Nhiều hệ lụy khi không làm rõ hồ sơ dự thầu

( BĐT ) – Không trang nghiêm trong khâu làm rõ hồ sơ dự thầu ( HSDT ) thường dẫn tới nhiều hệ lụy, trong đó có yêu cầu lê dài, loại oan nhà thầu hoặc hủy thầu …

Nhiều bên mời thầu lơ là trong khâu làm rõ hồ sơ dự thầu dẫn tới loại oan nhà thầu, hoặc phải hủy thầu do không có nhà thầu đáp ứng yêu cầu của HSMT. Ảnh minh họa: Tiên Giang

VNPT Bình Thuận vừa loại một nhà thầu tại gói thầu mua sắm 95 máy lạnh với lý do “không có bản gốc giấy phép bán hàng chính hãng của nhà sản xuất hoặc bản gốc giấy chứng nhận đại lý chính thức”. Gói thầu được đấu thầu qua mạng, nội dung mua sắm là hàng hóa thông dụng, sẵn có trên thị trường. Tuy nhiên, hồ sơ mời thầu (HSMT) yêu cầu giấy phép bán hàng đối với hàng hóa thông dụng. Chưa hết, trong quá trình đánh giá HSDT, bên mời thầu (BMT) đã không yêu cầu làm rõ HSDT. “Đấu thầu qua mạng thì nhà thầu đính kèm các file scan từ bản gốc. Tại sao BMT lại yêu cầu bản gốc đối với đấu thầu qua mạng?”, nhà thầu đặt câu hỏi.

Chi cục Thủy sản TP Hồ Chí Minh cũng vấp phải rắc rối khi vội vã hủy thầu Gói thầu Sửa chữa, thay mới trang thiết bị 2 tàu công vụ số ĐK KN667SG và KN669SG năm 2021 mà không yêu cầu làm rõ HSDT. Việc hủy thầu này tương quan đến tài liệu đăng kiểm thiết bị – một tài liệu mà những nhà thầu hoàn toàn có thể bổ trợ, làm rõ theo yêu cầu của BMT. Tại Gói thầu Thi công thiết kế xây dựng khu công trình và lắp ráp thiết bị do Ban Quản lý rừng phòng hộ Ia Grai ( huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai ) làm chủ góp vốn đầu tư ( chủ đầu tư ), việc hủy thầu cũng bị nhà thầu phản ứng. Gói thầu có sự tham gia của Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn Xây dựng và Sản xuất thiết bị điện Gia Lai và Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn MTV Minh Mạnh Phát. Cả hai nhà thầu đều bị nhìn nhận không đáp ứng về kỹ thuật do “ không có catalogue dây điện, thiết bị điện và máy biến áp được sử dụng cho khu công trình ”. Gói thầu sau đó bị hủy và tổ chức triển khai mời thầu lại.

Việc hủy thầu nói trên đã khiến nhà thầu gửi văn bản kiến nghị và cho rằng, đối với công trình thi công đường dây và trạm biến áp, trước khi đưa thiết bị vào công trình lắp đặt và đóng điện theo tiêu chuẩn ngành điện đều bắt buộc phải thí nghiệm về dây dẫn, cầu chì tự rơi, chống sét lặp lại, sứ cách điện, bộ đo đếm, aptomat, riêng máy biến áp bao gồm cả lý lịch và số seri máy các thông số kỹ thuật chính xác… đồng thời đều có biên bản thí nghiệm chuyên ngành về thiết bị điện. Các nội dung này ảnh hưởng đến chất lượng, tiến độ thi công của nhà thầu và đã được nhà thầu chào đầy đủ nhưng lại không được CĐT coi trọng bằng… catalogue – vốn chỉ là những hình ảnh tham khảo, minh họa.

BMT cho rằng, nội dung catalogue thuộc phần yêu cầu kỹ thuật nên không được làm rõ. Nhưng các nhà thầu vẫn khẳng định, việc hủy thầu là quá vội vàng, không đánh giá toàn diện các yếu tố quan trọng của HSDT và hiệu quả đầu tư.

Trong tháng 8/2021, một trường ĐH tại Thành Phố Hồ Chí Minh bị nhà thầu phản ứng do nhìn nhận sơ sài HSDT và không yêu cầu làm rõ HSDT theo pháp luật. Nhà thầu cho biết : “ Phần nội dung bh, bảo dưỡng, thay thế sửa chữa, nhà thầu chào theo đúng mẫu của hãng sản xuất lao lý. Trong cam kết của đơn vị sản xuất có nêu rõ việc giải quyết và xử lý khi xảy ra sự cố so với thiết bị mà xác lập khởi đầu do lỗi của nhà phân phối như thời hạn tiếp đón, giải quyết và xử lý sự cố. Trong đó có pháp luật về việc 1 đổi 1 để BMT có loại sản phẩm sửa chữa thay thế sử dụng trong thời hạn giải quyết và xử lý sự cố. Tuy nhiên, nhà thầu đề cập nội dung này trong phần yêu cầu kỹ thuật chứ không phải trong phần điều kiện kèm theo đơn cử của hợp đồng như pháp luật của HSMT. Đây chỉ là nhầm lẫn về việc tập hợp tài liệu trong HSDT chứ về thực chất, HSDT của nhà thầu đáp ứng yêu cầu cửa HSMT ”. Tuy vậy, BMT đã loại nhà thầu này mà không yêu cầu làm rõ HSDT. Một chuyên viên của Trung tâm Đấu thầu qua mạng vương quốc cho rằng, những tiện ích của đấu thầu qua mạng lúc bấy giờ đã tương hỗ BMT rất nhiều trong quy trình làm rõ HSDT theo hướng : nhanh, hiệu suất cao, minh bạch và giảm thiểu thủ tục hành chính. Bên cạnh đó, Chỉ thị số 03 / CT-BKHĐT của Bộ trưởng Bộ KH&ĐT về việc kiểm soát và chấn chỉnh công tác làm việc đấu thầu, tăng cường hiệu lực hiện hành, hiệu suất cao và đẩy lùi thực trạng xấu đi, vi phạm trong đấu thầu đã nêu nhiều chưa ổn của khâu làm rõ HSDT dẫn tới ngày càng tăng đề xuất kiến nghị. Do đó, khi tổ chức triển khai đấu thầu qua mạng, cần tuân thủ tráng lệ những lao lý về làm rõ HSDT để thực sự lựa chọn được nhà thầu đủ năng lượng, tránh trường hợp bỏ bê, lơ là trong khâu làm rõ HSDT dẫn tới loại oan nhà thầu, hoặc phải hủy thầu do không có nhà thầu đáp ứng yêu cầu của HSMT.