Nghiên cứu khoa học nổi bật năm 2021

Dưới đây là những sự kiện khoa học nổi bật năm 2021 do AFP và Science bình chọn.

Vắc xin ngừa COVID-19

Được tạo ra trong thời gian ngắn “kỷ lục”, vắc xin ngừa COVID-19 có thể là một trong những thành tựu khoa học và y học vĩ đại nhất của thế kỷ 21.

Chỉ mất 10 tháng tăng trưởng và được trải qua, công nghệ tiên tiến vắc xin mRNA – viết tắt của messenger RNA ( axit ribonucleic ) – đã giúp tạo ra lá chắn chống lại COVID-19 .Công nghệ mRNA sẽ hướng dẫn những tế bào tạo ra đúng mực loại protein nào tất cả chúng ta muốn. Ứng dụng vào vắc xin, nó sẽ đưa vật tư di truyền này đến nơi sản sinh ra kháng nguyên để tạo miễn dịch .Trên triết lý, chính sách đó hoàn toàn có thể tạo ra bất kể phân tử tự nhiên nào trong khung hình, ví dụ để chữa lành cơ quan nội tạng hoặc cải tổ tuần hoàn máu. Do đó, nó có ý nghĩa lớn trong việc đối phó với những căn bệnh trên toàn quốc tế trong tương lai, gồm cả những căn bệnh hiện hữu và những bệnh sắp xảy ra .Nó cũng mở ra kỳ vọng rằng ngay cả khi những biến thể như Omicron liên tục Open, việc tăng trưởng vắc xin để đối phó với những biến thể này sẽ tính bằng tháng chứ không phải năm .Dù vậy, câu truyện vắc xin của năm 2021 cũng cho thấy 2 yếu tố. Thứ nhất, vắc xin giúp ngăn bệnh nặng nhưng không ngăn lây nhiễm và tất cả chúng ta cần hành vi nhanh để ngăn lây nhiễm trong tương lai, điều có ý nghĩa lớn với nền kinh tế tài chính. Thứ hai, yếu tố phân phối vắc xin công minh có ý nghĩa quan trọng trong chiến dịch tiêm ngừa trên toàn thế giới .

Cuộc đua không gian của các tỉ phú

Tàu New Shepard của tỉ phú Jeff Bezos được phóng lên ở Texas, Mỹ, ngày 20-7 – Ảnh : Blue OriginNhiều sự kiện đáng chú ý quan tâm trong nghành khoảng trống diễn ra vào năm 2021 như tàu khoảng trống Perseverance của NASA hạ cánh xuống sao Hỏa, NASA chuẩn bị sẵn sàng phóng tàu ngoài hành tinh đâm vào một tiểu hành tinh có rủi ro tiềm ẩn va chạm Trái đất, tò mò gần 200 hành tinh ngoài Hệ Mặt trời …Một thông tin điển hình nổi bật không kém là chuyến du hành khoảng trống dài 11 phút của tàu New Shepard vào ngày 20-7-2021 của tỉ phú Jeff Bezos, vài ngày sau chuyến bay tương tự như của tỉ phú Richard Branson. Tàu vũ trụ Giao hàng 2 chuyến đi đều do công ty của những tỉ phú tăng trưởng .Tại sao việc những người giàu này bay vào khoảng trống lại đáng chăm sóc ? Vì nó bộc lộ viễn cảnh tương lai : du lịch khoảng trống. Còn nhớ việc những công ty tư nhân tham gia tăng trưởng vệ tinh trong một thập kỷ qua, và giờ đây tất cả chúng ta có những công ty như SpaceX của tỉ phú Elon Musk ký hợp đồng triển khai những vụ phóng với những cơ quan chính phủ nước nhà .Nhưng sự tăng trưởng này cũng mở ra nhiều yếu tố đau đầu cho những cơ quan chính phủ trong việc trấn áp tư nhân về hàng không thiên hà .

Thời tiết cực đoan ngày càng cực đoan

Cháy rừng nghiêm trọng ở Hy Lạp vào tháng 8-2021 – Ảnh : AFPNhững gì diễn ra trong năm 2021 đã được những nhà khoa học về khí hậu cảnh báo từ trước, nhưng đợt nắng nóng kinh khủng mùa hè vừa mới qua ở Canada, Mỹ làm hàng trăm người thiệt mạng vẫn khiến những nhà khoa học phải kinh ngạc .Không chỉ phá vỡ những kỷ lục, đợt nắng nóng như dấu chỉ của những gì đang và sắp diễn ra. Khi nhiệt độ cao thổi bùng những đám cháy thiêu rụi hàng triệu mẫu rừng, xóa khỏi nhiều nhà cửa … thực tiễn trở nên rõ ràng hơn và đáng sợ hơn .Các đợt nắng nóng và hỏa hoạn ở phía đông Địa Trung Hải, ngập lụt ở Úc, lũ lụt làm chết hàng trăm người ở khu vực sông Rhine, châu Âu, hay mới nhất là đợt lốc xoáy không bình thường xảy ra vào mùa đông ở Mỹ … cho thấy tài lộc cũng không bảo vệ được con người trước sự tức giận của vạn vật thiên nhiên .

Các hiện tượng thời tiết chỉ ra rằng những tiến bộ trong dự báo thời tiết và lũ lụt cũng vô ích trừ khi các cơ quan chức năng quan tâm đến các cảnh báo và phải hành động nhanh chóng, nhà khoa học Hannah Cloke của Đại học Reading (Anh) cảnh báo trên tờ Guardian.

Giải cấu trúc protein bằng trí tuệ nhân tạo (AI)

Chức năng của protein được bộc lộ dưới dạng 3D – Ảnh : DeepMindHơn 60 năm kể từ khi khoa học xác lập được cấu trúc cụ thể tiên phong của protein ở Lever nguyên tử, đến năm 2020 tất cả chúng ta đã làm sáng tỏ cấu trúc của hơn 1/3 tổng số protein được mã hóa bởi bộ gene của con người .

Năm 2021 đã chứng kiến ​​những bước tiến lớn trong lĩnh vực này với các phương pháp dự đoán cấu trúc được hỗ trợ bởi AI có độ chính xác chưa từng có. Tạp chí Science đã chọn đây là đột phá khoa học của năm.

Vào tháng 7-2021, nhóm DeepMind cho biết thuật toán AlphaFold thế hệ thứ 2 của họ đã giải được cấu trúc của hầu hết protein người, gồm có hàng chục ngàn cấu trúc quan trọng mà trước đó không có cách nào xác lập .

Điều thú vị là họ quyết định chia sẻ mã nguồn của AI với toàn thế giới. Một tháng sau đó, nhóm nghiên cứu tại Đại học Washington ở Seattle đã nâng cấp AI của AlphaFold, giúp dự đoán chính xác các chi tiết của những tương tác giữa protein với nhau, một bước quan trọng để hiểu hoạt động sinh lý của tế bào người.

Hiện tại, những nhà khoa học nghiên cứu SARS-CoV-2 cũng đang sử dụng AlphaFold để giải thuật ảnh hưởng tác động của những đột biến trong protein gai của biến thể Omicron .

Kết hợp với khả năng giải trình gene rất nhanh hiện nay, các công cụ AI mới này đang nhanh chóng được triển khai trong các phòng thí nghiệm trên toàn thế giới, mở ra những triển vọng nghiên cứu mới. Và câu chuyện ứng dụng AI trong sinh học sẽ chưa dừng lại ở đây, hãy chờ xem vào năm 2022.

NASA đầu tư cho các công ty Mỹ phát triển trạm vũ trụ thương mại TTO – Ngày 2-12, Cơ quan Hàng không và ngoài hành tinh Mỹ ( NASA ) trao cho ba công ty hàng không thiên hà tổng số 415 triệu USD để tăng trưởng những trạm thiên hà thương mại sửa chữa thay thế Trạm thiên hà quốc tế, dự kiến ​ ​ sẽ nghỉ hưu vào cuối thập kỷ này.

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Nghiên Cứu