Mạn đàm Hồng Lâu Mộng: Lâm Đại Ngọc và Tiết Bảo Thoa rốt cuộc ai hơn, ai kém?
Bảo Thoa và Đại Ngọc, một người là chiếc trâm vàng, một người là viên ngọc đen, so bề tài sắc cũng thật khó phân định kẻ hơn, người kém…
Trước nay, trong “ Hồng học ” luôn có hai phái tranh luận, một bên thì ủng hộ Đại Ngọc, còn một bên lại ủng hộ Bảo Thoa. Ủng hộ bên này mà lại bài xích bên kia, kỳ thật không có ý nghĩa gì. Bảo Thoa, Đại Ngọc nguyên là tài nữ thuộc hai nghành khác nhau, mỗi bên đều sở hữu vẻ đẹp bất hủ nghìn thu .
Tiết Bảo Thoa: Thục nữ Nho gia truyền thống
Bảo Thoa là mẫu đơn trong các loài hoa, đứng đầu trong hoa thơm cỏ lạ. Bảo Thoa thể thái phong mãn, phẩm cách đoan trang, tài đức vẹn toàn, tính cách đại độ, được xem là viên ngọc minh châu của nhà họ Tiết – một trong tứ đại gia tộc ở đất Kim Lăng. Tuổi tác trẻ trung nhưng lại vô cùng chững chạc, nàng hội tụ luân lý khuê các của một thiên kim tiểu thư cũng như cái đức công dung ngôn hạnh của người phụ nữ.
Nàng am hiểu hội họa, tinh thông điển tích, giỏi việc nữ công, biết văn thơ, nhìn rõ mọi việc nhưng lại rất bình tĩnh, học rộng biết nhiều nhưng luôn tỏ ra nhã nhặn, hiểu rõ nhân tình thế thái, trước sau xem việc giúp chồng dạy con, làm tốt bổn phận của người phụ nữ là điều quan trọng nhất. Bảo Thoa mưu trí tỉnh bơ, là mẫu người phụ nữ Á Đông lý tưởng của Nho gia .
“ Gió tốt nhờ mượn sức, đưa ta lên trời xanh ”, bài thơ trong “ Liễu Nhứ Từ ” đã cho thấy chí hướng của Bảo Thoa, đó là tu thân tề gia, đạt được công danh sự nghiệp thành tựu. Dựa vào tư chất và tiềm năng của mình, Bảo Thoa vừa có năng lực quán xuyến mái ấm gia đình, lại có cái đức dung hòa những mối quan hệ, đặc biệt quan trọng là giải quyết và xử lý những mối quan hệ một cách điêu luyện. Tiến thì là hoàng hậu bậc mẫu nghi thiên hạ, quốc mẫu, thục phi, quý phu nhân ; lùi thì là mẹ tốt vợ hiền dâu thảo trong mái ấm gia đình .
Nếu như chị Bảo luân hồi chuyển sinh thành phu nhân Tổng thống hay một nữ người kinh doanh thành đạt, hẳn nàng sẽ triển khai xong vai trò của mình một cách xuất sắc. Đáng tiếc là trong “ Hồng Lâu Mộng ” thời vận không hợp, làm lỡ cả đời của một tài nữ .
Lâm Đại Ngọc: Tài nữ Đạo gia phiêu dật thoát tục
Đại Ngọc là đóa phù dung sương gió điểm sầu, thanh lệ thoát tục, xinh đẹp quyến rũ. Cô Lâm muội muội như Thần Tiên từ trên trời giáng hạ xuống nhân gian, vừa xinh xắn nhu mì, lại thanh nhã lanh lẹ. Đại Ngọc giữ vững tinh thần Đạo gia phản bổn quy chân, tiêu diêu tự tại, có phong thái nhàn nhã phiêu dật, hình dáng thanh cao thoát tục, phong nhã xuất thế siêu quần, tiên khí phiêu dật mỹ diệu, trên trần gian thật khó có ai sánh bằng .
Giáng Châu tiên tử đến trần gian con người, nguyện dùng nước mắt một đời để báo đáp ân huệ tưới nước cam lồ của Thần Anh thị giả ( Bảo Ngọc ) khi còn ở nơi thiên giới. Đại Ngọc vì tình yêu mà đến, chí tình chí nghĩa, rất đầy đủ công đức, dạt dào chất thơ. Nàng gảy đàn, ngâm thơ, thưởng nguyệt, vịnh hoa, khóc hoa, thương hoa, rồi lại chôn hoa, đốt bản thảo … sau cuối lại cạn khô nước mắt mà qua đời. Quả đúng là : “ Thân kia trong sáng muôn vàn, Đừng cho rơi xuống ngập tràn bùn nhơ ”, “ Hồn hoa chôn chặt dưới vành trăng trong ” .
Đại Ngọc là cây bút đứng đầu trong làng thơ nơi vườn Đại Quan, vừa là một cầm sư tinh thông âm luật, lại là một tài nữ mang đậm khí chất nghệ thuật và thẩm mỹ thi ca. Em Lâm trời sinh đã mang phong thái của nhà nghệ thuật và thẩm mỹ, nếu sinh vào thời nay cũng sẽ là một nhà thơ, nhà văn, nhà âm nhạc giàu tính phát minh sáng tạo với phong thái riêng không liên quan gì đến nhau, hoặc tối thiểu cũng là một thi nhân trên văn đàn .
Nếu như Bảo Thoa bình dị dễ gần, là hình mẫu chung của đại đa số phụ nữ, thì Đại Ngọc lại giống như minh tinh thẩm mỹ và nghệ thuật, chỉ tương thích với một nhóm người thiểu số. Nhưng ai đã đồng cảm nàng sẽ yêu thương nàng thâm thúy, mối tình khắc cốt ghi xương ấy thật khó hoàn toàn có thể sửa chữa thay thế cho được .
Sự viên dung và tàng ẩn của Bảo Thoa
Bảo Thoa ôn nhu đôn hậu, an phận thiết thực, bình thản lý trí. Ở nơi phong phú mà không xa hoa, phục trang giản dị và đơn giản lại nhã nhặn hòa giải, thật đúng là : “ Càng nhạt mới thấy hoa càng đẹp, vô tình cũng đủ động lòng người ” .
Về mục tiêu đọc sách, Bảo Thoa khuyên bảo tha thiết : “ Bậc đàn ông đọc sách hiểu rõ lý lẽ, giúp nước giúp dân, thế mới tốt … Còn như chị và tôi, chỉ nên kim chỉ dệt may mới đúng, lại biết được vài chữ. Đã biết chữ, thì chọn mấy kinh thư chính thống xem là được rồi, sợ nhất là xem mấy cuốn sách tạp nham, làm thay đổi tính tình, thì hết phương cứu chữa ” .
Nếu như Đại Ngọc thường Thần du Thiên ngoại, thì Bảo Thoa lại để tâm trên mặt đất, dù học rộng tài cao, mưu trí tuyệt đỉnh công phu thế nào đi nữa cũng phải làm trọn bổn phận của phụ nữ truyền thống cuội nguồn, giữ gìn vẻ đẹp cổ xưa của tính tình .
Bảo Thoa thông minh tinh ý, cư xử thấu lý đạt tình. Tâm tư nàng cẩn mật, xét thời đoán thế, rất minh bạch thế nào là thích hợp, khi vừa khít thì biết điểm dừng, lại hiểu được cần phải hành sự thuận thời thuận thế ra sao .
Bảo Thoa xem xét lời nói, quan sát nét mặt, đoán được tâm ý và nỗi khó xử của người khác. Thuận theo sở trường thích nghi của người mà trao tặng cái người ta đang cần, san sẻ mối lo nỗi buồn. Nàng giỏi lý giải tâm ý người khác lại chăm sóc chu đáo, nên bất kể là Giả mẫu, Vương phu nhân, những chị em, hay những kẻ thấp kém, thậm chí còn ngay đến cả dì Triệu luôn làm mọi người ghét cũng phải khen ngợi nàng. Tính thích ứng, tính chừng mực thích đáng viên dung của Bảo Thoa đã hài hòa những mối quan hệ trong những xích míc phức tạp, rất thỏa đáng và lại hài hòa và hợp lý hợp tình .
Hiểu rõ thế sự đều cần học hỏi, trong vườn Đại Quan có chuyện gì hoàn toàn có thể giấu được con mắt của chị Bảo đây ? ! Tuy việc không tương quan đến mình, hễ hỏi đến chỉ phủ nhận, nhưng trong lòng sáng như gương vậy, thật là thâm thúy. Bảo Thoa giỏi thu mình giấu tài, giả ngốc giả vụng, không lộ kĩ năng, tránh gây đố kỵ, giấu kín tiềm năng, chờ khi hợp thời thì sử dụng .
Khi chị Phượng lâm bệnh, Bảo Thoa với thân phận người thân thích đã phụ giúp Lý Hoàn và Thám Xuân lo liệu việc nhà. Bảo Thoa chỉ mới lộ chút tài năng đã cho thấy nàng là tay cứng trong việc quản lý gia đình, tài sản, xem xét hết đại thể, chăm nom hết các phương diện, trên dưới ai ai cũng cảm nhận được.
“ Thoa ư liêm nội đãi thời phi ” ( Trâm ở trong hộp chờ thời bay ). Bảo Thoa giỏi đọc hiểu lòng người, chỉ riêng với chuyện một mình khuyên bảo Bảo Ngọc không được, có lẽ rằng nàng nghĩ, hôn nhân gia đình cần phải dành nhiều thời hạn góp vốn đầu tư lo liệu, nên hãy cứ từ từ .
Điều Bảo Thoa khiến người khác chê là, vấn đề đình Trích Thúy dùng kế “ Kim thiền thoát xác ” khiến nha hoàn nghi là Đại Ngọc nghe trộm chuyện riêng, sau chuyện Kim Xuyến nhảy xuống giếng tự tử, Bảo Thoa đi an ủi Vương phu nhân, ngôn hành của nàng đã để lộ ra điểm yếu kém Bảo Thoa quá ư cầu toàn, không đủ chính trực, lại có phần lãnh đạm. Người ta thường nói con người vốn chẳng có ai triển khai xong, bản tính con người ta nguyên vốn phức tạp, làm thế nào tránh khỏi tì vết ?
Si mê và chân thành của Đại Ngọc
Thời kỳ đầu yêu, cặp Bảo – Đại lúc thì vui, lúc thì bực, Đại Ngọc ngước gió tuôn lệ, thương cảm than phiền. Vì si tình, vì nhạy cảm tự ti và cảm xúc không an tâm, nàng luôn dùng lời nói kháy ướm thử, nhưng khá chân thành với Bảo Ngọc. Bảo Ngọc khuyến mãi khăn, dặn nàng yên tâm, Đại Ngọc ở đầu cuối đã hiểu được ý tứ sâu xa của Bảo Ngọc, bèn không gây chuyện nữa. “ Nhược thủy 3 ngàn dặm, cũng chỉ cần một gáo nước mà thôi ”. Thời kỳ sau, cặp Bảo – Đại đạt đến cảnh giới là tri kỷ tri âm, không hề xa rời .
Hai vị tiên khách từ thiên giới giáng trần này, họ rất coi thường công danh lợi lộc mà mọi người đang chăm chăm tất bật. Cặp Bảo – Đại phản nghịch như vậy, trong con mắt mọi người quả là “ ngu si không thể nào dùng lý lẽ khuyên bảo được ”. Bởi em Lâm chưa từng chuyện trò tầm phào mua danh bán tước, nên Bảo Ngọc càng thêm kính trọng. “ Chỉ mong mọc ra đôi cánh, bay theo hoa đến tận cùng cõi trời. Đến tận cùng cõi trời, nơi nào có gò hương ? ”. Nỗi buồn cố hương thiên quốc từ đời trước, lại thấy lạc lõng trước xã hội thế tục, khiến Đại Ngọc đa sầu đa cảm vô cùng đơn độc, chỉ có Bảo Ngọc hiểu được nàng .
Bảo Thoa giám sát bước đệm rất tinh nhanh, trong khi Đại Ngọc lại đắm chìm trong ý thơ và quốc tế nội tâm tự do. “ Xa đời ngất ngưởng cùng ai đấy, Biếng nở lừ đừ khéo chậm sao ? ”, cũng giống như bài thơ hoa cúc của nàng, nàng là một người ở ẩn cao khiết phóng khoáng. Bảo Ngọc niệm rằng : “ Trần trụi đến đi chẳng bận tâm ”, đã thức tỉnh Phật tính. Đại Ngọc ngộ được “ Không chỗ đứng lập thân, mới là thật sạch ”, cơ bản là không mưu cầu điều gì, đến trần gian đi dạo một chuyến, mau chóng quay trở về cố hương nơi Thiên quốc không bị thế tục trói buộc .
Bảo Ngọc cả đời chỉ có cái chấp về tình là mãi không buông bỏ được. Đại Ngọc khóc trả hết nước mắt rồi rời đi, chàng ta còn có điều gì mà không buông bỏ được nữa, ở đầu cuối xuất gia là lẽ đương nhiên .
Hồi 87, Diệu Ngọc nghe thấy tiếng đàn của Đại Ngọc ở ngoài Tiêu Tương quán, tiếng đàn thanh thoát bi thiết. Đại Ngọc ngâm nga “ Lòng canh cánh không ngủ, dải Ngân Hà mờ xa ”. Diệu Ngọc nói : “ Sao ưu tư quá thế ! ”. Cuối cùng tiếng đàn “ bỗng chuyển thanh chủy ”, Diệu Ngọc thất sắc nói : “ Âm vận hoàn toàn có thể tan vàng nát đá ! Sai biệt quá rồi, e sẽ không được lâu ! ”. “ Binh ”, tiếng dây đàn đứt đoạn .
Đại Ngọc khiến tôi nghĩ đến nghệ sỹ đàn violin cello Jacqueline du Pré nổi tiếng độc nhất vô nhị. Cô gái thiên tài này khi diễn tấu trọn vẹn quên bản thân, người và đàn hoà tan làm một, thần tình như chẳng còn ở chốn nhân gian, truyền ra một sức mạnh không gì sánh nổi, một nỗi bi sầu đẹp đến nỗi không hề thêm bớt chút nào .
Nhạc sỹ đàn violin cello Stark người Hungary nghe thấy tiếng đàn của Du Pre, cảm động than rằng : “ Diễn tấu tài hoa như thế này, cô ấy chắc như đinh sẽ không sống được lâu ”. Một câu nói thành lời tiên tri, Du Pre quả nhiên ra đi khi tuổi còn xuân. Stark nghe tiếng đàn mà nghiệm được rằng Du Pre đang dùng sinh mệnh của mình diễn tấu .
Đại Ngọc dù là ngâm thơ, chơi đàn, hay yêu đương cũng đều vô cùng tinh xảo, toàn tâm toàn ý đặt vào đó, đốt cháy hết mới thôi. Thơ của nàng chính là tính tình chân thực, tiếng đàn của nàng chính là tâm hồn, tình yêu của nàng chính là sinh mệnh .
Nước trong mọc phù dung, tự nhiên không trang sức đẹp, Đại Ngọc có sự thuần khiết thanh tịnh không thuộc về cõi trần gian. Vì chân thành, nên nàng không có thống kê giám sát, cũng không cự tuyệt cầu toàn, chuyện trò nhiều khi đắc tội người khác. Vì nàng không có mặt nạ giả tạo, nên hiển nhiên khiến tâm thái giả tạo của người khác phải đeo những loại mặt nạ, khiến người ta không tự do. Vượt qua cái vẻ hình thức bề ngoài chua cay khắc nghiệt, cô độc cao ngạo không hòa đồng ấy, nàng là một nhi nữ có tấm lòng chân thành, xinh đẹp mưu trí, giàu tình cảm thi vị. Nàng rất đặc biệt quan trọng, vô cùng lãng mạn .
Vứt bỏ công danh lợi lộc, chỉ cầu cái đẹp và cái chân, kiên trì cái chí chân chí thuần của nội tâm — Làm được thuần túy triệt để như thế này, lâu nay có được mấy ai ?
Thoa – Đại hợp nhất, Nho – Đạo viên dung
Bảo Thoa, Đại Ngọc là nhân vật của hai thái cực, tiêu biểu vượt trội cho “ Nho và Đạo ”, “ làm quan và ở ẩn ”, “ lễ và thơ ” của văn hóa truyền thống Trung Hoa. Tranh luận Thoa – Đại tốt xấu, cũng là biểu lộ của xích míc trong đó .
Hình tượng Diêu Mộc Lan mà nhà văn Lâm Ngữ Đường xây dựng trong “Kinh hoa yên vân” là người phụ nữ lý tưởng mà Nho – Đạo dung hoà bổ trợ lẫn nhau, vừa có trí huệ sinh tồn thế tục của Nho gia, lại vừa có cái chân thực siêu thoát tiêu diêu tự tại của Đạo gia. Chỉ có điều nàng quá hoàn mỹ, thế gian thật khó tìm.
Lâm Thanh Hà hoa cười ngọc thốt đoan trang, thời thiếu nữ thật giống như Đại Nhọc, đến trung niên lại giống Bảo Thoa. Rất nhiều phụ nữ thời nay đều như vậy, thời thiếu nữ trong lòng là thơ ca, tuổi thanh xuân đa sầu đa cảm, giống hệt như Đại Ngọc. Đến khi bước vào đời, kết hôn, làm vợ, làm mẹ, họ hiểu rằng cần phải mưu trí tinh ý giữa sự đời, họ ngày càng giống Bảo Thoa .
Mỗi một phụ nữ đều hoàn toàn có thể tìm thấy bóng hình mình trong “ Hồng lâu mộng ”, tính cách bạn có bao nhiêu giống Đại Ngọc, lại có mấy phần của Bảo Thoa ? Hoặc trong những trường hợp khác nhau, thực trạng khác nhau mà tất cả chúng ta đang lần lượt vào những vai diễn Thoa – Đại. Trên thân của người con gái luôn có nét ngây thơ dễ thương và đáng yêu, nhưng cũng không kém phần tinh xảo và ý vị. Giữa cõi mịt mù hỗn độn của thế nhân, dẫu bạn hoàn toàn có thể lựa chọn làm Bảo Thoa, thì cũng đừng quên một phần Đại Ngọc trong tâm hồn …
Theo Đại Kỷ Nguyên tiếng Trung
Phi Long – Nam Phương biên dịch
Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Hỏi Đáp
