Lịch sử ra đời và bản chất của tiền tệ>

Hàng hóa là sự thống nhất của hai thuộc tính giá trị sử dụng và giá trị. Về mặt giá trị sử dụng, tức hình thái tự nhiên của hàng hóa, ta hoàn toàn có thể phân biệt trực tiếp được bằng những giác quan. Nhưng về mặt giá trị, tức hình thái xã hội của hàng hóa, nó không có một nguyên tử vật chất nào nên đủ cho người ta có lật đi lật lại mãi một hàng hóa, thì cũng không hề sờ thấy, nhìn thấy giá trị của nó. Giá trị chỉ có một tính hiện thực thuần túy xã hội, và nó chỉ bộc lộ ra cho người ta thấy được trong hành vi trao đổi, nghĩa là trong mối quan hệ giữa những hảng hóa với nhau. Chính vì thế, trải qua sự điều tra và nghiên cứu những hình thái bộc lộ của giá trị, tất cả chúng ta sẽ tìm ra nguồn gốc phát sinh của tiền tệ, hình thái giá trị điển hình nổi bật và tiêu biểu vượt trội nhất .
a ) Sự phát triển những hình thái giá trịSự phát triển những hình thái giá trị trong nền kinh tế tài chính hàng hóa được biểu lộ trải qua bốn hình thái đơn cử sau đây :

-Hình thái giá trị giản đơn hay ngẫu nhiên:

Đây là hình thái phôi thai của giá trị, nó Open trong quy trình tiến độ đầu của trao đổi hàng hóa, khi trao đổi mang đặc thù ngẫu nhiên, người ta trao đổi trực tiếp vật này lấy vật khác .Ví dụ : 1 m vải = 10 kg thóc .Ở đây, giá trị của vải được bộc lộ ở thóc. Còn thóc là cái được dùng làm phương tiện đi lại để biểu lộ giá trị của vải. Với thuộc tính tự nhiên của mình, thóc trở thành hiện thân giá trị của vải. Sở dĩ như vậy vì bản thân thóc cũng có giá trị .Trong ví dụ, giá trị của 1 m vải, bản thân nó nếu đứng một mình thì không hề phản ánh được hay biểu lộ được giá trị của bản thân nó là bao nhiêu. Muốn biết được giá trị của 1 m vải đó cần đem so sánh với giá trị của 10 kg thóc, do đó hình thái giá trị của lm vải ở đây là hình thái tương đối, còn 10 kg thóc không biểu lộ giá trị của bản thân nó được, trong mối quan hệ với vải, nó chỉ bộc lộ giá trị của vải nên nó là hình thái ngang giá của giá trị của vải. Nếu thóc muốn bộc lộ giá trị của mình, thì phải đảo ngược phương trình lại : l0kg thóc = 1 m vải .

Hình thái giá trị tương đối và hình thái vật ngang giá là hai mặt tương quan với nhau, không hề tách rời nhau, đồng thời là hai cực trái chiều của một phương trình giá trị. Trong hình thái giá trị giản đơn hay ngẫu nhiên thì tỷ suất trao đổi chưa thể cố định và thắt chặt. Hình thái vật ngang giá của giá trị có ba đặc thù : giá trị sử dụng của nó trở thành hình thức bộc lộ giá trị ; lao động đơn cử trở thành hình thức biểu lộ lao động trừu tượng ; lao động tư nhân trở thành hình thức bộc lộ lao động xã hội .- Hình thái giá trị rất đầy đủ hay lan rộng ra :Khi lực lượng sản xuất phát triển hơn, sau phân công lao động xã hội lần thứ nhất, chăn nuôi tách khỏi trồng trọt, trao đổi trở nên tiếp tục hơn, một hàng hóa này hoàn toàn có thể quan hệ với nhiều hàng hóa khác. Tương ứng với tiến trình này là hình thái giá trị khá đầy đủ hay lan rộng ra .

Đây là sự lan rộng ra hình thái giá trị giản đơn hay ngẫu nhiên. Trong ví dụ trên, giá trị của 1 m vải được biểu lộ ở 10 kg thóc hoặc 2 con gà hoặc 0,1 chỉ vàng. Như vậy, hình thái vật ngang giá đã được lan rộng ra ra ở nhiều hàng hóa khác nhau. Tuy nhiên, vẫn là trao đổi trực tiếp, tỷ suất trao đổi chưa cố định và thắt chặt .

– Hình thái chung của giá trị

Với sự phát triển cao hơn nữa của lực lượng sản xuất và phân công lao động xã hội, hàng hóa được đưa ra trao đổi liên tục, phong phú và nhiều hơn. Nhu cầu trao đổi do đó trở nên phức tạp hơn, người có vải muốn đổi thóc, nhưng người có thóc lại không cần vải mà lại cần thứ khác. Vì thế, việc trao đổi trực tiếp không còn thích hợp và gây trở ngại cho trao đổi. Trong tình hình đó, người ta phải đi con đường vòng, mang hàng hóa của mình đổi lấy thứ hàng hóa mà nó được nhiều người yêu thích, rồi đem hàng hóa đó đổi lấy thứ hàng hóa mà mình cần. Khi vật trung gian trong trao đổi được cố định và thắt chặt lại ở thứ hàng hóa được nhiều người ưu thích, thì hình thái chung của giá trị Open .

Ở đây, tổng thể những hàng hóa đều biểu lộ giá trị của mình ở cùng một thứ hàng hóa đóng vai trò là vật ngang giá chung. Tuy nhiên, vật ngang giá chung chưa không thay đổi ở một thứ hàng hóa nào. Các địa phương khác nhau thì hàng hóa dùng làm vật ngang giá chung cũng khác nhau .- Hình thái tiền tệ :

Khi lực lượng sản xuất và phân công lao động xã hội phát triển hơn nữa, sản xuất hàng hóa và thị trường ngày càng lan rộng ra, thì thực trạng có nhiều vật ngang giá chung làm cho trao đổi giữa những địa phương vấp phải khó khăn vất vả, do đó dẫn đến yên cầu khách quan phải hình thành vật ngang giá chung thống nhất. Khi vật ngang giá chung được cố định và thắt chặt lại ở một vật duy nhất và thông dụng thì Open hình thái tiền tệ của giá trị .

Lúc đầu có nhiều sắt kẽm kim loại đóng vai trò tiền tệ, nhưng về sau được cố định và thắt chặt lại ở sắt kẽm kim loại quý : vàng, bạc và ở đầu cuối là vàng. Sở dĩ bạc và vàng đóng vai trò tiền tệ là do những ưu điểm của nó như : thuần nhất về chất, dễ chia nhỏ, khôns hư hỏng, với một lượng và thể tích nhỏ nhưng tiềm ẩn một lượng giá trị lớn. Tiền tệ Open là hiệu quả phát triển lâu dài của sản xuất và trao đổi hàng hóa. Khi tiền tệ ra đời thì quốc tế hàng hóa được phân thành hai cực : một bên là những hàng hóa thường thì ; còn một bên là hàng hóa ( vàng ) đóng vai trò tiền tệ. Đến đây giá trị những hàng hóa đã có một phương tiện đi lại bộc lộ thống nhất. Tỷ lệ trao đổi được cố định và thắt chặt lại .
b ) Bản chất của tiền tệ
Tiền tệ là một hình thái giá trị của hàng hóa, là mẫu sản phẩm của quá trình phát triển sản xuất và trao đổi hàng hóa. Các nhà kinh tế tài chính trước C.Mác lý giải tiền tệ từ hình thái phát triển cao nhất của nó, thế cho nên đã không làm rõ được thực chất của tiền tệ. Trái lại, C.Mác nghiên cứu và điều tra tiền tệ từ lịch sử vẻ vang phát triển của sản xuất và trao đổi hàng hóa, từ sự phát triển của những hình thái giá trị hàng hóa, do đó đã tìm thấy nguồn gốc và thực chất của tiền tệ .

Vậy, tiền tệ là hàng hóa đặc biệt quan trọng được tách ra làm vật ngang giá chung thống nhất cho những hàng hóa khác, nó biểu lộ lao động xã hội và bộc lộ quan hệ giữa những người sản xuất hàng hóa .

Ban chất của tiền tệ còn được thể hiện qua các chức năng của nó.

Loigiaihay.com