Chuyện người Việt định cư tại Canada: Mặt sáng, mặt tối và những giấc mơ nhỏ xíu

LTS: Trong không khí cả nước mừng đón xuân, kiều bào Việt Nam ở khắp nơi trên thế giới cũng cùng chia sẻ thời khắc giao thừa của năm Mậu Tuất 2018. Giữa niềm vui đó là những tình cảm, nỗi niềm của kiều bào trong những bối cảnh khác nhau, giữa các môi trường sống khác nhau và những điều kiện xã hội khác nhau.

Nhân dịp xuân về, chúng tôi xin giới thiệu tới độc giả loạt bài viết câu chuyện về đất nước Canada và người Việt định cư tại đây, của tác giả Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Công Nghĩa, từ Đại học Waterloo, Ontario, Canada. Kính mời quý độc giả đón đọc!

Ngày 02/11/2017, Bộ trưởng Nhập cư Canada Amed Hussein công bố kế hoạch của Chính phủ – được điều hành bởi Đảng Tự do của thủ tướng Justin Trudeau – nhắm tới mục tiêu đạt được 340.000 người nhập cư mỗi năm cho tới năm 2020.

Kế hoạch nhập cư này hào phóng hơn tổng thể những kế hoạch trước đó, được cho rằng để xử lý 3 yếu tố cơ bản mà Canada đang gặp phải là : thiếu vắng lao động kiến thức và kỹ năng trong thị trường lao động, sự già hóa dân số, và giảm tỷ suất sinh .Thực chất còn một yếu tố nữa, đó là nhập cư theo hình thức góp vốn đầu tư hoàn toàn có thể mang lại thêm một khoản tiền cho nền kinh tế tài chính Canada hay hoàn toàn có thể tạo ra thêm việc làm cho người Canada .Kế hoạch nhập cư này, với nhiều tiêu chuẩn rộng mở, lôi cuốn một làn sóng háo hức cho công dân từ rất nhiều những vương quốc khác trên quốc tế, trong đó có cả Nước Ta .

Điểm tới lý tưởng

Trong chương trình tiếp thị, cơ quan chính phủ Canada luôn nhấn mạnh vấn đề rằng Canada là một điểm đến bảo đảm an toàn, niềm hạnh phúc, dễ sống và thao tác, như một thiên đường để học tập, góp vốn đầu tư và định cư mê hoặc .Các bảng xếp hạng từ những tổ chức triển khai uy tín quốc tế cũng cho thấy điều đó .

Canada nằm trong top 10 của báo cáo US News & World Report 2017 về các quốc gia đáng sống nhất trên thế giới theo các tiêu chí về chất lượng cuộc sống, kinh doanh mở, quyền công dân, du lịch và di sản.

Canada cũng nằm trong top 10 những nước bình yên nhất quốc tế theo Global Peace Index 2017 .Trong xếp hạng 10 thành phố đáng sống nhất quốc tế của Economist Intelligence Unit 2017, Canada có 3 thành phố ( Vancouver, Toronto, và Calgary ) .Chuyện người Việt định cư tại Canada: Mặt sáng, mặt tối và những giấc mơ nhỏ xíu - Ảnh 1.Thành phố Vancouver nhìn từ trên cao. Ảnh : Tourism VancouverTrên những phương tiện đi lại tiếp thị quảng cáo chính thức, nhà nước và người dân Canada tự hào vì những điều trên. Canada là vương quốc có diện tích quy hoạnh chủ quyền lãnh thổ lớn thứ hai quốc tế, nhưng dân số chỉ 35 triệu người năm 2017 ( theo Statistics Canada ), chưa bằng dân số bang California của Mỹ .Chỉ có đường biên giới trên bộ duy nhất với Mỹ, gần như là không chịu ảnh hưởng tác động của những cuộc xung đột chính trị và cuộc chiến tranh đáng kể, ngoại trừ việc quân đội của họ tham chiến trong 2 cuộc Thế Chiến với tư cách liên minh .Canada xuất hiện trong nhóm G8 ( 8 nước công nghiệp tăng trưởng số 1 ), với 3 nhóm ngành công nghiệp chủ yếu : công nghiệp dịch vụ ( chiếm tới 75 % người lao động ), công nghiệp sản xuất và công nghiệp khai thác tài nguyên .Tất cả những điều này mang lại cho người dân Canada nguồn phúc lợi xã hội thuộc loại số 1 trên quốc tế .

Dịch vụ bảo hiểm tiên tiến

Bảo hiểm y tế toàn dân chắc như đinh là điểm sáng quan trọng nhất trong bức tranh xã hội .Tất cả công dân Canada, và những thường trú nhân – những người có thẻ xanh – sau 90 ngày đặt chân tới Canada, được cấp một thẻ bảo hiểm y tế cơ bản .Người mang thẻ được hưởng dịch vụ khám và điều trị cấp cứu không tính tiền tại bệnh viện ( gồm có cả siêu thị nhà hàng ), khám và xét nghiệm không tính tiền tại phòng khám mái ấm gia đình họ ĐK hay những phòng khám vãng lai, và cả một số ít dịch vụ khám chuyên khoa, ngoại trừ răng và mắt .Chuyện người Việt định cư tại Canada: Mặt sáng, mặt tối và những giấc mơ nhỏ xíu - Ảnh 2.Bệnh viện Toronto, Canada. Ảnh : CTV News

Chất lượng, dịch vụ, thái độ là như nhau cho bất kỳ ai ở mọi bệnh viện công. Mọi chi phí bảo hiểm này chi trả được tính thẳng vào ngân sách của tỉnh bang.

Bảo hiểm cũng chi trả tiền thuốc cho người trên 65, và để tăng thêm quyền lợi của nó, từ năm 2018, bang Ontario và những bang khác sẽ lần lượt không lấy phí hàng loạt thuốc điều trị theo đơn bác sĩ cho mọi bệnh nhân dưới 24 tuổi .Nếu so với người láng giềng Mỹ, khi có tới hơn 30 triệu người trọn vẹn không có bảo hiểm y tế, và hầu hết những bảo hiểm ở dạng đồng chi trả 20/80 có khấu trừ tiền mặt bắt đầu, thì bảo hiểm y tế cơ bản toàn dân ở Canada là một lợi thế vượt bậc .Cho dù còn những phàn nàn về sự chậm trễ do thiếu bác sĩ, trong một số ít chuyên khoa ở 1 số ít khu vực, thì so với người nghèo, và cả những tầng lớp trung lưu, đây vẫn là chiếc phao cứu sinh, giúp cho họ giải thoát nhiều lo ngại ngay cả những trường hợp bệnh hiểm nghèo .

Nền giáo dục đổi mới

Điểm sáng quan trọng thứ hai là nền giáo dục được nhà nước bảo trợ. Chương trình phổ thông 12 năm của Canada được chia thành cấp tiểu học (từ mẫu giáo đến lớp 9) và cấp trung học (lớp 10 đến 12).

Toàn bộ chương trình học này là không tính tiền .Xe buýt của nhà trường đưa đón tận nơi những học viên tiểu học nhà ở cách trường trên 1,6 km và những học viên trung học với khoảng cách xa hơn 3,3 km .Chuyện người Việt định cư tại Canada: Mặt sáng, mặt tối và những giấc mơ nhỏ xíu - Ảnh 3.Điển hình của nền giáo dục phổ thông Canada là những điều ” không ” .Điển hình của nền giáo dục phổ thông lại là những điều ” không ” : không học thêm, không lớp trưởng, không hội cha mẹ học viên, không bài tập về nhà cho học viên dưới lớp 6, không công khai minh bạch điểm học viên, không có ngày nhà giáo, không phát động chạy đua theo trào lưu .Nhà trường khuyến khích và tổ chức triển khai những chuyến dã ngoại tới kho lưu trữ bảo tàng, nông trại, nhà máy sản xuất, bệnh viện để bổ trợ cho bài học kinh nghiệm. Mỗi học kỳ, cha mẹ mỗi học viên gặp riêng thầy cô giáo để trao đổi những điểm mạnh và yếu của con mình .Các chương trình học chuyên biệt như tú tài quốc tế ( International Baccalaureate ), thêm tiếng Pháp ( French Immersion ), hay học trước chương trình ( Advanced Placement ) đều được tự do ĐK .Sau giáo dục phổ thông, chính phủ nước nhà liên tục khuyến khích và trợ giúp cho mọi bậc đào tạo và giảng dạy ở cao đẳng, ĐH và sau đại học .Để vào những trường này, học viên không phải thi mà xét tuyển trọn vẹn dựa trên điểm số những môn theo nhu yếu trong 2 năm cuối đại trà phổ thông. Học phí cho sinh viên Canada thường thì khoảng chừng 7.000 CAD / năm cho những chương trình học thông dụng nhất, khoảng chừng bằng 1/3 so với học phí cho sinh viên quốc tế cùng chương trình .Mọi tỉnh bang lại có những chương trình để giảm thêm tiền học phí, ví dụ Ontario giảm thêm 30 % cho học viên của tỉnh bang này .Các trường Canada gần như không có học bổng hoặc trợ giúp rất ít cho sinh viên bậc ĐH, bởi mọi sinh viên bản xứ đều có quyền vay tiền cơ quan chính phủ trải qua những chương trình tỉnh bang ví dụ OSAP ( Ontario Student Assistance Program – tạm dịch : Chương trình Hỗ trợ Sinh viên Ontario ) .Tùy theo thu nhập cha mẹ, bên cạnh vay, nhiều khoản chi cho tiêu dùng ( ăn ở, sách vở, đi lại, thể thao ) được chính phủ nước nhà cho không. Sinh viên hoàn toàn có thể vay để học liên tục tới thạc sĩ, tiến sỹ, và chỉ phải trả nợ khi mở màn đi làm .Những người đã đi làm, bị mất việc hoặc không niềm hạnh phúc với việc làm, hoàn toàn có thể lại liên tục được mượn tiền đi học một ngành khác cùng với trợ cấp không hoàn trả, để khởi đầu một chặng đường mới .

Các khoản hỗ trợ khác

Phúc lợi xã hội cho đời sống là điểm sáng quan trọng thứ 3. Một mái ấm gia đình hoàn toàn có thể được nhận nhiều khoản phúc lợi xã hội khác nhau, tùy theo thu nhập hàng năm .Nếu mái ấm gia đình thu nhập thấp hay không có thu nhập, mỗi trẻ nhỏ trong mái ấm gia đình dưới 18 tuổi được nhận khoản trợ cấp hàng tháng ( Child Benefits ), lên tới khoảng chừng 650 CAD, ví dụ như ở tỉnh bang Ontario .Người lớn không đi làm, hoặc không hề tìm việc hoàn toàn có thể nhận trợ cấp từ chương trình Ontario Works lên tới 750 CAD mỗi tháng .Người khuyết tật, sức khỏe thể chất hoặc niềm tin, hoàn toàn có thể nhận trợ cấp từ chương trình Ontario Disability Support Program ( tạm dịch : Chương trình Hỗ trợ Người khuyết tật Ontario ) lên tới 1.100 CAD mỗi tháng .Chuyện người Việt định cư tại Canada: Mặt sáng, mặt tối và những giấc mơ nhỏ xíu - Ảnh 4.Người khuyết tật, sức khỏe thể chất hoặc ý thức, hoàn toàn có thể nhận trợ cấp lên tới 1.100 USD mỗi tháng .

Tất cả mọi người già trên 65 tuổi, trên toàn Canada, nếu không có lương hưu có thể nhận được trợ cấp tiền già hàng tháng trên 1.200 CAD.

Việc sinh con không tiêu tốn nhiều viện phí, và những phụ nữ đi làm nghỉ thai sản được phép nghỉ tới 52 tuần có lương, và được cam kết quay trở lại vị trí cũ với mức lương như cũ .Những mái ấm gia đình thu nhập thấp hoàn toàn có thể xin chính quyền sở tại trợ giá tiền thuê nhà, tiền điện hay sưởi trong mùa đông .Chuyện người Việt định cư tại Canada: Mặt sáng, mặt tối và những giấc mơ nhỏ xíu - Ảnh 5.tiến sỹ, BS Nguyễn Công NghĩaNguồn lực tài nguyên vạn vật thiên nhiên ( đất đai, rừng, nước ngọt, dầu mỏ ) cùng với chủ trương đánh thuế nặng trên một dân số ít được cho phép xã hội Canada hoàn toàn có thể bảo vệ cho mỗi cá thể người Canada không bị bỏ rơi trong bần hàn, ốm đau hay thất học, cũng tương tự như một số ít vương quốc dầu mỏ .Đó chính là những vùng sáng nhất, là mục tiêu tranh cử của mọi đảng phái, nhưng cũng chính những điều này lại tạo ra những vùng tối, một xã hội tăng trưởng lưng chừng, dở dang, thiếu động lực và ít niềm vui .

Những điều đó được kể tiếp với các bạn trong phần tiếp theo. Nhưng nếu bạn chỉ thích những gì lấp lánh, bạn đừng đọc tiếp.

(Còn tiếp)

*Tiêu đề bài viết được tòa soạn đặt lại