Cuộc bứt tốc của thương mại điện tử Việt Nam

Sức ép của Covid-19 đưa thương mại điện tử tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ, trở thành kênh shopping quen thuộc hơn và ” cứu ” lệch giá cho nhiều đơn vị chức năng .Khi không khí sắm Tết vẫn còn chưa hiện hữu rõ nét ở những mạng lưới hệ thống kinh doanh nhỏ offline, thì từ giữa tháng trước, những sàn thương mại điện tử đã có đợt được xem là bán hàng Tết tiên phong thành công xuất sắc ( ngày 12/12 ). Lazada cho hay lệch giá toàn sàn đợt này tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm 2020, với số nhà bán hàng tăng 2,5 lần. Sức mua của người tiêu dùng cho những loại sản phẩm trang trí, quét dọn nhà cửa chuẩn bị sẵn sàng đón Tết cũng tăng mạnh. Tương tự, trên Shopee, người tiêu dùng đổ xô vào shopping đồ làm đẹp và tân trang nhà cửa, với 70.000 mẫu sản phẩm chăm nom da được đặt mua trong 2 giờ tiên phong .Nhưng 12/12 không phải riêng biệt, trong suốt năm qua, thương mại điện tử Việt Nam đã bứt tốc can đảm và mạnh mẽ. Trước đó, dịp 11/11 cũng ghi nhận nhiều cột mốc mới ở hầu hết sàn số 1. Ví dụ, Tiki lập kỷ lục với doanh thu bán hàng tăng 9 lần, lượng khách shopping tăng gấp 2 lần so với ngày thường .

Xét về quy mô, thị trường thương mại điện tử Việt Năm năm 2021 tăng trưởng đến 53% so với 2020, lên 13 tỷ USD, theo tính toán của Google, Temasel, Bain & Company. Vậy điều gì đã tạo nên một năm mở rộng mạnh mẽ này? Câu trả lời chính theo ông Trần Tuấn Anh, Giám đốc điều hành Shopee Việt Nam, chính là quá trình chuyển đổi số được rút ngắn nhờ đại dịch.

Quá trình này hiện hữu ở cả người mua hàng, nhà kinh doanh lẫn những nền tảng kinh doanh bán lẻ trực tuyến. Báo cáo ” e-Conomy SEA 2021 ” chỉ ra rằng Việt Nam có đến 8 triệu người tiêu dùng kỹ thuật số mới từ khi đại dịch khởi đầu ( tính đến nửa đầu năm 2021 ), trong đó 55 % đến từ những khu vực không thuộc cấp thành thị .Mức độ duy trì cao khi tiêu dùng kỹ thuật số đã trở thành một lối sống – 97 % người tiêu dùng mới vẫn đang sử dụng dịch vụ và 99 % có dự tính liên tục sử dụng trong tương lai. Trong khi đó, 30 % nhà bán hàng kỹ thuật số tin rằng họ không hề vượt qua đại dịch nếu không có những nền tảng kỹ thuật số .Ngày càng nhiều nhà bán hàng và người mua đến từ những đô thị nhỏ và nông thôn. Số liệu của Shopee cho hay, dịp 12/12 vừa qua, những nhà bán hàng bên ngoài khu vực đô thị lớn ghi nhận mức tăng trưởng gấp 11 lần về số lượng đơn hàng so với trung bình ngày thường. Về phía người mua, Tỉnh Nam Định và Nghệ An có số đơn đặt hàng tăng mạnh nhất .Trong một sự kiện gần đây, ông James Dong, Giám đốc Điều hành Lazada Việt Nam nói ” 2021 là một năm đáng nhớ “. Theo ông, đại dịch đã kích thích hàng triệu người mua mới thưởng thức shopping trực tuyến lần tiên phong .Thương hiệu và nhà bán hàng có thêm một kênh tiềm năng để tăng trưởng và hồi sinh kinh doanh thương mại sau làn sóng Covid-19. ” Do đó, thương mại điện tử thực sự đã chuyển mình từ một kênh phụ trở thành một phần cốt lõi trong kế hoạch tăng trưởng của tên thương hiệu và nhà bán hàng “, ông nhìn nhận .

Không chỉ phát triển về quy mô, năm 2021 cũng chứng kiến những điểm nhấn thay đổi bên trong ngành thương mại điện tử Việt Nam. Đầu tiên, từ một kênh bán đồ điện tử, thời trang và sản phẩm không thiết yếu là chính, các nền tảng thương mại điện tử chuyển mình thành kênh tiếp cận hàng tiêu dùng, thực phẩm để “chia lửa” cùng các hệ thống bán lẻ offline những ngày giãn cách.

Nhóm ngành hàng bách hoá trực tuyến tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ. iPrice cho biết, Covid-19 là chất xúc tác can đảm và mạnh mẽ, một trong những cú hích làm bùng nổ nhu yếu shopping loại sản phẩm thiết yếu trên bách hóa online .Đầu năm 2020, khi người dân khởi đầu ở nhà phòng dịch, những website chuyên kinh doanh thương mại bách hoá tăng trưởng nhanh 45 % lưu lượng truy vấn so với quý trước đó. Khi giãn cách xã hội được thả lỏng, xu thế này duy trì mức không thay đổi khi tăng 10 % ở tiến trình cuối năm. Trong quý I / 2021, chỉ có bách hóa trực tuyến là ngành hàng duy nhất liên tục đà tăng trưởng dương với 13 % .Lượt tìm kiếm trên Google tương quan đến từ khóa shop tạp hóa trực tuyến tăng 223 % trong quý II. Số lượt tìm kiếm tăng 11 lần trong tháng 7 so với tháng 5 và 3,6 lần so với tháng 6 khi lệnh giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 được tiến hành tại một số ít tỉnh, thành phố .Thứ hai là ” cuộc đua tứ mã ” ngày càng kinh khủng giữa Shopee, Lazada, Tiki và Sendo. Shopee vẫn giữ thống lĩnh về lượt truy vấn suốt năm, nhưng Lazada đã tăng cường vươn lên .

Dữ liệu từ iPrice quý III cho thấy, Shopee chiếm đến 57 % tổng lượt truy vấn website trên tổng thể sàn thương mại điện tử đa ngành, Shopee Việt Nam ghi nhận 77,8 triệu lượt truy vấn mỗi tháng. Điều đáng quan tâm là sau nhiều quý liên tục bị những đối thủ cạnh tranh qua mặt, từ quý II / 2021, Lazada Việt Nam vươn lên hạng 2 .Điều này không mấy khó hiểu khi từ năm nay, Lazada dồn lực khá nhiều để tăng trưởng mạng lưới hệ thống logistics, những chương trình khuyến mại, shopping phối hợp vui chơi để gây tiếng vang và lôi cuốn người dùng. Đến quý III, họ có trung bình 21,4 triệu lượt truy vấn website mỗi tháng .Dự báo, ” cuộc đua tứ mã ” năm sau sẽ liên tục tận mắt chứng kiến nhiều kịch tính. Nhất là khi Tiki đã nhận thêm được 258 triệu USD trong vòng Series E hồi tháng 11. CEO Trần Ngọc Thái Sơn công bố tiềm năng ” Tiki trở thành một nơi người Việt Nam hoàn toàn có thể tìm kiếm mọi mẫu sản phẩm, dịch vụ mà họ cần ” .Tuy nhiên, bên cạnh những điểm sáng, ngành thương mại điện tử năm qua vẫn còn những điểm phải cải tổ. Năng lực hạ tầng logistics được những hãng liên tục tăng cấp năm qua nhưng vẫn cần liên tục cải tổ. Nhiều người mua vẫn chưa quên thưởng thức chờ một đơn hàng tận 2-3 tháng trong cao điểm giãn cách .Bên cạnh đó, tỷ suất hàng Việt trên những sàn thương mại điện tử vẫn thấp. Có chưa đến 20 % top mẫu sản phẩm được tìm mua trên sàn trong mùa dịch là hàng Việt Nam. ” Việc lép vế trên kênh shopping trực tuyến, khiến những doanh nghiệp trong nước đứng trước rủi ro tiềm ẩn rõ ràng đánh mất nhiều thời cơ quan trọng để vượt khó và tăng trưởng sau dịch “, iPrice nhận xét .

Dự báo về thị trường thương mại điện tử Việt Nam 2022, nhóm chuyên gia của iPrice chỉ ra 3 xu hướng. Thứ nhất là cá nhân hóa trải nghiệm người mua hàng. Người tiêu dùng đang cần doanh nghiệp thương mại điện tử trợ giúp tìm sản phẩm họ cần, gợi ý phiếu giảm giá, tinh gọn chuỗi cung ứng để rút ngắn thời gian giao hàng, chất lượng sản phẩm chuẩn.

Theo Accenture, 91 % người tiêu dùng có nhiều năng lực mua hàng từ nhãn mà họ nhận diện, ghi nhớ, nơi phân phối những loại sản phẩm tương quan và mẫu sản phẩm gợi ý tương thích. Do đó, bên cạnh giữ chân người mua trải qua hình thức shopping phối hợp vui chơi ( shoppertainment ), làm hài lòng người mua trải qua việc cá nhân hoá thưởng thức shopping một cách đồng nhất hoàn toàn có thể là xu thế trong năm sau .Thứ hai là sự lên ngôi của giao dịch thanh toán không tiền mặt. Theo Báo cáo của Facebook và Bain và Company, lần tiên phong tỷ suất giao dịch thanh toán tiền mặt ( COD ) sụt giảm đáng kể từ 60 % ( năm 2020 ) xuống còn 42 % ( năm 2021 ). Sức hút can đảm và mạnh mẽ từ những hình thức thanh toán giao dịch không dùng tiền mặt phản ánh qua mức tăng sử dụng ví điện tử lên đến 82 % và tăng giao dịch chuyển tiền ngân hàng nhà nước lên tới 18 % .Và thứ ba là xu thế tiêu dùng thân thiện với thiên nhiên và môi trường. Người tiêu dùng thời nay ý thức rõ ràng mẫu sản phẩm không chỉ cần có chất lượng tốt mà còn phải bảo đảm an toàn cho sức khỏe thể chất và không tác động ảnh hưởng đến thiên nhiên và môi trường sống .Tính vững chắc đã góp phần một vai trò to lớn và nó cũng đã xâm nhập vào ngành thương mại điện tử. Thêm vào đó, việc đóng gói để luân chuyển vô hình dung chung tạo ra một lượng chất thải nhiều hơn. Người tiêu dùng chăm sóc hơn đến những mẫu sản phẩm có quy trình tiến độ sản xuất, đóng gói và giao hàng mang tính vững chắc .Theo báo cáo giải trình từ Facebook, ESG ( Các yếu tố Môi trường, Xã hội và Quản trị ) nằm trong top 3 nguyên do khiến người tiêu dùng đổi khác lựa chọn tên thương hiệu. Tại Việt Nam, 97 % người tiêu dùng chuẩn bị sẵn sàng trả thêm tiền cho giá trị này, và 86 % san sẻ mức chi thêm đơn cử trên loại sản phẩm, dịch vụ là 10 % .

“Khó có thể nói trước liệu tính bền vững, tính thân thiện với môi trường có trở thành xu hướng chính của năm 2022 hay không, nhưng chắc chắn nó có tầm quan trọng trong thương mại điện tử trong tương lai”, iPrice nhận xét.

Viễn Thông