Thể hát đối đáp giao duyên từng diễn thâu đêm suốt sáng ở Bắc Kạn
Nhà bà Hoàng Thị Mỵ (thôn Khuổi Lè, xã Giáo Hiệu, huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn) hôm nay đón khách đường xa. Khách là những thanh niên còn khá trẻ nhưng đều có chung niềm yêu thích đối với Lượn Cọi – một thể hát giao duyên độc đáo của đồng bào Tày ở huyện Pác Nặm.
Bà Hoàng Thị Mỵ san sẻ về thể hát Lượn Cọi của người Tày huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn .Bà Mỵ ngày hôm nay tiếp khách bằng những câu Cọi, tuổi đã gần 60 nhưng giọng Cọi của bà vẫn mềm mịn và mượt mà như thiếu nữ 18 khiến khách chìm đắm trong từng câu Cọi. Chén trà trên tay nguội ngắt từ khi nào mà khách vẫn chưa nhớ đặt lên môi .
Dứt câu Cọi, bà Mỵ bồi hồi nhớ những lần có nam thanh, nữ tú lên bản. Bà bảo, các anh chị trong bản đi Cọi, bà cũng đi theo, hồi đó, những cuộc Cọi thường kéo dài đến sáng.
video : Huyện Pác Nặm ( tỉnh Bắc Kạn ) bảo tồn Lượn Cọi-một thể hát giao duyên độc lạ của dân tộc TàyPhong trào Lượn Cọi khi ấy rất tốt, tuy không biết chữ nhưng những anh chị trong bản hát rất giỏi. Hồi những năm 80, 81 của thế kỷ trước, cứ có trai gái vào làng là lại Cọi thâu đêm suốt sáng .” Tôi còn nhớ có cuộc Cọi lê dài 3 đêm. Đến đêm thứ 3 thì có một cặp đôi vì say Cọi mà đến với nhau, thành vợ, thành chồng. Lượn Cọi cũng được duy trì khá tốt từ ngày đó cho đến mãi tận giờ đây “, bà Mỵ kể .
Bà Mỵ cho biết đã phối hợp với cán bộ văn hóa truyền thống xã hội để mở lớp dạy Lượn Cọi, tuy nhiên do dịch Covid-19 nên chưa thực thi được .Theo bà Mỵ, những năm gần đây, Lượn Cọi cũng có chút ít mai một, tuy nhiên việc giữ gìn, bảo tồn đã kịp thời được chú trọng, khơi dậy lại. Bà Mỵ cũng đã phối hợp với cán bộ văn hóa truyền thống xã hội, mở lớp dạy Lượn Cọi cho những cháu nhỏ .Bà Mỵ cho biết, những thôn trong xã có rất nhiều người ĐK để học Lượn Cọi, tuy nhiên, do diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 nên việc dạy chưa triển khai được theo kế hoạch .Cũng theo bà Mỵ, nhờ được sự chăm sóc của Đảng, chính quyền sở tại địa phương trong việc khơi gợi, bảo tồn, phát huy giá trị của thể hát Lượn Cọi mà bà mới biết được những cụ cao niên ở xã đang còn giữ trong mình cả một ” kho tàng ” khổng lồ về thể hát độc lạ này .” Đặc điểm của Lượn Cọi là thể hát dùng để đối đáp, giao duyên, trên cơ sở làn điệu Cọi, người lượn hoàn toàn có thể ứng đối những nội dung nhờ năng lực vận dụng linh động ngôn từ, sao cho tương thích với thực trạng cuộc Cọi “, bà Mỵ cho biết thêm .
Một tiết mục Lượn Cọi tại lễ đón nhận Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia “Lượn Cọi” của người Tày huyện Pác Nặm.
Nhấp chén trà, bà Mỵ lấy hơi ngân tiếp một câu Cọi, giọng Cọi của bà thật trong như nước suối, ngọt như mật ong rừng, cứ vậy mà lan lan trong gió. Những thanh âm khi trầm, khi bổng, khi lại thủ thỉ, rỉ tai như nhả, như nuốt đến ngọt môi .Lúc này người hát và giọng Cọi chừng đã hòa làm một, chẳng mấy chốc ngôi nhà đã chật ních tiếng Cọi, cả khu rừng đâu cũng mang mang thứ thanh âm quyến rũ ấy. Đôi chim ngoài hiên cũng phấn khích xòe cánh mà hót theo .Không biết đã lượn bao nhiêu câu Cọi, cũng chẳng nhớ đã ngồi bao lâu mà chén trà trên tay khách vẫn còn nguyên, máy điện thoại cảm ứng thì đã nắng nóng vì ghi âm, quay hình. Tiếng Cọi đã dứt khá lâu mà khách vẫn còn háo hức ngồi đợi, chưa muốn đứng dậy ra về .Anh Mã Văn Hoàng ( con trai bà Hoàng Thị Mỵ ) cho biết : ” Tôi đã nghe Cọi từ thời còn mẫu giáo, hầu hết được nghe từ người lớn trong mái ấm gia đình. Tôi cũng rất đam mê và mong ước bảo tồn, phát huy thể hát độc lạ này ” .Anh Hoàng được thừa kế giọng hát truyền cảm, ngọt ngào từ người mẹ của mình. Lớn lên anh theo học chuyên ngành thanh nhạc và trở thành cán bộ của Trung tâm Văn hóa, thể thao và Truyền thông huyện Pác Nặm .Là người Kinh, đến từ TP. Hà Nội, lần đầu được nghe Lượn Cọi, anh Vũ Hoàng Giang bày tỏ : ” Tôi khá giật mình khi biết có những cuộc Cọi lê dài đến 3 đêm. Giọng Cọi cũng rất lạ, mềm mịn và mượt mà, tình tứ và ý nhị ” .
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng phòng Văn hóa và tin tức huyện Pác Nặm khi nói về Lượn Cọi .
Trao đổi với PV Dân Việt, ông Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Pác Nặm cho biết, Lượn Cọi của người Tày huyện Pác Nặm là di sản văn hóa đã được truyền đời từ rất lâu.
Theo ông Tuấn, đến thời gian hiện tại, Lượn Cọi của huyện Pác Nặm đã được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa truyền thống phi vật thể Quốc gia, đặc biệt quan trọng chỉ có trên địa phận huyện Pác Nặm .Với di sản này, huyện Pác Nặm cũng đã có hướng tập trung chuyên sâu chỉ huy, hướng dẫn cho những địa phương có Lượn Cọi bảo tồn, phát huy giá trị để ship hàng cho tăng trưởng du lịch và hoạt động giải trí văn hóa truyền thống hội đồng tại địa phương .” Trong thời hạn tới, huyện Pác Nặm cũng sẽ triển khai chỉ huy những địa phương liên tục xây dựng những câu lạc bộ, kêu gọi những nghệ nhân trực tiếp truyền dạy cho thế hệ trẻ, nhằm mục đích phát huy, bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống của Lượn Cọi “, ông Tuấn thông tin thêm .
Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Nông Thôn
