Hoàn thiện cơ chế phát triển thị trường điện cạnh tranh đồng bộ với chính sách giá điện

TCCTĐể tiếp tục hoàn thiện thị trường điện, Bộ Công Thương khẳng định chủ trương sẽ hoàn thiện các cơ chế thị trường theo nguyên tắc giá điện sẽ do thị trường quyết định, thị trường điện phát triển đồng bộ, liên thông với giá trên thị trường nhiên liệu đầu vào như than, khí tự nhiên, khí LNG… Giá bán lẻ điện cũng cần phải điều chỉnh phủ hợp để phản ánh đúng chi phí mua điện đầu vào.

Xóa dần độc quyền

Mục tiêu của thị trường điện cạnh tranh đối đầu là tạo môi trường tự nhiên cạnh tranh đối đầu công minh, minh bạch trong những khâu phát điện, bán sỉ điện, kinh doanh bán lẻ điện. Tín hiệu từ giá thị trường điện là công cụ hữu hiệu cho những nhà đầu tư trong việc nhìn nhận xem xét năng lực góp vốn đầu tư vào ngành điện .

Quá trình vận hành thị trường phát điện cạnh tranh và thị trường bán buôn điện cạnh tranh vừa qua cũng cho thấy các đơn vị phát điện đã chủ động trong công tác vận hành, rút ngắn thời gian sửa chữa bảo dưỡng, cắt giảm chi phí vận hành, chủ động trong chào giá nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất của đơn vị, cũng như góp phần tối ưu chi phí chung cho toàn hệ thống điện.

Theo từng Lever tăng trưởng của thị trường điện, Bộ Công Thương đã kiến thiết xây dựng và trình Thủ tướng nhà nước Đề án Tái cơ cấu tổ chức ngành điện cung ứng nhu yếu quản lý và vận hành thị trường điện .
Nguyên tắc xuyên suốt trong quy trình tái cơ cấu tổ chức là phải bảo vệ tạo ra môi trường tự nhiên cạnh tranh đối đầu bình đẳng, minh bạch, xóa bỏ độc quyền trong hoạt động giải trí phát điện, mua / bán buôn điện, kinh doanh bán lẻ điện ; những họat động mang tính độc quyền tự nhiên ( truyền tải điện, phân phối điện ) sẽ được tách bạch và chịu sự điều tiết của Nhà nước .
Trong quy trình này, vai trò độc quyền của EVN trong những khâu đã và đang từng bước được xóa bỏ .
Cụ thể, trong khâu phát điện, lúc bấy giờ 2 tổng Công ty phát điện thuộc những Tập đoàn kinh tế tài chính nhà nước là PVN và TKV đã được cổ phần hoá .
1/3 Tổng công ty phát điện thuộc EVN đã được cổ phần hoá. Các công ty sau khí cổ phần hoá đã có sự tham gia của cũng như rất nhiều nhà đầu tư tư nhân trong nước và quốc tế .
2 Tổng công ty phát điện còn lại thuộc EVN cũng đang trong quy trình thực thi những thủ tục cổ phần hóa .
Trong khâu mua buôn điện, EVN không còn là đơn vị chức năng mua buôn điện duy nhất như trước đây, đã có thêm 5 Tổng công ty Điện lực ( Tổng công ty Điện lực miền Bắc, miền Trung, miền Nam, TP. TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh ) trực tiếp tham gia mua điện trên thị trường giao ngay cũng như ký hợp đồng song phương với những xí nghiệp sản xuất điện

Trong khâu bán lẻ điện, Bộ Công Thương đang triển khai xây dựng Đề án Tái cơ cấu ngành điện phục vụ thị trường bán lẻ điện cạnh tranh để trình Thủ tướng Chính phủ trong năm 2020.

Theo đó, sẽ cấu trúc lại khâu phân phối kinh doanh nhỏ điện để tạo thiên nhiên và môi trường cạnh tranh đối đầu, được cho phép người mua sử dụng điện được lựa chọn đơn vị chức năng phân phối .

Điều hành giá điện minh bạch

Thời gian vừa qua, thực hiện quy định chính sách giá điện tại Điều 29 Luật Điện lực, Bộ Công Thương cho biết đã nghiên cứu, xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ ban hành nhiều cơ chế chính sách các quy định về giá điện, thị trường điện, đem lại hiệu quả cao trong công tác điều hành giá điện, tạo ra cơ chế quản lý, điều hành giá điện ngày càng minh bạch và rõ ràng, góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển điện lực, đảm bảo cung cấp đủ điện cho nền kinh tế nước nhà, giá điện từng bước thực hiện theo cơ chế thị trường.

Trong đó, nhiều những chính sách tặng thêm về giá điện đã được thiết kế xây dựng và phát hành để khuyến khích tăng trưởng những nguồn điện nguồn năng lượng tái tạo như thủy điện nhỏ, nguồn năng lượng mặt trời, điện gió cũng như tăng trưởng điện sinh khối, … Hiện tại, Bộ Công Thương đang nghiên cứu và điều tra kiến thiết xây dựng chính sách thôi thúc tăng trưởng góp vốn đầu tư nguồn điện sử dụng LNG để bảo vệ cung ứng điện cho quốc gia trong quá trình tới .

Ngày 7/4/2014, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 28/2014/QĐ-TTg qui định cơ cấu biểu giá bán lẻ điện cho từng nhóm khách hàng bao gồm sản xuất, hành chính sự nghiệp, kinh doanh và sinh hoạt. Giá điện là đầu vào quan trọng của nhiều ngành sản xuất do vậy việc duy trì giá điện cho các ngành sản xuất thấp phù hợp với qui định tại Luật Điện lực, là sự hỗ trợ cần thiết cho doanh nghiệp phát triển, đã phát huy tác dụng trong việc khuyến khích phát triển sản xuất, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế.

Ngày 30/6/2017, Thủ tướng nhà nước đã ban hành Quyết định số 24/2017 / QĐ-TTg lao lý về kiểm soát và điều chỉnh giá bán điện theo cơ chế thị trường, theo đó có chính sách kiểm soát và điều chỉnh giá bán điện trung bình trong năm theo dịch chuyển những thông số kỹ thuật đầu vào cơ bản của khâu phát điện ( giá nguyên vật liệu, tỷ giá ngoại tệ, cơ cấu tổ chức sản lượng điện phát ). Với chính sách này, giá kinh doanh bán lẻ điện đã được phản ánh sát với thị trường khi những thông số kỹ thuật đầu vào cơ bản đổi khác .
Đặc biệt, giá điện được vận dụng thống nhất cả nước, nhằm mục đích góp thêm phần thôi thúc tăng trưởng kinh tế tài chính ở nông thôn, miền núi, biên giới và hải đảo. Ngoài ra, thực thi chủ trương giá điện, Nhà nước đã tương hỗ tiền điện cho hộ nghèo, hộ chính sách xã hội sử dụng cho mục tiêu hoạt động và sinh hoạt, ước khoảng chừng 1.000 tỷ / năm .
Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng phối hợp với Bộ Tài chính, trình Thủ tướng nhà nước để phát hành khung giá kinh doanh nhỏ điện tiến trình 5 năm, khung giá bán buôn điện, khung giá phát điện và khung giá mua điện nhập khẩu từ quốc tế .
 Cơ chế quản lý, điều hành giá điện ngày càng hoàn thiện, đảm bảo minh bạch và rõ ràng, từng bước thực hiện theo cơ chế thị trường
Cơ chế quản lý, điều hành giá điện ngày càng hoàn thiện, đảm bảo minh bạch và rõ ràng, từng bước thực hiện theo cơ chế thị trường

Khuyến khích xã hội hóa

Để lôi cuốn những nguồn lực xã hội tham gia góp vốn đầu tư vào ngành điện và nâng cao tính cạnh tranh đối đầu, hiệu suất cao của những đơn vị chức năng điện lực yên cầu tất cả chúng ta phải có sự thay đổi đồng điệu can đảm và mạnh mẽ về thể chế và những chính sách đi kèm về tổ chức triển khai, kinh tế tài chính, chính sách lôi cuốn vốn góp vốn đầu tư tư nhân trong nước và ngoài nước .
Riêng trong nghành thị trường điện, Bộ Công Thương chứng minh và khẳng định chủ trương liên tục tiến hành đồng điệu 1 số ít giải pháp nhằm mục đích củng cố triển khai xong thị trường bán sỉ điện cạnh tranh đối đầu công khai minh bạch, minh bạch có sự tham gia thoáng rộng của những đơn vị chức năng thuộc những thành phần kinh tế tài chính tư nhân và Nhà nước, đồng thời triển khai thị trường kinh doanh bán lẻ điện cạnh tranh đối đầu .

Bộ Công Thương sẽ phối hợp với Ủy ban quản lý vốn tại doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia thành đơn vị hạch toán độc lập thuộc EVN để tăng cường tính minh bạch, công bằng, không phân biệt đối xử giữa các thành viên thị trường điện.

Đáng chú ý quan tâm, sẽ đưa những xí nghiệp sản xuất thuỷ điện đa tiềm năng tham gia thị trường điện thông qua chính sách để tổng thể những nhà máy sản xuất điện mới đưa vào quản lý và vận hành thuộc đối tượng người dùng tham gia thị trường điện thì đều phải tham gia thị trường điện .
Cùng với đó, Bộ Công Thương cũng cho biết sẽ thử nghiệm chính sách được cho phép những nhà máy sản xuất điện nguồn năng lượng tái tạo được phép trực tiếp bán điện cho những người mua sử dụng điện ở đầu cuối để vừa lan rộng ra đối tượng người dùng người mua trên thị trường điện đồng thời thử nghiệm những chính sách quản lý và vận hành của thị trường kinh doanh bán lẻ cạnh tranh đối đầu. Qua thời hạn thử nghiệm từ 2021 đến 2023, sẽ triển khai xong những chính sách, hành lanh pháp lý để chính thức vận dụng từ năm 2024 .

Đồng bộ về chính sách

Trong thời gian tới, để đảm bảo cho ngành điện tiếp tục phát triển bền vững, thực hiện chỉ đạo tại tại Nghị quyết 55-NQ/TW của Bộ Chính trị về Định hướng phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2045, Bộ Công Thương cho biết sẽ nghiên cứu, điều chỉnh, cập nhật đồng bộ chính sách phát triển thị trường điện đồng bộ với chính sách về giá điện theo một số hướng chính:

( i ) Điều hành giá điện theo cơ chế thị trường, giá điện do thị trường quyết định hành động và phải phản ánh đúng và không thiếu tổng thể những ngân sách nguồn vào hài hòa và hợp lý, hợp lệ. Đẩy mạnh việc cải cách giá điện từng bước hạn chế tiến tới không thực thi bù chéo giá điện giữa những nhóm người mua, giữa những vùng, miền. Điều chỉnh chính sách giá điện tương thích với xu thế và phong cách thiết kế thị trường kinh doanh bán lẻ điện. Các người mua tham gia thị trường điện sẽ tự thỏa thuận hợp tác, thống nhất giá điện với những đơn vị chức năng kinh doanh bán lẻ điện theo qui định của pháp lý .
Nhà nước sẽ chỉ lao lý về giá kinh doanh nhỏ điện cho những người mua không tham gia thị trường điện. Nhà nước cũng sẽ liên tục hỗ trợ giá điện cho những hộ nghèo, hộ chính sách xã hội. Nhà nước điều tiết hợp lý trải qua những công cụ thị trường ( thuế, phí, những quỹ … ) và chủ trương phúc lợi xã hội tương thích .

(ii) Xử lý dứt điểm khoản chi phí phát sinh do chênh lệch tỷ giá (hiện tại đang bị“treo”, chưa được tính vào giá bán lẻ điện). Đây là yêu cầu cần thiết, trước khi chuyển sang triển khai thị trường bán lẻ điện cạnh tranh.

( iii ) Đẩy mạnh việc minh bạch hóa về giá điện, đặc biệt quan trọng là những thành phần cấu thành giá điện như ngân sách phát điện, ngân sách truyền tải điện, ngân sách phân phối điện. Song song với đó sẽ thực thi tách bạch rõ ràng, minh bạch những ngân sách của những khâu mang tính độc quyền tự nhiên như ngân sách truyền tải điện, ngân sách phân phối điện với ngân sách những khâu mang tính cạnh tranh đối đầu định giá theo cơ chế thị trường như ngân sách phát điện, ngân sách bán sỉ điện và ngân sách kinh doanh nhỏ điện .
( iv ) Nhà nước liên tục điều tiết giá so với những khâu mang tính độc quyền tự nhiên trong ngành điện ( truyền tải điện, phân phối điện ). Xem xét sửa đổi bổ trợ Luật Điện lực, Luật giá bổ trợ những lao lý về giá phân phối điện và giá điều độ mạng lưới hệ thống điện và điều hành quản lý thị trường điện .

Với việc triển khai thị trường kinh doanh nhỏ điện cạnh tranh đối đầu, hoàn thành xong những chính sách của thị trường điện và chủ trương, hoàn hảo những chủ trương và chính sách điều hành quản lý giá điện, giá kinh doanh bán lẻ điện hoàn toàn có thể sẽ kiểm soát và điều chỉnh tăng hoặc giảm do thị trường quyết định hành động như niềm tin Nghị quyết 55 – NQ / TW của Bộ Chính trị .