Nghiên cứu mô tả trong y học

2022-03-18 06:13 PM

Sự phong phú của tài liệu thu được trong hầu hết các nghiên cứu mô tả cho phép tạo ra các giả thuyết, sau đó có thể được kiểm tra bằng các thiết kế phân tích hoặc thí nghiệm.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Khi một nghiên cứu dịch tễ học không được cấu trúc chính thức như một nghiên cứu phân tích hoặc thực nghiệm, tức là khi nó không nhằm mục đích cụ thể để kiểm tra một giả thuyết, nó được gọi là nghiên cứu mô tả và thuộc loại nghiên cứu quan sát. Sự phong phú của tài liệu thu được trong hầu hết các nghiên cứu mô tả cho phép tạo ra các giả thuyết, sau đó có thể được kiểm tra bằng các thiết kế phân tích hoặc thí nghiệm. Một cuộc khảo sát, ví dụ một cuộc khảo sát về tỷ lệ hiện mắc, cũng có thể được định nghĩa là một nghiên cứu mô tả, vì nó bao gồm các yếu tố của nghiên cứu mô tả.

Tiến hành các nghiên cứu mô tả

Các nghiên cứu mô tả đòi hỏi việc thu thập, phân tích và giải thích dữ liệu. Cả hai kỹ thuật định tính và định lượng có thể được sử dụng, bao gồm bảng câu hỏi, phỏng vấn, quan sát người tham gia và thống kê, cũng như các tài liệu mô tả cộng đồng, nhóm, tình huống, chương trình và các đơn vị sinh thái hoặc cá nhân khác. Đặc điểm khác biệt của cách tiếp cận này là mối quan tâm chính của nó là mô tả thay vì kiểm tra các giả thuyết hoặc chứng minh quan hệ nhân quả. Tuy nhiên, cách tiếp cận mô tả có thể được tích hợp hoặc bổ sung cho các phương pháp giải quyết những vấn đề này và có thể bổ sung đáng kể vào cơ sở thông tin.

Các loại nghiên cứu mô tả

Chuỗi sự việc

Loại nghiên cứu này dựa trên các báo cáo về một loạt các trường hợp của một tình trạng cụ thể, hoặc một loạt các trường hợp được điều trị, không có nhóm kiểm soát được phân bổ cụ thể. Chúng đại diện cho tử số của sự xuất hiện của bệnh, và không nên được sử dụng để ước tính rủi ro.

Trong nỗ lực để làm cho ấn tượng hơn, các bác sĩ lâm sàng có thể tính toán phân bố tỷ lệ, chỉ bao gồm tỷ lệ phần trăm của tổng số trường hợp thuộc về một nhóm tuổi, giới tính, dân tộc hoặc đặc điểm cụ thể khác. Những con số này không phải là tỷ lệ, bởi vì mẫu số vẫn đại diện cho các trường hợp và không phải dân số có nguy cơ.

Chẩn đoán cộng đồng hoặc đánh giá nhu cầu

Loại nghiên cứu này đòi hỏi phải thu thập dữ liệu về các vấn đề sức khỏe hiện có, các chương trình, thành tựu, hạn chế, phân tầng xã hội, mô hình quản đạo, tiêu điểm của sự phản kháng hoặc tỷ lệ hiện mắc cao, hoặc các nhóm có nguy cơ cao nhất. Mục đích của nó là xác định các nhu cầu hiện có và cung cấp dữ liệu cơ sở cho việc thiết kế các nghiên cứu hoặc hành động tiếp theo.

Mô tả dịch tễ học về sự xuất hiện của bệnh

Việc sử dụng phổ biến cách tiếp cận mô tả này đòi hỏi việc thu thập dữ liệu về sự xuất hiện và phân bố bệnh tật trong quần thể theo các đặc điểm cụ thể của từng cá nhân (ví dụ: tuổi, giới tính, học vấn, thói quen hút thuốc, tôn giáo, nghề nghiệp, tầng lớp xã hội, tình trạng hôn nhân, tình trạng sức khỏe, tính cách), địa điểm (nông thôn / thành thị, địa phương, quốc gia, quốc tế) và thời gian (dịch bệnh, theo mùa, theo chu kỳ). Mô tả cũng có thể được đưa ra về các đặc điểm gia đình như thứ tự sinh, lần sinh, quy mô gia đình, tuổi mẹ, khoảng thời gian sinh hoặc kiểu gia đình.

Nghiên cứu mô tả cắt ngang hoặc khảo sát cộng đồng (dân số)

Các nghiên cứu cắt ngang bao gồm việc thu thập dữ liệu, như thuật ngữ này ngụ ý, một mặt cắt của dân số, có thể bao gồm toàn bộ dân số hoặc một tỷ lệ (mẫu) của nó.

Nhiều nghiên cứu cắt ngang không nhằm mục đích kiểm tra giả thuyết về một mối liên hệ và do đó mang tính mô tả. Chúng cung cấp tỷ lệ phổ biến tại một thời điểm cụ thể (tỷ lệ phổ biến tại thời điểm) hoặc trong một khoảng thời gian (tỷ lệ phổ biến theo chu kỳ). Dân số nghiên cứu có nguy cơ là mẫu số cho các tỷ lệ hiện hành này.

Bao gồm trong loại nghiên cứu mô tả này là các cuộc khảo sát trong đó đánh giá sự phân bố của bệnh tật, tình trạng khuyết tật, tình trạng bệnh lý, tình trạng miễn dịch, tình trạng dinh dưỡng, thể lực hoặc trí thông minh, v.v. Thiết kế này cũng có thể được sử dụng trong nghiên cứu hệ thống y tế để mô tả ‘tỷ lệ hiện mắc’ theo các đặc điểm nhất định – mô hình sử dụng và tuân thủ dịch vụ y tế – hoặc trong các cuộc khảo sát ý kiến. Một thủ tục phổ biến được sử dụng trong kế hoạch hóa gia đình và trong các dịch vụ khác là khảo sát về kiến ​​thức, thái độ và thực hành.

Nghiên cứu mô tả sinh thái

Khi đơn vị quan sát là tổng thể (ví dụ gia đình, dòng tộc hoặc trường học) hoặc đơn vị sinh thái (làng, thị trấn hoặc quốc gia) thì nghiên cứu trở thành nghiên cứu mô tả sinh thái.

Như đã đề cập trước đó, kiểm tra giả thuyết nói chung không phải là một mục tiêu của nghiên cứu mô tả. Tuy nhiên, trong một số nghiên cứu trên (mô tả cắt ngang, nghiên cứu sinh thái học), một số thử nghiệm giả thuyết có thể phù hợp. Hơn nữa, mô tả dữ liệu cũng là một phần không thể thiếu trong nghiên cứu phân tích.