Thị trường gà rán 2020: Vị Tây đấu vị Đông

Có thể nói, trong khu vực Đông Nam Á nói riêng và châu Á nói chung, không có thị trường gà rán nào lại phức tạp và cạnh tranh khốc liệt như ở Việt Nam.

Hiện tại, hầu hết những tên thương hiệu gàn rán nổi tiếng trên quốc tế đã đến tham chiến tại Việt Nam, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể kể ra đây 2 nhóm chính, gồm : nhóm tiên phong đến từ ‘ vương quốc gà rán ’ Mỹ như KFC, Popeyes, Burger King, McDonald’s ; nhóm thứ 2 đến từ châu Á giống Jollibee – Philippines, J&G 1973 – Đài Loan, Otoke Chicken – Việt Nam cùng bộ 3 đến từ Nước Hàn – Lotteria, Bonchon và Papa’s Chicken. Người Nước Hàn rất ưa thích gà rán, chẳng kém gì người Mỹ .Bonchon và J&G 1973 là chính là 2 tân binh của thị trường gà rán Việt Nam, khi Bonchon ra đời cuối năm 2018, còn J&G 1973 chào sân gần cuối năm 2019 .

Còn nếu phải phân chia theo phong cách, chúng ta có 2 phong cách chính là gà rán phong vị phương Tây – cụ thể là Mỹ gồm KFC, Popeyes, Burger King, McDonald’s, Jollibee, Lotteria và gà rán phong vị phương Đông như Bonchon, Otoke Chicken, Papa’s Chicken cùng J&G 1973.

Thế nên, không ngoa khi nói, thị trường gà rán Việt Nam trong năm 2020 và ở tương lai sẽ là đại chiến không khoan nhượng giữa những cựu binh theo vị chuẩn quốc tế kiểu Mỹ và tân binh đậm chất châu Á .

Ưu nhược điểm của các cựu binh vị phương Tây

Ưu điểm tiên phong và dễ thấy nhất của những cựu binh chính là thời hạn, nhờ là người tiên phong của thị trường, họ đã chiếm một thị trường đáng kể .Dù không phải là tên thương hiệu gà rán tiên phong tìm hiểu và khám phá thị trường Việt ( thương hiệu này thuộc về KFC và Jollibee ), nhưng sau 22 năm xuất hiện ở thị trường cộng với việc được cho phép nhượng quyền cho những nhà nhượng quyền nhỏ lẻ, Lotteria đang là tên thương hiệu gà rán có nhiều shop nhất – với hơn 210 shop bao trùm hơn 30 tỉnh thành .Cũng như vậy, KFC cũng đã kịp có khoảng chừng 135 shop tại hơn 19 tỉnh thành phố của Việt Nam sau 23 năm gầy dựng .

Dù đến sớm nhất nhì thị trường, giống như KFC, nhưng do phát triển cầm chừng trong khoảng 10 năm đầu tiên và phải đến năm 2009, thì Jollibee mới quyết định bung mạnh, nên hiện tại họ chỉ mới có 100 cửa hàng tại Việt Nam. Dù có xuất phát điểm từ Philippines, nhưng phong vị của Jollibee nghiêng về phương Tây hơn phương Đông, còn nếu so với KFC hay McDonald’s, vị của Jollibee ngọt hơn một chút, theo sở thích của người Phillipines.

Nhờ được cho phép nhượng quyền, Lotteria đang là tên thương hiệu gà rán có nhiều shop nhất Việt Nam .Ngoài độ phủ, thì những tên thương hiệu kể trên đã có một chỗ đứng nhất định trong lòng người Việt Nam ; đến nỗi, cách đây mới tầm 5 năm, cứ nói đến đi ăn gà rán là người ta sẽ nghĩ ngay đến việc đến KFC, Lotteria hay Jollibee. Thậm chí, trong tâm thức không ít người việc, KFC đồng nghĩa tương quan với gà rán, như kiểu nói xe Honda đồng nghĩa tương quan với xe máy, dù tên thương hiệu xe máy đang xuất hiện tại Việt Nam không chỉ có mỗi Honda .Còn điểm yếu kém tiên phong, theo thời hạn, với sự tuyên truyền của giới truyền thông online, gà rán của những tên thương hiệu nói trên đang bị gán nhãn là ‘ đồ ăn không tốt cho sức khỏe thể chất ’ và vẻ đẹp .Ví dụ : Theo một nghiên cứu và điều tra của Đại học Iowa, Hoa Kỳ, những người liên tục ăn gà rán, đơn cử mỗi ngày một lần, có rủi ro tiềm ẩn tử trận sớm vì mọi nguyên do cao hơn 13 % so với những người tránh loại thực phẩm này. Đối với những người ăn cá rán, số lượng cũng cao hơn 7 % .

“Ăn thực phẩm chiên rán làm tăng tổng lượng calo và nguy cơ béo phì, có liên quan đến gia tăng nguy cơ tử vong. Tuy nhiên, trong phân tích của mình, chúng tôi đã sàng lọc tổng lượng calo, thói quen sinh hoạt và tình trạng béo phì của những người tham gia. Sau khi kiểm soát các yếu tố này, mối liên hệ giữa thực phẩm chiên rán với cái chết do mọi nguyên nhân và tử vong do bệnh tim mạch vẫn còn“, tiến sĩ Wei Bao, tác giả nghiên cứu đến từ Đại học Iowa cho biết.

Điều này gợi ý bản thân gà rán và cá rán là những món ăn không lành mạnh .Nhược điểm thứ hai, mặc dầu những tên thương hiệu gà rán nói trên đã nỗ lực ‘ Việt hóa ’ để tương thích hơn với thị trường Việt Nam như thêm món có cơm, thêm vị cay ; nhưng về cơ bản, họ vẫn phải giữ đúng phong vị phương Tây để tương thích với tiêu chuẩn quốc tế chung của tên thương hiệu. Mà rõ ràng, phong vị này không tương thích với người Việt – khi gà thường làm từ gà ướp lạnh khiến thịt gà quá mềm, khá nhạt ; chỉ tương thích với khẩu vị của những em bé .Ngoài ra, sự bùng nổ của thị trường F&B tại Việt Nam, sự góp mặt của những chuỗi shop tiện nghi lớn nhất nhì quốc tế, cộng với sự tiến công ‘ điên cuồng ’ của nhà hàng Nhật Bản – Nước Hàn vào thị trường siêu thị nhà hàng Việt Nam, đã ảnh hưởng tác động xấu đến doanh thu của những ‘ người khổng lồ ’ nói trên. Hồi xưa, KFC và Lotteria đại diện thay mặt cho sự ‘ sang chảnh ’, nay nó đã được sửa chữa thay thế bằng đồ Nhật .Minh chứng rõ nét nhất : số liệu của Công ty CP Nghiên cứu ngành và Tư vấn Việt Nam ( VIRAC ) cho thấy, tổng doanh thu năm 2018 của 5 chuỗi KFC, Lotteria, Jollibee, Pizza Hut, The Pizza Company đạt gần 5.000 tỷ đồng, tăng 13 % so với năm trước. Tuy nhiên, vận tốc này giảm đáng kể so với tỷ suất 24 % của năm 2017 .KFC và Lotteria, hai chuỗi đồ ăn nhanh giữ thị trường cao nhất, cán mốc lệch giá ngàn tỷ đồng, khởi đầu giảm tốc. Báo cáo kinh tế tài chính năm 2018 của Công ty Liên doanh TNHH KFC Việt Nam ghi nhận lệch giá gần 1.480 tỷ đồng, chỉ tăng 7,5 % so với năm 2017. Trong khi trước đó một năm, vận tốc tăng lệch giá của KFC đạt hơn 18,3 %. Doanh thu năm 2018 của Lotteria Việt Nam chỉ tăng hơn 2 %, so với mức 17 % một năm trước .Sau thời hạn đầu gây sốt, McDonald’s nhanh gọn hạ nhiệt một cách khó hiểu ở thị trường Việt Nam .Khi McDonald’s tham gia vào thị trường việt nam hồi năm trước, hãng đã có dự tính mở hàng trăm shop trong vòng 10 năm, nhưng cho tới thời gian này thì mới mở được 23. Điều tương tự như cũng xảy ra với Burger King khi công ty này góp vốn đầu tư 40 triệu USD vào Việt Nam vào năm 2012, với tiềm năng mở được 60 shop trước năm năm nay. Và cho tới thời gian này, trên website của tên thương hiệu này chỉ có 10 shop .

“Theo thống kê từ Ủy Ban Châu Âu, người Việt Nam chi một khoản đáng kể thu nhập của họ cho tiền ăn, và trong lượng tiền dành cho việc ăn uống đó, 78% là tiền mặt – khác hẳn so với thói quen tiêu dùng qua thẻ của người phương Tây. Dòng tiền khổng lồ đó đi thẳng ra các khu chợ và kiosk bán hàng, và chỉ có 1% chảy vào túi các thương hiệu đồ ăn nhanh.

Có khoảng 540.000 cửa hàng bán thực phẩm và đồ ăn ở Việt Nam; 430.000 trong số đó nằm ở chợ và các kiosk bán hàng. Có gần 80.000 cửa hàng ăn ở Việt Nam, gần 22.000 quán cafe và bar, thế nhưng chỉ có khoảng 7000 cửa hàng thức ăn nhanh tại Việt Nam. Đây là một sự chênh lệch và thua kém rõ rệt“, hãng CBNC lý giải về một trong nguyên nhân khiến McDonald’s và Burger King chưa thành công tại Việt Nam.

Ưu nhược điểm của các tân binh vị châu Á

Tuy nhiên, sự tăng trưởng cầm chừng của 2 ‘ chiến binh ’ đến từ Mỹ nói trên không khiến nhiều tay chơi khác chùn tay. Không ít nhà đầu tư đã lóe lên tâm lý : nếu ta hoàn toàn có thể trình làng một tên thương hiệu gà rán khắc phục 2 điểm yếu lớn của những cựu binh mà tất cả chúng ta đã đề cập ở trên : vị không hợp với người Việt và không tốt cho sức khỏe thể chất – vẻ đẹp, hẳn là tất cả chúng ta sẽ thành công xuất sắc, không đi theo vết xe đổ của họ .

Có lẽ, cả nhà đầu tư của Bonchon và J&G 1973 đều có suy nghĩ như thế khi mang 2 thương hiệu nói trên về Việt Nam trong năm 2018 và 2019.

Nói về ưu điểm, thì ưu điểm tiên phong của 2 ‘ tân binh ’ này chính là loại sản phẩm được làm từ gà tươi chứ không phải là gà ướp lạnh và đậm đà vị Á, hợp với khẩu vị mạnh của người Việt .Bonchon có nguồn gốc từ Busan – Nước Hàn, được phát minh sáng tạo bởi Jinduk Seo. Bonchon trong tiếng Nước Hàn có nghĩa là ‘ Quê nhà của tôi “. Có một điều rất là mê hoặc là, dù có xuất phát điểm từ Nước Hàn và đậm vị Hàn, nhưng 2 vương quốc ưu thích tên thương hiệu này nhất chính là Đất nước xinh đẹp Thái Lan và Mỹ. Hiện ở Thailand, họ có 43 shop, ở Mỹ có 101 shop .Tại xứ sở của những nụ cười thân thiện, Bonchon được ưu thích đến nỗi, nó nằm trong list ” phải ăn thử – must try ” khi đến du lịch quốc gia này của những công ty du lịch khét tiếng. Các shop Bonchon tại Thái luôn trong thực trạng quá tải, vào dịp cao điểm du lịch, cảnh xếp hàng trước những shop Bonchon trên khắp nước Thái là không hiếm. Sau khi đi du lịch Thái và tận mắt chứng kiến sự thương mến của người Thái với Bonchon, người viết còn tưởng đây là tên thương hiệu gà rán của người Thái !Cửa hàng mới nhất của Bonchon tại TP. TP HCM ở đường Nguyễn Văn Cừ không đông khách như kỳ vọng với vị thế mà nó đang có .Bonchon được mang đến Việt Nam từ cuối năm 2018. Sau hơn 1 năm hoạt động giải trí, hiện Bonchon đã có 4 shop tại Việt Nam – 2 tại TP.HN và 2 tại TP. Hồ Chí Minh .Giống như Bonchon, J&G 1973 cũng nằm trong list ‘ phải ăn thử – must try ’ của nhiều website du lịch khuyên hành khách khi viếng thăm Đài Loan .Được khởi đầu từ một xe gà rán tại chợ đêm thành phố Taichung vào năm 1973, trải quan hơn 40 năm gầy dựng và tăng trưởng, J&G trở thành một trong những tên thương hiệu gà rán lớn nhất và được yêu dấu nhất Đài Loan, với 50 chuỗi shop trên khắp chủ quyền lãnh thổ. Ngoài ra, J&G 1973 còn có 500 shop tại Canada, HongKong, Malaysia, Philippines, Nước Singapore, Trung Quốc, Úc …

“Như mọi khách du lịch khác, tôi cũng cố thử ăn món gà rán J&G 1973 khi đến du lịch Đài Loan. Sau khi ăn xong, tôi đã cảm thấy rất ngạc nhiên, không hiểu vì sao nó ngon và khác những món gà rán trước đây mình từng ăn đến như vậy. Sau đó, khi đi qua vài tiệm J&G 1973 khác, tôi luôn thấy hình ảnh khách xếp một hàng dài để chờ tới lượt mình được phục vụ.

Vậy nên, ý tưởng mang thương hiệu này về Việt Nam đã manh nha trong đầu tôi ngay trong chuyến du lịch đó“, chị Trần Thị Thu Hiền – Giám đốc Công ty CP Joy Foods kể về cơ duyên của mình khi quyết định nhượng quyền J&G 1973.

Một trong những điều khiến chị Hiền rất tự tin khi đưa J&G 1973 về Việt Nam là bởi tính độc lạ của tên thương hiệu này so với những tên thương hiệu gà rán khác trên thị trường .Đầu tiên, gà rán và rau củ của J&G 1973 được chiên theo phong thái tempura của Nhật – khi được áo một lớp bột khá mỏng mảnh – trong và ít thấm dầu mỡ ; nhưng, mùi vị lại được tẩm ướp theo tuyệt kỹ riêng của gia tộc Huang tại Đài Trung, có ngũ vị hương – gia vị truyền thống cuội nguồn của người Trung Quốc. Gà được tẩm ướp khá đậm đà nên không có nước chấm kèm theo và những loại thức ăn đi kèm khác như khoai lang, khoai tây hay khoai mỡ sẽ không tẩm ướp gì nhằm mục đích điều vị .Các món ăn đậm đà vị Á của J&G 1973 .Tất cả gà để làm gà rán trong shop J&G 1973 đều tươi, tức là từ lò giết mổ đến shop chỉ trong 24 h ; sau 3 ngày, lượng gà tươi còn lại sẽ được mang đi tiêu hủy. 100 % gà rán đều được chiên bằng dầu nậu nành và được thay mới mỗi ngày. Vì là nhà bếp mở, nên thực khách hoàn toàn có thể quan sát được sắc tố dầu để biết những nhân viên cấp dưới của quán có làm đúng lao lý hay không. Chỉ khi khách đặt món, thì đầu bếp của shop mới khởi đầu nấu nướng .Còn điểm yếu kém của những tân binh cũng không ít. Thứ nhất, dù xác định J&G 1973 là tên thương hiệu gà rán tươi và tốt cho sức, nhưng theo chị Thu Hiền, để thuyết phục người mua tin vào điều đó là không hề thuận tiện .

“Thành kiến của người Việt Nam về việc gà rán không tốt cho sức khỏe chẳng thể thay đổi trong một sớm một chiều. Nên chúng tôi đã rất khó khăn trong việc thuyết phục người dùng Việt tin vào sự khác biệt và lành mạnh của J&G 1973. Tiếp theo, do định kiến quá nặng, nên dù thú nhận sản phẩm của J&G 1973 hợp khẩu vị, song không ít khách hàng vẫn nhắn tin phàn nàn với chúng tôi là giá hơi cao.

Mặc dù, với chất lượng và sự đầu tư vào thực phẩm như thế, mức giá chúng tôi đưa ra đã là tối ưu nhất, nhằm có thế cạnh tranh với các thương hiệu khác trong thời gian đầu“, chị Thu Hiền than thở.

Cũng theo quan sát của chúng tôi, 2 shop mà Bonchon mở tại TP. Hồ Chí Minh không hề đông như kỳ vọng. Có lẽ, việc tên thương hiệu này không chú trọng đến việc PR – Marketing cũng là một trong những nguyên do khiến ít người mua Việt biết đến, dù nó rất nổi tiếng ở những nước khác .Một điểm khó nữa trong việc lan rộng ra thị trường, theo chị Thu Hiền chính là yếu tố mặt phẳng. Hiện tại, giá mặt phẳng mở quán tại những khu vực TT của những thành phố lớn đã lên nhiều số lượng không tưởng. Để tìm được khu vực vừa hợp ví tiền lại tương thích với loại sản phẩm là điều vô cùng khó khăn vất vả .Theo đó, xét về quy mô, những tên thương hiệu vị Á rất khó để so bì với những tên thương hiệu vị Âu, nhưng với những ưu điểm mà những Bonchon, J&G 1973 hay Papa’s Chicken đang có, nếu họ biết những là PR – marketing, thì sẽ chiếm được vị thế nhất định tại thị trường. Vì dù sao, chẳng ai hoàn toàn có thể cưỡng lại xu thế tiêu dùng hướng đến tốt cho sức khỏe thể chất và ‘ ăn ngon, mặc đẹp ’ của người Việt .

Quỳnh Như

Theo Trí Thức Trẻ

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Thị Trường