Nhiễm nấm Cryptococcus: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị | Vinmec

Nhiễm nấm Cryptococcus (Crytococcoisis) là bệnh lý xảy ra khi người bệnh nhiễm nấm Cryptococcus neoformans, bệnh có thể xảy ra ở người suy yếu miễn dịch và cả người khỏe mạnh. Các nấm Cryptococcus neoformans có ái lực mạnh với các tế bào thần kinh nên trên lâm sàng, viêm não và viêm màng não là hai bệnh lý thường gặp nhất. Các loại nấm khác thuộc chủng Cryptococcus như Cryptococcus albidus và Cryptococcus laurentii cũng có khả năng gây bệnh nhưng vai trò bệnh học của các loài này chưa được khẳng định.  Nấm Cryptococcus neoforman gồm có hai loại là Cryptococcus neoformans var.neoformans và Cryptococcus neoformans var.gattii, có thể phân biệt dựa vào phản ứng sinh hóa hoặc kỹ thuật sinh học phân tử. Hình ảnh nấm cryptococcus dưới kính hiển vi đặc trưng là các thành mucopolysaccharid rất dày bao quanh tế bào.

Nấm Var. neoformans phân bổ khắp nơi trên quốc tế, chúng thường sống hoại sinh trong đất, trên 1 số ít loại thực vật, trong phân cũ đã khô của các loài chim, đặc biệt quan trọng là chim bồ câu do Cryptococcus neoformans có tính chịu khô tốt và có năng lực chuyển hóa creatinin trong phân chim thành nguồn dinh dưỡng. Trong phân chim mới lại ít gặp nấm Var. neoformans do các vi trùng gây thối rữa làm tăng pH trong phân và làm vi trùng ngừng tăng trưởng. Các tế bào nấm có size rất nhỏ, khoảng chừng 2 µm, hoàn toàn có thể theo gió phát tán và xâm nhập vào đường hô hấp người. Var. neoformans thường gây bệnh ở những người bị suy giảm miễn dịch như bệnh nhân HIV / AIDS, bệnh nhân cấy ghép nội tạng, người dùng corticoid lâu ngày, …

Nấm Var.gattii không tìm thấy ở đất hoặc phân chim mà chúng phân bố chủ yếu trong các chất mục nát ở các hốc của cây bạch đàn, do đó chúng là tác nhân gây bệnh ở những vùng phát triển nhiều giống cây này. Var.gattii thực sự là một vi nấm gây bệnh chứ không phải là tác nhân cơ hội, do chúng có thể gây bệnh ở người khỏe mạnh mà không cần đến tình trạng suy giảm miễn dịch. 

Bệnh nhiễm nấm Cryptococcus xuất hiện khắp nơi trên thế giới và có xu hướng ngày càng tăng do việc sử dụng rộng rãi các thuốc ức chế miễn dịch và sự phát triển của đại dịch HIV/AIDS. Khoảng 1/3 bệnh nhân AIDS nhiễm nấm Cryptococcus và đây là nguyên nhân gây tử vong hàng thứ tư ở các bệnh nhân AIDS.