10 năm, nông thôn Việt Nam đã thay đổi ra sao?

50,01% xã về đích nông thôn mới

Phát biểu tại Hội thảo Lý luận và thực tiễn trong thiết kế xây dựng nông thôn mới ở Nước Ta do Bộ NNPTNT phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Tỉnh Nam Định tổ chức triển khai tại Tỉnh Nam Định ngày 17/7/2019, Bộ trưởng Bộ NNPTNT Nguyễn Xuân Cường cho rằng, khi mới thực thi chương trình cách đây 10 năm, nhiều quan điểm còn không tin về sự thành công xuất sắc của chương trình .

Toàn cảnh hội thảo Lý luận và thực tiễn xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam. 

“ Sự vào cuộc can đảm và mạnh mẽ của cả mạng lưới hệ thống chính trị, những ban ngành đoàn thể, doanh nghiệp, sự đồng thuận của người dân đã mang lại những thay đổi mang tính tổng lực cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn, xóa tan những không tin về những tiềm năng đặt ra bắt đầu của chương trình – ông Cường nói .
Đến nay sau gần 10 năm tiến hành chương trình MTQG kiến thiết xây dựng NTM và 6 năm thực thi Đề án tái cơ cấu tổ chức nông nghiệp, khu vực nông thôn đã có những chuyển biến can đảm và mạnh mẽ cả về lượng và chất .
Tính đến tháng 6/2019, cả nước đã có hơn 4.900 số xã đạt chuẩn NTM, chiếm hơn 50,01 % số xã cả nước, về trước 1 năm so với tiềm năng đề ra của chương trình đến năm 2020 .
Diện mạo nông thôn khởi sắc rõ ràng, nhân thức về nông thôn mới được tăng cường, đời sống vật chất của hộ mái ấm gia đình nông thôn thay đổi rõ ràng, từ những trang thiết bị mái ấm gia đình đến điều kiện kèm theo nhà ở. Thu nhập trung bình đầu người ở khu vực nông thôn tăng gấp 3 lần từ 2010 đến 2018. Kết quả giảm nghèo đạt nhiều thành tựu ấn tượng. Tỷ lệ hộ nghèo của cả nước, nhất là vùng nông thôn, miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kèm theo kinh tế tài chính xã hội khó khăn vất vả giảm nhanh được hội đồng quốc tế nhìn nhận cao .
Đến nay, qua tác dụng tìm hiểu của 1 số ít cơ quan điều tra và nghiên cứu cho thấy khoảng chừng 84,78 % số hộ nông dân hài lòng về kiến thiết xây dựng NTM, hoàn toàn có thể thấy đây là một tác dụng rất tích cực, phản ánh sự đồng thuận và ủng hộ của hội đồng dân cư nông thôn so với chương trình .
Điều đáng ghi nhận là, quy trình tái cơ cấu tổ chức nông nghiệp, thực thi tiêu chuẩn nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn đã mang lại những thay đổi mang tính cải tiến vượt bậc cho ngành .
Lĩnh vực kinh tế tài chính nông nghiệp duy trì vận tốc tăng trưởng, xuất khẩu nông nghiệp tăng mạnh ; công nghiệp dịch vụ nông thôn tăng trưởng nhanh và phong phú. Xuất khẩu nông, lâm, thủy hải sản năm 2018 đạt mức kỷ lục 40,02 tỷ USD .

Khu dân cư kiểu mẫu của xóm 4, xã Hải Bắc ( Hải Hậu, Tỉnh Nam Định ) .

Nếu như năm 2008 chỉ có 5 mặt hàng nông sản có kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, thì đến nay đã có 10 nhóm. Xuất khẩu nông sản Việt Nam đã đứng thứ 15 thế giới, thứ 2 Đông Nam Á và đã xuất khẩu thị trường hơn 180 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, Thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam cũng chỉ ra 1 số ít mặt hạn chế cơ bản của chương trình XDNTM như : Đời sống của người dân nông thôn những vùng khó khăn vất vả chưa bảo vệ, sinh kế thiếu vững chắc. Tỷ lê tái nghèo vẫn chiếm tỷ suất cao, trung bình 5,1 % số hộ thoát nghèo, thậm chí còn có nơi trên 50 % tập trung chuyên sâu đa phần ở những vùng miền núi phía Bắc, Duyên hải miền Trung, Tây Nguyên .

Những ngôi nhà khang trang ở huyện Nam Trực ( Tỉnh Nam Định ) .
Kết quả XDNTM chưa thực sự bền vững và kiên cố. Khoảng những chênh lệch về hiệu quả kiến thiết xây dựng giữa những vùng, miền còn khá lớn. Vai trò chủ thể của nông dân, sức mạnh dữ thế chủ động của hội đồng cơ sở chưa được tôn vinh .
Nông nghiệp tăng trưởng còn thiếu vững chắc ; hạ tầng, công nghiệp và dịch vụ nông thôn còn nhiều hạn chế, chưa cung ứng được nhu yếu tăng trưởng kinh tế tài chính nông nghiệp tân tiến .
Nhiều giá trị văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn phai nhạt, tính kết nối hội đồng bị xói mòn ; tệ nạn xã hội ngày càng tăng, công tác làm việc bảo vệ bảo mật an ninh trật tự còn nhiều hạn chế, Open rủi ro tiềm ẩn xung đột xã hội. Tình trạng ô nhiễm thiên nhiên và môi trường nông thôn có khuynh hướng trầm trọng hơn, dễ dẫn tới xung đột về thiên nhiên và môi trường …

Nhà văn hóa xóm 4, xã Hải Bắc ( Hải Hậu, Tỉnh Nam Định ) được thiết kế xây dựng trên sự đồng thuận của dân cư .

Đảm bảo vai trò chủ thể của nông dân

Theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, trong vòng 10 -15 năm tới, quá trình chuyển đổi của nông nghiệp, nông thôn phải tránh được nguy cơ tụt hậu. Mục tiêu trong tương lai phải đảm bảo vai trò chủ thể thực sự của người dân, đảm bảo nông dân có đủ năng lực và cơ hội tham gia, hưởng thụ thành quả phát triển của đất nước; cư dân nông thôn có thu nhập ổn định; ngành nông nghiệp có năng lực cạnh tranh quốc tế;…

“ Cần lấy thay đổi tư duy, nếp sống, năng lượng của người dân làm tiềm năng, dân cư nông thôn làm chủ thể, hội đồng thôn, bản là đơn vị chức năng nhìn nhận. Chủ động phát huy ý thức phát minh sáng tạo và nội lực của dân cư ” – ông Cường nói .
Bên cạnh đó, cần tạo điều kiện kèm theo để tăng trưởng tổng lực, tăng thu nhập, xử lý tốt hơn yếu tố bảo mật an ninh lương thực cho nhóm nghèo ; tăng trưởng nông thôn cần được tiến hành song song với đô thị hóa nông thôn bền vững và kiên cố. XDNTM phải gắn chặt với tăng nhanh tái cơ cấu tổ chức ngành nông nghiệp ; XDNTM cần gắn chặt với bảo vệ môi trường tự nhiên .
“ Trong thời hạn tới, chúng tôi mong nông thôn Nước Ta sẽ tăng trưởng hài hòa, văn minh nhưng vẫn giữ được những giá trị văn hóa truyền thống cốt lõi, là những miền quê sáng, xanh, sạch, đẹp, thanh tao và đáng sống ” – Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường bày tỏ kỳ vọng .