Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả>
3*. So sánh đoạn văn dưới đây với đoạn nguyên văn ở trên (mục a-(2)) và cho biết việc lược bỏ đi các chữ có ảnh hưởng gì đến hiệu quả miêu tả.
Những câu văn như trên vừa tạo ra những nét riêng độc lạ, vừa biểu lộ được những nét đặc trưng của sự vật, hiện tượng kỳ lạ. Theo đó, nó tạo ra sự mê hoặc và lôi cuốn được sự quan tâm của người nghe .- Ở đoạn ( 1 ) : … người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện ; mặt mũi thì khi nào cũng ngẩn ngẩn ngơ ngơ, …d ) Tìm những câu văn có hình ảnh liên tưởng, so sánh và nhận xét về tính năng của những thao tác này .c ) Để hoàn toàn có thể miêu tả được những sự vật, cảnh sắc như thế người viết phải có những năng lượng gì ?- Đoạn ( 3 ) : Cho ta tưởng tượng về vẻ đẹp đầy sức sống của mùa xuân. Các từ ngữ hình ảnh bộc lộ điều đó là : chim ríu rít, cây gạo sừng sững, hàng ngàn ngọn lửa hồng tươi, chào mào, sáo sậu, sáo đen, … đàn đàn lũ lũ, …- Đoạn ( 2 ) : Cho ta tưởng tượng về cảnh khung trời, sông nước Cà Mau. Đặc điểm của khung cảnh Cà Mau được biểu lộ bằng những từ ngữ và hình ảnh : bủa giăng chi chít như mạng nhện rác rưởi, trời xanh, nước xanh, tiếng sóng rì rào, cá nước bơi hàng đàn đen trũi, …- Đoạn ( 1 ) : Đọc đoạn văn ta tưởng tượng được hình dáng gầy gò, yếu ớt của Dế Choắt. Các từ ngữ, hình ảnh hầu hết bộc lộ điều đó là : gầy gò, lêu nghêu, ngắn ngủn, bè bè, …a ) Qua những đoạn văn miêu tả trên, em tưởng tượng ra được đặc thù gì điển hình nổi bật của từng sự vật, cảnh sắc ? Đặc điểm ấy được biểu lộ qua những từ ngữ, hình ảnh nào ?( 3 ) Mùa xuân, cây gạo gọi đến bao nhiêu là chim ríu rít. Từ xa nhìn lại, cây gạo sừng sững như một tháp đèn khổng lồ : hàng ngàn bông hoa là hàng ngàn ngọn lửa hồng tươi, hàng ngàn búp nõn là hàng ngàn ánh nến trong xanh, tổng thể đều lóng lánh, lộng lẫy trong nắng. Chào mào, sáo sậu, sáo đen, … đàn đàn lũ lũ bay đi bay về, lượn lên lượn xuống. Chúng nó gọi nhau, trò truyện, trêu ghẹo và tranh cãi nhau, ồn mà vui không hề tưởng được. Ngày hội mùa xuân đấy !( 2 ) Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện rác rưởi. Trên thì trời xanh, dưới thì nước xanh, chung quanh mình cũng chỉ toàn một sắc xanh cây lá. Tiếng rì rào bất tận của những khu rừng xanh bốn mùa, cùng tiếng sóng rì rào từ biển Đông và vịnh Vương Quốc của nụ cười ngày đêm không ngớt vọng về trong hơi gió muối [ … ]. Dòng sông Năm Căn bát ngát, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng. Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận .( 1 ) Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện. Đã người trẻ tuổi rồi mà cánh chỉ ngắn củn đến giữa sống lưng, hở cả mạng sườn như người cởi trần mặc áo gi-lê. Đôi càng bè bè, nặng nề, trông đến xấu. Râu ria gì mà cụt có một mẩu và mặt mũi thì khi nào cũng ngẩn ngẩn ngơ ngơ .
Câu 2
II. RÈN LUYỆN KĨ NĂNG
1. a ) Lựa chọn 5 trong số những từ ngữ gương bầu dục, mảnh kính, cong cong, uốn, lấp ló, xám xịt, cổ kính, xanh um, xanh lè để điền vào những chỗ trống trong đoạn văn dưới đây .
Nhà tôi cách Hồ Hoàn Kiếm không xa. Từ trên gác cao nhìn xuống, hồ như một chiếc ( … ) lớn, sáng lộng lẫy .
Cầu Thê Húc màu son, ( … ) như con tôm, dẫn vào đền Ngọc Sơn. Mái đền ( … ) bên gốc đa già, rễ lá xum xê. Xa một chút ít là Tháp Rùa, tường rêu ( … ), xây trên gò đất giữa hồ, cỏ mọc ( … )
( Theo Ngô Quân Miện )
Gợi ý : gương bầu dục, cong cong, lấp ló, cổ kính, xanh um .
b ) Trong đoạn văn trên, tác giả đã quan sát và lựa chọn hình ảnh như thế nào ?
Gợi ý: Trong đoạn văn trên tác giả đã chứng tỏ một năng lực sự quan sát và liên tưởng rất tinh tế. Vì thế mà các hình ảnh so sánh được tạo ra đều gây được sự chú ý của người đọc, tạo cho họ sự thích thú khi đọc những dòng văn miêu tả. Các hình ảnh so sánh thú vị như: hồ như một chiếc gương bầu dục lớn, sáng long lanh; Cầu Thê Húc – cong cong như con tôm; mái đền lấp ló bên gốc đa già rễ lá xum xuê,…
Xem thêm: Nơi nào củi gạo không vương khói bếp
2. Ở đoạn văn sau, tác giả đã sử dụng những hình ảnh rực rỡ nào để làm điển hình nổi bật hình ảnh một chú Dế Mèn với thân hình đẹp, cường tráng nhưng tính tình lại rất ương bướng, kiêu kăng ?
Lúc tôi đi bách bộ thì cả người tôi rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn. Đầu tôi to và nổi từng tảng, rất bướng. Hai cái răng đen nhánh khi nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy thao tác. Sợi râu tôi dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng. Tôi lấy làm hãnh diện với bà con về cặp râu ấy lắm. Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu .
( Tô Hoài )
Gợi ý : Những hình ảnh tiêu biểu vượt trội, rực rỡ làm điển hình nổi bật thân hình đẹp, cường tráng nhưng tính tình rất ương bướng, kiêu căng của Dế Mèn là : cả người tôi rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được ; đầu – to và nổi từng mảng, rất bướng ; răng đen nhánh – như hai lưỡi liềm máy ; sợi râu tôi dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng ; tôi – hãnh diện … với cặp râu ấy lắm ; cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu .
3. Hãy quan sát rồi ghi chép lại ngôi nhà hoặc căn phòng em ở và lựa chọn ra những đặc thù điển hình nổi bật nhất .
Gợi ý : Tuỳ vào đặc thù của ngôi nhà hoặc căn phòng mình đang ở mà mỗi người lại hoàn toàn có thể lựa chọn những đặc thù riêng ( của nơi mình ở ) để mà miêu tả. Chú ý những điểm điển hình nổi bật cần quan tâm là : màu sơn, khung cửa sổ, góc học tập, cách sắp xếp nội thất bên trong trong phòng, …
5. Nếu dùng những hình ảnh sau đây để miêu tả về quang cảnh quê nhà em vào buổi sáng thì em liên tưởng, so sánh chúng với những gì ?
– Mặt trời
– Bầu trời
– Những hàng cây
– Núi ( đồi )
– Những ngôi nhà
Gợi ý : Để lựa chọn được những hình ảnh so sánh hay và phải chăng, cần phát huy những kiến thức và kỹ năng đã lĩnh hội được trong quy trình đọc sách, tuy nhiên cũng cần dữ thế chủ động phát huy những liên tưởng độc lạ của mỗi cá thể. Khi lựa chọn hình ảnh so sánh cũng cần chú ý quan tâm đến việc mùa mà mình dự tính chọn miêu tả là gì ( mùa xuân hay mùa hạ, … ). Việc lựa chọn mùa quyết định hành động việc lựa chọn những hình ảnh so sánh, bởi so sánh phải lấy trong thực tiễn làm địa thế căn cứ .
6. Hãy viết một đoạn văn miêu tả cảnh một dòng sông hoặc một khu rừng mà em có dịp quan sát ( hoàn toàn có thể quan sát trực tiếp hay qua truyền hình ) .
Gợi ý : Tham khảo đoạn văn sau ( miêu tả về một dòng sông ) .
Quê tôi nằm trên một triền đê ở ven sông Hồng. Buổi chiều, vào những ngày hè oi ả, cả lũ nhóc chúng tôi lại rủ nhau ra sông tắm mát. Hàng chục đứa hò reo ngụp lặn, trêu đùa nhau rối loạn cả một khoảng chừng sông. Những ngày đó con sông hiền lắm, cứ lặng lờ trôi. Trên mặt sông, những con sóng nhỏ tiếp nối đuôi nhau nhau xô nhẹ vào bờ. Tiếng sóng vỗ ì oạp nghe rất vui tai. Hai bên bờ sông, người giặt giũ, người gánh nước, trò chuyện vui cười sinh động âm vang. Đẹp nhất trên khúc sông thủa ấy là những đồng ngô tiếp nối đuôi nhau, tiếp nối đuôi nhau nhau xanh đến ngút ngàn. Tuổi thơ, con sông và đời sống với tôi khi ấy thật thanh thản, nên thơ và êm ả dịu dàng biết bao !
( Ngô Tuần )
7. Qua đoạn văn dưới đây, em rút ra được điều gì về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả ?
Một trăm cây bạch dương giống nhau cả trăm, một trăm ánh lửa giống nhau cả trăm. Mới nhìn tưởng thế, nhưng nhìn kĩ thì thân cây bạch dương nào cũng khác nhau, ngọn lửa nào cũng khác nhau. Trong đời ta gặp bao nhiêu người, phải thấy ra mỗi người mỗi khác nhau không một ai giống ai.
Xem thêm: Nơi nào củi gạo không vương khói bếp
( Tô Hoài, Một số kinh nghiệm tay nghề viết văn miêu tả, NXB Giáo dục đào tạo, 1997 )
Gợi ý: Quan sát những sự vật giống nhau cứ nghĩ chúng chẳng có điểm gì khác cả. Nhưng thực không phải thế, tạo hoá đã sinh ra mỗi sự vật (và cả con người nữa) là bao giờ cũng cho chúng những nét riêng. Vì thế, để miêu tả hay phải quan sát thật là tỉ mỉ. Có quan sát tinh tế và tỉ mỉ thì mới có những so sánh và liên tưởng độc đáo và giá trị được.
Loigiaihay.com
Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Hỏi Đáp
