Còn đâu hàng xóm “tối lửa tắt đèn có nhau”

minhhoa

Phòng xử tòa án nhân dân tỉnh Vĩnh Long chỉ có hai người : bà D.T.H. và ông V.V.M.. Cả hai không nhìn nhau, khuôn mặt ai nấy căng thẳng mệt mỏi …
Hơn thua đến cùng
Theo hồ sơ, bà H. có nhận chuyển nhượng ủy quyền của ông M. 0,4 ha đất. Và ông có cam kết trong tờ mua và bán đất : phần đường nước chung từ mặt đập đi thẳng vào ruộng không có ai được quyền lấp. Từ khi chuyển nhượng ủy quyền, bà sử dụng đường nước chung của mái ấm gia đình ông để canh tác .

Đến năm 2013, Nhà nước làm lộ giao thông đi ngang qua phần đất của cả hai. Để phục vụ sản xuất, chính quyền địa phương đặt một cái bọng nằm trên đường nước cũ để dẫn nước vào phần đất phía trong lộ.

Trong quy trình kiến thiết, bơm cát làm mặt đường thì cát tràn xuống đường nước lấp đầu bọng phía ngoài thuộc phần đất của ông nên bà có hỏi ông móc cát ở mặt bọng để dẫn nước vào ruộng, nhưng ông không đồng ý chấp thuận .
Bà làm đơn khởi kiện. Phiên xét xử sơ thẩm tuyên gật đầu đơn khởi kiện của bà, buộc ông phải khai thông đường thoát nước. Ông kháng nghị …
Ông M. trình diễn : “ Bà ấy hoàn toàn có thể dẫn nước từ những ruộng kế bên nhưng không chịu mà cứ làm khó đòi tui phải khai thông đường nước ” .
Bà cũng nói rằng đã xin ké đường nước của ruộng bên nhưng người ta không cho, vả lại khi bán đất ông cam kết phần đường nước chung không được lấp nên bà mới mua, chứ nếu biết như vầy bà đã không mua .
Rồi giọng bà trở nên bức xúc : “ Thật ra, trước đây hai mái ấm gia đình rất thân nhưng từ khi ảnh kêu tôi muốn đặt ống bọng phải trả bốn chục triệu đồng, tôi không chịu mới sinh ra chuyện. Từ ngày ống bọng bị lấp, tôi phải dùng nước ở mương phèn khiến lúa bị thất mùa hoài ” .
Chủ tọa hỏi bị đơn : “ Tại sao ông không chịu khai thông đường nước trong khi lúc chuyển nhượng ủy quyền ông đã cam kết : không ai được quyền lấp đường nước ? ” .
Bị đơn vấn đáp : “ Tôi đào hầm nuôi cá gần đường nước, nếu đặt ống bọng lỡ nước từ ruộng đầy phân bón, thuốc trừ sâu ngấm qua ống bọng chết cá tôi sao ? ” .
Chủ tọa : “ Nếu sau này lỡ xảy ra chuyện cá chết như vậy thì ông có quyền khởi kiện một vụ án dân sự khác. Chứ điều luật có pháp luật rõ ràng phải dành cho bất động sản liền kề lối dẫn nước thích hợp ”. Nhưng ông vẫn cương quyết không chấp thuận đồng ý .
Tòa tuyên bác kháng nghị của ông M., tuyên y án xét xử sơ thẩm. Hai bên ra về, ông M. gằn giọng sẽ thưa đến TW nữa .
Bà H. buồn bã : “ Nếu anh cho tôi đặt ống bọng, anh có thiệt gì đâu. Nếu anh không cho tôi đặt ống bọng, lúa thất hoài, tiền đâu tôi nuôi con ăn học. Xóm giềng ân tình với nhau, anh đành đoạn vậy sao ? ” .

Khuôn mặt người đàn ông dãn ra một chút rồi trở về nét hằn học, gai góc như cũ…

Tình nghĩa còn hơn tiền tài
Phiên tòa dân sự tại TANDTC tỉnh Vĩnh Long gồm năm người. Dãy bên phải gồm hai cha con ông N.V.H., người cha 55 tuổi, con trai 23 tuổi. Dãy bên trái là hai cha con ông H.L.M., cũng trạc tuổi ấy. Ngoài ra còn có ông T.B.T. – người có nghĩa vụ và trách nhiệm, quyền lợi và nghĩa vụ tương quan .
Nội dung vụ án “ tranh chấp lối đi qua bất động sản liền kề ” dần hiện ra. Gia đình ông H. có đi nhờ lối đi trên phần đất của ông T. và ông M.. Lối đi này có chiều ngang 1,2 m ( trong đó phần đất của ông T. 0,7 m, phần ông M. 0,5 m ) với chiều dài 22 m .
Đến năm 2012, ông M. đào một con mương cặp lối đi gây sụt lún 0,3 m khiến chiều rộng lối đi bị thu hẹp lại còn 0,9 m. Ông H. đã nhu yếu ông M. hồi sinh lối đi như cũ nhưng ông này không đồng ý chấp thuận .
Ông H. khởi kiện, tuy nhiên nội dung khởi kiện là nhu yếu bên bị phải lan rộng ra chiều ngang 0,8 m chứ không phải như 0,5 m trước đây. Phiên xét xử sơ thẩm đồng ý một phần khởi kiện của nguyên đơn, tuyên bị đơn phải mở chiều rộng 0,5 m. Sau đó, cả hai bên đồng kháng nghị .
Ông H. nói : “ Thưa tòa, con mương cứ lở dạo khiến bề ngang lối đi hẹp lại, những ngày mưa gió trơn trợt chạy té lăn xuống mương hoài. Rồi luân chuyển nông sản khó khăn vất vả. Cực chẳng đã chúng tôi mới gửi đơn kiện, chứ ai không biết câu tắt lửa tối đèn có nhau .
Ảnh không nhớ, chứ lúc chị chuyển dạ sinh thằng này, ảnh không có ở nhà, hai vợ chồng tôi đêm hôm mưa gió chở vợ ảnh đi bệnh viện, giờ nó là kỹ sư kinh tế tài chính, không nhớ chuyện thời xưa, chính nó bảo ảnh bán phần lối đi với giá mấy cây vàng ” .
Ông M. lớn giọng : “ Chuyện anh giúp tôi thì anh nhớ kỹ. Chứ chuyện con trai anh bệnh, lúc đó chính vợ chồng tôi túc trực ở bệnh viện phụ giúp anh nuôi con, sao anh không nhớ ?
Và con anh cũng vậy, nó đi học luật rồi đem luật ra đo lường và thống kê với chúng tôi, ai đời người ta cho đi nhờ mà còn đòi thêm. Những điều đó sao anh không nghĩ tới ? ” .
Ông T. giơ tay xin phát biểu. Giọng ông sang sảng : “ Tôi đứng kẻ giữa, không bênh ai. Ba đứa tụi tui chơi thân hồi tóc còn để chỏm. Bọn trẻ cũng thế. Nhưng rồi không biết phải chúng học quá cao nên cái gì cũng tính ra thành tiền .

Thằng học kinh tế về bày vẽ cho cha tấc đất tấc vàng, chứ đâu đi nhờ hoài vậy. Đứa học luật về bảo cha, Nhà nước có điều luật quy định phải mở lối đi cho hộ khác, rồi để bụng chuyện bên kia không cho đi nên xúi cha đòi thêm 0,3m nữa. Hai người lớn nghe theo.

Mối thâm tình mấy chục năm nay, vì lấn cấn vài tấc đất mà đành phủi sạch. Vậy mà hai anh, hai cháu không thấy buồn sao ? ” .
Sự dốc hết lòng cứu vãn mối quan hệ láng giềng của ông T. đã khiến hai bên rút kháng nghị. Tất cả bước xuống bậc tam cấp ra về .
Có lẽ tòa án nhân dân đẹp nhất là lúc này. Khi sự thực dụng dừng lại, cái tình cái nghĩa lên ngôi để láng giềng vẫn liên tục san sẻ đùm bọc lẫn nhau như sức mạnh văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử nông thôn ngàn đời vẫn thế …