Động thái mạnh mẽ ‘thanh lọc’ thị trường chứng khoán

Trả lời phỏng vấn Báo điện tử nhà nước, chuyên gia tài chính Đỗ Bảo Ngọc, Phó Tổng Giám đốc Công ty Chứng khoán Kiến thiết Nước Ta kiêm Founder của nền tảng Fstock cho biết, nếu để thị trường chứng khoán tăng trưởng quá tự do thì hoạt động giải trí thao túng và yếu tố đầu tư mạnh sẽ khiến dòng tiền bị cuốn vào những ” game show ” thời gian ngắn, tác động ảnh hưởng đến quyền lợi của nhà đầu tư và sự tăng trưởng kinh tế tài chính bền vững và kiên cố. Đồng thời, chuyên viên này cũng đưa ra những nghiên cứu và phân tích về ” lỗ hổng ” trong phát hành trái phiếu doanh nghiệp .Chuyên gia tài chính Đỗ Bảo Ngọc nói về tiềm năng thị trường chứng khoán Việt NamChuyên gia tài chính Đỗ Bảo Ngọc nói về tiềm năng thị trường chứng khoán Việt Nam

CHIA SẺ

Thanh khoản thị trường chứng khoán tăng gấp 4 lần

Ông đánh giá thế nào về vai trò thị trường chứng khoán trong việc huy động vốn?

Ông Đỗ Bảo Ngọc: Có thể nói, ngoài kênh vốn từ tổ chức tín dụng và ngân hàng, thị trường chứng khoán đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc huy động vốn dài hạn, thông qua việc huy động vốn từ cổ đông là phát hành cổ phiếu cũng như huy động vốn từ trái phiếu là vay, phát hành cho trái chủ (Bondholder – người cho nhà phát hành vay tiền thông qua việc mua trái phiếu).

Tôi nhận thấy nghành nghề dịch vụ này có bước tiến dài trong những năm qua, tương hỗ cho những doanh nghiệp ( Doanh Nghiệp ) niêm yết kêu gọi vốn thành công xuất sắc, để góp vốn đầu tư kinh doanh thương mại trong ngành nghề của họ. Ví dụ, ngành chứng khoán thời hạn qua tăng vốn rất nhanh, trước đó là ngành ngân hàng nhà nước còn trước nữa là bất động sản. Ba ngành này là ” xương sống ” của nền kinh tế tài chính và có giá trị vốn hóa rất lớn trên thị trường chứng khoán. Rõ ràng, đây hoàn toàn có thể là kênh chính cho hoạt động giải trí của Doanh Nghiệp, còn kênh tín dụng thanh toán chỉ để kêu gọi vốn thời gian ngắn, lưu động .Hai năm trở lại đây, thị trường chứng khoánnước ta đã có bước tăng trưởng vượt bậc. Sự tăng trưởng này có yếu tố tương quan đến dịch bệnh và thị trường đã số hóa nhằm mục đích Giao hàng tốt hơn cho người mua. Chỉ số VNIndex đạt vùng đỉnh điểm mới, giao động quanh mức 1.500 điểm, phá vỡ vùng điểm lịch sử vẻ vang nhiều năm trước là 1.274 điểm. Ngoài ra, thanh khoản thị trường từ năm 2021 đến nay tăng gấp 4 lần so với mức trung bình của 10 năm trước đó .Yếu tố thứ tích cực nữa là số thông tin tài khoản mở mới chỉ trong 2 năm qua bằng tổng số thông tin tài khoản mở mới từ khi thị thị trường chứng khoán Nước Ta hoạt động giải trí đến năm 2020. Dòng tiền đổ vào thị trường giúp cho chỉ số VNIndex tăng trưởng mạnh như lúc bấy giờ. Vốn hóa thị trường chứng khoán Nước Ta hiện ở quanh mức 250 tỷ USD. Đây là những số lượng rất ấn tượng .Quá trình minh bạch hóa thị trường rất cần thông tin đơn cử từ cơ quan quản trị như Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Bộ Công an .Ngoài ra, trong thanh toán giao dịch hằng ngày, tôi nhận thấy loại sản phẩm mới như phái sinh, thanh khoản CP niêm yết mới ngày càng tăng. Trong 2 năm trở lại đây, quy trình kêu gọi vốn của những Doanh Nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán hằng năm đều tăng trưởng trung bình từ 30 – 40 %. Tới đây, những số lượng này sẽ còn tăng lên nhanh gọn vì quy mô thị trường chứng khoán nước ta lúc bấy giờ còn nhỏ nên có nhiều dư địa. Cùng với đó, nhiều điều kiện kèm theo vĩ mô và sự tham gia của những nhà đầu tư mới sẽ khiến thị trường lan rộng ra hơn nữa .

Tránh những “cuộc chơi” ngắn hạn

Bên cạnh những bước tiến rất đáng mừng như ông vừa chia sẻ, thị trường chứng khoán nước ta đang phải đối mặt với những thách thức gì, thưa ông?

Ông Đỗ Bảo Ngọc: Tôi cho rằng có một yếu tố cần đẩy nhanh hơn nữa, đó là nâng hạng thị trường. Chúng ta đặt mục tiêu này từ năm 2020. Bây giờ là năm 2022, chúng ta vẫn đặt mục tiêu này cho đến năm 2025. Rõ ràng, quá trình nâng hạng của thị trường chứng khoán Việt Nam đang chậm và có thể sẽ ảnh hưởng đến quá trình phát triển chung của nền kinh tế.

Còn nói về những thách thức ngắn hạn trên thị trường chứng khoán, tôi muốn nhấn mạnh đến những hoạt động thao túng thị trường chứng khoán gần đây, hay những đội nhóm đầu cơ thị trường sẽ ảnh hưởng đến thị trường nói chung và lợi ích của các nhà đầu tư mới. Hầu hết những người bị “hút” vào cuộc chơi này sẽ bị lỗ và cũng khó có khả năng trở lại thị trường. Thời gian qua, Chính phủ và Bộ Công an vào cuộc rất quyết liệt. Tôi tin rằng với động thái mạnh mẽ từ Chính phủ và cơ quan chức năng, thị trường sẽ minh bạch, trong sạch hơn và phát triển đúng hướng hơn.

Nhiều người đề cập đến chuyện khơi thông dòng tiền ” sạch “. Quả thực trên thị trường chứng khoán khó hoàn toàn có thể nói đâu là dòng tiền ” sạch ” hay ” không sạch “. Vấn đề là dòng tiền góp vốn đầu tư đúng hướng, nghĩa là tất cả chúng ta phải hướng được dòng tiền góp vốn đầu tư vào mục tiêu trung và dài hạn, vào những Doanh Nghiệp tốt, tạo ra được giá trị cho xã hội, góp phần vào ngân sách Nhà nước, tạo công ăn việc làm, giá trị lệch giá, doanh thu cho cổ đông. Khi đó, thị trường sẽ có nhiều thời cơ tăng trưởng, Doanh Nghiệp tăng trưởng mạnh và cổ động cũng có lợi .Thị trường luôn sống sót yếu tố đầu tư mạnh, những ” game show thời gian ngắn ” thường gây rất nhiều thiệt hại cho những nhà đầu tư mới, nhà góp vốn đầu tư nhỏ lẻ. Nếu tất cả chúng ta để cho thị trường tăng trưởng quá tự do, dẫn đến những hành vi lừa gạt nhà đầu tư mới, dòng tiền bị cuốn vào những game show đó thì sẽ không hề tăng trưởng vững chắc .

Dưới góc độ vừa là chuyên gia tài chính vừa là lãnh đạo DN chứng khoán, ông có kiến nghị, đề xuất gì để thị trường chứng khoán lành mạnh, đi đúng hướng?

Ông Đỗ Bảo Ngọc: Theo tôi, có mấy vấn đề cần phải đặc biệt quan tâm. Thứ nhất, chúng ta nên đẩy nhanh tiến trình ứng dụng các giao dịch mới, đồng nhất vào thị trường chứng khoán. Việc này giúp cho thị trường mở ra các sản phẩm mới, như: Sản phẩm giao dịch trong ngày, sản phẩm phái sinh, hợp đồng quyền chọn trên chỉ số, trên trái phiếu và trên cả cổ phiếu. Thị trường có nhiều sản phẩm đồng nghĩa với việc có đầy đủ công cụ để nhà đầu tư phòng ngừa rủi ro.

Còn về sản phẩm & hàng hóa, tôi tin rằng đẩy nhanh quy trình cổ phần hóa DN Nhà nước để nhiều tổng công ty, tập đoàn lớn Nhà nước niêm yết sẽ tạo ra nhiều thời cơ góp vốn đầu tư tốt. Đây chính là cơ sở sản phẩm & hàng hóa rất chất lượng mà thị trường đang cần. Khi những Doanh Nghiệp đó niêm yết thì quy mô thị trường chứng khoán Nước Ta sẽ tăng lên nhanh gọn, lôi cuốn dòng vốn góp vốn đầu tư quốc tế thuận tiện .Yếu tố thứ ba là khắc phục số lượng giới hạn góp vốn đầu tư của những tổ chức triển khai, cá thể quốc tế. Nếu tất cả chúng ta nới room cho những nhà đầu tư quốc tế, cộng với việc nới số lượng giới hạn của những ngành nghề kinh doanh thương mại có điều kiện kèm theo, dòng vốn góp vốn đầu tư quốc tế đổ vào sẽ giúp thị trường vững mạnh hơn nhiều .Bên cạnh đó, cần minh bạch hơn nữa về mặt thông tin, tránh để xảy ra lời đồn thổi thất thiệt, tin giả vì nó ảnh hưởng tác động rất nghiêm trọng đến tâm ý những nhà đầu tư .

Trong hơn 1 tuần nay, chỉ vì tin đồn, trong vòng vài phiên, thị trường chứng khoán sụt giảm rất mạnh (từ 6-7% về mặt chỉ số), rất nhiều cổ phiếu giảm từ 20-30%. 

Quá trình minh bạch hóa thị trường rất cần thông tin đơn cử từ cơ quan quản trị như Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Bộ Công an. Tôi thấy nhà nước rất sát sao việc này và đã giải quyết và xử lý nghiêm và trong thời hạn tới, cần liên tục kiểm soát và chấn chỉnh hành vi này với niềm tin kinh khủng .

Lấp “lỗ hổng” trong phát hành trái phiếu doanh nghiệp

Hiện nay, có rất nhiều ý kiến về những “lỗ hổng” trong việc phát hành trái phiếu DN. Về vấn đề này, quan điểm của ông ra sao? Làm gì để việc phát hành trái phiếu đem lại hiệu quả thực chất, đúng mục đích?

Ông Đỗ Bảo Ngọc: Từ năm 2020, kênh trái phiếu DN cũng phát triển rất mạnh, nhất là khi các tổ chức tín dụng hạn chế giải ngân cho lĩnh vực bất động sản và chứng khoán. Đối với lĩnh vực bất động sản, việc phát hành trái phiếu giúp DN huy động được vốn để phát triển, triển khai các dự án, đem lại doanh thu, lợi nhuận.

Sự tăng trưởng mạnh cũng để lại 1 số ít những rủi ro đáng tiếc nằm ở một bộ phận nhỏ chứ không phải đa phần. Tôi cho rằng hầu hết Doanh Nghiệp trên thị trường này đều tuân thủ lao lý pháp lý để hoàn toàn có thể kêu gọi vốn một cách minh bạch và họ phân phối đủ tiêu chuẩn về gia tài bảo vệ, mục tiêu sử dụng, trả nợ gốc và lãi đúng hạn .

Tuy nhiên, gần đây đã xảy ra một số trường hợp mang tính chất “con sâu làm rầu nồi canh”, huy động vốn nhưng sai quy định phát hành trái phiếu. Trường hợp vi phạm đều lách quy định, sau đó phát hành trái phiếu ra đại chúng nhưng không xin phép, dẫn đến các lượt phát hành trái phiếu bị hủy. Ngoài ra, việc sử dụng vốn có đúng mục đích hay không cũng là vấn đề nhức nhối vì quá trình giám sát còn lỏng lẻo. Như vậy, việc huy động vốn đã vi phạm rồi, mục đích sử vốn còn vi phạm tiếp, dẫn đến một số bên bị quy kết là “lừa đảo, chiếm đoạt tài sản” thông qua việc thực hiện sai quy định pháp luật trong quá trình phát hành trái phiếu.

Theo quan điểm của tôi, so với thị trường này, khâu quan trọng nhất là giám sát cấp phép, lúc bấy giờ Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước thực thi trách nhiệm này. Còn về giám sát mục tiêu sử dụng vốn, giám sát gia tài bảo vệ, tôi cho rằng còn chưa sát sao, chưa có pháp luật rõ ràng. Do đó, dẫn đến nhiều Doanh Nghiệp lách luật .Vì vậy, tất cả chúng ta nên có thêm pháp luật về việc những tổ chức triển khai trung gian là công ty định hạng tin tưởng Doanh Nghiệp tham gia quy trình phát hành trái phiếu. Các công ty này độc lập, nhìn nhận minh bạch, xếp hạng tin tưởng Doanh Nghiệp để làm cơ sở cho nhà đầu tư tìm hiểu thêm. Đồng thời, công ty tư vấn phát hành trái phiếu là công ty chứng khoán nên được bổ trợ nghĩa vụ và trách nhiệm giám sát quy trình quản lý tài sản bảo vệ. Cùng với đó, tôi tin rằng nếu tập trung chuyên sâu hơn vào việc giám sát mục tiêu sử dụng vốn của tổ chức triển khai phát hành thì quy trình phát hành sẽ chắc như đinh hơn, những bên sẽ phối hợp và giám sát lẫn nhau. / .

Minh Ngọc