Nghề hiếm còn sót lại – Kỳ 6: ‘Bác sĩ kèn đồng’ hiếm hoi ở Sài Gòn

Nghề hiếm còn sót lại - Kỳ 6: Bác sĩ kèn đồng hiếm hoi ở Sài Gòn - Ảnh 1.Với Nguyễn Khang, sửa kèn là đam mê – Ảnh : LÊ VÂN” Cây kèn so với nghệ sĩ không chỉ là nhạc cụ kiếm cơm, nó còn như đứa con ý thức, có người quý kèn như … vợ. Khách giao kèn cho mình sửa thường dặn dò phải làm cho ” vợ ” tui thật đẹp, thật hay nha .Anh NGUYỄN KHANG

Mỗi cây kèn là một bảo bối

Hiện nay, để tìm một địa chỉ uy tín hoàn toàn có thể sửa kèn saxophone là cả một yếu tố. Có nghệ sĩ thường phải gửi kèn đi quốc tế sửa trong những chuyến lưu diễn. Nhưng ngay ở TP HCM, gần 20 năm qua có một xưởng kèn đồng đã trở thành địa chỉ thân thương của người chơi kèn saxophone. Đó là anh Nguyễn Khang được nhiều nghệ sĩ đặt biệt danh ” bác sĩ kèn đồng ” .Tổ chức Kỷ lục gia Nước Ta cũng trao cho anh thương hiệu ” Người sửa chữa thành công xuất sắc cho nhiều chiếc kèn nhất và là nhà bh kèn cho Công ty nhạc cụ Yamaha Nước Ta ” .Kể cơ duyên đến với nghề, Khang cho biết anh học được nghề sửa kèn từ ông ngoại. Gia đình bên ngoại anh có một tiệm sửa kèn nhỏ từ trước năm 1975. Ông ngoại anh vốn là lính quân nhạc. Trước năm 1954, ông học nghề sửa kèn trong quân đội. Sau này ông về mở xưởng sửa chữa kèn tại nhà, hầu hết nhận làm những cây kèn từ những nhà thời thánh .” Mình được ông ngoại và cậu ruột truyền dạy lại nghề này và theo đuổi cho đến nay. Lúc đó ngoài giờ đi học, mình ở nhà được ông và cậu dạy cho sửa kèn. Vì được tiếp xúc với kèn từ bé, mình rất thú vị và yêu quý việc làm này .Nhìn ông thao tác, mình rất ngưỡng mộ ông và mơ ước sau này hoàn toàn có thể kế nghiệp ông làm việc làm sửa kèn đồng. Bây giờ thì mình đã và sẽ vẫn làm việc làm yêu dấu này “, anh kể .Trong số con cháu dòng họ về sau, chỉ có Nguyễn Khang và hai người em trai anh yêu thích nghề gia truyền của ông ngoại .” Hồi bé mình thấy người ta ôm kèn tây đến nhà ông bà sửa thì tò mò lắm. Ai cũng nâng niu cho tới khi gặp đúng ông ngoại mình mới chịu giao kèn sửa “, anh nhớ lại. Ông ngoại anh mỗi khi nhận kèn từ khách cũng do đó mà rất thận trọng .Anh luôn nhớ lời ông dặn : ” Đã không làm thì thôi, còn nhận sửa cho khách là phải trân quý cây kèn như món bảo vật của họ. Có như vậy thì mới dồn tâm sức mà làm cho tốt ” .Xưởng kèn đồng của anh Khang trong những ngày dịch COVID-19 vẫn đầy ắp kèn xếp hàng chờ được ” hồi sinh “. Mới nhất, anh nhận được cây kèn ” vượt ” đại dương từ Úc tìm về xưởng anh để sửa .” Nghe khách kể lại cây kèn bị xe chèn qua, và khi nhận được mình cũng hết hồn vì nó biến dạng, cong móp rất nặng. Để sửa những cây kèn như vậy có khi mình phải mất cả tuần đến 10 ngày .Nhưng hoàn thành xong xong một cây kèn khó như thế này cảm hứng rất phấn khích, nhẹ nhõm khi đã giúp khách Phục hồi được cây kèn trở về trạng thái khởi đầu, giữ được âm thanh chuẩn xác “, anh san sẻ .Nghề hiếm còn sót lại - Kỳ 6: Bác sĩ kèn đồng hiếm hoi ở Sài Gòn - Ảnh 3.Nhiều nghệ sĩ saxophone quốc tế cũng tìm đến xưởng kèn Nguyễn Khang gửi anh sửa nhạc cụ – Ảnh : NVCC

“Bác sĩ kèn đồng” của nhiều nghệ sĩ nổi danh

Nghệ sĩ saxophone Trần Mạnh Tuấn là một trong những người mua thân thương của anh Khang đã gần 20 năm nay .” Mình biết Khang qua một người bạn, cũng gần 20 năm rồi. Quý nhất ở cậu ấy là cái nết cẩn trọng, tỉ mỉ. Sửa một cây kèn không chỉ phải làm cho hình dáng nó hết móp, tròn trịa trở lại mà còn phải hoàn thành xong từ âm thanh đến những cụ thể bên trong về kỹ thuật. Bản thân mình là người chiếm hữu nhiều cây kèn saxophone cổ nên chỉ giao cho Khang mới yên tâm “, ghệ sĩ san sẻ .

Trước đây, trong các chuyến lưu diễn quốc tế, nghệ sĩ Trần Mạnh Tuấn thường phải mang kèn bị lỗi theo để sửa nếu có vấn đề. Nhưng từ khi biết tới xưởng kèn của anh Khang, ông đã không còn phải gửi đứa con tinh thần đến những nơi xa để sửa chữa như trước.

Nghệ sĩ kể lại một kỷ niệm đặc biệt quan trọng : ” Cách đây 15 năm, khi nghệ sĩ saxophone jazz Wayne Shorter, người từng giành 11 giải Grammy, đến Nước Ta lưu diễn đã gặp sự cố. Cây kèn saxophone ông mang theo bị lỗi kỹ thuật. Tôi đã cho ông mượn cây kèn của mình để trình diễn, còn cây kèn của Wayne Shorter tôi gửi cho Khang sửa chữa .Thật tuyệt vời là khi kết thúc chuyến lưu diễn ở Nước Ta, Wayne Shorter đã nhận lại cây kèn saxophone của mình và rất hài lòng. Ông khá giật mình vì ở Nước Ta lại có một người trẻ tuổi hoàn toàn có thể thuần thục nghề sửa kèn saxophone như vậy ” .Nhiều nghệ sĩ kèn saxophone từ gạo cội đến năng lực trẻ của Nước Ta như nghệ sĩ Quyền Văn Minh, Xuân Hiếu, Hoài Phương … cũng đều tin cậy chọn anh Khang để gửi ” vàng ” khi nhạc cụ của họ có yếu tố cần sửa chữa .Để sửa chữa, anh Khang nhập linh phụ kiện cả mới lẫn cũ từ những nơi uy tín như Mỹ, Đức, Pháp về xưởng. Vì vậy, trong hàng ngàn cây kèn đã qua tay ” bác sĩ kèn đồng ” Nguyễn Khang, chưa khi nào anh phải bó tay .Áp lực của anh khi sửa kèn đồng là giá trị của hầu hết cây kèn đều rất lớn. Có cây ” bèo ” nhất cũng đã vài ngàn đô, chưa kể những cây kèn cổ vừa khó định giá vừa như bảo vật của người nghệ sĩ. Có cây kèn còn được mua cả … bảo hiểm, nên nếu anh không có kỹ thuật cao, kinh nghiệm tay nghề, sự tỉ mỉ, tinh xảo thì người mua sẽ không khi nào dám gửi đến .Tiếng lành đồn xa, nhiều dàn nhạc của nhà hát Thành Phố Hồ Chí Minh, Thành Phố Hà Nội hay những trường quốc tế, hội kèn bên những xứ đạo … đều tìm đến xưởng kèn Nguyễn Khang nhiều năm nay .” Thật ra với niềm đam mê, mình luôn trân quý tổng thể những cây kèn được khách mang đến phó thác. Mình luôn hết tận tâm để sửa chữa. Đối với mình, cây kèn nào cũng mang một giá trị ý thức nhất định so với người chủ của nó, vậy nên mình luôn tôn trọng như nhau “, anh bộc bạch .Anh Khang cũng là người khan hiếm ở Nước Ta được Công ty Yamaha Nước Ta mời qua Nhật Bản tham gia khóa giảng dạy về sửa kèn và được ghi nhận là ” Nghệ nhân sửa kèn đồng ” do Công ty Yamaha ở Nhật cấp .Hiện tại, Nguyễn Khang dùng hàng loạt khoảng trống tầng trệt của nhà riêng để làm xưởng sửa kèn. Việc sửa chữa được anh làm theo thứ tự chứ không làm nhiều cây kèn cùng lúc. Khi làm cây kèn nào là anh Khang phải triển khai xong cây đó .Việc sửa kèn yên cầu sự tỉ mỉ trong từng quy trình thì khi triển khai xong mới hoàn toàn có thể tạo ra âm thanh một cách chuẩn xác .Đối với khách ở xa, trước khi giao kèn cho khách, anh luôn kiểm tra lại cẩn trọng, phải thổi thử để bảo vệ không có sai sót trước khi gửi đi. Và khi gửi đi anh luôn đóng thùng mút, chèn cẩn trọng bảo vệ cây kèn không bị va đập. Tất cả những cây kèn đại tu, anh sẽ bh cho khách 12 tháng về lỗi kỹ thuật .” Những cây kèn sau khi được mình sửa phải mất tối thiểu 4-5 năm mới cần làm lại, trừ khi do chủ sở hữu vô ý làm rớt hay bị va đập mới phải mang đến cho mình sửa “, anh Khang tự tin san sẻ .

Truyền nghề

20 năm, số lượng kèn Nguyễn Khang sửa có đến vài ngàn cây. Anh Khang có hai người em trai đang được anh giảng dạy để truyền nghề. Họ chia nhau phụ những quy trình như vệ sinh, đánh bóng cho thật sạch những cây kèn trước khi anh Khang bắt tay vào sửa chữa .Người sửa kèn đồng ở TP HCM ngoài việc liên tục giữ nghề gia truyền, còn nhận dạy nghề cho nhiều học trò cũng đam mê và muốn trở thành ” bác sĩ kèn đồng ” như anh .

*******

Gần 30 năm, Hai Cương vẫn miệt mài với việc làm thiết kế xây dựng cơ ngơi cho những ” cánh chim giang hồ ” .

>> Kỳ cuối: Người chăn chim số 1

Nghề hiếm còn sót lại - Kỳ 5: Người thợ làm... máy bay chiến đấu Nghề hiếm còn sót lại – Kỳ 5: Người thợ làm… máy bay chiến đấu TTO – Những chiếc máy bay tiêm kích hình tượng của sức mạnh cuộc chiến tranh. Sở hữu được một chiến đấu cơ y hệt thực là niềm đam mê của không ít người dù chỉ là quy mô thu nhỏ.