Helsinki – Wikipedia tiếng Việt
Helsinki ( ;[2][3] tiếng Phần Lan: [ˈhelsiŋki] ( nghe); tiếng Thụy Điển: Helsingfors [hɛlsɪŋˈfɔrsː] ( nghe)) là thủ đô, đồng thời là thành phố đông dân nhất của Phần Lan với số dân 648,650 người. Tọa lạc bên bờ vịnh Phần Lan, thành phố là trung tâm của vùng Uusimaa.[4] Toàn khu vực đô thị Helsinki có số dân 1,268,296 người.[5] Helsinki không chỉ là vùng tập trung đông dân cư nhất, mà còn là trung tâm chính trị, giáo dục, tài chính, văn hóa và nghiên cứu của Phần Lan. Helsinki cách Tallinn 80 kilômét (50 mi) về phía Bắc, cách Stockholm 400 km (250 mi) về phía Đông, và cách Saint Petersburg 390 km (240 mi) về phía Tây. Bốn thành phố này cũng có quan hệ mật thiết về mặt lịch sử với nhau.
Helsinki, cùng 3 thành phố Espoo, Vantaa, Kauniainen, và các đô thị vệ tinh, hợp thành Vùng Thủ đô.[6] Đây thường được coi là siêu đô thị duy nhất của Phần Lan và là thành phố với số dân trên 1 triệu người nằm xa nhất về phía Bắc của thế giới. Helsinki cũng là thủ đô nằm xa nhất về cực Bắc của Liên minh châu Âu. Helsinki là thành phố lớn thứ ba của vùng Bắc Âu, sau Stockholm và Oslo. Sân bay Helsinki, nằm ở thành phố Vantaa, có nhiều chuyến bay tới cả châu Âu và châu Á.
Helsinki được chọn là World Design Capital vào năm 2012, [ 7 ] đăng cai Thế vận hội mùa hè năm 1952, và đăng cai Eurovision lần thứ 52 năm 2007 .
Helsinki là một trong những thành phố có mức sống cao nhất thế giới. Năm 2011, tạp chí Monocle của Anh xếp Helsinki là thành phố đáng sống nhất trên toàn cầu.[8] Helsinki cũng xếp thứ 9 trong danh sách 140 thành phố có mức sống tốt nhất theo cuộc khảo sát năm 2016 của Economist Intelligence Unit.[9]
Bạn đang đọc: Helsinki – Wikipedia tiếng Việt
Theo một giả thuyết đưa ra năm 1630, những di dân từ vùng Hälsingland ở miền trung Thụy Điển đã đến sống ở khu vực mà hiện nay là sông Vantaa. Họ đã gọi khu vực này này là Helsingå (“sông Helsinge”) rồi sau đó là làng Helsinge vào khoảng thế kỷ 14.[10] Tuy nhiên giả thuyết này còn nhiều điểm nghi vấn, vì những nghiên cứu gần đây cho thấy những di dân đầu tiên đến khu vực này nhiều khả năng là từ vùng Uppland chứ không phải Hälsingland.[11] Một giả thuyết khác cho rằng tên gọi của thành phố bắt nguồn từ tiếng Thụy Điển, từ helsing có nghĩa là “cái cổ”, dùng để miêu tả vùng hạ lưu của sông Vantaa thu hẹp lại như một cái cổ.[12] Nhiều thành phố trong vùng Scandinavia với địa hình tương tự cũng có những cái tên giống với Helsinki, chẳng hạn như Helsingør ở Đan Mạch hay Helsingborg ở Thụy Điển.
Năm 1548, một ngôi làng mà hiện nay là quận Vanhankaupunginkoski được thành lập với tên gọi Helsinge fors, nghĩa là “vùng thác của sông Helsinge”.[13] Dần dần, tên gọi này được rút gọn thành Helsinge hay Helsing, trước khi trở thành tên thành phố hiện nay.[14]
Tên gọi Helsinki được dùng chính thức trong tài liệu chính phủ và báo chí Phần Lan từ năm 1819 khi Quốc hội Phần Lan quyết định dời thủ đô từ Turku về khu vực này. Nghị định dời đô được ký kết với địa điểm xác định là Helsinki, đánh dấu lần đầu tiên cái tên này được sử dụng.[15] Trong tiếng Nga, thành phố được gọi là Gelsingfors.
Hiện nay, theo phương ngữ của Helsinki, thành phố thỉnh thoảng được gọi là Stadi (bắt nguồn từ tiếng Thụy Điển, stad nghĩa là “thành phố”). Một tên gọi thân mật khác là Hesa (viết tắt của Helsinki) nhưng không được dân địa phương sử dụng. Trong tiếng Sami, thành phố có tên là Helsset.[16]
Trung tâm Helsinki năm 1820 trước khi tái thiết. Tranh vẽ của Carl Ludvig Engel Pháo đài Suomenlinna mở màn được thiết kế xây dựng từ thế kỷ 18 .
Nội Dung Chính
Thời kỳ sơ khai[sửa|sửa mã nguồn]
Người Tavastians đã sống ở khu vực lúc bấy giờ là Helsinki từ thời Đồ Sắt, đa phần bằng nghề săn bắn và đánh cá, tuy nhiên khó hoàn toàn có thể khẳng định chắc chắn mức độ định cư của họ do thiếu dẫn chứng khảo cổ. Các nghiên cứu và phân tích dựa trên hạt giống cho thấy người Tavastians đã mở màn trồng trọt từ thế kỷ thứ 10, trong khi những ghi chép sớm nhất về dân cư ở đây là từ thế kỷ 14. [ 17 ] Từ cuối thế kỷ 13, khu vực này chịu sự đô hộ của Đế quốc Thụy Điển sau thành công xuất sắc của cuộc chinh phạt thứ 2 đã vượt mặt người Tavastians. [ 17 ] [ 18 ]
Sự xây dựng Helsinki[sửa|sửa mã nguồn]
Vua Thụy Điển Gustav I xây dựng Helsingfors năm 1550 như một thị xã thương mại để cạnh tranh đối đầu với thành phố Reval ( lúc bấy giờ là Tallinn ) ở phía Nam. Tuy nhiên kế hoạch này không thành công xuất sắc do cuộc chiến tranh, bệnh dịch và bần hàn khiến trong nhiều năm tiếp theo Helsinki chỉ là một thị xã nhỏ. Nạn đói năm 1710 đã giết chết phần đông dân cư của Helsinki. [ 19 ] Việc thiết kế xây dựng pháo đài trang nghiêm biển Suomenlinna trong thế kỷ 18 giúp tình hình khởi sắc hơn đôi chút, nhưng phải cho tới khi Nga vượt mặt Thụy Điển trong cuộc chiến tranh Phần Lan và trao quyền tự trị cho thành phố thì Helsinki mới khởi đầu bước vào thời kỳ tăng trưởng thịnh vượng. Nga đã vây hãm Suomelinna, cùng một trận cháy lớn thiêu tụi một phần ba thành phố vào năm 1808. [ 20 ]Hoàng đế Nga Alexander I chuyển thủ đô của Phần Lan từ Turku về Helsinki năm 1912 [ 21 ] nhằm mục đích làm giảm sự ảnh hưởng tác động của Thụy Điển và cũng để thủ đô Phần Lan gần Saint Petersburg hơn. Sau trận hỏa hoạn lớn ở Turku năm 2827, trường ĐH duy nhất lúc bấy giờ của Phần Lan là Học viện Hoàng gia Turku cũng được chuyển về Helsinki và trở thành Trường ĐH Helsinki lúc bấy giờ. Sự kiện này giúp củng cố vai trò của Helsinki, đồng thời là cột mốc quan trọng trong quy trình tăng trưởng của thành phố. Ảnh hưởng của quy trình tiến độ này vẫn còn hiện hữu ở vùng nội ô Helsinki, với những tòa nhà được kiến thiết xây dựng theo phong thái Tân cổ xưa tương tự như như ở Saint Petersburg. Sự tăng trưởng của khoa học kỹ thuật như đường sắt và công nghiệp hóa cũng góp thêm phần thôi thúc sự vững mạnh của Helsinki .
Thế kỷ 20[sửa|sửa mã nguồn]
Dù trải qua những dịch chuyển lớn như nội chiến Phần Lan và cuộc chiến tranh mùa đông với Liên Xô để lại nhiều hậu quả nặng nề, Helsinki vẫn giữ vững đà tăng trưởng của mình. Sự kiện quan trọng nhất của tiến trình này là Thế vận hội mùa hè được Helsinki đăng cai tổ chức triển khai năm 1952. Từ thập niên 70, Helsinki mở màn được đô thị hóa, dù chậm hơn phần còn lại của châu Âu nhưng cũng giúp tăng gấp 3 số dân so với trước đây. Một tuyến tàu điện ngầm cũng được kiến thiết xây dựng. Do tăng trưởng trễ, Helsinki có tỷ lệ dân cư thuộc hàng thưa nhất trong những đô thị lớn ở châu Âu .
Thường được gọi với cái tên “người con gái của biển Baltic”, Helsinki nằm trên một rìa bán đảo lớn với 315 hòn đảo. Toàn khu vực nội ô nằm trên bán đảo Helsinginniemi (có nghĩa “bán đảo Helsinki”). Mật độ dân số trong khu vực trung tâm rất cao, có thể lên đến 16.494 người/km2[chuyển đổi: đơn vị bất ngờ] như ở quận Kalio. Tuy nhiên nếu tính chung toàn thành phố, Helsinki có mật độ dân số trung bình chỉ vào khoảng 3.050 người/km2[chuyển đổi: đơn vị bất ngờ].[22][23] Vùng ngoại ô Helsinki chủ yếu là các khu vực dân cư thưa thớt xen kẽ rừng và công viên. Công viên trung tâm Helsinki kéo dài khoảng 10 km từ trung tâm tới tận rìa phía Bắc của thành phố. Cư dân của Helsinki sở hữu khoảng 11,000 chiếc thuyền và khoảng 14,000 héc ta diện tích mặt nước. Khoảng 60 loài cá có mặt trong các vùng hồ và vịnh biển của thành phố. Do đó, câu cá là một trong những hoạt động giải trí được ưa thích của cư dân địa phương.
Những hòn hòn đảo lớn của Helsinki gồm có Seurasaari, Vallisaari, Lauttasaari, và Korkeasaari. Korkeasaari cũng là nơi tọa lạc sở thú lớn nhất thành phố. Những hòn hòn đảo quan trọng khác còn có Suomenlinna – nơi đặt pháo đài trang nghiêm biển cùng tên, Santahamina – một địa thế căn cứ quân sự chiến lược, và Isosaari. Đảo Pihlajasaari là một điểm nghỉ mát yêu quý vào mùa hè của giới đồng tính nam, giống như hòn đảo Fire ở Thành phố Thành Phố New York .
Vùng đô thị[sửa|sửa mã nguồn]
Helsingin keskustaajama
Vùng đô thị Helsinki, hay còn gọi là Vùng Thủ đô (tiếng Phần Lan: Pääkaupunkiseutu, tiếng Thụy Điển: Huvudstadsregionen) gồm bốn đô thị: Helsinki, Espoo, Vantaa, và Kauniainen.[24] Đây được coi là siêu đô thị duy nhất ở Phần Lan.[25] Với dân số lên tới 1,1 triệu người, đây cũng là vùng có số lượng dân cư cao nhất. Toàn Vùng Thủ đô trải rộng trên diện tích 770 kilômét vuông với mật độ dân số 1418 người/km2. Với 20% dân số của cả nước tập trung trên chỉ 0,2% diện tích mặt đất, đây là vùng có mật độ nhà ở rất cao theo mức trung bình của Phần Lan.
Ngoài bốn thành phố chính, vùng thủ đô còn có mười đô thị vệ tinh, tổng số rộng 3.697 kilômét vuông ( 1.427 dặm vuông Anh ) với hơn 1.4 triệu dân cư, có nghĩa một phần tư dân số của toàn Phần Lan sinh sống trong khu vực này. Đây cũng là vùng có mức độ sử dụng lao động cao nhất của cả nước với giao động 750,000 việc làm. [ 26 ] Dù có dân số đông, khu vực vẫn dành một phần đông diện tích quy hoạnh cho cây xanh và những hoạt động giải trí vui chơi ngoài trời. Vùng đô thị Helsinki là siêu đô thị nằm xa nhất về cực Bắc của quốc tế, và là thủ đô cực Bắc của Liên minh châu Âu .
Helsinki có khí hậu lục địa khí ẩm. [ 27 ] Dù nằm gần Bắc Cực nhưng do ảnh hưởng tác động từ biển Baltic và dòng hải lưu Bắc Đại Tây Dương, Helsinki có mùa đông ấm hơn thông thường, với nhiệt độ trung bình tháng Một và tháng Hai vào khoảng chừng − 5 °C ( 23 °F ). [ 28 ]Nằm gần cực Nam của Phần Lan và có mức độ đô thị hóa cao, Helsinki có mùa đông ấm hơn phần còn lại của cả nước và cũng ngắn hơn. Chỉ vài lần trong năm nhiệt độ của thành phố xuống thấp hơn − 20 °C ( − 4 °F ). Tuy nhiên, cũng như những vùng cùng vĩ độ, mùa đông Helsinki có ngày rất ngắn. Vào thời gian giữa mùa đông, mặt trời chỉ ló dạng trong 5 giờ 48 phút, đồng thời cũng rất thấp ( chỉ khoảng chừng 6 độ từ đường chân trời vào lúc giữa trưa ). Thời tiết vào mùa đông cũng âm u với nhiều mây và sương mù, khiến quang cảnh trông càng tối tăm. Mặt khác, ngày vào mùa hè lại rất dài. Giữa mùa hè, mặt trời mọc liên tục trong 18 giờ 57 phút. [ 29 ] Người Nước Ta thường gọi đây là ” đêm trắng ” .Nhiệt độ trung bình từ tháng Sáu tới tháng Tám vào khoảng chừng 19 đến 22 °C ( 66 đến 72 °F ). Do tác động ảnh hưởng từ hải dương, mùa hè ở Helsinki có ban ngày thoáng mát hơn và đêm hôm nóng hơn so với vùng sâu trong đất liền. Nhiệt độ cao nhất trong lịch sử vẻ vang thành phố là 31,6 °C ( 88,9 °F ), ghi nhận vào ngày 18 tháng 7 năm 1945, và thấp nhất là − 34,4 °C ( − 30 °F ) vào ngày 10 tháng 1 năm 1987. Một kỷ lục không chính thức khác được ghi nhận là – 35 vào tháng 12 năm 1876. [ 30 ] Ở trường bay Helsinki, cách TT thành phố 17 km về phía Bắc, nhiệt độ cao nhất được ghi nhận là 33,7 °C ( 92,7 °F ) ngày 29 tháng 7 năm 2010, thấp nhất − 35,9 °C ( − 33 °F ) ngày 9 tháng 1 năm 1987. Vào ngày hè, đôi lúc Helsinki cũng có bão .
Dữ liệu khí hậu của Trung tâm Helsinki (Kaisaniemi) 1981-2010, ghi nhận từ 1900- hiện tại | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tháng | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Năm |
Cao kỉ lục °C (°F) | 8.5 | 10.3 | 15.1 | 21.9 | 27.6 | 30.9 | 31.6 | 31.2 | 26.2 | 17.6 | 13.4 | 10.5 | 31,6 |
Trung bình cao °C (°F) | −1.3 | −1.9 | 1.6 | 7.6 | 14.4 | 18.5 | 21.5 | 19.8 | 14.6 | 9.0 | 3.7 | 0.5 | 9,0 |
Trung bình ngày, °C (°F) | −3.9 | −4.7 | −1.3 | 3.9 | 10.2 | 14.6 | 17.8 | 16.3 | 11.5 | 6.6 | 1.6 | −2 (28) |
5,9 |
Trung bình thấp, °C (°F) | −6.5 | −7.4 | −4.1 | 0.8 | 6.3 | 10.9 | 14.2 | 13.1 | 8.7 | 4.3 | −0.6 | −4.5 | 2,9 |
Thấp kỉ lục, °C (°F) | −34.4 | −33 (−27) |
−31.3 | −19.8 | −7 (19) |
−0.5 | 4.9 | 2.1 | −4.5 | −13.9 | −25.5 | −29.5 | −34,4 |
Giáng thủy mm (inch) | 52 (2.05) |
36 (1.42) |
38 (1.5) |
32 (1.26) |
37 (1.46) |
57 (2.24) |
63 (2.48) |
80 (3.15) |
56 (2.2) |
76 (2.99) |
70 (2.76) |
58 (2.28) |
655 (25,79) |
Lượng tuyết rơi cm (inch) | 21 (8.3) |
23 (9.1) |
14 (5.5) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
4 (1.6) |
12 (4.7) |
74 (29,1) |
Số ngày mưa TB | 19 | 17 | 15 | 11 | 11 | 14 | 12 | 15 | 14 | 16 | 18 | 20 | 182 |
Số giờ nắng trung bình hàng tháng | 38 | 70 | 138 | 194 | 284 | 297 | 291 | 238 | 150 | 93 | 36 | 29 | 1.858 |
Nguồn: Climatological statistics for the normal period 1981–2010 (except the Records rows, which are ‘all-time’ records) [31] |
Dữ liệu khí hậu của Helsinki Airport (Vantaa) 1981-2010 normals, records 1952- present. | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tháng | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Năm |
Cao kỉ lục °C (°F) | 8.2 | 10.0 | 17.5 | 24.0 | 29.6 | 31.4 | 33.7 | 31.5 | 27.7 | 18.2 | 13.4 | 10.8 | 33,7 |
Trung bình cao °C (°F) | −2.4 | −2.7 | 1.5 | 8.7 | 15.8 | 19.6 | 22.5 | 20.5 | 14.8 | 8.6 | 2.6 | −0.7 | 9,1 |
Trung bình ngày, °C (°F) | −5 (23) |
−5.7 | −1.9 | 4.1 | 10.4 | 14.6 | 17.7 | 15.8 | 10.7 | 5.6 | 0.4 | −3.2 | 5,3 |
Trung bình thấp, °C (°F) | −8.1 | −8.9 | −5.4 | −0.2 | 4.8 | 9.5 | 12.6 | 11.3 | 6.9 | 2.7 | −2.1 | −6 (21) |
1,4 |
Thấp kỉ lục, °C (°F) | −35.9 | −33.3 | −27.2 | −16.9 | −5.6 | −0.6 | 3.7 | 0.4 | −7.3 | −14.5 | −20.8 | −32.3 | −35,9 |
Giáng thủy mm (inch) | 54 (2.13) |
37 (1.46) |
37 (1.46) |
32 (1.26) |
39 (1.54) |
61 (2.4) |
66 (2.6) |
79 (3.11) |
64 (2.52) |
82 (3.23) |
73 (2.87) |
58 (2.28) |
682 (26,85) |
Số ngày mưa TB | 23 | 20 | 17 | 12 | 12 | 14 | 13 | 15 | 16 | 18 | 21 | 24 | 205 |
Số giờ nắng trung bình hàng tháng | 38 | 74 | 131 | 196 | 275 | 266 | 291 | 219 | 143 | 84 | 37 | 26 | 1.780 |
Tỷ lệ khả chiếu | 17 | 28 | 38 | 43 | 54 | 52 | 52 | 48 | 39 | 30 | 17 | 15 | 36 |
Nguồn #1: FMI climatological normals for Finland 1981-2010[32] | |||||||||||||
Nguồn #2: record highs and lows[33] |
Quang cảnh ngày hè ở Eläintarhanlahti
Khi được giao toàn quyền phong cách thiết kế khu vực TT Helsinki, kiến trúc sư Carl Ludvig Engel đã phong cách thiết kế nhiều tòa nhà với phong thái Tân cổ xưa. Tiêu điểm trong kế hoạch của Engel là trung tâm vui chơi quảng trường Thượng viện ( Senate Square ). Bao quanh nó là Cung điện nhà nước ( Government Palace ) ở phía Đông, Đại học Helsinki ở phía Tây, và nhà thời thánh lớn ( Helsinki Cathedral ) – vốn được hoàn thành xong năm 1852, mười hai năm sau khi Engel qua đời – ở phía Bắc. Một tên gọi của Helsinki, ” thành phố trắng phương Bắc “, bắt nguồn từ tiến trình thiết kế xây dựng này .
Helsinki cũng có nhiều tòa nhà theo phong cách Tân nghệ thuật (Art Nouveau) được xây dựng vào đầu thế kỷ 20 và chịu ảnh hưởng đậm nét từ truyện cổ Kalevala. Phong cách này được thể hiện rõ ở các quận trung tâm như Katajanokka và Ullanlinna. Kiến trúc sư tiêu biểu của phong cách Tân nghệ thuật là Eliel Saarinen, người đã thiết kế Nhà ga Trung tâm Helsinki (Helsinki Central railway station). Những kiến trúc Tân cổ điển ở Helsinki thường gợi nhớ đến quang cảnh ở Leningrad và Moskva, nên chúng thường được sử dụng trong các bộ phim về Liên Xô của Hollywood thời kỳ Chiến tranh lạnh, do không thể quay trực tiếp ở Liên bang Xô Viết. Có thể kể đến các bộ phim như The Kremlin Letter (1970), Reds (1981), và Gorky Park (1983).[34] Dù vậy, chính phủ Phần Lan không phải lúc nào cũng ủng hộ việc sản xuất những bộ phim như vậy ở thủ đô nước mình.[35]
Alvar Aalto là một kiến trúc sư nổi tiếng với phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ ứng dụng ( functionalism ) có nhiều khu công trình ở Helsinki. Tuy nhiên, một số ít phong cách thiết kế của ông, như văn phòng trụ sở của công ty giấy Stora Enso và nhà hát Finlandia đã gây ra không không ít tranh cãi giữa người dân thành phố. [ 36 ] [ 37 ] [ 38 ] Tuy nhiên, nhiều khu công trình theo phong thái ứng dụng vẫn được thiết kế xây dựng trên khắp Helsinki, như Sân vận động Olympic ( Olympic Statium ), Cung Tennis ( Tennispalatsi ), Cung thể thao dưới nước ( Swimming Stadium ), Cung Thủy tinh ( Lasipalatsi ), Sân thể thao Töölö ( Töölö Sport Hall ), và trường bay Malmi. Trong số đó, những khu công trình thể thao được kiến thiết xây dựng để dành cho Thế vận hội mùa hè năm 1940 ; và dù sự kiện này bị hủy do Thế chiến thứ 2, chúng vẫn đủ điều kiện kèm theo để sử dụng cho Thế vận hội năm 1952. Những khuôn khổ này cũng đã được liệt kê như những ví dụ cho phong thái kiến trúc văn minh bởi DoCoMoMo. Sân vận động Olympic và trường bay Malmi được xếp hạng di sản văn hóa truyền thống – lịch sử dân tộc cấp vương quốc của Thương Hội Văn vật Quốc gia Phần Lan .Việc kiến thiết xây dựng cao ốc mở màn từ thế kỷ 21, khi chính quyền sở tại thành phố thả lỏng luật nghiêm cấm thiết kế xây dựng những tòa nhà chọc trờ i. Ở thời gian tháng 4 năm 2017, không có tòa nhà nào ở Helsinki cao quá 100 mét, tuy nhiên một số ít dự án Bất Động Sản đã được thực thi tại những Q. Pasila và Kalasatama. Một cuộc thi quốc tế nhằm mục đích chọn ra phong cách thiết kế cho tối thiểu 10 nhà cao tầng liền kề ở Pasila đang diễn ra, với việc kiến thiết xây dựng tòa nhà tiên phong sẽ khởi đầu trước năm 2020. [ 39 ] Ở Kalasatama, 1 tòa nhà cao 35 tầng ( 130 mét ) và 1 tòa cao 32 tầng ( 122 mét ) đang được thiết kế xây dựng. Các dự án Bất Động Sản xây những cao ốc 37 tầng ( 140 mét ), 35 tầng ( 130 mét ), 31 tầng ( 120 mét ), và 27 tầng ( 100 mét ) sẽ được triển khai trong tương lai gần. Dự tính trong 10 năm tới sẽ có khoảng chừng 15 cao ốc được thiết kế xây dựng ở Q. Kalasatama. [ 40 ]
Góc nhìn toàn cảnh Helsinki từ khách sạn cao tầng liền kề Torni .
Tòa nhà Thị chính HelsinkiCũng như những tỉnh thành khác ở Phần Lan, Tòa thị chính thành phố là nơi quyết định hành động hầu hết những yếu tố hầu hết của Helsinki, từ tăng trưởng đô thị, hạ tầng, giáo dục, cho tới chăm nom sức khỏe thể chất và giao thông vận tải công cộng. Hội đồng thành phố được bầu mỗi bốn năm trong một cuộc bầu cử cấp vương quốc cùng với những đơn vị chức năng hành chính khác của cả nước. Hội đồng thành phố Helsinki gồm có 85 đại biểu. Sau cuộc bầu cử năm 2017, ba đảng có số đại biểu nhiều nhất gồm có Đảng Dân chủ xã hội ( 25 ), Đảng Liên hiệp xanh ( 21 ), và Đảng Dân chủ xã hội ( 12 ). [ 41 ] Thị trưởng Helsinki lúc bấy giờ là ông Jan Vapaavuori .
Nhà thờ Uspenski ở Q. Katajanokka .Với 53 % dân số là phụ nữ, Helsinki có tỷ suất nữ cao hơn trung bình của cả nước ( 51 % ). Helsinki là thành phố có tỷ lệ dân cư cao nhất của Phần Lan, ở mức 2,739. 36 người / km2. Tuổi thọ trung bình của người dân thành phố thấp hơn một chút ít so với trung bình vương quốc : nam 75.1 tuổi ( so với 75.7 tuổi của cả nước ), và nữ 81.7 tuổi ( so với 82.5 tuổi của cả nước ). [ 42 ] [ 43 ]Dân số mở màn bùng nổ ở Helsinki từ những năm 1810 khi thành phố được chọn làm thủ đô thay thế sửa chữa cho Turku, và liên tục tăng chỉ trừ một quá trình ngắn do nội chiến Phần Lan. Từ sau cuộc chiến tranh quốc tế thứ 2 cho tới những năm 70 của thế kỷ 20, dân số tăng nhanh do làn sóng di cư từ vùng nông thôn. Đặc biệt, trong khoảng chừng năm 1944 cho tới năm 1969, dân số đã tăng gấp đôi từ 275,000 người [ 44 ] lên tới 525,600 người. [ 45 ]Tuy nhiên, từ những năm 60 cho tới lúc bấy giờ, mức tăng trưởng dân số đã mở màn chậm lại. [ 46 ] Chi tiêu hoạt động và sinh hoạt đắt đỏ và sự thiếu vắng nhà ở đã khiến một phần nhiều dân cư chuyển sang sinh sống ở những đô thị lân cận như Espoo và Vantaa. Trong vòng 60 năm, dân số của Espoo đã tăng gấp 9 lần, từ 22,874 người lên 244,353 người vào năm 2009. Trong cùng quy trình tiến độ, Vantaa thậm chí còn còn tận mắt chứng kiến mức tăng trưởng thần tốc hơn : từ 14,976 người năm 1950 lên 197,663 người năm 2009, tức gấp 30 lần. Sự phân chia dân cư đã khiến những đô thị trong vùng thủ đô phải thắt chặt hợp tác với nhau trên những nghành nghề dịch vụ như giao thông vận tải công cộng và giải quyết và xử lý rác thải. [ 47 ] Sự xây dựng Văn phòng Giao thông Khu vực Helsinki ( Helsinki Regional Transport Authority – HSL ) là tác dụng trực tiếp từ quy trình này. Hiện nay, nhiều người dân thao tác ở Helsinki sinh sống ở những khu vực còn xa hơn trước, thậm chí còn ở cả những thành phố miền trung như Lohja, Hämeenlinna, và Lahti .
Tỷ lệ dân cư nói tiếng mẹ đẻ[48] | ||
Ngôn ngữ | Dân số (2017) | Tỷ lệ |
---|---|---|
Tiếng Phần Lan | 508,571 | 79.1% |
Tiếng Thụy Điển | 36,361 | 5.7% |
Tiếng Nga | 18,163 | 2.8% |
Tiếng Estonian | 11,472 | 1.8% |
Tiếng Somali | 10,225 | 1.6% |
Tiếng Ả Rập | 6,783 | 1.1% |
Tiếng Anh | 6,431 | 1.0% |
Tiếng Trung | 3,531 | 0.6% |
Tiếng Kurd | 3,362 | 0.5% |
Tiếng Tây Ban Nha | 2,850 | 0.4% |
Tiếng Ba Tư | 2,613 | 0.4% |
Tiếng Việt | 2,274 | 0.3% |
Tiếng Pháp | 1,758 | 0.3% |
Tiếng Thổ | 1,734 | 0.3% |
Tiếng Đức | 1,715 | 0.3% |
Tiếng Nepal | 1,632 | 0.3% |
Tiếng Belgan | 1,390 | 0.2% |
Tiếng Albani | 1,383 | 0.2% |
Tiếng Thái | 1,301 | 0.2% |
Tiếng Ý | 1,067 | 0.2% |
Ngôn ngữ khác | 18,585 | 2.9% |
Tiếng Phần Lan
Tiếng Thụy Điển
Tiếng Nga
Ngôn ngữ khácPhân bổ dân cư theo tiếng mẹ đẻ từ năm 1870 tới năm 2013. Trong tiến trình này, hoàn toàn có thể thấy rõ sự chuyển dời từ tiếng Thụy Điển sang tiếng Phần Lan. Ngôn ngữ khácHai ngôn từ chính thức của Helsinki là tiếng Phần Lan và tiếng Thụy Điển. Từ năm 1890, tiếng Phần Lan đã vượt qua tiếng Thụy Điển để trở thành ngôn từ mẹ đẻ được sử dụng nhiều nhất. [ 49 ] [ 50 ] Hiện nay, có 79.1 % [ 51 ] dân số nói tiếng Phần Lan và 5.7 % nói tiếng Thụy Điển. 15.3 % dân cư có tiếng mẹ đẻ không phải là một trong hai ngôn từ trên .
Là cửa ngõ quan trọng liên kết Phần Lan với phần còn lại của quốc tế, Helsinki là thành phố có số lượng dân nhập cư cao nhất của cả nước. Có hơn 140 sắc tộc khác nhau đang sinh sống tại đây, hầu hết là Thụy Điển, Nga, Estonia, Somalia, Trung Quốc, Iraq, Tây Ban Nha, Đức, Pháp, Nước Ta, và Thổ Nhĩ Kỳ. Người dân có nguồn gốc ngoại bang chiếm 9.5 % tổng dân số, trong khi tổng số dân nhập cư chiếm 15.5 %. [ 52 ] [ 53 ] Một điều tra và nghiên cứu vào năm 2017 cho thấy có 98,269 dân cư thành phố có tiếng mẹ đẻ không phải là một trong những ngôn từ chính thức của Phần Lan ( gồm tiếng Phần Lan, tiếng Thụy Điển và tiếng Sami ). [ 54 ] Một phần ba tổng số dân nhập cư của toàn Phần Lan hiện đang sống ở Helsinki. [ 55 ]
Toàn Vùng Thủ đô tạo ra gần một phần ba tổng GDP của Phần Lan. GDP bình quân đầu người cao hơn 1.3 lần mức trung bình của cả nước.[58] Công nghệ thông tin hiện tại là một trong những ngành mũi nhọn của Helsinki. Các ngành công nghiệp nặng như đóng tàu, dù không còn vai trò quan trọng như trước, vẫn thuê một lượng lớn lao động và đóng góp vào thu nhập chung của thành phố.[59]
Trong số 100 công ty lớn nhất Phần Lan, có 83 đặt trụ sở chính trong Vùng Thủ đô. Bên cạnh đó, hai phần ba trong số 200 người có mức lương cao nhất Phần Lan hiện sinh sống ở khu vực này, riêng ở Helsinki có 86 người. Thu nhập trung bình của 50 người có thu nhập cao nhất là 1.65 triệu euro. [ 60 ]
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Hỏi Đáp