Thất nghiệp ở tuổi 35 ‘đáng sợ’ đến như thế nào

04 tháng 08, 2020 – 3183 lượt xem

Khủng hoảng tuổi 30 thực ra được báo trước bởi những cơn buồn ngủ tuổi 25?

Thời gian gần đây tôi làm việc với khá nhiều hồ sơ CV đợi phỏng vấn. Và bất ngờ phát hiện ra, có rất nhiều CV của những người trong tầm tuổi 35 bắt đầu đi xin việc với những vị trí không liên quan gì tới công việc cũ, hoặc sẵn sàng đi làm với mức lương thấp hơn mức lương trước đây.

Sau khi phỏng vấn 4 trường hợp, tôi nhận ra một câu truyện tương đối phổ cập, bộc lộ rõ nếp tâm lý của rất nhiều những người bạn trong thế hệ tôi thời gian này .Vậy vì sao tất cả chúng ta hoàn toàn có thể trở nên thất nghiệp ở tuổi 35 ?

1. Đề cao quá mức “kinh nghiệm”

“ Khi tôi 35, tôi có rất nhiều kinh nghiệm tay nghề ”. Nhưng nếu kinh nghiệm tay nghề đó chỉ nằm ở 1-2 vị trí, với những đầu việc được tái diễn đều đặn, thì đó chỉ là 1-3 năm kinh nghiệm tay nghề được lặp lại vài lần .Nếu vận dụng nguyên tắc 10,000 giờ ( * đọc cuốn Outliner để biết thêm : theo đó, một người muốn trở nên xuất sắc trong 1 việc làm bất kể sẽ cần khoảng chừng 10,000 giờ rèn luyện ), mỗi ngày thao tác 8 tiếng, mỗi năm thao tác 250 ngày, thì cơ bản với một việc làm trình độ nhất định, người ta sẽ thành thạo sau 3-4 năm .Từ năm thứ 5 trở đi, người ta sẽ trở thành một anh công nhân quen tay ngồi trong văn phòng chứ ko tăng trưởng thêm đáng kể nữa. Hay nói cách khác, cùng việc làm bàn giấy đó, kinh nghiệm tay nghề từ năm thứ 5 trở đi của anh ta trở nên vô giá trị .“ Làm quản trị sẽ không lo thất nghiệp ”. Vâng, chỉ đúng khi anh là quản trị cấp cao, còn cỡ team leader, manager thì quả Đất này nhiều như quân Nguyên .Mà với vị trí quản trị cấp cao, nhân sự xê dịch rất ít, ghế thì không nhiều, nguyên do gì để bạn ngồi được thay chỗ người ta, chưa kể những yếu tố khắc nghiệt khi tuyển dụng cấp cao về tầm nhìn, văn hoá và sự tương thích. Từ manager công ty A về làm nhân viên cấp dưới cho công ty B, tôi thấy rất nhiều .

2. Giữa một CV người trẻ tuổi và một CV người già có kinh nghiệm, chọn ai?

Tôi chọn người mang cho mình nhiều giá trị hơn, trả lương thấp hơn và bớt yên cầu hơn. Lúc này chính kinh nghiệm tay nghề lại đang thể hiện mặt trái của nó .Những người già hơn, có “ nhiều-kinh-nghiệm ” làm quen tay một việc làm khởi đầu thể hiện điểm yếu kém về sự kém thích nghi, có xu thế mong ước vận dụng kỹ năng và kiến thức và quy mô từ công ty cũ sang công ty mới mà thiếu kiểm soát và điều chỉnh, tự mãn với thành công xuất sắc cũ mà quên đi rằng thị trường và người mua đã biến hóa .Chưa kể những nhân sự lão đa lão đề thường yên cầu mức lương cao cùng nhiều chính sách khắc nghiệt, đi kèm khuynh hướng mong ước “ thay-máu ” cỗ máy đang thao tác và văn hoá công ty hiện tại, đôi lúc làm người quản trị đứng trước việc tuyển dụng nhân sự dạng này đồng nghĩa tương quan với rủi ro đáng tiếc thay thế sửa chữa hầu hết đội ngũ nhân sự đang thao tác hiệu suất cao .Với tôi lúc này, một nhân sự trẻ, có khoảng chừng 2 năm kinh nghiệm tay nghề, cởi mở cầu tiến, tôi tin yêu sau 6 tháng thao tác trọn vẹn hoàn toàn có thể bù đắp và ngang hàng một lão làng 6 năm kinh nghiệm tay nghề. Khả năng thích nghi cao hơn, kiến thức và kỹ năng update hơn, lương trả thấp hơn và chắc như đinh là ít yên cầu hơn .Dĩ nhiên với nhà tuyển dụng, anh ta là ứng viên sáng giá hơn một ông già yên cầu và cứng ngắc chứ ? Nghe có vẻ như khó tin, nhưng tại công ty tôi đang thao tác, một trong những công ty top đầu về internet tại Vietnam, điều này đã xảy ra, không phải một, mà là nhiều lần .

3. Nhiều người ngủ quên từ khi 25 tuổi.

Tôi nhìn thấy nhiều người bạn của mình thế này : ra trường ở tuổi 22, đi làm tại một công ty nào đó tầm 2 năm, ở tuổi 24 buồn buồn chán chán ko biết làm gì t iếp, họ lấy vợ lấy chồng, 1 năm sau đẻ con, thành bố thành mẹ ; việc làm vẫn ổn, lương đủ sống, con cháu bận rộn .

Trong một giấc mơ nhàn hạ mà họ vừa ao ước, vừa thấy buồn chán là cuộc đời họ cứ đơn giản như thế mà lướt, tới ngày tuổi 60, nghỉ hưu cái xoạch là xong. Hạ cánh an toàn!

Họ không nhớ lần cuối đọc một cuốn sách ( không phải tiểu thuyết ) là khi nào, hay học một khoá học vì mong ước bản thân giỏi hơn ( không vì chỉ tiêu lên lương ) là khi nào .Cơ bản, sau khi tốt nghiệp ĐH, họ dừng luôn việc học tập và tăng trưởng kỹ năng và kiến thức bản thân, họ nghĩ việc học đã dừng lại sau khi cầm tấm bằng tốt nghiệp và có 1 việc làm lương đủ sống. Cá nhân họ tính từ ngày ra trường tới giờ, tôi nhìn họ không có chút khởi sắc nào đáng kể về kỹ năng và kiến thức và việc làm, trừ được cộng dôi dư ra vài năm thao tác văn phòng quen tay .Sự nghiệp của họ ngay từ khi mở màn đã chỉ để sẵn sàng chuẩn bị cho viễn cảnh về cuộc hạ cánh bảo đảm an toàn. Vì thế cái khá niệm “ việc nhàn, không thay đổi ” sinh ra từ thời cha mẹ vẫn còn găm trong tiềm thức .Và cuộc sống của họ có lẽ rằng cũng sẽ cứ mãi ổn nếu không có một ngày bỗng dưng công ty phá sản hay đẩy họ ra đường !

4. Thị trường lao động không còn như cái thời ông bà bố mẹ bao cấp những năm 90s.

Năm 2010, Vietnam chính thức ra khỏi list những nước nghèo. Tiếp đó 5 năm, lần lượt những tổ chức triển khai phi chính phủ NGO và quỹ quốc tế đóng cửa rồi rút khỏi Vietnam, rất nhiều nhân sự làm cho những tổ chức triển khai NGO từng nhận lương ngàn đô bỗng một ngày thất nghiệp, loay hoay xin vào những tổ chức triển khai NGO rất ít còn lại .Số ghế không đủ cho toàn bộ mọi người, có người xin vào những doanh nghiệp nhưng tư duy làm cho tổ chức triển khai non-profit trước đây không thể nào fit với quy mô doanh nghiệp lấy profit ra làm tiềm năng kinh doanh thương mại. Không ít người sau đó, miễn cưỡng trở thành những thầy cô giáo trong những TT dạy tiếng Anh, hoặc có người mở shop quần áo, bán hàng xách tay … với mức lương non nửa thời trẻ .9 % người Mỹ thất nghiệp ở độ tuổi từ 30-45 năm 2010. Thậm chí trong bộ phim Up in the air, George Clooney còn đóng vai 1 người tư vấn chuyên giải quyết và xử lý việc sa thải những nhân sự già nua ngân sách cao mà cỗ máy kinh doanh thương mại cho rằng đã hết đát sao cho êm thấm .Nhìn sang Trung Quốc cũng sẽ thấy, thị trường lao động Vietnam đang di dời dần tới thị trường lao động quốc tế, nơi chỉ sống sót trên thị trường những lao động có giá trị cạnh tranh đối đầu, và việc Open những cá thể thất nghiệp, hoặc buộc phải quy đổi nghề nghiệp ở tuổi sau 35 là điều không hiếm .Qua rồi cái thời làm một việc làm không thay đổi từ đầu tới cuối đời, qua rồi cái thời vào biên chế nhà nước hay công ty là kê cao gối ngủ. Không gì bảo vệ mức lương của bạn sẽ tăng đều đặn từ giờ tới cuối đời, một năng lực vô cùng lớn là bỗng một ngày cty phá sản hoặc đơn thuần là thay sếp .Bạn phải tìm việc mới, và nếu năng lượng không đủ apply trong thị trường lao động cạnh tranh đối đầu, ngồi nhà 1 năm thì bạn chỉ còn 1 con đường duy nhất khác : buộc phải quy đổi nghề nghiệp, và mở màn với mức lương như một sinh viên mới ra trường. Khi đó, thu nhập của bạn ở tuổi 35 thấp hơn ở tuổi 30 là rất hiện hữu .Mà rủi ro đáng tiếc đó là trọn vẹn có thật, 370 công ty phá sản ở Vietnam mỗi ngày, là ngần đấy lao động sẽ ùa ra đường, hoà cùng hàng chục nghìn sinh viên tốt nghiệp mỗi năm, tham gia vào đội ngũ những người săn tìm việc làm. Những người già về tuổi nhưng nghèo về kiến thức và kỹ năng và năng lực thích nghi, lấy gì ra làm thế mạnh cạnh tranh đối đầu trong đội ngũ lao động đó ?Bản thân tôi, chưa khi nào hết thấy sức ép của một thế hệ những người trẻ năng động hơn, có kiến thức và kỹ năng quốc tế tốt hơn, được đào tạo và giảng dạy chuyên nghiệp hơn tôi đang hò reo phía sau sống lưng, nhắc mình không được dừng bước và tự hài lòng .

Thất nghiệp có thể là thứ tôi sẽ không gặp phải, nhưng tụt hậu và trở nên dốt nát tới ngoan cố là thứ tôi biết chắc mình sẽ dẫm phải nếu chỉ dừng việc học hỏi và cố gắng trong 1-2 năm.

Chẳng có cách thức nào đảm bảo bạn sẽ không bị sa thải hay thất nghiệp ở tuổi trung niên, nhưng có một sốkey notes tôi đọc được trong các bài báo và nghiên cứu về vấn đề này cho ta một bức tranh toàn cảnh:

  • Thời gian thất nghiệp trung bình của 1 người trên 35 tuổi cho tới khi tìm được việc mới tại Mỹ là 53 tuần, so với 19 tuần ở người trẻ. Lúc này bạn thấy rõ, lợi thế kinh nghiệm không được thể hiện ở đây.
  • Khủng hoảng tâm lý ở người thất nghiệp trung niên trầm trọng hơn nhiều người trẻ do các gánh nặng về trang trải chi phí gia đình, con cái, học hành, y tế, nhà cửa, các khoản vay và trả góp. Sự bế tắc về nghề nghiệp ở tuổi này dễ dẫn đến các nguy cơ trầm cảm.
  • Dù không bị thất nghiệp, nhưng xu hướng thu nhập bắt đầu giảm dần ở hơn 21% lượng lao động trên 45 tuổi.
  • Tỷ lệ thất nghiệp và bị sa thải ở bậc quản lý chỉ thấp hơn 8% cấp bậc nhân viên. Hãy thôi đừng tự phụ!
  • Học tập, đọc sách và cập nhật kiến thức mới là cách tốt nhất đảm bảo giá trị của bản thân trên thị trường lao động. Học tập, học tập, và tiếp tục học tập. Lifelong learning! Hãy học nhiều hơn và giỏi hơn những gì công việc hiện tại của bạn yêu cầu, đừng chỉ học đủ.
  • Xây dựng giá trị không thể thay thế của bản thân trong công ty và thị trường lao động, chủ động thay đổi và tạo nên thử thách trong công việc hàng ngày, đừng để các công việc xử lý hàng ngày của mình lặp lại đều đặn trong quá 6 tháng.
  • Làm công việc mình thích ngay từ thời còn trẻ, hoặc sớm nhận ra và chuyển đổi nghề nghiệp khi còn trẻ. Bởi cơ bản, khó ai có thể làm công việc mình căm ghét cả cuộc đời, và đạt kết quả tốt.
  • Dù theo ngạch chuyên gia hay quản lý, bạn vẫn phải học kỹ năng quản lý, trước tiên là quản lý công việc của chính mình. Sau đó là các kỹ năng giao tiếp và phối hợp làm việc, những cá nhân bị lựa chọn sa thải thường là các cá nhân khó hòa nhập với tập thể chung nhất. Tôi không đồng tình với cách lựa chọn này nhưng nó là sự thật.

Techmaster hiện có khoá học ” Nền tảng lập trình ” 4.5 tháng dành cho mọi lứa tuổi. Một tuần thực hành thực tế phòng lab 3 buổi, mỗi buổi 3 tiếng, sau khóa học này bạn sẽ học được những kỹ năng và kiến thức phải có cho một lập trình viênCó ca sáng, chiều, tối ở 2 cơ sở :

  • 14 ngõ 4 Nguyễn Đình Chiểu, quận Hai Bà Trưng, Hà nội
  • tầng 12A, Viwaseen Tower, 48 Tố Hữu.

Thông tin chi tiết về khoá học
Thi trắc nghiệm kiến thức cho khoá học này ở đây