Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương – Wikipedia tiếng Việt

 Các nước đã ký kết

 

 Ngỏ ý muốn tham gia

 Có khả năng trở thành thành viên

Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (tiếng Anh: Trans-Pacific Partnership Agreement – viết tắt TPP) là một hiệp đinh/thỏa thuận thương mại tự do được ký kết giữa 12 nước vào ngày 4 tháng 2 năm 2016 tại Auckland, New Zealand sau 5 năm đàm phán với mục đích hội nhập các nền kinh tế thuộc khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Thỏa thuận ban đầu được các nước Brunei, Chile, New Zealand và Singapore ký vào ngày 3 tháng 06, 2005 và có hiệu lực ngày 28 tháng 05, 2006. Sau đó, thêm 5 nước đàm phán để gia nhập, đó là các nước Australia, Malaysia, Peru, Hoa Kỳ, và Việt Nam. Ngày 14 tháng 11 năm 2010, ngày cuối cùng của Hội nghị thượng đỉnh APEC tại Nhật Bản, lãnh đạo của 9 nước (8 nước trên và Nhật Bản) đã tán thành lời đề nghị của tổng thống Obama về việc thiết lập mục tiêu của các cuộc đàm phán thuộc Hội nghị thượng đỉnh APEC năm 2011 diễn ra tại Hoa Kỳ.[4]Vào cuối năm 2016, sau khi tổng thống Mỹ Donald Trump đắc cử, theo chính sách mới của Donald Trump, Mỹ đã chính thức rút khỏi hiệp định này.

Ngày 11 tháng 11 năm 2017, các bộ trưởng TPP đã đạt được thoả thuận cơ bản cho hiệp định TPP-11, đồng thời thống nhất tên mới cho hiệp định là Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP – Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership).

Trước đây, TPP được biết đến với tên tiếng Anh là Pacific Three Closer Economic Partnership (P3-CEP) và được tổng thống Chile Ricardo Lagos, thủ tướng Singapore Goh Chok Tong và thủ tướng New Zealand Helen Clark đưa ra thảo luận tại một cuộc họp các nhà lãnh đạo của APEC diễn ra tại Los Cabos, México. Brunei nhanh chóng tham gia đàm phán ở vòng 5 vào tháng 04 năm 2005. Sau vòng đàm phán này, hiệp định lấy tên là Hiệp định Đối tác Kinh tế Chiến lược Xuyên Thái Bình Dương (TPSEP hoặc P4).

Mục tiêu bắt đầu của Hiệp định là giảm 90 % những loại thuế xuất nhập khẩu giữa những nước thành viên trước ngày 1 tháng 1 năm 2006 và cắt giảm bằng không tới năm năm ngoái. Đây là một thỏa thuận hợp tác toàn diện bao quát tổng thể những góc nhìn chính của một hiệp định thương mại tự do, gồm có trao đổi sản phẩm & hàng hóa, những lao lý về nguồn gốc, can thiệp, rào cản kỹ thuật, trao đổi dịch vụ, yếu tố sở hữu trí tuệ, chủ trương của những chính quyền sở tại … [ 5 ]

Tiến trình đàm phán cho hiệp định bị trì hoãn nhiều lần do thiếu tiếng nói chung xoay quanh nhiều vấn đề như: giảm thuế xuất-nhập khẩu, bảo trợ hàng hóa nội địa, quyền sở hữu trí tuệ v.v…[6] Ngày 5 tháng 10 năm 2015 tại Atlanta, Hoa Kỳ, tiến trình đàm phán hiệp định đã kết thúc thành công.[7][8]

Hiện thời TPP chỉ có 4 thành viên chính thức Brunei, Chile, New Zealand và Nước Singapore. Mặc dù có nhiều độc lạ về văn hóa truyền thống và địa lý, 4 vương quốc này đều có nhiều điểm chung như : là những vương quốc nhỏ ( có dân số ít hơnMalaysia, Mexico, Canada và Nhật Bản vừa kết thúc tiến trình đàm phán vào tháng 10 .

Quốc gia Trạng thái Ngày bắt đầu
đàm phán
Ký kết
 Brunei Sáng lập tháng 6 năm 2005 ngày 4 tháng 2 năm 2016
 Chile Sáng lập tháng 6 năm 2005 ngày 4 tháng 2 năm 2016
 New Zealand Sáng lập tháng 6 năm 2005 ngày 4 tháng 2 năm 2016
 Singapore Sáng lập tháng 6 năm 2005 ngày 4 tháng 2 năm 2016
 Hoa Kỳ (đã rút) Kết thúc đàm phán tháng 2 năm 2008 ngày 4 tháng 2 năm 2016
 Úc Kết thúc đàm phán tháng 11 năm 2008 ngày 4 tháng 2 năm 2016
 Peru Kết thúc đàm phán tháng 11 năm 2008 ngày 4 tháng 2 năm 2016
 Việt Nam Kết thúc đàm phán tháng 11 năm 2008 ngày 4 tháng 2 năm 2016
 Malaysia Kết thúc đàm phán tháng 10 năm 2010 ngày 4 tháng 2 năm 2016
 Mexico Kết thúc đàm phán tháng 10 năm 2012 ngày 4 tháng 2 năm 2016
 Canada[9] Kết thúc đàm phán tháng 10 năm 2012 ngày 4 tháng 2 năm 2016
 Nhật Bản Kết thúc đàm phán tháng 3 năm 2013 ngày 4 tháng 2 năm 2016
 Colombia Ngỏ ý muốn tham gia
 Philippines Ngỏ ý muốn tham gia
 Thái Lan Ngỏ ý muốn tham gia
 Indonesia Ngỏ ý muốn tham gia
 Đài Loan Ngỏ ý muốn tham gia
 Hàn Quốc Ngỏ ý muốn tham gia

Nước Ta đã chính thức ký kết TPP vào ngày 04 tháng 02 năm năm nay và TPP sẽ khởi đầu có hiệu lực hiện hành 2 năm sau đó .Hiệp định này sẽ đưa tới những biến hóa lớn như sau :

Tiêu chuẩn về môi trường tự nhiên và lao động[sửa|sửa mã nguồn]

Hoa Kỳ cho là TPP sẽ làm giảm việc kinh doanh những loài nguy cấp, xử lý nạn đánh cá quá độ tại những nước thành viên .

Những điều khoản về lao động sẽ ép buộc những thay đổi lớn về thực hành như tại Malaysia và Việt Nam. Những quốc gia này phải chứng minh là họ tuân theo những tiêu chuẩn của Tổ chức Lao động Quốc tế. Các quốc gia TPP sẽ bị đòi hỏi phải có một mức lương tối thiểu. Họ cũng sẽ phải cấm tình trạng bắt buộc lao động bằng cách giữ hộ chiếu của các công nhân ngoại quốc và việc đòi tiền đặc biệt để công nhân được nhận vào làm, trở thành một con nợ tức khắc. Ở Việt Nam, chính quyền phải cho phép nhân viên tự do thành lập công đoàn và cho phép hình thành một công đoàn độc lập với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam duy nhất hiện thời.[10]

Các nước không tuân theo tiêu chuẩn lao lý sẽ bị phạt về thương mại .

Tòa án đặc biệt quan trọng của TPP[sửa|sửa mã nguồn]

Với hiệp định TPP, những công ty, tập đoàn lớn quốc tế và quốc tế sẽ có năng lực mang chính phủ nước nhà của những vương quốc thành viên ra tòa án nhân dân đặc biệt quan trọng của TPP khi những vương quốc này đặt ra những luật lệ, chủ trương đi ngược lại với chỉ tiêu của TPP. Tòa án đặc biệt quan trọng này có toàn quyền bắt cơ quan chính phủ đền bù không những cho những thiệt hại đã xảy ra, mà còn những mất mát về thời cơ trong tương lai của những tập đoàn lớn, công ty quốc tế. [ 11 ]

Mỹ rút khỏi TPP[sửa|sửa mã nguồn]

Trong một video được công bố vào ngày 21 tháng 11 năm năm nay, tổng thống đắc cử của Mỹ Donald Trump cho biết ngay trong ngày ông nhậm chức, ngày 20 tháng 1 năm 2017, ông sẽ phát hành quyết định hành động rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương. Trong cuộc họp báo diễn ra cùng ngày tại Buenos Aires ( Argentina ) thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzō cho rằng TPP sẽ không có ý nghĩa nếu không có sự tham gia của Mỹ. [ 12 ] [ 13 ]

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]