Cấu Trúc Thị Trường Tài Chính Gồm Có 5 Dạng Sau [Chi Tiết]

“Cấu trúc thị trường tài chính là gì?”, “Thị trường vốn là gì, thị trường vốn nằm ở đâu trong cấu trúc thị trường tài chính?”, Hay “Thế nào là thị trường thứ cấp, sơ cấp?” là những câu hỏi mà hầu hết những ai đang học tập và làm việc trong môi trường tài chính thì vẫn thường hay thắc mắc. Chúng ta có nhiều cách để phân loại thị trường tài chính, theo mỗi cách phân loại khác nhau ta có các cấu trúc khác nhau của thị trường tài chính. Sau khi đọc bài viết này, các bạn sẽ nắm được 5 dạng cấu trúc thị trường tài chính cũng như đặc điểm, vai trò của các thị trường bộ phận. Cuối cùng, bạn sẽ có cái nhìn tổng quan hơn nhưng cũng cặn kẽ hơn về thị trường tài chính.

Thị Trường Tài Chính Là gì ?

Thị trường tài chính là nơi diễn ra những thanh toán giao dịch mua và bán những gia tài tài chính, để trải qua đó, vốn được chuyển giao từ chủ thể cung vốn đến chủ thể cầu vốn .

Tài sản tài chính (hay còn gọi là các công cụ tài chính) là những tài sản vô hình, có giá trị không phụ thuộc vào nội dung vật chất của nó mà phụ thuộc các quan hệ tài chính.

Các công cụ tài chính bao gồm : vốn tài chính, những sách vở có giá như Cổ phiếu, trái phiếu, kỳ phiếu, thương phiếu, Chứng chỉ quỹ, hoặc những công cụ tài chính phái sinh như hợp đồng hoán đổi, hợp đồng giao sau, hợp đồng quyền chọn …

Cấu Trúc Thị Trường Tài Chính

Dựa trên những tiêu chuẩn khác nhau tất cả chúng ta có cấu trúc khác nhau của thị trường tài chính .

#1. Căn Cứ Vào Thời Gian Luân Chuyển Vốn

Bạn hãy xem sơ đồ sau đây để có cái nhìn tổng quan hơn về thị trường tài chính khi phân loại theo thời hạn luân chuyển vốn .

Căn cứ vào thời hạn luân chuyển vốn thì TTTC chia ra làm 2 thị trường là TT Tiền tệ và TT Vốn .

Thị Trường Tiền Tệ ( hay còn gọi là thị trường tài chính thời gian ngắn ) là thị trường phát hành và mua và bán những gia tài tài chính thời gian ngắn ( ngắn nhất là 1 đêm hoặc 24 h, dài nhất là 1 năm ) .

Nói cách khác, thị trường tiền tệ là thị trường mà ở đó những nguồn cung vốn thời gian ngắn và nguồn cầu vốn thời gian ngắn gặp nhau để thỏa mãn nhu cầu nhu yếu thanh khoản và góp vốn đầu tư thời gian ngắn .
Thị trường tiền tệ gồm 4 thị trường bộ phận chính :

– Thị Trường Liên Ngân Hàng

TT Liên ngân hàng nhà nước là thị trường tiền tệ bán sỉ, thanh toán giao dịch nguồn vốn thời gian ngắn giữa những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán với nhau. Chủ thể quan trọng và hầu hết của thị trường này là những ngân hàng nhà nước thương mại .

Thông qua thị trường này, các ngân hàng và các tổ chức tín dụng khác có thể huy động vốn để sử dụng trong ngắn hạn đảm bảo khả năng thanh khoản và dự trữ.

– Thị Trường Tín Dụng Ngắn Hạn

TTTD thời gian ngắn là thị trường mà những dòng vốn thời gian ngắn được luân chuyển từ chủ thể trong thời điểm tạm thời thư thả vốn đến chủ thể trong thời điểm tạm thời thiếu hụt vốn theo nguyên tắc tín dụng thanh toán trải qua những hợp đồng tín dụng thanh toán hoặc những sách vở có giá .
Thị trường tín dụng thanh toán thời gian ngắn bao gồm :

1) TT tín dụng ngân hàng: chủ thể là các ngân hàng với khách hàng là các cá nhân, tổ chức kinh tế, doanh nghiệp trên cơ sở hợp đồng tín dụng

2) TT tín dụng thương mại: chủ thể là các doanh nghiệp có quan hệ mua bán với nhau trên cơ sở phát hành thương phiếu, và

3) TT tín dụng nhà nước: chủ thể là nhà nước tham gia với các chủ thể khác trên cơ sở phát hành tín phiếu kho bạc.

– Thị Trường Ngoại Hối.

Khi tiếp cận theo nghĩa hẹp thì thi trường ngoại hối là thị trường diễn ra những thanh toán giao dịch trao đổi mua và bán những loại ngoại tệ và những hoạt động giải trí kinh doanh thương mại tương quan đến ngoại tệ .
Xét theo nghĩa rộng, ngoài những loại ngoại tệ ra thì còn có :
+ Các phương tiện đi lại thanh toán giao dịch bằng ngoại tệ : Séc, thẻ giao dịch thanh toán, hối phiếu đòi nợ …
+ Các loại sách vở có giá bằng ngoại tệ : trái phiếu chính phủ nước nhà, …
+ Vàng thuộc dự dữ ngoại hối của nhà nước, vàng trên thông tin tài khoản ở quốc tế của người cư trú trên chủ quyền lãnh thổ Nước Ta …
+ Đồng tiền của nước CHXHCN Nước Ta trong trường hợp chuyển vào và chuyển ra khỏi chủ quyền lãnh thổ Nước Ta hoặc được dùng trong thanh toán giao dịch quốc tế .

– Thị Trường Mở

TT mở là thị trường lan rộng ra hơn thị trường tiền tệ, bên cạnh những chủ thể là những định chế tài chính, những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán và những tổ chức triển khai góp vốn đầu tư chuyên nghiệp phi ngân hàng nhà nước chủ thể hoạt động giải trí hầu hết là Ngân hàng TW .
Thị trường mở là thị trường mà ở đó, ngân hàng nhà nước TW thực thi những nhiệm vụ mua và bán những sách vở có giá trong thời gian ngắn để thực thi chủ trương tiền tệ vương quốc .
Nghiệp vụ thị trường mở là một trong những công cụ đa phần để ngân hàng nhà nước TW triển khai chủ trương tiền tệ, trải qua đó, ngân hàng nhà nước TW mua và bán những sách vở có giá trên thị trường thứ cấp để kiểm soát và điều chỉnh dự trữ của những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán nói chung và những ngân hàng nhà nước thương mại nói riêng .
Từ đó ảnh hưởng tác động lên lượng tiền đáp ứng và lãi suất vay thời gian ngắn để đạt đến tiềm năng của chủ trương tiền tệ .

TT Vốn ( hay thị trường tài chính dài hạn ) là thị trường trao đổi mua và bán những loại gia tài tài chính trung và dài hạn ( có thời hạn trên 1 năm ) nhằm mục đích cung ứng những nhu yếu về vốn trung và dài hạn cho những chủ thể kinh tế tài chính .

Thị trường vốn gồm 3 thị trường bộ phận chính :

– Thị Trường Chứng Khoán là một bộ phận của thị trường vốn dài hạn, thực hiện cơ chế chuyển vốn trực tiếp từ nhà đầu tư đến nhà phát hành Chứng khoán, thông qua đó thực hiện chức năng cung ứng nguồn vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế.

Các loại gia tài tài chính trung và dài hạn của đầu tư và chứng khoán như : trái phiếu, CP, hợp đồng quyền chọn, chứng từ quỹ, những công cụ phái sinh, …

– Thị Trường Tín Dụng Trung Và Dài Hạn là thị trường luân chuyển và cung ứng các dòng vốn trung – dài hạn cho các chủ thể thiếu vốn trong trung – dài hạn như các doanh nghiệp cần mua sắm trang thiết bị nhà nước, chính phủ với các dự án đầu tư lâu dài trên 1 năm,… một số hình thức cấp vốn trên thị trường này có thể kể đến như vay thế chấp, vay tín chấp có thời hạn không quá 5 năm…

– Thị Trường Cho Thuê Tài Chính là thị trường cung ứng các nguồn vốn trung và dài hạn cho các chủ thể thông qua hình thức cho thuê máy móc, thiết bị, phương tiện vận chuyển và các động sản khác trên cơ sở hợp đồng cho thuê giữa bên thuê (chủ thể cầu vốn) với bên cho thuê (chủ thể cung vốn).

#2. Căn Cứ Vào Tính Chất Chuyên Môn Hóa Của Thị Trường

Bạn hãy xem sơ đồ sau đây để có cái nhìn tổng quan hơn về thị trường tài chính khi phân loại tính chuyên môn hóa của thị trường

Nếu địa thế căn cứ theo đặc thù trình độ của thị trường ( hay theo nghĩa vụ và trách nhiệm của chủ thể tham gia thanh toán giao dịch tài chính, hoặc đặc thù của công cụ kêu gọi vốn ) thì thị trường tài chính gồm 3 thị trường bộ phận :

– Thị Trường Công Cụ Nợ

Đây là thị trường chuyên mua bán các công cụ tài chính nợ như: trái phiếu, tín phiếu, thương phiếu…

Trong đó, người phát hành công cụ nợ là người đi vay có nghĩa vụ và trách nhiệm thanh toán giao dịch cho người nắm giữ công cụ nợ cả vốn và lãi khi đáo hạn, người nắm giữ công cụ nợ là người cho vay, có quyền đi đòi nợ khi đến hạn giao dịch thanh toán nhưng không có quyền góp ý kiến trong việc quản lý và điều hành công ty phát hành công cụ nợ .
Trên thị trường công cụ nợ, những khoản vay, thời hạn vay và mức lãi suất vay được ấn định và cố định và thắt chặt trong suốt thời hạn nên bảo vệ bảo đảm an toàn và ít rủi ro đáng tiếc hơn .

– Thị Trường Công Cụ Vốn (hay thị trường vốn cổ phần)

Đây là thị trường mua và bán CP, những công ty kêu gọi vốn bằng cách bán CP cho những chủ thể cung vốn. Người nắm giữ CP chiếm hữu một phần gia tài của công ty, được quyền chia doanh thu từ thu nhập ròng của công ty .
Khác với công cụ nợ, CP không có mức lãi suất vay cố định và thắt chặt mà cổ tức phụ thuộc vào vào hiệu suất cao kinh doanh thương mại của công ty, người nắm giữ vốn góp vốn cho công ty trên ý thức lời ăn lỗ chịu .

– Thị Trường Công Cụ Phái Sinh

Thị trường công cụ phái sinh ( tài chính phái sinh ) là thị trường phát hành và mua đi bán lại những công cụ phái sinh .

Đây là thị trường cao cấp, giao dịch các công cụ tài chính cao cấp, ví dụ như một số loại Chứng khoán phái sinh như: Hợp đồng quyền chọn, Hợp đồng tương lai, Hợp đồng giao sau, Chứng quyền,…

Công cụ tài chính phái sinh là những công cụ tài chính có giá trị nhờ vào vào giá trị của công cụ tài chính cơ sở .

#3. Căn Cứ Vào Cơ Cấu Của Thị Trường

Căn cứ vào cơ cấu tổ chức của thị trường thì thị trường tài chính được phân loại ra 2 cấp là thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp .

– Thị Trường Sơ Cấp (thị trường cấp 1)

Thị trường sơ cấp là thị trường phát hành những gia tài tài chính. Trên thị trường này, vốn từ nhà đầu tư ( chủ thể cung vốn ) sẽ được chuyển đến nhà phát hành ( chủ thể cầu vốn ) bằng cách nhà đầu tư mua những gia tài tài chính của nhà phát hành .
Thị trường sơ cấp có đặc thù là :
+ Không liên tục, là nơi duy nhất đem lại nguồn vốn cho nhà phát hành .
+ Những chủ thể bán trên thị trường sơ cấp là : kho bạc, ngân hàng nhà nước nhà nước, công ty phát hành, công ty bảo lãnh phát hành, …
+ Giá sàn chứng khoán trên thị trường sơ cấp do tổ chức triển khai phát hành quyết định hành động hoặc trải qua đấu giá .
Thị trường sơ cấp có vai trò quan trọng là Chứng khoán hóa nguồn vốn cần kêu gọi và triển khai qúa trình chu chuyển tài chính trực tiếp đưa những nguồn vốn trong thời điểm tạm thời nhàn nhã vào góp vốn đầu tư chuyển chúng thành dạng vốn dài hạn .

– Thị Trường Thứ Cấp

Thị trường sơ cấp ( thị trường cấp 2 ) là thị trường thanh toán giao dịch ( mua đi bán lại ) những gia tài tài chính đã được phát hành trên thị trường sơ cấp. Thị trường thứ cấp dảm bảo tính thanh toán cho những gia tài tài chính đã phát hành trên thị trường sơ cấp
Thị trường thứ cấp có đặc thù :
– Thị trường liên tục, những nhà đầu tư hoàn toàn có thể mua đi bán lại nhiều lần những loại sàn chứng khoán, và khoản tiền thu được từ việc bán sàn chứng khoán thuộc về nhà đầu tư và những nhà kinh doanh chứ không thuộc về nhà phát hành .
– Giao dịch trên thị trường thứ cấp dựa trên nguyên tắc tự do cạnh tranh đối đầu, Chi tiêu sàn chứng khoán sẽ do cung và cầu quyết định hành động .
Như vậy, thị trường sơ cấp đóng vai trò làm tăng thêm vốn cho nền kinh tế tài chính, tương hỗ góp vốn đầu tư mới. Còn thị trường thứ cấp không làm tăng thêm vốn cho nền kinh tế tài chính mà chỉ quy đổi quyền sở hữu chứng khoán đã phát hành trải qua tính năng thanh khoản .
Nếu không có thị trường sơ cấp thì sẽ không có sàn chứng khoán lưu thông trên thị trường thứ cấp, nếu không có thị trường thứ cấp để bảo vệ tính thanh toán và quy đổi quyền sở hữu thì những nhà đầu tư sẽ ngần ngại khi mua sàn chứng khoán trên thị trường sơ cấp. Vậy nên, thị trường sơ cấp đóng vai trò là tiền đề còn thị trường thứ cấp đóng vai trò là động lưc để tăng trưởng thị trường tài chính .
Việc phân loại ra thị trường sơ cấp và thứ cấp chỉ có ý nghĩa tương đối trên triết lý, vì trên thực tiễn vừa có việc mua và bán sàn chứng khoán mới phát hành ( TT sơ cấp ) vừa có việc mua đi bán lại những loại sàn chứng khoán ( TT thứ cấp ) .

#4. Cấu Trúc Thị Trường Tài Chính Khi Căn Cứ Vào Hình Thức Tổ Chức Thị Trường

Căn cứ vào hình thức tổ chức triển khai thị trường thì TTTC được chia thành 2 bộ phận là thị trường tập trung chuyên sâu và thị trường phi tập trung chuyên sâu .

– Thị Trường Tập Trung là thị trường có hình thức tổ chức không gian cụ thể, các giao dịch các tài sản tài chính diễn ra tại các Sàn giao dịch tập trung như Sở giao dịch chứng khoán hay sàn giao dịch chứng khoán tại một công ty chứng khoán cụ thể

– Thị Trường Phi Tập Trung: khác với thị trường tập trung, các giao dịch mua bán trên thị trường này diễn ra trên mạng Internet hoặc điện thoại di động…

#5. Cấu Trúc Thị Trường Tài Chính Khi Căn Cứ Vào Tính Chất Pháp Lý

– Thị trường tài chính chính thức:

Là thị trường mà trong đó mọi hoạt động giải trí kêu gọi, đáp ứng, thanh toán giao dịch những gia tài tài chính được triển khai theo những pháp luật, nguyên tắc do nhà nước pháp luật trong những văn bản pháp lý .
Các chủ thể tham gia thị trường này được pháp lý thừa nhận và bảo vệ ;

– Thị trường tài chính phi chính thức:

Là thị trường mà trong đó, mọi hoạt động giải trí kêu gọi, đáp ứng, thanh toán giao dịch những nguồn tài chính và người cần nguồn tài chính không theo những nguyên tắc, thể chế do nhà nước pháp luật .

Xem thêm : Sơ Đồ Hệ Thống Tài Chính Và 4 Chức Năng Của Hệ Thống Tài Chính

Kết Luận

Các cách phân loại thị trường tài chính trên đây chỉ mang ý nghĩa tương đối và triết lý để thuận tiện học tập và điều tra và nghiên cứu. Bởi vì, trên thực tiễn, trong thị trường này vẫn có sự hoạt động giải trí của thị trường kia .

Hy vọng sau bài viết này, bạn đã nắm được cấu trúc thị trường tài chính, có cái nhìn tổng quan hơn và dễ dàng nhận ra một loại thị trường nào đó nằm ở đâu trong cấu trúc thị trường tài chính mỗi khi nghe đến. Từ đó bạn có thể vận dụng tốt hơn vào trong việc học tập của mình.

Chúc bạn thành công xuất sắc !

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Thị Trường