GIẢI MÃ KÌ THI HSG QG SINH HỌC P7 (HOW TO CRACK THE VIETNAMESE BIOLOGY OLYMPIAD) – DI TRUYỀN VÀ TIẾN HÓA

Xin chào mọi người, K đã quay trở lại với phần 7 trong series GIẢI MÃ KÌ THI HSG QG SINH HỌC ( HOW TO CRACK THE VIETNAMESE BIOLOGY OLYMPIAD ). Trong phần thứ 7 của series này mình sẽ liên tục với một phân môn khá nhức đầu so với những sĩ tử tham gia kì thi HSG QG Sinh học, chính là Di truyền – Tiến hóa. Mình xin phép gộp hai chủ đề này làm một phân môn cho giống như phân loại trong loạt sách Tài liệu chuyên Sinh học trung học phổ thông phát hành bởi Nhà xuất bản Giáo dục đào tạo .

Note: mình xin nhắc lại rằng toàn bộ chỉ là chia sẻ cá nhân của mình, thành tích của mình thật sự không cao lắm (chỉ một giải Nhì và một giải Ba) nên có thể tồn đọng kha khá lỗi, chính vì thế mình khuyên các bạn có thể đọc bài này cộng thêm hỏi xin lời khuyên của các anh chị khóa trên từ đó xác định được lộ trình để cày Campbell cho phù hợp với bản thân và mục tiêu của mình nhất.

A- Mình học tài liệu gì

_Sách giáo khoa nâng cao 12 Sinh học.

_Tài liệu chuyên Sinh học trung học phổ thông và Bồi dưỡng HSG Di truyền – Tiến hóa .
Kết quả hình ảnh cho TÀI LIỆU CHUYÊN DI TRUYỀN HỌC
_Campbell ( bản 8 đã được dịch sang tiếng việt )
_ Các đề Olympic 30/4, Duyên hải Bắc Bộ, … ( chỉ vận dụng so với phần Di truyền học )
_ Đề HSG QG Sinh học những năm trước và tuyển tập đề IBO ( những bạn hoàn toàn có thể kiếm trên website chính thức của IBO )
_ Đề Olympiad Sinh học những nước khác ( website Biolympiads )

B- Di truyền học

Trước tiên tất cả chúng ta sẽ đến với Di truyền học, một trong những phần mà những học sinh vốn khá là ngán trong kì thi vòng 1. Trước tiên hãy ghé qua đề năm rồi coi thử nó như thế nào .
Nguồn: CAM-Olympia Sinh học
Nguồn: CAM-Olympia Sinh học
Vậy theo như cấu trúc đã thấy ở trên thì phần Di truyền học năm này có khoảng chừng tầm 6 câu với 4 câu suy luận lý thuyết, 1 câu thống kê giám sát và 1 câu nghiên cứu và phân tích phả hệ. Mình sẽ phân loại Di truyền học thành hai phần là suy luận lý thuyết ( gộp cả câu nghiên cứu và phân tích phả hệ ) và đo lường và thống kê di truyền .

1/ Nạp kiến thức

Như mọi khi, bước cơ bản nhất ở đây vẫn sẽ là nạp kỹ năng và kiến thức vào người. Những tài liệu cơ bản nhất để khởi đầu vẫn là Sách giáo khoa Sinh 12, Tài liệu chuyên và Bồi dưỡng HSG Sinh học trung học phổ thông Di truyền học – Tiến hóa. Với những bạn mới khởi đầu con đường ôn luyện thì Tài liệu chuyên hay Bồi dưỡng HSG THPT giống như là bước chuyển tiếp từ cơ bản lên nâng cao và tham gia vào những kì thi HSG vậy .
Sau đó sẽ tới một nguồn kiến thức và kỹ năng tối quan trọng, đó chính là Campbell ? Tuy dù có một vài mảng của Campbell viết không sâu được như Tài liệu chuyên nhưng vẫn có những phần rất quan trọng như di truyền biểu sinh được Campbell viết và diễn đạt một cách rất dễ hiểu. Đồng thời lợi thế không hề chối cãi của Campbell chính là những hình ảnh minh họa rất sinh động giúp mọi người ghi nhớ bài thuận tiện hơn .

Sau khi tu luyện xong hai cuốn này và nếu những bạn muốn chơi khô máu với Di truyền học thì mình xin trình làng cuốn “ Cơ sở di truyền học Phân tử và tế bào ” .

Nói về độ khó và nâng cao thì theo mình là không có cuốn nào vượt mặt được cuốn này cả đâu. Độ nổi tiếng thì phải nói là miễn bàn, cuốn này đã được lưu truyền bao thế hệ học sinh thi HSG QG Sinh học rồi. Tóm gọn lại là chữ “ lịch sử một thời ” .
đây là một câu đề vòng 1 năm 2018
còn đây là bảng trong sách (có giải thích) ?
Tuy nhiên, theo mình thấy thì khuynh hướng gần đây thì những câu hỏi tập trung chuyên sâu nhiều hơn vào việc xử lý yếu tố, giải quyết và xử lý bảng biểu, số liệu thay vì kỹ năng và kiến thức nâng cao. Có lẽ cho nên vì thế mà lượng kỹ năng và kiến thức hàn lâm khủng bố của quyển sách này đôi lúc là không thiết yếu cho lắm so với kì thi HSG QG Sinh học. Dù thế nhưng ai biết được xu thế ra đề sẽ như thế nào trong những năm sau, nên nếu những bạn muốn có sự chuẩn bị sẵn sàng gọi là vững chãi nhất cho kì thi thì quyển sách này vẫn đáng đọc nhé .

2/ Rèn luyện khả năng giải quyết vấn đề

Một nguồn bài tập tiên phong mà những bạn hoàn toàn có thể dùng đến đó chính là đề thi môn Sinh học của những kì thi như Olympic 30/4 hay Olympic Duyên hải Đồng bằng Bắc Bộ lớp 10. Điểm cộng là nguồn đề này khá phong phú, bao hàm rất nhiều góc nhìn của di truyền học ( cộng thêm có đáp án nữa ). Những bạn nào mới học xong kiến thức và kỹ năng mà chưa biết vận dụng chúng như thế nào thì việc rèn đề này sẽ khá hiệu suất cao đó mọi người. Đồng thời những câu hỏi không chỉ gồm có dạng xử lý yếu tố mà còn có những câu hỏi mang tính nhắc lại kỹ năng và kiến thức, coi như là một cách khác để ghi nhớ đó mọi người
Đối với những bất lợi hoàn toàn có thể có của chiêu thức này thì những bạn hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm phần 4 “ Vi sinh vật học của series này .

Và đây là thứ quan trọng, một quyển sách mà mình rất tâm đắc trong việc rèn luyện các dạng bài tập di truyền khác nhau

Ưu điểm của cuốn sách này có lẽ rằng chính là phong phú về những chủ đề cũng như độ tương tự như với những bài tập hoàn toàn có thể gặp trong đề thi vòng 1. Đồng thời chính là hướng dẫn giải chi tiết cụ thể so với những dạng bài tập và tài liệu khác nhau .


Tóm gọn lại đây là một cuốn rất đáng để đọc giúp cho những bạn làm quen với những dạng bài tập trong kì thi HSG QG nhé .

Note: đối với các bài tập tính toán di truyền thì thật sự mình cũng không rành phần này. Hầu hết là mình được các thầy cô dạy trong quá trình ôn luyện trong kì thi HSG QG Sinh học. Các bạn có thể tham khảo các tài liệu tính toán di truyền trên mạng. Bản thân mình thì thấy phần tính toán này thật sự không chiếm nhiều điểm nên nếu phải chọn thì mình sẽ (và đã) tập trung vào phần lý thuyết di truyền hơn .

C- Tiến hóa

1/Nạp kiến thức

Nguồn: CAM-Olympia Sinh học
Nguồn: CAM-Olympia Sinh học
Đối với phần tiến hóa này thì cũng như phần Di truyền học thì những kỹ năng và kiến thức cơ bản vẫn hoàn toàn có thể lấy từ Sách giáo khoa Sinh 12, Tài liệu chuyên / Bồi dưỡng HSG Di truyền – Tiến hóa và Campbell. Ở đây thì mình sẽ nhấn mạnh vấn đề vào tầm quan trọng của Campbell. Dù đúng tuy là Campbell có một vài điểm không hề chi tiết cụ thể bằng Tài liệu chuyên nhưng cũng có rất nhiều chỗ Campbell hoàn toàn có thể động đến những phần mà Tài liệu chuyên không nhắc đến nhiều như Tiến hóa hệ gen, vốn là một phần mình thấy rất quan trọng cũng như hay trong kì thi này .
ảnh lấy từ chương 21 “Các hệ gen và sự tiến hóa của chúng”
Còn giả sử những bạn vẫn chưa thỏa mãn nhu cầu mà vẫn muốn tìm hiểu và khám phá thêm thì mình xin ra mắt quyển “ Giáo trình Tiến hóa ” .

Nói về quyển này thí nó giống như sự hỗ trợ cho những quyển trên vậy. Kiến thức khá khá đầy đủ cho kì thi HSG QG vòng 1. Nên đọc nếu muốn có sự chuẩn bị sẵn sàng chắc như đinh nhất nhưng nếu không đọc cũng không sao .

Lưu ý là nếu các bạn cảm thấy những kiến thức trong những tài liệu này dài quá thì mình muốn chia sẻ rằng hầu hết các kiến thức trong phần Tiến hóa của vòng 1 sẽ tập trung chủ yếu vào tiến hóa nhỏ thay vì tiến hóa lớn nhé.

2/Rèn luyện kĩ năng giải quyết vấn đề

Cón nói về các bài tập tính toán hay suy luận thì thật sự đối với phần tiến hóa những nguồn như thế này lại khá hạn chế. Bản thân mình hầu hết chỉ được tiếp xúc với chúng trong quá trình tham gia rèn luyện cho đội tuyển quốc gia và luyện “lò” ở Hà Nội. Một phần có thể là do nội dung ra của phần này khá hạn chế (hầu hết là xung quanh tiến hóa nhỏ và một chút toán tiến hóa). Nếu phải đề xuất thì các bạn có thể tham khảo các quyển sách về bồi dưỡng học sinh giỏi Sinh 12, mình có coi qua và tuy chúng không hoàn toàn sát với đề thi nhưng vẫn là một bước chuyển tiếp cho việc từ học thi THPT QG đến thi HSG QG sinh học.

That’s all ! Phần 7 của series này xin được kết thúc tại đây. Mong mọi người đón đọc những phần tiếp theo trong series này. Stay tuned !

Share this:

Thích bài này:

Thích

Đang tải …