Màu nước ao nuôi: Nhân tố tác động và giải pháp – Tạp chí Thủy sản Việt Nam

Nhân tố ảnh hưởng

Màu nước trong ao nuôi bộc lộ những chỉ số của những yếu tố môi trường tự nhiên đang ở ngưỡng thích hợp hay ở mức báo động so với sức khỏe thể chất của động vật hoang dã thủy sản. Nước trong ao nuôi thường có màu do sự Open của những hợp chất hữu cơ hòa tan hay không hòa tan, hay do sự tăng trưởng của tảo .
Trong ao nuôi thường có những màu sau :

Màu xanh nhạt (đọt chuối non): Do sự phát triển của tảo lục (Chlorophyta), loài tảo này thường phát triển mạnh trong môi trường nước ngọt hoặc nước lợ nhạt (< 10‰). Đây là màu nước thích hợp nhất để nuôi thủy sản, tảo lục ngoài việc đóng vai trò quan trọng trong chuỗi thức ăn, còn có tác dụng ổn định các yếu tố thủy lý – hóa trong ao, hấp thu các chất hữu cơ thông qua đó làm giảm lượng khí độc trong ao. Người nuôi nên cố gắng duy trì màu nước xanh nhạt, như vậy các loài thủy sản sẽ phát triển tốt hơn.

Màu xanh đậm ( xanh rêu ) : Do sự tăng trưởng của tảo lam ( Cyanophyta ), loài tảo này tăng trưởng mạnh cả trong thiên nhiên và môi trường nước ngọt, lợ, mặn. Nếu nước trong ao nuôi có màu này thì cần có giải pháp làm giảm lượng tảo ; bởi, nếu tảo lam tăng trưởng quá mức hoàn toàn có thể tiết ra chất độc làm chết cá và còn hoàn toàn có thể gây thiếu ôxy về đêm do tảo hô hấp quá mức .
Màu vàng nâu ( màu nước trà ) : Do sự tăng trưởng của tảo silic ( Bacillariophyta ), loài tảo này thường tăng trưởng mạnh ở thiên nhiên và môi trường nước lợ, mặn vào đầu vụ nuôi ; đây là màu nước thích hợp nhất để nuôi những loài thủy sản nước lợ, mặn .
Màu vàng cam ( màu gỉ sắt ) : Màu này thường Open ở những ao nuôi mới đào trên vùng đất phèn. Màu cam là do đất phèn tiềm tàng ( FeS2 ) bị ôxy hóa tạo thành những váng sắt. Đối với ao có màu nước vàng cam cần có giải pháp khử phèn trước khi thả nuôi, hoàn toàn có thể sử dụng vôi nông nghiệp hay bơm, xả nước nhiều lần để rửa trôi lượng phèn trong ao ; so với những ao đang nuôi thì cần rải thêm vôi trên bờ ao để tránh hiện tượng kỳ lạ pH giảm bất thần khi trời mưa .
Màu nâu đen : Nước có màu nâu đen do trong nước có chứa nhiều vật chất hữu cơ. Màu nước này thường thấy ở những ao nuôi có mạng lưới hệ thống cấp, thoát nước không tốt, trong quy trình nuôi không quản trị tốt môi trường tự nhiên, cho ăn dư thừa nhiều, ao nuôi có hàm lượng ôxy hòa tan rất thấp. Xử lý bằng cách thay nước nhiều lần đến khi hết màu nâu đen, hoặc tích hợp sử dụng thêm những loại chế phẩm sinh học, hóa chất hoàn toàn có thể hấp thu khí độc. Bên cạnh đó, nếu thấy tôm, cá có hiện tượng kỳ lạ thiếu ôxy cần sử dụng quạt hòn đảo nước hoặc những loại hóa chất phân phối ôxy tức thời, nhằm mục đích làm giảm đến mức thấp nhất thiệt hại .

Màu nước ao tôm ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe vật nuôi – Ảnh: Thanh Ngân

Một số giải pháp

Màu nước là màu của tảo và vi trùng. Màu xanh đặc trưng cho tảo, màu nâu đặc trưng cho vi trùng. Màu bã trà là màu của hỗn hợp tảo và vi trùng. Quan sát màu nước trong ao nuôi giúp nhìn nhận đúng chuẩn được thực trạng chất lượng nước ; từ đó, có những giải pháp kiểm soát và điều chỉnh kịp thời nhằm mục đích tạo điều kiện kèm theo tốt nhất cho tôm, cá sinh trưởng và tăng trưởng. Tạo màu nước chính là thiết kế xây dựng hệ vi sinh có ích. Tảo không được quá dày, không được quá thưa ; nếu tảo thừa nước trong, tảo hại ở tầng đáy sẽ dễ tăng trưởng ; ngược lại, nếu tảo dày thì gây ra thực trạng thiếu ôxy về đêm. Mật độ tảo tương quan trực tiếp với độ trong, tỷ lệ tảo tối ưu cho nước nuôi thủy sản tương ứng với độ trong 30 – 35 cm .
Gây màu nước được triển khai ở đầu vụ nuôi, trước khi thả tôm, khi nước bị mất màu và dữ thế chủ động gây màu trong ao chứa trước để cấp cho ao nuôi khi thiết yếu. Muốn duy trì màu nước thì phải duy trì được những yếu tố môi trường tự nhiên nước không thay đổi. Để làm được điều này trong trại nuôi cần có mạng lưới hệ thống ao chứa, độ sâu > 1 m .
– Sau khi lấy nước vào ao cần phải sát trùng nguồn nước bằng Chlorine để hủy hoại mầm bệnh cho tôm rồi mới gây màu bằng cách bón phân, cám gạo, bột đậu nành, mật đường, sử dụng khoáng hỗn hợp, hoặc tốt nhất là nên sử dụng men vi sinh chuyên dùng cho gây màu nước trong ao tôm cá .
– Trước khi gây màu nước cần kiểm tra và kiểm soát và điều chỉnh những thông số kỹ thuật như pH ( 7,5 – 8,5 ), độ kiềm ( 80 – 150 ppm ), NH3 ( < 0,1 mg / l ), H2S ( < 0,03 mg / l ) .– Định kỳ 5 – 7 ngày, bổ trợ men vi sinh vào ao nuôi để thôi thúc vi trùng có lợi tăng trưởng, phân hủy chất hữu cơ dư thừa trong ao, hấp thụ và ngăn ngừa sự hình thành khí độc trong ao nuôi .– Định kỳ 10 ngày bón vôi CaCO3 hoặc Dolomite, mỗi lần 10 – 20 kg / ha phối hợp sử dụng những chất nâng kiềm để tăng độ kiềm và pH nước .

– Khi mật độ tảo trong ao dày có thể dùng hợp chất giảm phospho, men vi sinh để cắt tảo dần dần hoặc dùng BKC với liều lượng thích hợp để cắt tảo, chú ý cấy lại men sinh sau 48 giờ.

– Đối với những ao TTCT nuôi dạng biofloc tích hợp nuôi tỉa tỷ lệ tôm dày trên 350 con / mét vuông, nên có máy thổi khí để bảo vệ ôxy hòa tan trong nước đủ và đánh men vi sinh tiếp tục để tạo môi trường tự nhiên sống tốt cho tôm. Trong trường hợp ao khó gây màu do sử dụng hóa chất nhiều, đáy ao có nhiều cát, độ mặn cao nên sử dụng những loại sản phẩm gây màu và khoáng để gây màu nước cho ao. Sử dụng 1 số ít chế phẩm sinh học trong suốt chu kỳ luân hồi nuôi sẽ giúp quản trị chất lượng nước cũng như màu nước tốt hơn .
– Quản lý cho ăn ngặt nghèo tránh cho ăn thừa để hạn chế ô nhiễm thiên nhiên và môi trường, ảnh hưởng tác động đến chất lượng nước .

Phương Đông (Tổng hợp)