Tỷ lệ thất nghiệp bậc đại học cao hơn dạy nghề

Trong nhiều năm, tỷ suất thất nghiệp bậc đại học cao hơn hệ cao đẳng, tầm trung và dạy nghề. Đến nay, tình hình ” thừa thầy thiếu thợ ” vẫn là yếu tố nan giải .Tại hội nghị về giáo dục nghề nghiệp mới đây, ông Nguyễn Văn Cường, Phó vụ trưởng Vụ Tổng hợp, Văn phòng Ban Chấp hành Trung ương Đảng, cho hay tỷ suất lao động qua huấn luyện và đào tạo, có bằng cấp, chứng từ của Nước Ta còn thấp .
Mặc dù tỷ suất lao động qua giảng dạy tăng liên tục thời hạn qua, xét trong tương quan lực lượng kinh tế tài chính và so với những nước trong khu vực khác, nó vẫn còn thấp so với nhu yếu tăng trưởng của nền kinh tế tài chính .Tỷ lệ lao động có bằng cấp, chứng chỉ hiện chiếm 21,8% lực lượng lao động, bằng 1/3 các nước và các nền công nghiệp mới như Hàn Quốc, Singapore. Ở nhiều nước, tỷ lệ này phổ biến là 50%.

ty le that nghiep anh 1
Sinh viên ngành Y thực tập trên mô hình. Ảnh: H.A.

Lực lượng lao động có trình độ cao đẳng, đại học chiếm tỷ suất lớn nhất trong số lao động có bằng cấp. Tuy nhiên, số lao động có trình độ cao đẳng trở lên ở Nước Ta mới chỉ đạt khoảng chừng 30 người / 1.000 dân, trong khi số lượng tương ứng của Nước Hàn là 52 và Nhật Bản 70 .
Theo khảo sát của World Bank, so với những nước như Malaysia, Xứ sở nụ cười Thái Lan, Nước Singapore, Indonesia, góp vốn đầu tư tính trên đầu sinh viên của Nước Ta rất thấp. Năm 2013, Nước Ta góp vốn đầu tư trung bình 645 USD / sinh viên, trong khi ở Nước Singapore, số lượng này là 12.013 USD / sinh viên ( gấp gần 20 lần Nước Ta ) .
Đó là chưa kể thực trạng thiếu nguồn nhân lực hạng sang, những kỹ sư kỹ thuật, công nhân kỹ thuật trình độ cao, do cấu trúc đào tạo lao động còn có nhiều bất hài hòa và hợp lý .

ty le that nghiep anh 2
Sinh viên trường cao đẳng y dược được hướng dẫn thực hành. Ảnh: H.A.

Cơ cấu lao động theo bằng cấp phát triển lệch dẫn đến tình trạng thiếu lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật. Thực trạng “thừa thầy thiếu thợ” là một vấn đề nan giải.

Trong nhóm lao động có trình độ trình độ kỹ thuật, người có trình độ càng cao, tỷ suất thất nghiệp càng lớn. Năm năm nay, tỷ suất thất nghiệp ở nhóm lao động có bằng cấp, chứng từ là 1,11 % so với 2,9 % ( tỷ suất thất nghiệp chung ). Năm 2017, tỷ suất này 0,86 % so với tỷ suất thất nghiệp chung 2,38 % .
Điều đáng nói, tỷ suất thất nghiệp của nhóm lao động có trình độ đại học trở lên luôn cao hơn nhiều lần so với lao động có trình độ thấp hơn .
Năm năm nay, tỷ suất thất nghiệp của lao động có trình độ đại học trở lên cao gấp 1,6 lần tỷ suất thất nghiệp ở nhóm lao động có trình độ cao đẳng, gấp 2,6 lần tỷ suất thất nghiệp ở lao động trình độ tầm trung chuyên nghiệp và gấp 6 lần lao động dạy nghề .

Năm 2017, tỷ lệ thất nghiệp của nhóm lao động trình độ đại học trở lên cao gấp 3,2-3,9 lần tỷ lệ thất nghiệp ở 3 nhóm lao động có trình độ thấp hơn.

ty le that nghiep anh 3
Sinh viên Cao đẳng nghề Việt Mỹ.

Năm 2012, 15,43 % lao động có trình độ đại học trở lên làm nghề có trình độ kỹ thuật bậc trung trở xuống. Đến năm 2017, tỷ suất này tăng lên đến 23 % .
Xu thế này một mặt phản ánh sự tiêu tốn lãng phí trong góp vốn đầu tư cho đào tạo và giảng dạy và sử dụng lao động trình độ cao, mặt khác cho thấy sự chưa tương ứng giữa bằng cấp và chất lượng thực sự của lao động được đào tạo và giảng dạy. Giáo dục đào tạo cần đặt ra nhu yếu giảng dạy phải tương thích nhu yếu sử dụng lao động của thị trường thay vì đào tạo và giảng dạy điều người lao động muốn .
Như vậy, lao động có bằng cấp, chứng từ ở Nước Ta, nhất là lao động có trình độ cao, chưa cung ứng được với nhu yếu phát trển. Bằng cấp được huấn luyện và đào tạo chưa đạt được tiêu chuẩn quốc tế nên đội ngũ này đang có rủi ro tiềm ẩn mất dần thế cạnh tranh đối đầu. Điều này có rủi ro tiềm ẩn dẫn đến lao động nước ta không những không cạnh tranh đối đầu được ở thị trường quốc tế, mà còn mất cả thị trường trong nước khi phải đối phó với dòng lao động ” chảy ngược “, có hiệu suất lao động cao hơn từ quốc tế đổ vào khi hội nhập .