng kinh tế khác. Điều này đã làm giảm ý thức của hội đồng những nhà đầu tư, những nhà hỗ trợ vốn vào thiên nhiên và môi trường góp vốn đầu tư của Nước Ta. Mức xếp hạng tin tưởng góp vốn đầu tư của ta bị giảm sút .
Những quyết sách nêu trên của Đảng và nhà nước đã khẳng định chắc chắn rõ : Kiềm chế lạm phát, bình ổn kinh tế vĩ mô là trách nhiệm không riêng gì của năm 2011 mà có tính xuyên thấu cho cả thời kỳ tăng trưởng sắp tới. Bằng việc tổ chức triển khai triển khai thắng lợi những chủ trương chủ trương nêu trên của Đảng và nhà nước tất cả chúng ta nhất định sẽ khơi thông được những luồng vốn góp vốn đầu tư quốc tế vào Nước Ta, góp thêm phần xử lý được nhu yếu vốn vô cùng to lớn cho sự nghiệp hiện đại hóa, công nghiệp hóa nền kinh tế quốc gia, Nước Ta vẫn sẽ là một điểm lôi cuốn góp vốn đầu tư mê hoặc trên quốc tế .
Trong thời gian ngắn, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể chứng minh và khẳng định rằng bằng việc tiến hành kinh khủng, đồng nhất những giải pháp của Nghị quyết 11 / NQ-CP tất cả chúng ta nhất định sẽ kiềm chế được lạm phát, ổn định một bước kinh tế vĩ mô. Song, tác dụng đó có duy trì vững chắc hay không còn phụ thuộc vào vào hiệu quả thay đổi quy mô tăng trưởng, cơ cấu tổ chức lại nền kinh tế. Nói một cách khác kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô tạo thiên nhiên và môi trường thuận tiện cho quy trình thay đổi quy mô tăng trưởng, cơ cấu tổ chức lại nền kinh tế .
Đến lượt mình, những hiệu quả và thành tựu thu được từ thay đổi quy mô tăng trưởng và cơ cấu tổ chức lại nền kinh tế là cơ sở kinh tế vững chãi cho kiềm chế lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô. Nội dung thay đổi quy mô tăng trưởng, cơ cấu tổ chức lại nền kinh tế đã được nghiên cứu và phân tích trong kế hoạch tăng trưởng kinh tế – xã hội 10 năm 2011 – 2020 và cũng đã được không cho thâm thúy tại Nghị quyết Đại hội XI của Đảng. Đây là nội dung rất là phức tạp, yên cầu phải triển khai liên tục với những bước tiến thích hợp vừa có tính thừa kế vừa có tính tăng trưởng. Do vậy, yên cầu Đảng và nhà nước phải kịp thời có được những chủ trương, chủ trương, giải pháp đơn cử, thích hợp cho ngay những bước đi tiên phong .

Chủ trương, chính sách, giải pháp đồng bộ

Trong toàn cảnh kinh tế quốc gia đầu năm 2011, nói đến kinh tế vĩ mô là tất cả chúng ta nói đến lạm phát, tăng trưởng, thâm hụt ngân sách, thâm hụt cán cân thương mại, cán cân vãng lai và cán cân thanh toán giao dịch tổng thế, tỷ suất giữa góp vốn đầu tư và tích góp, tỷ suất thất nghiệp, dịch chuyển của tỷ giá và dự trữ ngoại hối nhà nước, tỷ suất nợ vương quốc, tỷ suất nợ công …. Các chỉ số và tỷ suất trong những nghành nêu trên phụ thuộc vào lẫn nhau, ảnh hưởng tác động qua lại và xen kẽ lẫn nhau, và trong nhiều trường hợp lại có tính triệt tiêu lẫn nhau ( được chỉ tiêu này lại mất chỉ tiêu kia ). Do vậy, tùy theo tình hình, đặc thù của mỗi nước trong từng quy trình tiến độ mà người ta quyết định hành động chỉ tiêu nào là chỉ tiêu tiên quyết phải đạt được, những chỉ tiêu khác là những chỉ tiêu thỏa hiệp, sẵn sàng chuẩn bị nhân nhượng, hay nói một cách khác là chuẩn bị sẵn sàng kiểm soát và điều chỉnh để nhằm mục đích đạt được những chỉ tiêu tiên quyết .
Phân tích đặc thù kinh tế của quốc gia ta đầu năm 2011 cho thấy lạm phát tăng cao trong nhiều năm và có bộc lộ liên tục tăng cao hơn trong năm 2011 ; nền kinh tế nước ta đã có độ mở và hội nhập rất lớn ( kim ngạch xuất, nhập khẩu đã trên 154 % GDP ). Trong toàn cảnh đó, theo nghiên cứu và phân tích, nhìn nhận của nhiều chuyên viên trong và ngoài nước, những tổ chức triển khai kinh tế tài chính tăng trưởng quốc tế, Nước Ta nên chọn tiềm năng kiềm chế lạm phát ; cải tổ và tăng dự trữ vương quốc là hai tiềm năng tiên quyết cho quá trình tăng trưởng lúc bấy giờ ; những tiềm năng khác phải là những tiềm năng thỏa hiệp, sẽ kiểm soát và điều chỉnh một cách thích hợp nhằm mục đích đạt được hai tiềm năng tiên quyết nói trên. Điều này có một ý nghĩa rất là quan trọng trong quá trình lúc bấy giờ, tạo ra một sự đồng nhất trong những chủ trương và giải pháp của nhà nước và khi đạt được những tiềm năng tiên quyết này sẽ củng cố và nâng cao được vị thế đối nội và vị thế đối ngoại của nền kinh tế quốc gia .
Tuy nhiên, với đặc thù là một vương quốc đông dân, lực lượng lao động trẻ, dồi dào, trình độ về cơ bản còn thấp, kinh tế tăng trưởng không đồng đều giữa những vùng, miền, địa phương, yên cầu tất cả chúng ta phải xử lý hài hòa với bài toán tăng trưởng ở mức hài hòa và hợp lý để xử lý việc làm, bảo vệ phúc lợi, trật tự, bảo đảm an toàn xã hội .
Kết luận 02 – KL / TW của Bộ Chính trị cũng như Nghị quyết 11 / NQ-CP của nhà nước đã chỉ rõ những chủ trương, chủ trương, giải pháp đồng nhất cho những cấp, những ngành từ TW đến địa phương nhằm mục đích kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Không có một giải pháp đơn lẻ nào hoàn toàn có thể xử lý được mọi yếu tố. Các giải pháp có mối link, ảnh hưởng tác động qua lại, tương hỗ, bổ trợ nhau, có nhóm giải pháp là tiền đề, điều kiện kèm theo để triển khai những nhóm giải pháp khác, và đến lượt mình, những nhóm giải pháp này lại là cơ sở để củng cố và tạo điều kiện kèm theo cho những giải pháp kia phát huy công dụng. Do vậy, nguyên tắc cơ bản là tính đồng điệu và kinh khủng của những giải pháp, sự phối hợp uyển chuyển, linh động của những Bộ, ngành, chính quyền sở tại địa phương những cấp .
Trong thời gian ngắn nhóm giải pháp về chủ trương tiền tệ có hiệu ứng nhanh nhất. Tuy nhiên, những hiệu quả mà chủ trương này mang lại sẽ không bền vững và kiên cố nếu nhóm những giải pháp khác như chủ trương tài khóa, chủ trương góp vốn đầu tư, quy đổi cơ cấu tổ chức kinh tế … không kịp thời được tiến hành đồng điệu .

Quản lý chặt chẽ thị trường ngoại hối – Ảnh minh họa

Lập lại kỷ cương thị trường ngoại hối, vàng

Để tiến hành Nghị quyết số 11 / NQ-CP Ngân hàng Nhà nước đã kịp thời đưa ra 7 nhóm giải pháp và phát hành nhiều văn bản khác. Tuy nhiên, do chưa làm tốt công tác làm việc tuyên truyền theo đúng ý thức chỉ huy tại Kết luận số 02 – KL / TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 11 / NQ-CP của nhà nước nên có những thời gian, không khuynh hướng rõ được nên còn gây sợ hãi trong dư luận xã hội .
Theo Pháp lệnh Quản lý ngoại hối, Nghị định số 160 / 2006 / NĐ-CP ngày 28/12/2006 của nhà nước hướng dẫn thi hành Pháp lệnh này và những văn bản qui phạm pháp lý khác về quản trị ngoại hối, dân cư có những quyền cơ bản sau đây so với ngoại tệ : Quyền sở hữu và cất trữ ngoại tệ ; quyền gửi và rút ra bằng ngoại tệ tại những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán được phép kinh doanh thương mại ngoại tệ ; quyền nhận tiền kiều hối bằng ngoại tệ ; quyền bán ngoại tệ và quyền mua ngoại tệ cho những nhu yếu hài hòa và hợp lý như đi công tác làm việc, đi du lịch, đi học tập, đi chữa bệnh ở quốc tế … với những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán được phép kinh doanh thương mại ngoại tệ ; quyền sử dụng ngoại tệ giao dịch thanh toán cho người không cư trú để shopping sản phẩm & hàng hóa và dịch vụ được pháp lý được cho phép …
Pháp luật của ta về quản trị hoạt động giải trí sản xuất, kinh doanh thương mại vàng, vàng miếng ( vàng miếng do những tổ chức triển khai kinh doanh thương mại vàng được Ngân hàng Nhà nước cấp phép dập vàng miếng ) công nhận những quyền cơ bản sau đây của người dân : quyền sở hữu và cất trữ vàng miếng, quyền mua và bán, trao đổi vàng miếng, quyền gửi vào và rút ra vàng miếng tại những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán được phép kinh doanh thương mại vàng …
Từ trước đến nay pháp lý quản trị ngoại hối của nước ta luôn nghiêm cấm việc mua và bán ngoại tệ trên thị trường tự do, việc giao dịch thanh toán bằng ngoại tệ trên chủ quyền lãnh thổ Nước Ta, việc niêm yết giá cả sản phẩm & hàng hóa và dịch vụ bằng ngoại tệ …
Pháp luật đã qui định rõ ràng nhưng do công tác làm việc quản trị chưa tốt nên trong thời hạn qua thị trường ngoại tệ tự do ngày càng trở nên sôi động, trắng trợn hoạt động giải trí mặc kệ pháp lý. Ở những thành phố lớn như Thành Phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh có hẳn những đường phố, tụ điểm mà ai cũng biết, ngang nhiên mua, bán, giao dịch thanh toán ngoại tệ trái qui định của pháp lý. Đã hình thành ra một giới chuyên kinh doanh thương mại, mua và bán luân chuyển ngoại tệ trái phép, có đội ngũ phần đông, qui mô hoạt động giải trí lớn từ vài triệu đến hàng chục triệu đô la tiền mặt, có mạng lưới trong cả nước, thậm chí còn còn liên thông ra quốc tế làm dịch vụ chuyển tiền trái phép .
Chính những lực lượng này đã tổ chức triển khai làm giá, tung tin thất thiệt, tạo ra những cơn sốt giả làm rối loạn thị trường tự do để kiếm lời, gây nhiều bức xúc trong dư luận xã hội. Chính người dân là nạn nhân, bị những lực lượng này tận dụng kiếm lời. Bên cạnh thị trường ngoại tệ tự do, hoạt động giải trí giao dịch thanh toán và niêm yết giá cả sản phẩm & hàng hóa và dịch vụ bằng ngoại tệ trái pháp lý cũng diễn ra ngày càng phổ cập .
Về hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại vàng, lúc bấy giờ trong cả nước có hàng nghìn doanh nghiệp hoạt động giải trí kinh doanh thương mại vàng, riêng Thành Phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh đã có gần 4.000 doanh nghiệp. Bên cạnh những doanh nghiệp làm ăn tráng lệ, một số ít doanh nghiệp tận dụng công dụng môi giới kinh doanh thương mại vàng trong giấy phép tổ chức triển khai những sàn thanh toán giao dịch vàng mini làm chân rết cho những sàn vàng lớn trước khi nhà nước có quyết định hành động đóng cửa những sàn vàng, tổ chức triển khai những hoạt động giải trí kêu gọi và cho vay nặng lãi mặc kệ pháp lý để kinh doanh thương mại vàng, link với nhau làm giá, đầu tư mạnh trên thị trường, mua và bán ngoại tệ trái phép, tung tin thất thiệt ảnh hưởng tác động tâm ý của dân cư về giá vàng và ngoại tệ để kiếm lời .
Hoạt động buôn lậu vàng qua biên giới diễn ra rất thông dụng và với qui mô ngày càng lớn, riêng nhập khẩu vàng lậu trung bình một năm cũng từ 20 đến 40 tấn. Lợi dụng việc chưa có những qui định đơn cử giữa vàng nguyên vật liệu và vàng trang sức đẹp, thực trạng xuất khẩu vàng nguyên vật liệu trá hình dưới dạng vàng trang sức đẹp trong những năm vừa mới qua cũng khá phổ cập, có năm lên đến hàng chục tấn .
Tình hình trên có những cả nguyên do khách quan và chủ quan chính như sau :

Nguyên nhân khách quan: Trong thời gian qua, tình hình kinh tế vĩ mô của ta không vững chắc, lạm phát luôn ở mức cao, VND mất giá liên tục… điều này làm cho niềm tin của người dân vào giá trị VND bị giảm sút, tâm lý tiết kiệm và nắm giữ ngoại tệ, vàng gia tăng. Giá vàng quốc tế tăng mạnh và biến động thất thường vượt quá khả năng dự báo.

Nguyên nhân chủ  quan: Công tác quản lý thị trường chúng ta làm chưa tốt. Sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng như Công an, quản lý thị trường, Thanh tra NHNN chưa chặt chẽ và thường xuyên; các chế tài xử lý còn bất cập, không còn phù hợp với tình hình mới, tính răn đe không cao; chưa có chế độ đãi ngộ và khen thưởng hợp lý để kịp thời động viên và tạo điều kiện làm việc cho các lực lượng quản lý thị trường.

Đối với hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại vàng, có 1 số ít nguyên do chủ quan chính sau đây :
Chức năng quản trị nhà nước về vàng còn bị phân tán, do đó tạo ra nhiều kẽ hở trong quản trị. Theo qui định tại Luật NHNN, Ngân hàng Nhà nước có tính năng quản trị hoạt động giải trí kinh doanh thương mại vàng, nhưng theo những qui định hiện hành, NHNN chỉ có công dụng quản trị về vàng so với những mô hình hoạt động giải trí sau đây : Hoạt động xuất nhập khẩu vàng nguyên vật liệu dưới dạng khối, thỏi, hạt, miếng ; hoạt động giải trí sản xuất vàng miếng ; hoạt động giải trí kêu gọi và cho vay bằng vàng của những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán ; quản trị vàng trong dự trữ ngoại hối nhà nước. Tất cả những hoạt động giải trí khác như mua và bán, sản xuất, gia công vàng trang sức đẹp ; xuất nhập khẩu vàng trang sức đẹp, mỹ nghệ ; hoạt động giải trí kinh doanh thương mại vàng miếng trên thị trường đều không do NHNN quản trị mà được cấp phép từ Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh, thành phố ; quản trị thị trường của Bộ Công Thương ; xuất nhập khẩu qua hải quan của Bộ Tài chính ; quản trị chất lượng của Bộ Khoa học và Công nghệ .
Các qui định đơn cử để điều tiết mọi hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại, mua và bán vàng, xuất nhập khẩu vàng của những cơ quan quản trị nhà nước có tương quan còn rất thiếu. Theo qui định tại Điều 8 Nghị định 174 / 1999 / NĐ-CP ( đã sửa đổi, bổ trợ theo Nghị định số 64/2003 / NĐ-CP ) tổ chức triển khai, cá thể muốn mua và bán, kinh doanh thương mại vàng phải cung ứng đủ điều kiện kèm theo .
Tuy nhiên, trên trong thực tiễn không có những qui định đơn cử nào so với hoạt động giải trí này. Theo qui định tại mục 2 phụ lục III Nghị định 59/2006 / NĐ-CP ngày 12/6/2006 của nhà nước qui định chi tiết cụ thể Luật Thương mại về sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh thương mại, hạn chế kinh doanh thương mại và kinh doanh thương mại có điều kiện kèm theo, thì hoạt động giải trí sản xuất, kinh doanh thương mại, mua và bán vàng là ngành nghề kinh doanh thương mại có điều kiện kèm theo nhưng không cần cấp giấy ghi nhận đủ điều kiện kèm theo kinh doanh thương mại. Do vậy, tổ chức triển khai, cá thể muốn tham gia chỉ cần ĐK kinh doanh thương mại tại Sở Kế hoạch và Đầu tư trên địa phận và hoạt động giải trí trên cơ sở Giấy chứng nhận ĐK kinh doanh thương mại vàng. Ngay cả hoạt động giải trí xuất nhập khẩu vàng trang sức đẹp, mỹ nghệ cũng không có những qui định để điều phối, trấn áp. Không có những qui định để phân biệt vàng trang sức đẹp, mỹ nghệ với những loại vàng khác .
Các qui định của pháp lý về hoạt động giải trí sản xuất, kinh doanh thương mại vàng miếng cũng còn nhiều chưa ổn. Hiện nay, có 8 doanh nghiệp kinh doanh thương mại vàng đã được NHNN cấp phép sản xuất vàng miếng. Riêng vàng miếng của Công ty Vàng bạc đá quí Hồ Chí Minh SJC chiếm trên 80 % thị trường vàng miếng cả nước và được 1 số ít thị trường vàng quốc tế có uy tín chấp nhận. Như vậy, vàng miếng SJC hầu hết có không thiếu những tính năng của một đồng xu tiền thứ hai trên chủ quyền lãnh thổ Nước Ta : Thước đo giá trị, phương tiện đi lại cất trữ, phương tiện đi lại thanh toán giao dịch, tự do lưu thông, quy đổi, mua và bán. Đã là tiền tệ thì phải là sản phẩm & hàng hóa đặc biệt quan trọng do Ngân hàng Trung ương quản trị từ khâu phát hành đến lưu thông. Hơn nữa, nước ta không phải là một nước sản xuất vàng, số vàng có được đều có nguồn gốc nhập khẩu từ quốc tế và có tính quy đổi ra ngoại tệ rất cao. Như vậy vàng miếng còn là ngoại tệ mà ta có cả chính sách quản trị ngoại hối, trong khi đó pháp lý hiện hành của ta coi vàng miếng là sản phẩm & hàng hóa thường thì, lưu hành như mọi sản phẩm & hàng hóa khác .

Chức năng quản trị nhà nước về vàng còn bị phân tán, do đó tạo ra nhiều kẽ hở trong quản trị – Ảnh minh họa

Qua nghiên cứu và phân tích tình hình nêu trên, cũng như nhìn nhận những nguyên do khách quan và chủ quan, tất cả chúng ta thấy rằng để xóa bỏ thị trường tự do về ngoại tệ, lập lại kỷ cương quản trị ngoại hối, cũng như tạo dựng môi trường tự nhiên pháp lý tương thích, lành mạnh cho hoạt động giải trí sản xuất, kinh doanh thương mại vàng nói chung, vàng miếng nói riêng theo hướng từng bước thu hẹp và tiến tới xóa bỏ kinh doanh thương mại vàng miếng trên thị trường tự do, tất cả chúng ta phải xử lý được cả những nguyên do khách quan và chủ quan như đã trình diễn ở trên .
Nội dung xuyên thấu của Nghị quyết 11 / NQ-CP của nhà nước và Kết luận 02 – KL / TW của Bộ Chính trị là kiềm chế lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định giá trị đồng Nước Ta, hay nói một cách khác, việc tổ chức triển khai tiến hành để triển khai thắng lợi những chủ trương, chủ trương, giải pháp nêu trên của Đảng và nhà nước sẽ xử lý tận nền tảng những nguyên do khách quan của yếu tố .
Bên cạnh đó, Nghị quyết 11 / NQ-CP của nhà nước và Kết luận số 02 – KL / TW của Bộ Chính trị cũng vạch rõ phương hướng và trách nhiệm nhằm mục đích xử lý những nguyên do chủ quan nêu trên. Cụ thể, Nghị quyết số 11 / NQ-CP của nhà nước nêu rõ : “ … Ngân hàng Nhà nước Nước Ta chủ trì, phối hợp với những Bộ, cơ quan, địa phương :
… ( d ) trấn áp chặc chẽ hoạt động giải trí kinh doanh thương mại vàng, trong quý II năm 2011 trình nhà nước phát hành Nghị định về quản trị hoạt động giải trí kinh doanh thương mại vàng theo hướng tập trung chuyên sâu đầu mối nhập khẩu vàng, tiến tới xóa bỏ việc kinh doanh thương mại vàng miếng trên thị trường tự do ; ngăn ngừa hiệu suất cao những hoạt động giải trí buôn lậu vàng qua biên giới .
( đ ) phối hợp chặc chẽ với Bộ Công an, Bộ Công Thương, Ủy ban nhân dân những tỉnh, thành phố thường trực TW và những cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát việc tuân thủ những qui định về thu đổi ngoại tệ, kinh doanh thương mại vàng. Ban hành qui định về chế tài giải quyết và xử lý vi phạm, kể cả đình chỉ, rút giấy phép hoạt động giải trí, thu gia tài, qui định khen thưởng so với việc phát hiện những hành vi vi phạm hoạt động giải trí thu đổi, mua và bán ngoại tệ, vàng. Xử lý nghiêm theo pháp lý so với hành vi cố ý vi phạm ” .
Kết luận 02 – KL / TW của Bộ Chính trị chỉ rõ : “ … nhanh gọn kiến thiết xây dựng những chính sách, chủ trương tăng cường quản trị thị trường ngoại tệ ( đô la ) và vàng, khắc phục thực trạng đầu tư mạnh tích trữ, kinh doanh trái phép. Có lộ trình và giải pháp tương thích trong từng thời kỳ, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của dân cư có gia tài này, chăm sóc đúng mức nhu yếu chính đáng của doanh nghiệp và nhân dân, tránh tạo ra những “ cú sốc ” về tâm ý, gây không ổn định xã hội, khuyến khích, không gây trở ngại cho việc lôi cuốn những nguồn ngoại tệ từ quốc tế về nước, tổ chức triển khai lại thị trường kinh doanh thương mại vàng ” .

Sự vào cuộc của Ngân hàng nhà nước

Như đã trình diễn ở trên, để tiến hành Nghị quyết 11 / NQ-CP của nhà nước và Kết luận số 02 – KL / TW của Bộ Chính trị, NHNN đã kiến thiết xây dựng 7 nhóm giải pháp đơn cử. Bên cạnh những nhóm giải pháp về chủ trương tiền tệ ngặt nghèo, thận trọng, linh động nhằm mục đích kiềm chế lạm phát, ổn định giá trị đồng xu tiền Nước Ta, tăng dần dự trữ ngoại hối, còn có những nhóm giải pháp nhằm mục đích triển khai những trách nhiệm nêu trên của Đảng và Nhà nước về quản trị và trấn áp thị trường vàng và ngoại tệ. NHNN đã phối hợp với Công an, những lực lượng quản trị thị trường của Bộ Công Thương tích cực thực thi kiểm tra, giám sát việc tuân thủ những qui định của pháp lý về thu đổi, mua và bán ngoại tệ và kinh doanh thương mại vàng. Bước đầu đã có hiệu quả rất khả quan. NHNN cũng đã phối hợp với những Bộ, những ngành dự thảo xong Nghị định sửa đổi và bổ trợ Nghị định 202 / 2004 / NĐ-CP ngày 10/12/2004 của nhà nước về xử phạt vi phạm hành chính trong nghành tiền tệ và hoạt động giải trí ngân hàng nhà nước ( phần về ngoại tệ và vàng ). Nghị định này đã được nhà nước được cho phép kiến thiết xây dựng theo qui trình rút gọn để sớm có hiệu lực hiện hành thi hành và hiện đang chờ quan điểm thẩm định và đánh giá của Bộ Tư pháp để trình nhà nước ký phát hành trong tháng 4/2011 .
NHNN cũng đã dự thảo xong Nghị định thay thế Nghị định 174 / 1999 / NĐ-CP ngày 9/12/1999 về hoạt động giải trí kinh doanh thương mại vàng. Dự thảo Nghị định sẽ được lấy quan điểm thoáng đãng của những bộ, ngành, những ngân hàng nhà nước thương mại, những doanh nghiệp sản xuất – kinh doanh thương mại vàng trong tháng 4/2011 và trình Thủ tướng nhà nước ký phát hành trong quý II / 2011. Nội dung những văn bản nêu trên bám sát ý thức chỉ huy của Đảng, nhà nước tại Kết luận 02 – KL / TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 11 / NQ-CP của nhà nước .
Nhà nước ta là Nhà nước của dân, do dân và vì dân. Việc tiến hành kinh khủng và đồng nhất những chủ trương, chủ trương, giải pháp được qui định tại Kết luận số 02 – KL / TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 11 / NQ-CP của nhà nước cũng là nhằm mục đích tạo ra cơ sở vững chãi cho việc bảo vệ và thực thi không thiếu hơn, thuận tiện hơn những quyền cơ bản của người dân về ngoại tệ và vàng được pháp lý công nhận ; tạo thiên nhiên và môi trường pháp lý minh bạch, lành mạnh cho những doanh nghiệp sản xuất – kinh doanh thương mại vàng ; khơi dậy những tiềm năng kinh tế tài chính to lớn trong dân, trong nền kinh tế để Giao hàng một cách hiệu suất cao nhất sự nghiệp tăng trưởng kinh tế quốc gia trong thời kỳ mới với mục tiêu ích nước lợi nhà .

Kết luận số 02-KL/TW của Bộ  Chính trị và Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ nhận được sự đồng tình ủng hộ và đánh giá cao của mọi tầng lớp nhân dân, bạn bè quốc tế. Tuy nhiên, trong bối cảnh điều kiện trong nước, khu vực và thế giới của năm 2011, việc tổ chức triển khai các chủ trương, chính sách, giải pháp của Đảng và Chính phủ được đề ra tại 2 văn bản này còn rất nhiều khó khăn, thử thách, nhưng chúng ta hoàn toàn có cơ sở để khẳng định rằng với kinh nghiệm và các bài học quí báu đã tích lũy và đúc kết được sau hơn 20 năm đổi mới; trên nền tảng thế và lực của đất nước ta đã không ngừng được nâng lên; ý chí đồng lòng, quyết tâm của toàn hệ thống chính trị; sự đồng tình, chia sẻ gánh vác của mọi tầng lớp nhân dân, mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội được Đại hội Đảng lần thứ XI đề ra nhất định sẽ thành công.

Nguyễn Văn Bình

Ủy viên TƯ Đảng, Phó Thống đốc NHNN
* Các tiêu đề trong bài do Báo Điện tử nhà nước đặt