Thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt kém xa các nước ASEAN

So sánh với Nước Hàn, Trung Quốc, Indonesia hay xứ sở của những nụ cười thân thiện, thị trường trái phiếu doanh nghiệp Nước Ta vẫn đang ở quá trình mới tăng trưởng khi sự tham gia của những nhà đầu tư như những công ty bảo hiểm, quỹ trái phiếu hay đặc biệt quan trọng là quỹ hưu trí vẫn còn hạn chế .

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp mới chỉ ở giai đoạn phát triển

Theo TS Cấn Văn Lực – chuyên gia kinh tế, quy mô thị trường tài chính của Việt Nam không hề thua kém so với các nước trong khu vực.

Phân tích về quy mô thị trường tài chính là nói về 4 cấu phần: tổng tài sản của các tổ chức tín dụng, vốn hóa thị trường cổ phiếu, vốn hóa thị trường trái phiếu, doanh thu phí bảo hiểm. 

Vào năm 2017, tổng tài sản của bốn phân khúc trên tương tự 314 % GDP. Đến 6.2021 thì quy mô kinh tế tài chính đạt đến mức 348 % GDP. Quy mô thị trường kinh tế tài chính gấp 3,5 lần quy mô nền kinh tế tài chính .Xét về cấu trúc thị trường kinh tế tài chính Nước Ta, mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước có tổng tài sản chiếm 63,6 % quy mô của thị trường kinh tế tài chính. Vốn hóa thị trường CP chiếm 29,54 %. Vốn hóa của thị trường trái phiếu khoảng chừng 6,01 %. Doanh thu phí bảo hiểm chiếm 1 %. Như vậy kênh vốn của mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước vẫn là kênh quan trọng .So sánh với một số thị trường trong khu vực Đông Nam Á, quy mô thị trường TPDN của Việt Nam tính theo tỷ trọng GDP tại cuối 2020 đã vượt qua Phillipines (8,9%) và Indonesia (2,8%), nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với Thái Lan (22,7%) hay Malaysia (54,3%).So sánh với một số thị trường trong khu vực Đông Nam Á, quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp của Việt Nam tính theo tỉ trọng GDP tại cuối 2020 đã vượt qua Phillipines (8,9%) và Indonesia (2,8%), nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với Thái Lan (22,7%) hay Malaysia (54,3%). Ảnh Fiin Group

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam bắt đầu phát triển từ năm 2005, qua nhiều thời gian trái chiếm tỉ trọng rất nhỏ bé trên thị trường Việt Nam.

Tuy nhiên, từ năm 2016 trở lại đây, thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển tương đối nhanh. Nhưng so với các nước trong khu vực, quy mô thị trường trái phiếu Việt Nam rất nhỏ bé.

“Chúng ta còn nhiều tiềm năng để phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Việt Nam chỉ tương đương với Philippines và nhỉnh hơn một chút Indonesia. Nhưng nhỏ hơn đa số các nước trong khu vực. Tuy nhiên cần lưu ý là tại Philippines và Indonesia, thị trường cổ phiếu của họ phát triển rất tốt”, TS Cấn Văn Lực nói.

Theo công bố của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trong 6 tháng đầu năm 2021, Việt Nam phát hành hơn 200 nghìn tỉ trái phiếu doanh nghiệp. Thị trường phát triển nhanh nhưng không ổn định.

“So sánh với các quốc gia như Hàn Quốc, Trung Quốc, Indonesia hay Thái Lan, thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam vẫn đang ở giai đoạn mới phát triển khi sự tham gia của các nhà đầu tư như các công ty bảo hiểm, quỹ trái phiếu hay đặc biệt là quỹ hưu trí vẫn còn hạn chế. Trên thực tế, mặc dù quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam đã khá lớn trong tương quan với GDP, nhưng những nhà đầu tư lớn nhất vẫn là các ngân hàng”, các chuyên gia của Fiin Group nhận định.

Khối bất động sản chiếm tỉ trọng lớn

“ Thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã trở thành kinh dẫn vốn quan trọng cho doanh nghiệp kinh doanh thương mại bất động sản, luôn chiếm tỉ trọng 38 – 40 % trong tổng cơ cấu tổ chức phát hành trái phiếu doanh nghiệp của cả năm .

Xếp thứ hai là trái phiếu doanh nghiệp của khối ngân hàng. Khối ngân hàng phát hành trái phiếu để tăng vốn trung và dài hạn, tức là tăng vốn cấp hai cho ngân hàng. Tài sản đảm bảo của ngân hàng chính là uy tín của ngân hàng”.

Kỳ hạn bình quân trái phiếu doanh nghiệpKỳ hạn bình quân trái phiếu doanh nghiệp là 4,3 năm. Ảnh Fiin GroupXét về kỳ hạn phát hành, tiến sỹ Ông Cấn Văn Lực nhận xét : “ Kỳ hạn phát hành ngày càng dài hơn. Đây là điều tích cực, điều này đồng nghĩa tương quan việc nhà góp vốn đầu tư cũng sẵn sàng chuẩn bị góp vốn đầu tư dài hạn hơn. Điều này đồng nghĩa tương quan với việc nguồn vốn trung và dài hạn cho doanh nghiệp cũng được tích cực hơn ” .Lãi suất bình quân của trái phiếu doanh nghiệp trong năm 2020. Ảnh FinnLãi suất bình quân của trái phiếu doanh nghiệp trong năm 2020. Ảnh Fiin Group

Về lãi suất, bắt đầu từ 2020, lãi suất trái phiếu doanh nghiệp phát hành tăng tương đối mạnh. Lãi suất bình quân trong năm 2020 là khoảng 9,5%.

Trong toàn cảnh dịch bệnh, khó khăn vất vả tiếp cận vốn, số doanh nghiệp đã quay sang thị trường trái phiếu và đồng ý mức lãi suất vay cao hơn để phát hành thành công xuất sắc. Tuy nhiên có một tín hiệu đáng mừng là 6 tháng đầu năm nay, lãi suất vay trái phiếu đã có xu thế giảm xuống còn khoảng chừng 8 % .