Vì sao vẫn còn độc quyền Nhà nước trong ngành điện?

vi sao van con doc quyen nha nuoc trong nganh dien

Nhằm khơi gợi được những quan điểm tận tâm góp thêm phần hoạch định chủ trương, kiến thiết xây dựng được chính sách hiệu suất cao để lôi cuốn những nhà đầu tư tư nhân, có tâm, có tầm, có vốn và công nghệ tiên tiến tiên tiến và phát triển chung tay tăng trưởng hạ tầng nguồn năng lượng vương quốc, Tọa đàm trực tuyến đưa Nghị quyết 55 của Bộ Chính trị vào đời sống với chủ đề “ Kinh tế tư nhân góp vốn đầu tư hạ tầng, tăng trưởng nguồn năng lượng sạch ” do ban Nhân dân điện tử báo Nhân dân tổ chức triển khai chiều ngày 10/7/2020 .
Phát biểu tại tọa đàm này, ông Nguyễn Ngọc Thanh, Vụ trưởng – Trưởng ban Nhân dân điện tử nêu lên sự quan ngại tiềm năng bảo vệ bảo mật an ninh nguồn năng lượng vương quốc còn nhiều thử thách. Một số chỉ tiêu bảo vệ bảo mật an ninh nguồn năng lượng đang dịch chuyển theo khunh hướng bất lợi. Nguồn cung trong nước không đủ, phải nhập khẩu nguồn năng lượng ngày càng nhiều lên .
Nhiều dự án Bất Động Sản nguồn năng lượng do doanh nghiệp nhà nước góp vốn đầu tư thua lỗ, 1 số ít dự án Bất Động Sản nguồn năng lượng góp vốn đầu tư ra quốc tế tiềm ẩn nhiều năng lực mất vốn. Nhiều dự án Bất Động Sản đang triển khai khá chậm. Chính sách giá nguồn năng lượng chưa tương thích với cơ chế thị trường …

Để thu hút vốn đầu tư tư nhân, các ý kiến tại tọa đàm đã cho rằng cần phải có một thị trường cạnh tranh, minh bạch và công bằng, cần có cơ chế giá phù hợp, cần kiên quyết, xóa bỏ bao cấp và độc quyền… Những vấn đề này đã được nêu lên trong Nghị quyết 55.

“ Trong Nghị quyết 55 có hai điểm mà những đơn vị chức năng tư nhân như chúng tôi rất mong đợi. Đó là khuyến khích nhiều thành phần kinh tế tài chính tham gia vào việc làm nguồn năng lượng. Đó là xóa bỏ độc quyền và rào cản để tư nhân tham gia vào mảng nguồn năng lượng, trong đó có truyền tải ”, ông Nguyễn Tâm Tiến, Tổng Giám đốc Tập đoàn Trung Nam phát biểu .
Tuy nhiên, trong thực tiễn là Nhà nước đang không xóa bỏ 100 % độc quyền. Vậy Nhà nước độc quyền cái gì, tại sao Nhà nước độc quyền ? Tư nhân hoàn toàn có thể làm được gì và được làm những gì ?
Trả lời thắc mắc về độc quyền, ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo ( Bộ Công Thương ) cho biết, chủ trương của Bộ Chính trị cũng như nhà nước không phải xóa bỏ trọn vẹn về độc quyền Nhà nước về truyền tải điện mà cần tách bạch khoanh vùng phạm vi nào cần độc quyền, khoanh vùng phạm vi nào triển khai được góp vốn đầu tư tư nhân trên cơ sở bảo vệ quốc phòng, bảo mật an ninh .
Hệ thống truyền tải điện vương quốc là mạng lưới hệ thống mang tính xương sống và huyết mạch của Hệ thống điện vương quốc nên phải do Nhà nước độc quyền, nếu không do Nhà nước độc quyền không may trong quy trình góp vốn đầu tư không bảo vệ chất lượng dẫn đến sự cố trên mạng lưới hệ thống truyền tải điện vương quốc, gây tác động ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc bảo vệ cung ứng điện và rình rập đe dọa trực tiếp đến bảo mật an ninh nguồn năng lượng và bảo mật an ninh vương quốc .

Nhưng những đường dây truyền tải từ một vài dự án nguồn điện hoặc các nhóm nguồn điện đến điểm đấu nối, chúng ta có thể giao cho tư nhân, bởi vì khi có sự cố trong những đường dây này chỉ mang tính cục bộ, không ảnh hưởng đến an ninh năng lượng.

Thực tế, đã có nhiều chủ góp vốn đầu tư tư nhân góp vốn đầu tư nguồn điện, đường dây truyền tải từ dự án Bất Động Sản nguồn điện đến điểm đấu nối, trạm biến áp ship hàng đấu nối, chuyển giao lại cho ngành điện quản trị hoặc tự quản lý trong khoanh vùng phạm vi hạ tầng lưới điện đấu nối của mình .
Thị trường phát điện cạnh tranh đối đầu đã được hoàn thành xong về cơ bản. Đến nay, Tập đoàn Điện lực Việt Nam không còn giữ vai trò độc quyền trong khâu mua buôn điện, mà có 5 doanh nghiệp là Công ty Điện lực TP. TP. Hà Nội, Công ty Điện lực TP. Hồ Chí Minh, Công ty Điện lực miền Bắc, Công ty Điện lực miền Trung và Công ty Điện lực miền Nam .
Bộ Công Thương đang điều tra và nghiên cứu để triển khai thị trường kinh doanh bán lẻ điện cạnh tranh đối đầu từ nay tới sau năm 2023. Sau 2023 sẽ chuyển dần việc Nhà nước điều tiết giá điện sang chính sách xác lập trải qua giá thị trường .

Lâu nay, đã nói nhiều đến yếu tố quan trọng để thu hút được đầu tư tư nhân đó là giá. Nếu có cơ chế giá hấp dẫn thì nhà đầu tư sẵn sàng chấp thuận đầu tư. Đơn cử như Công ty CP Xây dựng Trung Nam đầu tư dự án Điện mặt trời (450 MW) tại Ninh Thuận với vốn tư nhân. Nhà đầu tư này đã đầu tư từ nhà máy đến hạ tầng truyền tải bao gồm Trạm biến áp 500 kV và đường dây đấu nối bàn giao lại 0 đồng cho ngành điện quản lý. Điều này chứng tỏ rằng, với cơ chế giá điện hấp dẫn, nhà đầu tư sẵn sàng chấp thuận đầu tư.

“ Xét về mặt quyền lợi khi tư nhân thực thi dự án Bất Động Sản này thì toàn bộ đều có lợi. Cụ thể, Nhà nước, tỉnh không phải bỏ tiền góp vốn đầu tư ; Tập đoàn Điện lực Việt Nam có thêm gia tài, giải tỏa được hiệu suất. Trung Nam bảo vệ hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại, người dân cũng được hưởng lợi khi có mạng lưới hệ thống truyển tải không thay đổi ”, ông Nguyễn Tâm Tiến, Tổng Giám đốc Tập đoàn Trung Nam phát biểu .
Tọa đàm đã bàn đến việc tăng trưởng thị trường điện và việc từng bước vận dụng giá thị trường, tạo môi trường tự nhiên cạnh tranh đối đầu thuận tiện để những thành phần kinh tế tài chính tham gia. Trong đó, Tọa đàm đã bàn về chính sách bán điện trực tiếp từ đơn vị sản xuất cho hộ tiêu dùng mà Bộ Công Thương đang nghiên cứu và điều tra .
Với chính sách này, sẽ tạo động lực cho nhà đầu tư tư nhân góp vốn đầu tư những nguồn điện, nhất là những nguồn điện nguồn năng lượng tái tạo. Tiến tới nhân rộng chính sách trong thị trường kinh doanh nhỏ điện cạnh tranh đối đầu, tạo lập thiên nhiên và môi trường bảo vệ triển khai theo đúng ý thức của Nghị quyết số 55 của Bộ Chính trị.