Chăn nuôi trâu, bò thịt: Hướng phát triển kinh tế hiệu quả

“Đầu cơ nghiệp” giúp dân làm giàu

Con trâu trước kia được người nông dân gọi là “ đầu cơ nghiệp ”, bởi ngoài việc trâu, bò là nguồn sức kéo hầu hết giúp nông dân trong việc làm đồng áng, nhưng đồng thời nó cũng là một gia tài lớn của người nông dân .

Ngày nay, khi khoa học kỹ thuật phát triển, máy móc nông nghiệp đã thay thế sức kéo của trâu, bò giúp tăng năng suất lao động, tạo ra nhiều của cải vật chất, người nông dân cũng giảm được tối đa công sức lao động bỏ ra trên cánh đồng của mình. Trâu, bò được người dân chăn nuôi để tạo ra nguồn thực phẩm có chất dinh dưỡng cao, phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng của xã hội.

nghe-an-phat-trien-chan-nuoi-trau-bo-mien-nui-1042_20200218_228-110923-1.jpg
Nghệ An phát triển chăn nuôi trâu, bò miền núi

Nhận thấy nhu yếu tiêu dùng thực phẩm tăng cao, nhất là thịt trâu bò, nông dân nhiều địa phương cả đồng bằng và miền núi đã góp vốn đầu tư chăn nuôi với số lượng lớn, tạo sinh kế và tăng trưởng kinh tế tài chính mái ấm gia đình .

Gia đình chị Trần Thị Tuyền ở thôn 10, xã Long Sơn, huyện Anh Sơn ( Nghệ An ), có thâm niên hơn 10 năm nuôi bò vỗ béo. Trước đây, mái ấm gia đình chị nuôi bò theo hình thức thả rông, thời hạn nuôi lê dài mà hiệu suất cao kinh tế tài chính không cao. Những năm gần đây, mỗi lứa chị nuôi vỗ béo từ 5 – 6 con bò, mỗi năm nuôi 2 lứa, sau khi trừ ngân sách thu lãi 40 – 50 triệu đồng / năm. Tuy nuôi bò là nghề phụ nhưng mang lại hiệu suất cao kinh tế tài chính cao cho mái ấm gia đình. Chị Tuyền cho biết : Bò là vật nuôi ít bị rủi ro đáng tiếc, dễ nuôi, dễ chăm nom, ngân sách thức ăn thấp, hầu hết lấy công làm lãi .

Trang trại chăn nuôi trâu, bò của ông Võ Văn Khả ở xã Nghĩa Hoàn, huyện Tân Kỳ ( Nghệ An ) có diện tích quy hoạnh 2 ha, ông dành 5.000 mét vuông làm chuồng nhốt trâu, bò, diện tích quy hoạnh còn lại trồng cỏ voi, cỏ sữa. Những năm trước đây mái ấm gia đình ông chăn nuôi 4 – 5 con bò tại nhà, nhưng do đất chật không nuôi được nhiều và mùi hôi thối gây ra làm ảnh hưởng tác động môi trường tự nhiên, tiền lãi không đáng kể .

images1767463_bna_584929b22c730.jpg
Chăn nuôi bò thịt giúp nông dân thoát nghèo

Năm 2018, thực thi chủ trương tăng trưởng chăn nuôi và đưa chuồng trại ra xa những khu dân cư do Ủy Ban Nhân Dân xã phát động, mái ấm gia đình ông Khả mở trang trại nuôi từ 20 – 30 con bò vỗ béo, mỗi năm xuất bán 3 lứa, thu về 400 – 500 triệu đồng. Năm 2021, ông Khả kỳ vọng lệch giá sẽ nhiều hơn do giá thịt hơi có xu thế tăng .

Hay như mái ấm gia đình ông Lê Văn Thái ở xóm Tân Thịnh, xã Nghĩa Thịnh, huyện Nghĩa Đàn ( Nghệ An ) trước đây chỉ nuôi trâu, bò sinh sản, giống địa phương, nhưng sau nhiều năm chăn nuôi thấy khó khăn vất vả, hiệu suất cao kinh tế tài chính lại không cao nên ông Thái nghĩ cách chuyển hướng. Sau khi tìm hiểu và khám phá về giống bò lai 3B, ông Thái mạnh dạn chuyển sang nuôi bò lai sin phối giống 3B. Đến nay, sau 2 năm quy đổi quy mô, bò tăng trưởng nhanh hơn gấp nhiều lần bò cỏ truyền thống cuội nguồn, thịt ngon, ít dịch bệnh. Cùng một con bò nhưng với bò 3B nuôi 9 tháng bán được từ 30 – 35 triệu đồng, trong khi đó bò cỏ cùng thời hạn nuôi như vậy nhưng chỉ được giá 17 triệu đồng .

Nhận thấy điều kiện kèm theo tự nhiên thuận tiện, sau khi kiến thiết xây dựng chuồng trại xong, năm 2006 chị Châu vay mượn bạn bè, họ hàng mua 2 con trâu cái giống và 1 con trâu đực giống. Từ 3 con trâu khởi đầu, sau hơn 10 năm, tổng đàn trâu được 27 con. Trong đó 11 con trâu sinh sản, 7 con nghé từ 12 – 24 tháng tuổi, 10 con nghé được 5 – 6 tháng tuổi .

Chị Châu san sẻ, sau hơn một năm nuôi, đàn trâu mở màn sinh sản. Sau khi sinh hai tháng, trâu mẹ liên tục mang thai, nghé nuôi từ 8 – 12 tháng tùy thuộc vào nhu yếu của thị trường và người mua là xuất chuồng, trung bình mỗi con nghé nuôi được 8-12 tháng thì bán được 10 – 12 triệu đồng / con, nuôi được 24 tháng bán được trên 20 triệu đồng. Một năm, mái ấm gia đình xuất bán chục con nghé, trừ ngân sách còn lãi gần 200 triệu đồng. Hiện đàn trâu của mái ấm gia đình có giá trị từ 600 – 700 triệu đồng .

images1767457_bna_58492949ea946.jpg
Trang trại chăn nuôi bò ở huyện Tân Kỳ. Ảnh: Xuân Hoàng

Ông Trương Công Cánh – quản trị Ủy Ban Nhân Dân xã Nghĩa Thọ, huyện Nghĩa Đàn ( Nghệ An ) nói : ” Nghĩa Thọ là xã vùng sâu, vùng xa đặc biệt quan trọng khó khăn vất vả. Để công tác làm việc xóa đói giảm nghèo tiến tới làm giàu cho người dân thuận tiện, thành công xuất sắc từ quy mô quy đổi nuôi bò 3B của nông dân Nghĩa Đàn đã mở ra hướng đi mới trong tăng trưởng kinh tế tài chính cho nông dân từ góp thêm phần vào công tác làm việc giảm nghèo và kiến thiết xây dựng nông thôn mới tại địa phương ” .

Còn ông Nguyễn Quang Trung, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Tân Kỳ cho biết, toàn huyện có 21 xã đều có đề án tăng trưởng chăn nuôi trâu, bò dưới hình thức trang trại được kiến thiết xây dựng cách xa bản làng để không gây ô nhiễm môi trường tự nhiên cho những khu dân cư tập trung chuyên sâu .

Hiện tại, toàn huyện có 80 hộ chăn nuôi trâu, bò đã link với những doanh nghiệp bảo vệ khép kín từ đầu vào đến đầu ra cho người chăn nuôi ( trừ thức ăn thô tự sản xuất lấy ). Bằng cách làm này, trung bình những hộ chăn nuôi thu về từ 700.000 – 1.200.000 đồng / con / tháng .

Cũng theo ông Nguyễn Quang Trung, nhờ tăng trưởng mạnh trang trại chăn nuôi trâu, bò đàn tập trung chuyên sâu, toàn huyện đã có 56.000 con trâu, bò, sản lượng thịt khoảng chừng 33.000 tấn / năm, lệch giá ước đạt 650 tỉ đồng, chiếm 70 % tổng giá trị ngành chăn nuôi của huyên .

Ban đầu chỉ được sử dụng làm vật nuôi, để tạo sức kéo trong việc làm đồng áng, nhưng đến nay trâu, bò đã được người nông dân góp vốn đầu tư chăn nuôi với số lượng lớn, làm thực phẩm có chất lượng và dinh dưỡng cao cho nhu yếu tiêu dùng. Chăn nuôi trâu, bò thịt giờ đây đã trở thành một nghề để người dân tăng trưởng kinh tế tài chính và làm giàu từ “ đầu cơ nghiệp ” .

Chú trọng phát triển giống bản địa và định hướng cho nông dân

Có thể thấy việc chăn nuôi bò để làm nguồn thực phẩm chất lượng cao, được người nông dân chú trọng bởi nó tạo gia giá trị lớn. Nhưng giống trâu, bò được chăn nuôi không chỉ đơn thuần là những giống trâu, bò địa phương, mà một số ít địa phương nông dân đã chăn nuôi cả những giống trâu, bò được những doanh nghiệp nhập khẩu từ quốc tế về .

Với hình thái thời tiết khắc nghiệt ở miền Bắc vào mùa đông và nắng nóng ở miền Trung, nếu không phải là những giống trâu, bò địa phương sẽ gặp nhiều khó khăn vất vả trong chăm nom. Những giống trâu, bò được nhập khẩu về Nước Ta được nông dân chăn nuôi sẽ không thích ứng với điều kiện kèm theo khí hậu và môi trường tự nhiên, dẫn đến sức khỏe thể chất trâu, bò kém, mắc dịch bệnh. Nếu không được chăm nom và chữa trị kịp thời sẽ gây thiệt hại rất lớn cho bà con nông dân, do đó chăn nuôi tăng trưởng giống trâu, bò địa phương vẫn là quan trọng nhất .

nhieu-nong-dan-den-tham-quan-mo-hinh-chan-nuoi-bo-3b-cua-gia-dinh-anh-tien-o-lang-trong-xa-nghia-tho-16164050428221785557374.jpg
Hộ nông dân chăn nuôi bò ở xã Nghĩa Thọ

Vùng miền núi Nghệ An có nhiều giống trâu, bò khá nổi tiếng về khối lượng lớn, thân hình to khỏe như : Bò vàng của người Mông ở Kỳ Sơn. Dân bản gọi là bò Mông, giống bò này to, cao, có khối lượng trung bình từ 250 – 350 kg / con, nổi bật có những con khối lượng lên đến trên 400 kg .

Trâu Quỳ Châu, Quỳ Hợp vừa to, vừa khỏe, có khối lượng trung bình 400 – 450 kg / con, có con lên đến 470 – 480 kg / con. Nhưng dân bản ở những huyện miền núi có sở trường thích nghi chăn nuôi bò nhiều hơn trâu .

Để tạo điều kiện kèm theo cho ngành chăn nuôi trâu, bò trong toàn huyện tăng trưởng theo hướng chăn nuôi trang trại, tính đến hết năm 2019 toàn huyện Quỳ Châu đã thiết kế xây dựng được 14 trang trại và 69 gia trại chăn nuôi bò tập trung chuyên sâu ở 1 số ít xã như Châu Hạnh, Châu Phong, Châu Bình … Đồng thời góp vốn đầu tư tương hỗ gần 3 tỉ đồng kiến thiết xây dựng được 1.736 chuồng trại, thuốc vacxin tiêm phòng, mua con giống …

Ông Lữ Văn Cương, Phó quản trị Ủy Ban Nhân Dân xã Tri Lễ cho biết : Mỗi một hộ dân ở những thôn, bản xa TT xã, có đất đồi núi, đất rừng nhiều, xã khuyến khích mở trang trại chăn nuôi và được phép khoanh một vùng diện tích quy hoạnh đồi núi tự nhiên khoảng chừng 10 – 15 ha để chăn thả trâu bò và trồng cỏ. Riêng những bản ở vùng TT xã, điều kiện kèm theo về đất đai không có nhiều phải chăn nuôi bò nhốt tại chuồng như bản Xan, Yên Sơn, Ná Ca … thì được cấp đất để trồng cỏ voi, cỏ sữa .

Nước Ta có giống bò vàng, ưu điểm là thích nghi tốt với điều kiện kèm theo khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm gió mùa Nước Ta, chăn nuôi đơn thuần, hoàn toàn có thể tận dụng được nguồn thức ăn có sẵn, phụ phẩm nông nghiệp, chịu được kham khổ khi thức ăn thiếu thốn .

Đặc biệt, bò vàng Nước Ta chống chịu bệnh rất tốt, chịu được những loại ve, mòng, những bệnh ký sinh trùng. Khả năng sinh sản của bò tốt. Bò cái nếu được chăm nom tốt hoàn toàn có thể phối giống tiên phong lúc 20 tháng tuổi, chu kỳ luân hồi mỗi lứa từ 12 – 13 tháng, tỷ suất nuôi sống bê con cao đến 95 % .

Theo số liệu thống kê của Cục Chăn nuôi ( Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ), năm 2020 đàn bò thịt đạt 6,325 triệu con, tăng 4,38 % so với năm 2019 ; đàn trâu đạt 2,33 triệu con, giảm 2,31 % so với năm 2019. Tính đến cuối tháng 5/2021, ước tính tổng số trâu của cả nước giảm khoảng chừng 2,8 % ; số lượng bò tăng khoảng chừng 2 % so với cùng thời gian năm 2020 .

Năm 2020, sản lượng thịt bò đạt 441,51 ngàn tấn, tăng 2,51 % so với năm 2019, sản lượng thịt trâu đạt 120,25 ngàn tấn, giảm 4,02 % so với năm 2019 .

Do sản lượng thịt bò trong nước chưa cung ứng đủ nhu yếu tiêu dùng nên lượng bò thịt và thịt bò nhập khẩu về liên tục tăng. Năm 2020, số lượng bò sống được nhập khẩu về Nước Ta gần 550 nghìn con, tương tự 194,2 ngàn tấn thịt ( tính trung bình 350 kg / con ), tăng 13,6 % so với năm 2019 .

Tổng kim ngạch nhập khẩu thịt trâu bò trong năm 2020, đạt gần 414,4 triệu USD, tăng 28,8 % so với năm 2019. Lượng bò thịt và thịt bò nhập về Nước Ta tăng mạnh từ đầu năm 2020 đên nay là bởi giá thịt lợn trong nước quá cao, nên những doanh nghiệp nhập khẩu tận dụng ngày càng tăng lượng nhập thịt bò .

Do tác động ảnh hưởng của dịch TLCP nên sản lượng thịt lợn cung ứng cho thị trường giảm, lựa chọn thịt trâu, bò để làm thực phẩm trong bữa ăn hàng ngày đang là một nhu yếu lớn của xã hội .

 

Việc nông dân góp vốn đầu tư vào chăn nuôi trâu, bò thịt lúc bấy giờ đang là một hướng đi đúng, nhất là ở những địa phương có điều kiện kèm theo đất đai, thổ nhưỡng, nguồn thức ăn dồi dào. Vừa tạo kế sinh nhai cho bà con, vừa bảo tồn được giống bò địa phương truyền thống cuội nguồn. Điều quan trọng là “ đầu cơ nghiệp ” đã giúp bà con thoát nghèo và làm giàu .