Nếu chọn nhà thầu Âu, Mỹ, chất lượng sân Mỹ Đình đã khác – Tuổi Trẻ Online

Sân vận động Mỹ Đình - Ảnh: Nguyễn Khánh
Sân vận động Mỹ Đình – Ảnh: Nguyễn Khánh

Đó là san sẻ của ông Hà Quang Dự – nguyên bộ trưởng liên nghành, chủ nhiệm Ủy ban TDTT – về việc nhà thầu Trung Quốc HISG trúng thầu và xây sân vận động Mỹ Đình năm 2001 .
Thời điểm đó nhà nước đưa ra hạn mức ngân sách thiết kế xây dựng khu công trình là 67 triệu USD. Khi mở thầu, có rất nhiều doanh nghiệp nộp hồ sơ, trong đó có ba nhà thầu lớn : Philipp Holzmann AG International ( Đức ) và Hanoi International Group ( HISG – Trung Quốc ), Lemma ( Mỹ ) .
Theo ông Dự, qua khám phá thì nhà thầu Mỹ thực ra là một công ty của 1 số ít người Việt đứng đằng sau, giá bỏ thầu của Lemma cũng rất cao và giải pháp phong cách thiết kế kém nhất trong ba nhà thầu. Philipp Holzmann bỏ thầu 57 triệu USD, có phong cách thiết kế rất đẹp, trang thiết bị đạt tiêu chuẩn Âu – Mỹ .

Philipp Holzmann cũng có hai chuyên gia người Pháp từng tham gia thiết kế xây dựng sân vận động State de France (Pháp). Riêng nhà thầu Trung Quốc HISG bỏ thầu 53 triệu USD – thấp nhất trong số các đơn vị tham gia đấu thầu. 

Sau vòng chấm thầu thứ nhất, ông Dự cho biết ông đã có văn bản gửi nhà nước và đề xuất chọn nhà thầu Philipp Holzmann .
Ông Hà Quang Dự san sẻ : “ Tiêu chuẩn kỹ thuật của HISG chỉ đạt chuẩn Trung Quốc và Nước Ta. Ngay thời gian đó hội đồng đánh giá và thẩm định đấu thầu do thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tấn Vạn làm quản trị đã có văn bản chứng minh và khẳng định giải pháp kiến trúc do nhà thầu Trung Quốc HISG phong cách thiết kế không đạt nhu yếu .
Cuối cùng HISG đã trúng thầu .
Bộ Xây dựng sau đó lại có văn bản khác khẳng định chắc chắn HISG đạt tiêu chuẩn. Lần tiên phong trong lịch sử dân tộc diễn ra việc đơn vị chức năng trúng thầu rồi là HISG lại được sửa giải pháp phong cách thiết kế sân vận động .
Cũng phải nói thêm rằng HISG khi đó chưa có kinh nghiệm tay nghề kiến thiết xây dựng những khu công trình lớn như sân vận động Mỹ Đình ” .
Theo Kết luận thanh tra thời gian tháng 3-2004, quy trình xây sân vận động Mỹ Đình nhà thầu Trung Quốc HISG đã có nhiều sai phạm nghiêm trọng như : 94 % thiết bị sử dụng xây sân vận động ( 17/18 triệu USD tiền thiết bị ) không đúng với hợp đồng .
“ Kết luận thanh tra về sai phạm hàng loạt của nhà thầu HISG sau khi xây sân vận động Mỹ Đình đã được công khai minh bạch nhiều người biết từ năm 2004 .
Tôi tiếc rằng nếu tất cả chúng ta chọn nhà thầu Âu – Mỹ, chắc như đinh chất lượng sân vận động Mỹ Đình sẽ tốt hơn thế này, phong cách thiết kế cũng đẹp hơn. Hằng năm ngành thể thao không phải bỏ ra hàng tỉ đồng để sửa sân như suốt những năm qua ” .

Nhà thầu Trung Quốc bỏ giá thấp, chất lượng thấp

Gần 10 năm kiên trì cải tạo với khoản đầu tư gần 9 nghìn tỷ đồng. Thành phố đã biến Nhiêu Lộc từ một dòng kênh chết trở thành một lá phổi xanh khổng lồ, mang lại môi trường trong lành cho một siêu đô thị đông đúc và chật chội như Sài Gòn
Gần 10 năm kiên trì cải tạo với khoản đầu tư gần 9 nghìn tỷ đồng. Thành phố đã biến Nhiêu Lộc từ một dòng kênh chết trở thành một lá phổi xanh khổng lồ, mang lại môi trường trong lành cho một siêu đô thị đông đúc và chật chội như Sài Gòn

Ông Fernando F. Requena – nguyên trưởng phi hành đoàn tư vấn phong cách thiết kế, kỹ sư trưởng tư vấn giám sát dự án Bất Động Sản vệ sinh môi trường tự nhiên TP.Hồ Chí Minh lưu vực Nhiêu Lộc – Thị Nghè ( Công ty tư vấn quốc tế CDM – Mỹ ) – cho biết tại dự án Bất Động Sản vệ sinh thiên nhiên và môi trường TP. Hồ Chí Minh ( đưa vào sử dụng năm 2012 ) có hai nhà thầu Trung Quốc tham gia hai gói thầu .
Cả hai nhà thầu đều thiết kế với chất lượng kém, chậm tiến trình, để lại những hậu quả như ngân sách tăng cao, khu công trình phải thay thế sửa chữa .
Cụ thể, ở gói thầu kiến thiết lắp ráp tuyến cống bao băng dưới đáy sông TP HCM, phía Trung Quốc đấu thầu với giá thấp hơn vài chục Xác Suất so với dự trù, nhưng trong quy trình thiết kế họ không thực thi đúng quy trình tiến độ, khiến khu công trình gặp sự cố và làm quy trình tiến độ chậm trễ gần 2 năm, sau đó chủ góp vốn đầu tư buộc phải thuê nhà thầu khác .
Ở gói thầu đóng cừ bêtông hai bên bờ kênh, nhà thầu cũng không tuân thủ tiến trình xây đắp. Khi đưa khu công trình vào sử dụng thì những cừ bêtông bị xiêu vẹo, phải tốn ngân sách khắc phục .
Điều tệ hại hơn là những nhà thầu Trung Quốc xây đắp chậm trễ nhưng họ lại đòi kiểm soát và điều chỉnh tăng giá thầu với nguyên do vật tư, nhân công tăng, dẫn tới việc dự án Bất Động Sản luôn bị đội vốn .
Theo ông Fernando F. Requena, những nhà thầu Trung Quốc có kế hoạch là bỏ giá thầu rất thấp, trong hồ sơ thầu họ luôn đưa tên nhà thầu có năng lượng và uy tín. Nhưng khi bắt tay vào thiết kế thì không phải là nhà thầu nêu trong hồ sơ thầu mà là một nhà thầu không có năng lượng về nhiều mặt .
Cụ thể, tại khuôn khổ sơ tán đường ống cấp nước phi 2000 mm ( cấp nước cho TP. Hồ Chí Minh ) ở cầu Điện Biên Phủ ( Q. Bình Thạnh ), dự trù thầu là 2 triệu USD nhưng nhà thầu chỉ bỏ giá 300.000 USD .

Tuy nhiên khi triển khai, nhà thầu Trung Quốc dây dưa chậm trễ rồi bỏ luôn hạng mục này, chủ đầu tư lại phải thuê nhà thầu khác vào thi công, tốn thêm chi phí đầu tư dự án.

Làm gì để tránh được nhà thầu Trung Quốc kém năng lượng ? Ông Fernando F. Requena cho rằng yếu tố chính là chủ góp vốn đầu tư, đơn vị chức năng tư vấn cần phải xem xét thật kỹ hồ sơ thầu. Chẳng hạn, khi họ đưa ra giá thầu thấp thì phải nhu yếu báo cáo giải trình vì sao giá thầu thấp .
Nếu họ báo cáo giải trình được thì trải qua, còn không báo cáo giải trình được thì cương quyết vô hiệu nhà thầu. Liên quan tới chất lượng ống cấp nước Trung Quốc ở dự án Bất Động Sản nước sạch sông Đà 2, ông Fernando F. Requena nói :
“ Vấn đề chính là chủ góp vốn đầu tư phải kiểm tra giá thầu họ bỏ thấp có đúng không, cần xem xét kiểm tra những tiêu chuẩn về kỹ thuật để bảo vệ chất lượng khu công trình và trấn áp ngặt nghèo họ trong quy trình thiết kế ” .