Đặc sắc Khu Bảo tồn văn hóa người Dao Thanh Y

Khu Bảo tồn văn hoá người Dao Thanh Y (xã Bằng Cả, TP Hạ Long) là một trong những công trình văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số được xây dựng sớm nhất ở Quảng Ninh, đã và đang phát huy tốt hiệu quả sau đầu tư.

Nơi đây không chỉ là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống độc lạ của đồng bào dân tộc Dao Thanh Y mà còn trở thành khu vực hoạt động và sinh hoạt văn hóa truyền thống hội đồng có ích, thiết thực, góp thêm phần giáo dục truyền thống lịch sử, kết nối tình cảm và làm lan tỏa những nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc nơi đây .

Nhà
Nhà hoạt động và sinh hoạt văn hoá truyền thống lịch sử được làm theo lối kiến trúc nhà sàn ởKhu Bảo tồn văn hoá người Dao Thanh Y.

Khu Bảo tồn văn hoá người Dao Thanh Y nằm tại thôn Chín Gian, xã Bằng Cả, được xây dựng từ năm 2009 với tổng diện tích trên 5ha. Công trình bao gồm 1 nhà sinh hoạt văn hoá truyền thống được làm theo lối kiến trúc nhà sàn và 2 nhà mẫu phục dựng nhằm mô phỏng nhà ở của đồng bào Dao Thanh Y. Ngoài ra còn có sân vận động để tổ chức lễ hội, vui chơi.

Trong khoảng chừng 5 năm trở lại đây, huyện Hoành Bồ ( nay là TP Hạ Long ) đã dành ngân sách gần 4 tỷ đồng để kiến thiết xây dựng những khuôn khổ bổ trợ, duy trì những liên hoan truyền thống lịch sử tại đây, nhằm mục đích cung ứng ngày càng tốt hơn nhu yếu hoạt động và sinh hoạt, tận hưởng văn hóa truyền thống của nhân dân địa phương. Đồng thời, thực thi tiềm năng đưa Khu bảo tồn văn hoá người Dao Thanh Y trở thành điểm đến du lịch mê hoặc, gắn với những hoạt động giải trí thưởng thức văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số để lôi cuốn hành khách đến thăm quan, khám phá .Đưa chúng tôi đi du lịch thăm quan Khu bảo tồn, nghệ nhân dân gian Đặng Thanh Lương, san sẻ : Không chỉ là nơi lưu giữ nhiều giá trị văn hóa truyền thống độc lạ riêng không liên quan gì đến nhau của đồng bào dân tộc Dao Thanh Y, như : Nhà ở, vật dụng hoạt động và sinh hoạt, dụng cụ lao động, phục trang truyền thống lịch sử, nghề truyền thống cuội nguồn … Khu bảo tồn còn là nơi tổ chức triển khai hội làng Bằng Cả hằng năm .Đặc biệt vào dịp hè, nhà hoạt động và sinh hoạt hội đồng ở Khu Bảo tồn còn trở thành lớp học chữ Nôm Dao, nghề thêu truyền thống lịch sử, hát giao duyên … cho những cháu học viên do chính những nghệ nhân của xã truyền dạy. Đối với mỗi người dân tộc Dao Thanh Y nơi đây, khu bảo tồn có vẻ như đã trở thành ngôi nhà thứ hai, trở thành một phần quen thuộc nhất để ai đi xa cũng nhớ về, thôi thúc mỗi người dân luôn sống gắn bó, đùm bọc, nghĩa tình để cùng nhau gìn giữ, vun đắp nét đẹp văn hóa truyền thống ngàn đời .

Nghệ nhân
Nghệ nhân dân gian Đặng Thanh Lương giới thiệu về trang phục truyền thống được trưng bày tại Khu Bảo tồn văn hoá người Dao Thanh Y.

Hơn 10 năm xây dựng và đi vào hoạt động, công trình Khu bảo tồn văn hóa của người Dao Thanh Y ở xã Bằng Cả cũng đã nhuốm màu thời gian với đôi chỗ không còn vẹn nguyên, song dường như lại đang được lấp đầy bởi tinh thần trách nhiệm, ý thức gìn giữ nét văn hóa, phong tục truyền thống quê hương của đồng bào dân tộc nơi đây.

Chẳng vì vậy mà những ngày hội làng ai ai cũng háo hức tham gia, gác lại mọi việc làm mái ấm gia đình để cùng đến đây quây quần bên mâm cơm truyền thống cuội nguồn, cùng nhau đắm mình trong những làn điệu giao duyên đằm thắm, quyến rũ với những mong ước giản dị và đơn giản về một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, đời sống bình an. Bởi vậy, nếu đến Bằng Cả đúng dịp liên hoan của đồng bào Dao Thanh Y, hành khách còn có thời cơ hoà mình vào những khoảng trống văn hoá đậm đà truyền thống của đồng bào .Hội làng Bằng Cả được tổ chức triển khai tại Nhà hoạt động và sinh hoạt hội đồng trong Khu bảo tồn vào những dịp lễ, tết 3 tháng / lần ; hội ngày cấp sắc vào ngày mùng 1 Âm lịch của những tháng 2, 4, 7, 10 và 12, trong đó hội làng vào đầu năm và cuối năm là lớn nhất .Đến đây những dịp này, hành khách sẽ được mày mò, trải nhiệm nhiều phong tục, tập quán của đồng bào dân tộc Dao Thanh Y được tái hiện như nghi lễ cúng cầu mùa, thủ tục góp lễ ; nghe hát đối, hát giao duyên, múa nghi lễ cấp sắc, xem thêu may phục trang thổ cẩm .

Đồng thời, du khách còn được thưởng thức nhiều món ăn truyền thống của đồng bào như xôi ngũ sắc, ốc khe, cá khe, gà nấu gừng, rượu Bâu… và tham gia các trò chơi dân gian như đẩy gậy, tung còn, bắn nỏ…

g
Hội làng Bằng Cả được tổ chức tại Khu Bảo tồn văn hoá người Dao Thanh Y. Ảnh:Khánh Giang.

Từ quy mô Khu Bảo tồn văn hoá người Dao Thanh Y ( xã Bằng Cả ), TP Hạ Long đã và đang lập kế hoạch tiến hành kiến thiết xây dựng những làng, bản văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số, phục dựng những liên hoan, nét văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn của người dân tộc thiểu số khác trên địa phận .Qua đó, không ngừng làm tốt công tác làm việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống đồng thời mở ra hướng đi mới trong tăng trưởng du lịch, dịch vụ, góp thêm phần cải tổ, nâng cao đời sống vật chất, ý thức cho chính người dân trên địa phận .

Duy Khoa